Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 34, 21 August 1886 — Page 1

Page PDF (1.81 MB)

This text was transcribed by:  Marc Silverstein
This work is dedicated to:  To my lovely Kumu Kawehi Lucas

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XXV, HELU 34.             HONOLULU, POAONO, AUGATE 21, 1886.           NA HELU A PAU, 2090.

Hoolaha Kumau

 

W R Kakela

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

He luna hooiaio palapala

tf.

 

A Kosa. (Akoni)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

He luna heoiaio palapala

 

Kerna hana:  ma ke keena loio kuhina

tf.

 

Pacific Hardware Company

Na hope o Dilinahana Ma.

Mau Mea Kuai Lako H o Alanui Papu, Honolulu.

 

S H.  Meekapu

Tela humuhumu lole/

Hale Hana:  Helu 11 alanni Nuuanu

 

J P.  Hanaaumoe.

He loio a he Kokua ma ke Kanawai ma na Aha Hoomalu a Apana o keia Aupuni,

E loaa no au ma Puna, Hawaii

 

Chas H Pulaa.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

A e loaa no au ma Honomakau, Koahala Akau, Hawaii.                     2001-tf

 

Cecil Brown.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

A he Apona Hooiaio Palapala no ke Hokupuni o Oahu

KEENA HANA:  Ma alanui Kalepa.

tf.

 

Kinney & Peterson

LOIO, LOIO, LOIO.

KEENA HANA:  Helu 15 Alanui Kaahumanu, Honolulu.                  tf.

 

W.C.  AKANA (KAULAUKI.)

He Mahele a Unuhi-olelo ina ma ka olelo Pake ma ka olelo Hawaii.  Ua makaukau no hoi e hana i na Palapala Kuai a Hoolimalima a pela aku mawaena o na Pake a me na kanaka Hawaii.  E loaa no au ma ke Keena Helu 7, Alanui Moi, ma kahi e kokoke ana i ka meapoe Haaliliamanu.

                                                                                                                        2010-ly

 

WILDER & CO.  (WAILA MA.)

Mea kuai papa a me na lako kukulu hale o na ano a pau, a ma ua manawa pono a pau no ka hale.

            Kihi Alanui Moiwahine me Papu.        tf. 

 

RICHARD F BICKERTON.

            (PEKEKONA.)

LOIO A HE KOKUA ME KE KANAWAI

KEENA HANA:  Maloko o ka Halewai hou

                        tf.

 

WILLIAM AULD.

Luna Hoiaio Palapala Kepa Paahone no ke Apana o Kona.

KEENA HANA:  Ma ke Keena o ke Kuokoa.                                    tf.

 

JOSEPH WILLIAM KELIIKOA.

He loio, a he kokua, a he pale, a na kakoo ma ka Kanawai.  E loaa no au ma ke Keona o J. M. Poepoe, kihi o na Alanui Alii a Anini, Honolulu.  Ua hiki no hui ke hana i no Faiapala pili Kanawai a kela ma keia ano.                     1yr.

 

EDWARD F. HOPKE.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

KEENA HANA:--AIA ka lumi helu 9. Maluna ae o ka banako o ka Ona Miliona Spreckles Block.) 2072-2m.

 

J. A. MAGOON, (Makuna.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

Keena Hana, Helu 42 Alanui Kalepa, kokoke i ke Keena o Pekekona.

tf.

 

JOHN MAHIAI KANEAKUA.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

HE MEA UNUHIOLELO MA KA OLELO

BERITANIA A ME KA OLELO HAWAII.

Keena Hana ma Alanui Kalepa, Honolulu, maluna ae o ka banaka o Bihopa ma

1yr.

 

J. HALEAKALA BARENABA

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

Ma na Aha Hoomalu a Apana a he Agena Hooiaio Palapala Kepa mawaena o na haku a me na kauwa no ka apana o Wailalua Oahu.  E loaa ao au ma Kauaula.  Waialua, a i ole ma Honolulu nei.  2075-1yr.

 

JAMES M. MONSARRAT.

            (Maunakea.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

He Luna Hooiaio Palapala.

E hana ia no na Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima, a me na palapala pili kanawai e ae ma ka olelo Hawaii.  Dala no ka hoaie ma ka moraki ma na waiwai paa.

KEENA HANA:  Alanui Kalepa.

 

 

HE MOOLELO KAAO

---xo---

Lameka Puluka

Ka makahiapo mua i oili mai, mai ka puhaka o ka Ui Pua Rose a me Kahanuopaineki.

