Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 34, 21 August 1886 — Page 3

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Kelly Murray
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa.

Paiia e THOS. G. THROM ma ka Halepai o ka Hui "PRESS PUBLISHING COMPANY," Keena Hooponopono, ma na hiki o Alanui Moiwahine me Nuuanu.

 

            E hoouna muaia mai na Olelo Hoolaha ma ke Keena Hooponopono mamua ae o ka hora ia o ka awakea o na Poaha a pau.  Aole e hoopukaia na Olelo Hoolaha maluna.  E hoo@ piha aku ana makou i keia rula maluna.

            E hooili mai i na leta a pau a me na kauoha a me ka uku pepa ia KA NUPEPA KUOKOA ma Honolulu.  Ina e loaa pono ole aku keia pepa i kona poe lawe, e hai mai me ka hakalia ole i keia Keena.

            O ka uku a keia pepa e haawi ai i kona poe luna, he umi keneta no ke dala, koe ka apana o Kona, Oahu, a me kekahi mau apana e ae kahi nui o ka luhi i ka halihali ana i ka @ ma ia mau apana, e hooiia ka uku luna.

 

MA KE KAUOHA

OLELO HOOLAHA.  Banako Hoahu Dala e loa Hale Loka Hawaii.

            O ae Keena Oihana o ka Banako Hoahu @ o ka Hale Leka Hawaii, e hamama mau ana i kela ia a me keia la, koe nae na la Sabati a me na la kulaia ma ka Hale Leka Nui mawaena o na hora 9 A.M., ame 4 P.M. A ma na Poaono e hamama ana a hiki i ka hora 6P.M. no ka lawe ana mai a me ka hookaa ana aku i na dala.

            E malama ia no na heahu dala ma ka 25 keneta a hiki aku ika $1000.

            E haawi ia no he 5 pa-keneta no ka maka @ no na dala a pau i hoahu ia i hiki aku ka @ i ka $5.00 a oi aku.

            Na wahihe mare a me na keiki opio maluna aku o 7 makahiki, e hiki no ia lakou ke hoahu ma ko lakou mau inoa iho.

            O ka poe hoahu a pau, e loaa ao ia lakou ka malama pono ana a ke Aupuni i ko lakou mau @ a me ka hookaa pono mai.

            Na rula i pai ia a me kekahi mau mea e ae, e loaa no ma ke koi ana aku ma ke Keena @.

JOHN LOTA KAULUKOU,  @ Hale Leka,   Luna Leka Nui.  Honolulu, Iulai 1, 1886.  2084-3m

 

Kela me Keia.

            Ma ke Kinau o keia kakahiaka nui, i huli hoi mai ai ka Hooilina Alii mai Hilo mai.

            He wahi paina ka ke alii ka Moi ma kona hale waapa i keia la, wahi a na lono.

            O ka Poakahi ae ka la e ku mai ai ka mokuahi Australia i Honolulu nei, ina aku paha a halulu mai.

            Ke upu ia nei, e kaa ana ko ka mokuahi Lehua alahele ke makaukau pono ae no na awa o Kauai.

            Ma ka po Poakahi iho nei ka hoau mua ana ae o ka pualikoa Honolulu Laipela i ko lakou halau hou ma Manamana.

            E nana ae i kekahi leta mea hou inai Nuuhiwa mai, a mai poina i ka alawa pu ana ae i ko makou mau olelo hoolaha.

            Ua hoemiia iho ko Amerika aie lahui a hiki i ka $9,049,104 ma ka mahina iho nei o Iulai; a o ko Hawaii hoi, ke pehu aku nei.

            OLELO HOOHOLO:  -O ka mea hewa a lawehala a ke kanawai ke haalele i kona noho "Kekoa."  O ka mea hewa ole ke noho mai "Kakina."

            O NA makai kiai mua iho nei o Aliiolaui Hale, oia o Kamana me Hapakini, na hoopau ia; a o Edwin Hall me Kawewehi na kiai hou.

