Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 32, 7 August 1886 — AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA. [ARTICLE]

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA.

Ka Moi \ Kau o lulai, kueia Judd C. J. * me J. W. Kum&hoa a me 1 McCully me Preston E. Kekoa, ) I. I» Ma ka Basako. Oleh /ioekoiō i hakuia e McCully Ma na kumu hoohalahala mai ke kau hookolokolo o Mei iBSo, o ka Apana Hookolokolo Kaapuni Ekolu. Ua hoopiiia na uiea hoopiiii imaa 0 ka Aha Ilookolokolo Hoomalu o Hilo, a maiUik ae ka hoopii hou ana ae imua o ka Aha Kaapuni, no ke kue ana i ke kanawai e pili ana i ke Koho Balota, ma ko laua hana ole ana i kekahi mau mea pili oihana 1 kauohaia e hana ia e ka Lunakanawai Apana a me ka Luna Auhau, a o na mea i hoopiiia he Lunakanawai Apana kekahi a he Luna Auhau kekahi e na Pauku 6 a me 7 o ke Kanawai o 1868, a ma ko laua hoanai, ua hoopaiia laua t iike tzui

na mea i heokakaia ma ka Pauku S1; 0 ke Kivi!a, a pen«i ka olelo 0 keia mau Kanawai: Pauku 6. Na na Luna Nana Koho, oia hoi k& LunakanAwai Hooenalu a Apana naha, ka Luna Auhau ameka Luna Helu, (ma ka olelo Beritanu) a inr ua kaawale lakou ma kahi e (abseace) 0 ko lakou mau hope paha i koaoia e lakou, i umikumamalima la mamua iho o ka La Koho Lunamakaainana, koe nae na la koho i kauohaia e like me ka oielo o ka Pauku 797 o ke Kanawai Kivi!a, e kakau lakou i mau papa helu inoa o na kanaka a pau i kupono i ke koho ba!ota maloko o ia Apana i hoonohonohoia mai ka A a peia aku, ka poe hoi i hoikeia mai ko iakou mau inoa imua o na Luna Nana e ka I.una Auhau, e like me ka Pauku mamua iho: a o keia papa helu inoa e hoolahaia (lakou ika lohe) ina ke kapiii ana 1 hookahi kope ma kahi e koho ia ana, a ma na wahi akea eae iloko o ia Apana. Pauku 7. E noho raai na Luoa Koho ( olelo Beritania) aole emi malalo o elua manawa, uia kahi kupono maloko o ka Apana, īloko o ka manawa aole e emi malalo o na la he uini, aole e oi aku i na la he iwakalua mamua iho 0 ka ia koho, i mea e hooiohe ai i na olele hoike no ke kupono a me ke kupono ole o ka poe i kakau inoa ole ia e ka Luna Helu a Luna Auhau paha, e like me ka mea i o!eloia ma na Pauku 2 me 3 o keia Kanawai, o ka poe hoi e koi ana i kuleana koho balcta; a i mea hoi e hooponopono hou ia ai na papa inoa i oleloia ma ka Pauku 5 o keia Kanawai ke ike pono ia. E hoolaha e ia ei'la mau I.una Nana Koho no īa mau halawai ana ma ke kakau pu ana 1 ka papa helu inoa i hai mua ia, e like hoi me ka Pauku 5 o keia Kanawai, a ma ia halawai ana e hoolohe popo i na olelo hoopii a pau i hoopukaia e kue ana i ka haawi balota ana o kela a me keia mea i kakau inoa īa ma ia mau papa helu, a ina e maopopo 1 ua poe Luna Nana la he pono o!e ka hookomo ia ana 0 ka inoa 0 kekahi kanaka ma ia papa inoa, alaila e holoi ko ke ia kela inoa. Pauku 812. Ina e hana ole kekahi Luna Nana Koho, a ina paha e hoole oia, aole oia e hana me ka manao kolohe 1 kekahi o na hana i pili i kana oihana ma na kanawai o ke koho ana, alaiia, e hoopai ia ofa ma ka uku hoopai aole e oi aku i na dala hookahi haneri, aole hoi e hiki iaia e noho i Luna malalo o keia aupunl " O ke kumu mua i hoikeia mai malalo o ka palapala hoohalahala, oia keia, ua hewa ka Aha ma ka hoole ana i kekahi noi ( motion ) i hoakakaia maloko 0 ka paiapala hoohalahala, ( bill 0f exceptions ) penei: "a ma ia hoohalahala ana i oleleia, ma ka Aha Kaapuni i 1 oleloia, m*hope iho o ka hoohikiia ana 1 0 ke jure ma ia hihia, ua noi ka loio o ka mea i hoopiiia i ka Aha e hookuuia na mea i hoopiiia a e hoopau wale ia | (quashe ' ) ka hoopii ana, no ke kumu 1 o na Pauku Kanawai e pili ana i ke Koho Balota ana, oia hoi na Pauku 6 a me 7 0 ke Kanawai o 1878 ma na aoao 223 a me 224 o ke Kanawai' Kivila i hooponopono hou ia (Bentania ) i lawe ia mai ai keia hoopii ana, aole i hoakakaia ka hoopai no ka hana a hooko ole ia ona mea i kauohaia malaila e hana ia e na Luna Nana Koho. " Oke noi e hoopau wale, ( quash) Archbold Crim. Pl. Vol. 1, aoao 337, ua waihoia ia mea i ka noonoo maikai o ka Aha, a aole īa he mea kupono e hoohalahala ai, ( exception ) e nana ia Com. vs. Eastman 1 Cush. 189. State v Puinam 38 Maine 596. W. T. v Siowel! 2 Curtis 153. Utah v Stuart 23