KA MEA I KAPAIA KA

Ka Bona o na mauna hui o Arabis, ka naita nana alupa na kupua o ka lewa lani a me na kupua e noho ana i ka papaku o ka moana, o ka mea hoi nana i pani ka maka o ka la.

 

            I ka lohe ana o na elele i keia mau olelo mai ko lakou alii aku, ua i mai la oia i keia mau olelo:  O oe no anei ia e ko makou haku aloha Lameka Puluka?  Ina o oe ia, mai huna oe a oe iho o make mauele auanei hoi koi maua mau wahi kino mamuli o keia mau olelo i puka aku nei mai ko maua mau waha aku; no laila, e kuu haku, e hai pololei mai oe.

            Lohe ae la ke alii opio, pane aku la oia i keia mau olelo me ka oluolu imua o laua:  O ka mea a olua e kamailio mai nei oia no ia.  Nolaila e hoi olua a hai aku i ko olua mau haku, e hoomakaukau i ka hookipa ana aku i ko okou mau alii wahine me ka hanohano nui; no ka mea, eia laua imua o olua i keia manawa e ku aku nei.

            I ka lohe ana o na kiai o ke aupuni mua, ua huli hoi aku la laua me ka olioli nui; aole i emo, ua hiki aku la laua imua o ko laua haku.  A hoike ia aku ia keia mau mea a pau i ko loko, a ua hoopuiwaia ae la ko ke kuianakauhale a wehe koke ia ae la na pani hao o ke aupuni mua a puai mai la ke ala o ua aupuni l, ke hele la na alii wahine a haimalule i ka ua mea o ke ala; a hui mai la ke alii nana e malama ana na aupuni mua, o kona wa no ia i kukala ae ai i kona mau naita e kahiko i ko lakou mau kahiko piha o ka oihana naita a e ukali aku i na alii a hiki i ke aupuni kahi e ku ana ka halo alii a me ka noho alii.

            I ka hiki ana aku o na alii, ua hookipaia aku la lakou e like me ka hanohano i loaa ia kiai; a i ka maha ana o na alii, ua komo hou ae la lakou iloko o ka hale uwila a hoomaka aku la e hele imua me ka ukali pu ana o keia mau kiai mahope o na alii me ka hanohano nui; aole i liuliu, ua hoea aku la lakou nei i ke kulanakauhale alii, a i ka nana aku i ua aupuni la, ua hoike mai la i kona kulana kilakila a hiehie maoli no i panai pu ia me na ea kupaoa i ke ala e moani mai ana.

            I ka hiki ana aku o lakou nei, ua apo aloha ia a ua hookipa ia me ka hanohano nui, a ua huliamahi mai la no hoi na makaainana mai kela pea keia o ka aina me na makana pakahi ma ko lakou mau lima e hele nui mai ana me ka olioli nui, a ua piha loa ka pa alii i na makaainana, a i ka akoakoa ana o na mea a pau.  Ua ku mai la ke alii opop a pane mai la imua o ke anaina me ka panai pu ia mai e ke aloha alii o na makaainana:  E na makaainanam a me na alii o ka aina, eia ko oukou alii wahine ke ku aku nei ma kuu aoao hema a o ko oukou moikane, oia no keia ma kuu aoao akau; no laila, ke kauoha ia aku nei oukou e hele mai e lulu lima pu me laua.

            I ka lohe ana o na makaainana, he mea hou loa is is lakou ka lulu lima pu o na alii me lakou; no ka mea, i ka wa o ke kupua Matone Samadaria, aole lakou e launa pu me na makaainana, no ka mea hoi, he make wale no ke ka nawai no lakou ke maalo ae ko lakouaka maluna o ka pa o ka halealii, a i keia hoi, ua hui pu a launa pu me na kamailio pu ana he alo a he alo.

            Ma hope iho o ka ike alii ana, ua huli hoi like aku la kela a me keia i ko lakou h@me iho, a ua noho iho la na alii opio me ka oluolu a me ka maluhia, a o ka hana mau a na alii wahine o ka hele mau e ako pua i kela a me keia kakahiaka, a ano ka nui hoi o na pua ala o na ano a pau, ua hoopiha loa ia ka pa alii me na moani ala huihui o na pua me he la e hea mai ana

E Waka la e Waka

Kia la he ala,

“Aole na he ala e

O na kaikuahine ala aku la na o Aiwohikupua

I kii mai ia ia oe ka.

            I kekahi mau la ua kauohaia na kai ka wahine a pau e hoihoi mai e noho pu me na alii wahine he haneri ka nui i makemake ia.