            O KE kulana o ke kahua pauahi i keia mau la, oia ka ike ia ana aku o na hale pohaku nunui a me na hale laau.  He kulana o ka uluwehiwehi.

            No ka wa pono e loaa ai ia makou i keia mau la aku, e hoopuka aku no makou i kekahi moolelo hou, a no ka pau ana o ka ahaolelo e hului pau ia aku ai na mino ono a ka puuwai.

            A hiki mai i nehinei, aole i ike ia o Kekoa ma ke keena ahaoleo.  Ua ku @ ka noho o Puna i keia mau la aohe leo.  Wahi a kahi poe, ua hoopalahuli ia ka waha ilalo.

            Ma ka awihi wale aku i ka panina o na hana a ko kakou ahaolelo, me he la aia no iloko oke kapakahi o kela mahina.  Aole mau hiona o ka pau i ka napoo ana o keia mahina.

            Ua komo kolohe ia ka hale noho o D. @ ma Palama i ke ahiahi Poalua nei e kekahi poe i ike ole ia.  Ua lilo aku kekahi mau waiwai makemae a me kekahi mau mea e ae no 75 dala ka waiwai io.

            AOLE i lawe maika mokuahi Waialeale he eke leta no Honolulu nei, aka, he mau wahi mea hou uuku ka i lohe ia mai.  Oia ka pau ana o ka ahaolelo o Amerika me ka hoonioni hou ole ia o ke kuikahi Panailike.

            UA hopu ia e na kiai awa kekahi pake maluna o Kinau i ka Poalua nei, i loaa aku me kekahi heluna nui o na uni opiuma.  Aia ka opiuma iloko o ka Hale Dute, a o ka pake hoi iloko o ka hale paahao.

            O na Buke hea a Kipikona ka ka @ paka la e nema mai nei ia makou, o kana hoike anei e kaena ana i ka hanohano hailepo oiai kona au e noho poo ana?  Ae, na hoike ia a Hon. J. Kalua i olelo ai he opala, a e hoahu ia ma ka pahu opala o ka pulumi keena ahaolelo.

            HOOKAHI o na powa i hopu ia iho nei, nana i hana hoomainoino i kela haole i loaa ai ia Kamaka makai ma alanui Beritania i hoolahaia aku ai i kela pule aku nei.  O ka nui iho i komo pu ma keia hana, me he la, e loaa aku ana lakou.

            Ua loheia mai ka paa ana o kekahi moo iloko o ka wai ma ka uwapo o Kamika, a ua hoike pu mai ka poe ike maka, he moo ano puipui no ano like me ka puipui o ka pulima a eia ke waiho nei iloko o kekahi huewai aolani maloko o ka pa kulao Sana Lui.

            Ma na lono mai Hilo i oleloia, i ka Poaono i hala ka hoomaka ana o na hoike Kula Sabati, a ma ka Poaha o ia pule, ua weheia he ana mele nui e ko laila mau puukani i kokuaia e ka puali puhi ohe a me ko Honolulu nei mau kileo kani.

            Ua makaukau o Keaka Kuokoa me ka nohe, pale, kaulawaha, uwepa, a me kepa, no ke kakelekele ana ia Keaka lio o Elele i nei mau pule.  Ina e holo pupu, hiu ka uwepa, a ina hoi e nuha, hao ke kepa.  E ike auanei oe i ke anapuu o ko kino wili ka huelo.

            Ua hooholo kekahi komite mau o ka Hale Ahaolelo i noonoo i ka bila ka nawai a Keau e aponoia ka haawi ana i uku hoomau no J.M. Kapena ma ka $2,000 o ka makahiki; a no Mrs. E. Barnard $300 no ka makahiki.  Koe ka hooholo loa ana o ka Hale.

            He wahi apana pepa ka i hoea mai i ka Poakahi nei i kapaia "Elele Puka La."  E kala loa paha kona hookauhua ana, aka i ka Poaono nei no ka loheia ana mai o ka nahunahu, a hanau koke no.  Ke ano hanau eepa paha ia he "palemo wale."