Maine 111. Olelo Appleton J. ma State v Putnam. Aia no ika manao 0 ka Aha kahi e hana ia ana kekahi palapala hoopii (indictment) e hoopau wale (quash ) a 1 ole ia e waiho aku i ka mea i hoopiiia e noi e kaohi i ka olelo hooholo. Oka hoole ana aole e hoopau wale ( quash ) aole ia he kumu e hoohalahala ai (exception. Ua loaa i' ka mea i hoopiiia kona pono ma ke noi ana e kaohi i ka oleio hooholo, a i ole īa ma ka palaoala hoohalahala i ka pa•iapala hoopii.

Ke olelo nei makou ma ke ano ofa ka !ua 0 na kumu, ma ke ano he noi e hoopau wale ika hoopii, ua hala ka manawa kupono e noi mai ai ia nol Ma keia wa oka haaa e noonoo ia ua pane ka mea 2 hoopii ia : O ka hoopii hou ana ae mai ka hoahewa ana o kekahi Aha malalo, a koi e hookolokoloia, ua like loa no ia me ka pane ana ; aole : hewa.

He ruia mau o ka hana ana, e noi e ia mai Qa noi e hoopau wa!e (quash) mamua ae o ka pane ana o ka mea ho> opiiia, a ma ka pane ana ua pau wale kekahi mau hemahema oka paiapaia hoopii no ka hana ana o ka ninau mua oka Aha. Ma ko kakou kanawai, kt Kanawai o 1876, Mokuna XL, Pauku 33 e loaa no ma ka aoao 347 o ke Kanawai i hoopoaopoao hoū ia, ua oieloia "O na kue a pau Ina paiapaia hoo* pii hoahewa no kekahi hewa i ike maopopo ia ma ua paiapaU nei, e hana ia no ia na ke ano he palapala hewle (demurrer) e kaohi ana, a i oie ia ma ke noi ana, a e hoopau waie ika paiapaia hoopii hoahewa mamua ae oka pane ana oka mia J hoopiiia, a aoit mahopē ak«. w