            I ka lohe ana o na makaainana, he mea hauoli loa ia no lakou a ua waeia keia huina i makemake ia mailoko mai o na makaainana, a oia na kauwa lawelawe malalo o na alii wahine.  Ua noho lakou me ka ouolu a me ke aloha mawaena o lakou, a o Lameka Puluka no a me kana wahine, o laua wale no ke iho i ke aupuni o Alabia a huli hoi mai no, pela wale no ke ano o ko laua noho ana, he eono mahine ilalo a eono mahine iluna, aole no nae i poina ia Mahinakauahiahi na hiona nani o Arabia a me na mauna hui hoi kahi i loaa ai he papahi hanohano ana no kana kane i ka inoa “Ka olali o na Mauna hui.”

            [O ka hopena keia o ka moolelo o Kahanuopaineki, a ke haawi aku nei ka mea kakau i kona aloha hope ia oukou a ke hookuu nei i kana maka peni mai ke kaulele ana i keia moolelo, no ka mea ua hiki mai nei kakou i ka pahu hopu, a ua pau ko oukou ike ana iaia a kaana pu ana me ia no ka wa pau ole.  A e panai ia aku ana he nanea hou oia hoi ka moolelo kaao o ke keiki alii “Laudila” ka naita hoopahaohao o na kakai mauna o Italia, ka Ui Kelakela o na kuahiwi a me na kualono, ka mea kapaia ka “Makani Puahiohio o ka hikina, ka olalo o ke kahua kaua.” Ka mea nana e hoonaueue i ka puuwai o na alii wahine o Europa a puni, ua kapaia he “Iwikani o ka makakila.”]

P.W. Ewaliko

 

HE MOOLELO KAAO EEHIA

 

Keikialii Romura,

(Ha Puuwai Liona)

Ka mea i kapaia, ka Opuu Rose a na kihapai me ka Puuwai o kona Lahui, a e ka mana Ae:o hoi o na Kuaono a me na Ululaau anoano o Alegeria he Iwikaui no na au i hala

Ka Hookalakupua o ka Makakila

            A MAMUA pono o ke alo o ka hale a ma ke anuu o ke alapii ku iho ai ua Sepa nei wehe mai la i kona papale me ke ani ana, a huro hou aku la ke anaina nui e ku ala iluna a na ia mau leo hooho nui i hoopaiakuli aku i ka lewa, holo aku la ka paia o ka leo na kanaka a iloko o na ulu laau a me na pali nihoniho apiipii o Musia kahi a ua naita opio Gileada nei e noho ana me kona mau ukali he umikumamlua me ja ike ole ia, a na ia mea i kono i ua naita opio ala e kau ae maluna o kona lio me kekahi naita opio o kona puali a kamoe aku la no ke kulanakauhale alii o Edoma.

            Oiai na mea a pau a hoolohe ana ina olelo mai ke keiki alii mai, no kana huakai hele, a hike i ka wa ana i hoopuka mai ai i ka huaolelo aole i loaa iau a me kou mau hoahele ua naita ala.  Oia no ka wa i meha iho ai ka leo hauwawa o ke anaina me ka hoopuka ana i na huaolelo hookahi wale no, e i ana “Pehea no la e loaa ai i keia keiki paakiki, oiai, aole oia i kamaaina ma ka hele ana ma na ulu laau.”  Oiai na mea a pau e wa ana, hooho mai la na kanaka e kuku ala mawaho a e hele ana ma na alanui me ka leo hookahi wale no, a na ia mea i hoaui ae i ka nanaina o ka lehulehu e nana aku iwaho o ke alanui a ike aku la lakou elua mau hoolio e holo mai ana i oi aku i ko ka makani ke hele ala a hiki ole ke hoomaopo aku i na helehelena e kau ana maluna a komo aku la iloko o ka pa kahi o na mea a pau e ku ana me ka pahaohao, a holo kaapuni ae la ia loko o ka pa alii me ke kaulua ole iho no hookahi minute a nalo aku la me ka emoole loa.  He wa oi loa aku ia o ke kahaha nui o na mea a pau mai ke keiki alii a hiki i ka lopa kuakea ma kapa alanui e paa ana i ke kookoo.  Aole loa hookahi kanaka e hoo maopopo i na ano a me na hiona o ua mau hololio ala o Musia.  I ka wa a ka haku puuku i puana mai ai e hoi na mea a pau me ka nele i ka makana ole mai ka Moi mai, ua ku ae la na mea a pau e hoi ana me ka hauwalaau ana no keia mau kanaka hololio kamahao a na mea a pau i kapa aku ai “Na hololio kamahao lanakila o ke kulanakauhale o Edoma.”

            I ka wa a ka haku puuku i hoopuka mai ai, ua nele ke keiki alii i keia makana, ua like ia me kekahi kui e houhou ana i ua keiki alii lokoino nui alo.

            E na hoa, e nana aku imua i ka hale alii o ka Moi Rabona o ke kapuai dia.  I ka puuku e hoike ana i na mea a pau a hiki i ka wa ana i puana aku ai, aole i loaa ua kanaka opio al, oia no ka wa i puana mai ai ka Moi i na huaolelo e i ana, e hoouna aku i na elele mama ma na palena a pau o ka aina e hui ae maloko o ke kakela Walesele o ka pa kaua o Berenada, me ka ike ole a lohe ole ia e na mea a pau, no ka noonoo ana i ka hoopai e kau aku ana maluna o Sepa ka lokoino nui o Edoma kahiko ke kaulana.

            Oiai na elele e lawe ala i ke kauoha mai ke alii ka Moi Velona Rabona aku imua o na mea a pau i kono ia e akoakoa ae ma ua po ala.  He mea oiaio, ua akoakoa io ae la na kanaka koikoi a pau o ka aina, a iwaena o ia huina o Gleada ka opio hoopahaohao nui wale o Musia me kona mau helohelena waipahe a me na nanaina hoopahaohao ole ai i na mea a pau oia po kamahao nui wale.

            Oiai na mea a pau i akoakoa ae ai a ma ka noho i ku ai ai ka haku puuku e malama i na hana a na mea a pau e pili ana i ka o ia po.  E like me ka mea mau iwaena o na hana a pau o ka honua, pela i noho iho ai ua ahaolelo ike ole ia ala e noonoo no ka hoopai o Sepa ka puuwai eleele o Edoma.  Oiai lakou e noonoo ana me ka olelo hooholo like ole, e i ana kekahi, e kau iaia a me na mea elua e paa ala iloko o ka pa-kaua o Domine Eleele maluna o ka amana li kanaka , a o ka kekahi poe hoi, e lawe iaia a hoolei aku ma kekahi aina kanaka ole, a malaila oia e noho ai a make, me ka ike ole ia aku kona huhu a me ka ahiu mamua o ka Liona, me ka hoopaa ia i ke kaulahao ehiku maluna ona, a hookuu aku i ke kuahiwi me ka ike ole ia aku o kona make ana, a na na holoholona ahiu a me na lala laau e haehae ae i kona io.  Oiai na mea a pau iloko o ua po ala e kamailio ana i na kumu ekolu, ua hooholo like ae ia lakou, e kau ia o Sepa maluna o ka lio ahiu a hookuu aku i ke kuahiwi a malaila oia e make ai me ka ike ole ia aku, a o ka kekahi poe hoi, e kau ia oia maluna o ka lio ahiu i oi aku kona huhu a me ka ahiu mamua o ka Liona, me ka hoopaa ia ke kaulahao ehike maluna ona, a hookuu aku i ke kuahiwi me ka ike ole ia aku o kona make ana, a na na holoholona ahiu a me na lala laau e haehae ae i kona io.  Oiai na mea a pau iloko o ua po ala e kamailio ana i na kumu ekolu, ua hooholo like ae la lakou, e kau ia o Sepa maluna o ka lio ahiu a hookuu aku i ke kuahiwi a malaila oia e make ai me ka ike ole ia.  Ua hoouna aku ia lakou i ka lakou olelo hooholo imua o ka Moi, ma ka waha o ka elele, e i aku ana, ua hooholo iho makou, e hoohau ia o Sepa maluna o kekahi lio ahiu i oi aku kona huhu me he makani puahiohio i pa me ka ikaika loa me ka hoopaa ia i na kaulahao paa loa ehiku, a ke hooholo pu nei makou i keia po no e hopu ia ai ke kino o Sepa a paa a hiki i kona la e hookauiai maluna o ka lio ahiu, o Sitara a me Nisana e kau ia laua maluna o ka amana li kanaka.