! Xolaila, oa pololei k* koele ina o j ka Aha i ke noi i aoi ia mai mahope iho o ka noohiki ia aaa o ke Jure. Ua ] hoohalahala ia no hoi no ka hoole ana! o ka Aha e ao aku i na jure i na olelo ao i helu ia i, 2 a me 4 i noi w mai e ka aoao i hoopiiia. i t, He mana no ko ka Lunakanawai Apina, Lana Hela a Luna Auhaa paha e hoonoho i hope nona roa ka Papa Nana Koho B&lota, ina ua hele ka luna ma kahi e, a mamuli paha o na hana e ae aia luna ua hiki ole ahe nea ane hiki ole iaia e hana i na hana e pili ana ia oihana. | Oka mana i haawi ia mai ma ke | Kanaw,ii e hronoho i mau hope, eia no na olelo ma ka Pauku 6 0 ke Kanawai o 1868, u na na Luna Nana Koho oia hoi ka lunakanawai Hoomalu a Apina paha, ka Luna Auhau ame ka Luna Helu (olelo Beritania) a ina ua kaawale lakou ma kahi e, 9ko lakou mau hope paha i koho ia e a pela aku." Ua hui ia na olelo ao aka Aha rae na kumu hoohalahala. Ma keia mea penei no ke ao ana aka Aha. "Ma na mea e pili ana i ko Kekoa mana e hoonoho i hope nona e lawelawe ma kona wani, oiai «a kaawale oia m?. kahi e. O ke kaawale ma kahi e [absence] i manaoia e ke kanawai, oia no ke kaawale maoli ana mai kahi aku e noho ana ka Papa." (Ja manao makou 0 keia no ka wehewehe maopopo ana Ike kanawai. He ano maopopo ole no na olelo 0 ke kanawai ma ka hoakaka pono ole ana i na kumu kupeho e kaawale aku ai ma kahi e, alaila hiki ke hoonoho i hope, aka ma na kumu maopopo loa ua akaka aia a kaawale aku oia ma kahi e aku, hiki iaia e hoonoho i hope: ina aia no oia malaila a e noho aku ana i ka manawa e halawai ana kk Papa, he mea ano e ioa ke olelo ae ua kaawale oii ina kahi e aku: he ano no ko na huaolelo "a in* ua kaawale lakou ma kahi t" aku ua hoanoe loa ia ma ke ano e koi ia mai nei eka loio ona men i hoopii ia; no ka mea, ke noi nei oia e hookomoia kekahi mau mea maloko 0 < ke kanawai i komo ole malaila, oia hoi, • "mamuli paha o na hana e ae a ia luna ua hiki ole iaia e hana i na hana e pili ana ia oihana." Ua lawa ma makou e oltlo ae aole pela ke Kanawai, aole hoi e hiki e manao wale ia pela mai ke kannwai mai, a aole no e hiki i ka Aha e ao i ke Jure oia ke kanawai e like me ka mea i noi u mai.

— I O kekahi ao ana i noi ia mai. 4< He mana no ko ka mea i hoopii ia. Kekoa, | e hoonoho i hope nona ina mamuli o j kekahi mau hana eae ana ua keakea | ia koua haua ana ina hana oka luna j nana." Ua pau no keia malalo oka j hooholo ana e pili ana i ka olelo ao mua. oke koeua iho o ka olelo ao, [ aole e hoahewa ia ka mua no na hana | hewa ana o kona hope, aole no i hoole | īa ke ao ana aku i ke Jure peia. Ua ao aku ka Aha aole e hiki e 'manao ia he hope ina aole i hele ka mua ma kahi e aku. Ma na ®telo ike i lawe ia mi keia ua heike ia ua noho pu no o Kekoa me ka Papa ma ka haiawai ana, a ua kokua ika hana ia ana ona papa inoa o ka poe kupono i ke koho, he elua o ia mau papa inōa ua polole?, a ua like kekahi me kekahi, aka ma ke kolu o na papa inoa oia ka papa moa i koho īa ui, he

kanakolu kumamalima inoa i waiho ia |me ka hookomo ole ia e Kekoa, e hoakaka ia nae ka helu o ka oalapala hookaa auhau. Hoike raai o Kekoa ua hana oia i keia no koaa makemake e 'hoao e ike owaī la ka rata oi o ke akamat, o Kauwila ka mea holo balota kuokoa a oia no paha.' Ua hoonoho wale no oia i kona hope ma ka la i noho ai ka Papa a nooponopono īa na papa inoa a malaila no oia ma la rumi hookahi no, a hookahi wale no halawai

hooponopono papa inoa i malama ia. Ua pili na kumu hoopii i ka hana hewa mua ana, oia hoi, no ka malama ole ana i elua halawai oka Papa, ano ka hoolaha ole ana i na papa uioa i hooponopono ia. O ke kumu hoohalahala eha, .eia no kona ano nui. Aole i kauoha ia ka Papa e hoolaha pu me ka papa inoa i hoolaha ia no tlua mau halawai ana o ka Papa mamua ae o ka halawai mua •na. Ma ka olelo ike, aole no i hoolaha iki ia no ka lua o ka halawai ana, aole no.i malama la ka lua oka halawai o i ka Papa, nolaila he mea piii ole no i keia hihia ke ao ana aku ia olelo ao. U* hoole ia na kumu hoohalahala [exceptions.] W. A. Kinney no ka aoao hoopiū Ashford one Ashford no na mea i hoopii ia. A. F. Jt*Da L. McCuiiy. E. Pkestos. Honolulu Julv 23, iBS6.