            I ka wa i loaa aku ai ka olelo hooholo i ka Moi ua apono koke mai la oia me kona haawi pu ana mai i ka mahalo a me na hoomaikai i kona poe koikoi a naauao hoi i ka haawi ana i ka lakou olelo hooholo e hookau ia o Sepa maluna o ka lio ahiu, a e apono pu mai ana no ka hopu koke ana no ia Sepa, a hoouna hou ia aku ia ka eele e lawe aku i ka pane a Ka Moi.  Oiai ka elele i komo hou aku ai iloko o ua kakela kamahao nei a hoike aku ia i ka pane a ka Moi, ua lokahi kona manao me ko keia aha a e apono ana i ka hoopaa ana ia Sepa.  Aia hoi iloko o keia halawai kekahi kanaka naauao i hele pu ai me Sepa.  Ike ia aku la.  Aole paha e hiki ana ia kakou ke hopu pio aku iaia, oiai, he opio oia i piha kona mau lala i ke oolea, a oia kau e hope ala, nana i hopu ka pipi ulu a ka Moi Mose o Aigupita, i kaulana no ka ahiu a me ka ikaika, a na ua Sepa opio ala no hoi i pepehi aku i ka liona a me ka bea a make i ka wa hookahi a me he mea ala, ina oia e lohe e kii ia aku ana oia e hopu, e pulumi mai auanei oia ia lakou a hiki i ka Moi.  I ka pau ana o kana kamailio ana, ike ia aku la kekahi kanaka opio i ke ku ana ae iluna, a o ua kanaka opio i ke ku ana ae iluna, a o ua kanaka ala o Gileada no ia o ka pahikaua, aka, aole loa he mea iloko o keia anaina i ike a hoomaopopo iho o ua naita opio kamahao ala ia a lakoun e ake nei e ike, oiai, ua hoanoe ae la ua naita opio ala i kona ano; kamailio mai la ua kanaka opio ala, i ka i ana mai, ke noi aku nei au, nau iho e hopu aku iaia a pea me ka maalahi a me ka poino ole o kekahi ola, iloko o na la ehiku mai keia po; aka, ku hou mai la no ua kanaka nei a kamailio mai la, he mea maopopo ole ka hiki ia oe ke hopu aku ia Sepa, oiai, ua ike pono ai i kana mau hana ka mahao au e hoomanao ala i kona ikaika palena ole, a ke aa mai nei hoi keia kanaka opio e hiki ka iaia ke hopu a hoopaa iaia.  I ka noho ana iho o ua kanaka nei i ku hou ae ai ua Gileada nei me ka hieehie o kona kulana a pane mai la, i na e ae mai ana keia aha me ka hooia pu mai i na mana a pau iau a e hilinai mai hoi i ka pono o ka aina, a me ka nohoalii maluna ou iho, alaila ke kanalua ole nei au i ka olelo aku, ua hiki loa i kou ike ke hoopaa aku iaia me ka mualahi, a e kapu loa ka hoike ana aku iaia i kekahi mea e pili ana i na hana i hana ia i keia po.  Iloko o ia manawa i hooholo like mai ai na mea a pau i ka i ana mai ua pono keia a e hai aku i ke alii no keia mea a nana e hooholo loa mai.  Ua pono ia i ka manao o na mea a pau, a hoouna ia aku la ua kanaka opio ala me ka elele e hele imua o ka Moi.

            Oiai ka elele a me ka kakou moho imua o ka Moi, a i kona lohe ana i na mea a pau, a me ka olelo mai ua kanaka opio ala, ua haawi mai la ka Moi i na mana a pau e like me ka hiki iaia ke hana, a hoi hou aku ia laua nei no ka hale kakela, a na ka elele i koike aku i na mea i hana ia a hookuu ia ae ia ka halawai, a ioko o ua halawai ala i hai ia aku ai ka lohe, aole e hoike aku i na mea i hana ia, a hiki i ka wa e lohe ia ai ua paa o Sepa.

            E na makamaka hoohialaai o keia nanea ilihio, e nana aku imua i na hana akamai i hana ia e Gileada.

            I ka hoea ana mai o ka la o kekahi la ae, ua ike ia aku la kekahi kanaka elemakule me na paiki ukana e kau ana ma ke kua o kona hoki a ma kekahi hale e kokoke ana mawaho aku o ka pa o Susana o ka hale alii o Kinimailehuna i noho iho ai oia a hoolimalima aku la i kekahi keena nona, ( O Gileada no ua kanaka ala ma ke ano he kauka.)  Kahakaha iho la oia i na hua palapala a kau aku la mawaho o ka puka pa e hoike ana penei:  “He kauka lapaau kaulana loa, a o kou inoa i kaulana ma na wahi a pau o ka honua ma ka olelo Hebera o “Volcan” (Volcano.)

            Aole loa he mea hookahi i manao iho o ke kanaka opio keia i hoike ai nana auanei e hopu o Sepa me ka maalahi.  I ua ia ala i ike iho ai na mea a pau aia he kauka lapaau akamai, ua lawe mai ia lakou i na mea a pau i loohia e ka nawaliwali mai kakahiaka a po ua hoola ia lakou i ka wa pokole loa, a na lakou i lawe hele aku ka lono e kalahea ana i ke akamai nui o keia kauka lapaau.  I ka hala ana ae o na la elua o ka noho ana o ua kauka nei, ua loaa iho ia ke keiki alii i ka mai ma ka puuwai, a ua kii koke ia ke kauka lapaau Volcano e na kauwa a ua keiki aii nei.  Oiai ke kauka imua o ke keikialii, ua haawi aku la oia i kekahi o kana mau laau lapaau ikaika loa e hoola koke ai i ka wa pokole.  Na ia mea i hookaulana loa ae i ke akamai loa ole o ke kauka Volcano, a no ia mea i nui loa ai kona mahalo ia, a ua kaulana ae ka inoa o Volcano he ake akamai no Edoma.

            I ka piha ana o na la elima i hoea aku ai ua Sepa ala iloko o ka rumi o ke kauka a ma kekahi keena kaawale i noho iho ai laua.

            Oiai laua i noho iho ai, ua pane aku ia ua keiki alii nei i ke kauka i ka i ana aku.  “E ae ana no anei oe i ka mea au e noi aku ai ia oe.”  wahi a ua Sepa nei i ke kauka; me ke akamai nai wale a me ka maalea oi aku i pane aku ai ke kauka, “Heaha kou manao a ano, e hoike mai oe, “wahie hou a ke kauka; “Eia, apopo e kau ia ai kau kakauolelo a me kuu kauwa maluna o ka amana li kanaka o ka pa-kaua weliweli o Domine Eleele.”  “A heaha kou manao no laua,” wahi a ke kauka hana akamai nui wale.  “Eia kou manao i na hopono, e uku no au ia oe a e haawi no hoi au i ka i kou ike a me kou akamai ke hoopakele ia laua mai ka amana mai.”  Heaha ko laua hewa I ahewa ia ai laua e kau ia ma ka amana ma ka hora 12 o ka la e hoea mai ana?””Ua ahewa ia laua mamuli wale no o na olelo hoopunipuni a kekahi kahuna lapaau nona ka inoa au e poina ole nei a hiki i kona loaa ana he pio nau, oia hoi o “Duboida ke kalana, ua olelo oia nau iho a me laua (na wahi paahao) i pepehi aku a make i ka naita Ilai a me ka Faroma” wahi a ua Sepa nei.  “A pehea, ua hana io anei oe a me laua” i ninau aku ai ua kauka nei a o ka kakou moho kamahao hoi iloko o ke akamai e hoopunipuni ai i na noonoo o ke keiki alii a me na mea a pau e kali ala o ka loaa mai o na lono, ua paa pio o Sepa ma ka lima o ke kanaka opio.  “Aole nau i pepehi aole no hoi na kuu kakauolelo a me kuu kauwa, aka, o ka mea i maopopo loa i haule i ka lio a kauo ia a make, a mamuli wale no o na olelo hoopunipuni a kela kahuna lapaau i ka Moi nau ka i pepehi.

            I mea e hoopokole la ai, ua pane aku ia ke kakua, “Ua hiki loa iau me ke kanalua ole ke hoopakele mai ia laua a elua mai ka amana ke kanaka mai, ke ae uae oe i kou manao, oia  keia:  E ae mai oe iau i na wahi a pau o kou hale alii i keia po, e lawe aku au i kekahi kino kanaka make a kau maluna o kou wahi moe, i like loa na ano a me na hiona o ua mea ala me kou e kuu haku opio, a e huna no au ia oe, oiai, ke ike nei au, ke hakilo nei kekahi poe ia oe e hopu a paa, a ke hooia pu aku nei au ia oe, i na e hooia pu mai oe i keia, alaila, ua makaukau au no ka hooko aku.” “Ae, ua pono ia,” wahi a ua Sepa nei, me ka moeuhane mua ole o kona hora hope loa ia e hoopaa ia ai ma kahi paa loa.  I ka wa i ae mai ai ua Sepa nei i na olelo waipahe a ka mea nana e hoopuhili nei i kona noonoo, ua hauoli koke ae la ka kakou koa opio Gileada no ka paa koke o ka mea ana e noho nei malalo o ka oihana he kauka lapauu.  “E hoi oe a ma ka hora 12 o keia po e hoomanao iho ai oe, o kou manawa ia e hiki aku ai a lawe mai ia oe a huna aku, i hoea mai ai o ke kakahiaka o ka la apopo, aia hoi he lono o ka make ou e e ke keiki alii ke lawe hele ia ana a e hoopanee ia auanei ka la e li ia ai o kau kakauolelo a me kau kauwa, a aole auanei e ole ke komo ana o na mea a pau i loko o ke kanikau nui no na la he nui.  A malia o hala he mau la e kali ia hou ai no ka hooko ana i kali maluna o Sitera a me Nisana, alaila, ua loaa iau he wa maikai loa e hooko ai kau apena hana.  “Ua pono loa ia.”  Wahi a ke keiki alii, a huli hoi aku la oia no kona hale alii.

            I ke keiki alii e hoi ala, ua puka aku la ke kauka a kamoe ae la no kahi o kekahi kanaka ku i hao, a oiai oia e kamailio ana no na mea a pau e hana ia i pahu hao nui e hiki ai i ke kino o ke kanaka ke noho a hiamoe iho paha iloko, a nona ka manoanoa o ka hao i eha iniha.  E hana ia hoi i puka maluna pono iho e komo ai ke poo wale no, me ka hana ia i ke pani, a e paa hoi ua pahu hao ala mamua o ka napoo ana o ka la a e lawe aku ka mea hana pahu hao ma kahi o ke kauka.  O ka uku a me ke kumukuai o ka pahu, he mau haneri tausani apana dala gula, a e uku ia no ia i ka wa e hiki ai ka pahu hao ma kou keena, a ke paa koke hoi i ka wa au i makemake ai e paa.

            E na hoa hooninipo o ko kakou nanea eehia, ke hoomaopopo aa no paha oukou i na hana akamai a ka kakou naita opio i hana ai a haule ka manao paa o Sepa, a ike ole hoi ke kino uhane ola hoomakaukau o Edoma.  O ua kanaka ku i amara ala, oia kekahi o ka ike a me ka noiau ma ia hana, a ua kapa ia kona inoa o Vesepasi, ka hana pahu hao akamai me ka holo, a i kaulana hoi ma na wahi a pau o ke aupuni o Alegeria.

            I ka pau ana o na kukai olelo ana mawaena o ke kauka a me ka amara, i kamoe aku ai ke kauka no kona keena hana e like me ka mea i maa mau iaia i na la i hala ae.  Ua hooholo iho ke kauka oia wale no ka wa kupono ana e lawelawe no kana apana hana i manao mua ai e hana, ua hana koke iho la oia i kekahi kii noloko mai o ka lepo palolo i hoohuihui ia me na mea pipili o na ano a pau i like loa me na helehelena o ke keiki alii e hoohewahewa ole ai, a i pena ia me ka noiau i ke pena e like me ka ili o ke kanaka, ma kona a-i he kani a-i no ka hipa e hoohewahewa ole iho ai ka ike a ka maka o na mea a pau o ua kulanakauhale la o na liona opiopio.  Ua hana ia no hoi na kii nei me na mea lahilahi a ua-ua i like loa me ka ili o ke kanaka.

            I ka makaukau ana o keia mau mea, ua kau ia aku la ua kii nei maluna o kekahi pakaukau, a ke nana iho o Sepa okoa no a e ao, e hiki ole ai i na mea a pau i kamaaina ke hoohewa ole.  Ua hele aku la no hoi ke kauka a ma kekahi hale pepehi @ipa a kuai aku la he hipa ola, a hoi aku la a ma kona keena hana i noho iho ai @@ me @@ manaolana no ka hoopokole @a o kona noho ana ma @a kuiana hoopaha @@@@ e hoopuni@@ ai i ka @@@@@@ o @a mea a pau o Edoma kanaka ke kaulana.  I ke kani ana mai o ka h@@@ @ @ @@ @@@ @i o ke kulanakauhale, oia @@@@@ no ka wa i hoea mai ai o Vesepasi me na keiki lawelawe o kona keena, e k@@@ @@@ i ua pahu hao ala maluna o ke kaa, i ka ike ana aku o ka kakou m@@@, ua hauoli koko ae la oia, a @@@@@ ia aku la ke kumukuai o ua pahu hao ala .  Ua hoi aku la ka amara, a noho iho la keia e hooponopono no kana apana hana.

            I ka uhi ana mai o ka po, a m@@@@@ ae o ke kani ana o ka hora @@@@a po nei, lalau iho la keia a uk@ ae la i @@ puu aai o ka hipa, a maloko o kekahi pahu i hoomakaukau mua @a n@ @@@@ na i waiho ia iho ai @oK@@ @@@@@@ a hele aku la no ka hale ala @@@@@@.  Oiai ke kauka i komo aku, ua loh@ m@ la ua Sepa @e@ @@@@@@@@@@@@@@ ka puka a komo aku la ke kauka @@ kekahi @@@@ @@@ ana e @@@@@ @@. Law ae la ke kauka i ke@@ a wa@@@ iho la, lalau iho la ke kauka i @@ pah@ @ oki ae la ma ke kani a i o ke @@@ ma ke aku la me ka hapala ia i @@ @@@@.  Ua noke aku la keia i ka kok@@ ia @@ko i ke koko, a maluna o ka papa@@@ @ waiho ana ua hele a hilihili @@ @@@@ a me kahi moe o ke keiki a@@@, a e k@kua pu ana hoi ua Sepa nei m@ ke k@@@@@ wa he oiaio keia.  Ua pau @a mea a pau i ka hana ia e ke kauka me ka holopono e like me kana i ma@@@ @@ @@ pono ke hana ia, a ke nana iho la @@ Sepa nei i ke kino @ waiho a@@ @@ okoa no.  Ua kahiko ia a @@@@@@ @@ ala me na aahu o ke keiki a@@@ i @@l@ @ hilihili i ke koko @@pa, a ka@@@@ @@@ la ke kauka i ke keiki al@ @ h@@@@@@@ kau no ka hele ana aku, @ @@@@@@@ pu ana mai o ke kauka i kekahi @@@ mea hoailona no ke @@@@@ @@@@ @@@ laua i puka aku ai me ka ike @@@@ @@@@ na mea a pau, ua ki ae la ke kauka i ka puka a paa, a iho aku la ma @@@@ pii, a puka aku la mawaho @@@@@@@ pa, a me ka awiwi nui laua a @@@@@@@ i loko o ke keeena moe o k@ @@@@.  E huna iho auanei au ia oe @@@@@ @ keia pahu hao ho@@@ o kau @@@ @@@@ lapaau no ka imi ana i kou @@@ @@@@ haku opio, oiai, owau no kekahi @@@@ pllioko loa i kou kahu han@@@@@@@@ Ramasila, a ma kana alak@@ @@@@@@ mai ai e hoopakele ae ia oe, a k@ @@@oha aku nei au ia oe e komo @@ @@@@ o keia keena nui au e ike aku @@ @ keia pahu hao, ua hooko aku la no hoi@@ Sepa nei a komo aku, a o ka wa@@ke no ia o ke kauka i @@ aku a @@@@@ me ka hookaulua ole.  Aia h@@, @@@@ koke ae la kekahi mea @@@@@@@ lohe aku la keia i @a @@@ @@ @@@@ @@ mai. “E Sepa, mai ae e k@@@@ @@@ iloko o ka pahu hao, @ @@@ @@@@ @@@ keia kauka hoopunipuni e imi @@@@@@ ola e make.”  “Ua paa @ @@@@ @@ @@ o ka mana o @ahe k@ @@@@ @@@@@ pane aku ai ke kauka me ka @@@ @@@@kaka.  Ia manawa  no i lohe a@ @@@ kauka i na olelo inaina me @@ @@@ @@@ olelo ana e like me @@ le@@@@@ @@@ kino uhane ino o ka po, @@@ @ @@@ he mea e kuemi hope mai @@ @@@@@ kou wahi koa opio malalo o @@ @@@@@ he kauka iapaau kaulana no @@@@ i @@ hora ia no ka hauoli nui o ka @@@@ kamahao, ka mea e ukali ana no ke ola o ko lakou haku i hala a o @@ @@@@@ ana o ka wanana @@@@na @ @@@@ kahiko, a ka naita Bigeona @@@@@@@ aku ai i kela poino nui ana.

            I ke @o ana ae o ia po, a@@ @@ @@ kalae na @uahiwi a me ka lewa @@@, @ aohe mea i lohe ia a hiki i @@ @@@@ @@ kakahiaka.  Ma ka @@@@ @ @@@@@ ke kuke a ke keiki a@ii @a @@@@@@aka e like me ka mea m@@, noia@@@ @@ @@ aku la oia a kikek@ aku la m@ ka p@ ka me ka wiii pu ana aku i ke poheoheo o ke pani, aohe nae he hemo aku o ka puka.  (A @@@@@@@ @@@ @@@)

 

Eia mai o Romura ke o@@i pule@@ aku la ua hele a “ohuohu Hal@@@@no ka lau lehua.”  Nuua iho a ana, @a@ pono kela me ka na@e.  Mai poina i k@ Good by @o Lameka Puluka.