            I ka Poaono i hala ka panee ana ae o Elele i mea kakau moolelo nona maloko o ke keena ahaolelo no ka wa mua.  Heaha iho nei la keia?  Hilahila paha i ka hoike okoa ia aku ua akea ko ke KUOKOA papa o na kohi kele iaia e nuu ai a ko'u ka puu.

            I ka wa a ke komite o ka hale e noonoo ana i ka pauku 27 o ke kanawai auhau e pili ana i na auhau kula, ua eueu ae la ke kuhina Kipikona a olapa ae la kana mau olelo hahana no ka pono ole o ka waiho ana o ia mau dala ma ka lima e na lunakula ma na apana.  Aka, na ka Hon. Kakela i iliki pono mai i na kelamu wai kinai ahi kupua a uoki oe e maalili ana.  Loha iho la me ke ano pipika.

            Ua ike nui ia na haumana o ke kula hoopololei o Keoneula ma ke alanui e kolohe wale ana me na kaikamahine.  Nui na makamaka i ike maka i keia mau hana, a i hooia mai ia makou.  Ua nalu wale iho no makou pehea la keia hana hoohemahema a na kumu o ke kula.  Ua kamailio nui ia ka maluhia o na keiki i ka wa e noho kumu ana o Mr. Hila a i keia wa ke lalau wale nei lakou.

            He elua mau opio Hawaii i kakele paupuu ae mawaho iho o ka hale telepone ma Honokaupu.  He hapa kauna puupuu ka kekahi i haalele pau ae ai i na maka o kona hoa a palahuli ana ke alo ilalo.  E hao mai ana hoi kela i na a-i a Hinakahua, a poepoe ana keia ilalo; ia wa i hele palalu ai ka wai a me ka a-ila.  Hakaka pu aku me Pekekona a poohu na lau.

            MA kekahi la o kela mau pule i hala ua hele aku la o C. Lilikoi o Kona maluna o kona ekake i ka pii ulu a hiki ma kekahi wahi, ike aku la kona wahi ekake i kekahi ekake wahine a hoomaka aku la e uhu.  Ua kaohi mai o Lilikoi me kona ikaika, a moku pu ke kaulawaha, a i a wa i haule iho ai oia me ka paa o kona wawae a kauo pu ia aku la ia no 50 paha anana ka mamao; pakele nae i ke ku ana o keia wahi kolohe.  Ua loaa na palapu, a mai like me Niau.

            Ma ka lokomaikai o kekahi makamaka, ua hoike mai oia penei: Ke ake ia nei e hoomau aku ka nupepa Elele Puka La a hiki la ihea, a ke maka'u hounua nei kona bosi o mauliawa e iho no ke pau ae ka ahaolelo, a o ka hapa bosi hoi aole ona makemake e hoomau loa, no ka mea, aole e hiki ke uku ia ka paahana hookahi no keia pepa.  Pela ka i kau ia ai ka auhau i 10 keneta no ke kope, 25 keneta no ka pule, 50 keneta no elua pule, $1.00 no ka mahina, a he $10 a oi ae no ka makahiki.  E ahu ana.

 

Ahaolelo o 1886.

           

(Keena o ka la hana 75)

            Paiewai no ka muliwai o Waimea $1,300.  Aponoia.

            Na alanui Hanalei $1,500.  Aponoia

            Na alanui o Koloa $1,500.  Aponoia

            Ke alanui mai Nawiliwili a Kalapaki $200.  Aponoia

            Na alanui o Waimea $1,500.  Aponoia.

            Noi o Dickey e hapai hou iaka noono ana no ka $116 o ke alanui o Puna e kapaeia.  Aponoia.

            Ua hoopaneeia ke komite me ka hoike ole a ka Lunahoomalu no ka lawa ole o na hoa.

            Hoopanee ka hale a hora 10 apopo.

 

LA HANA 76, Augate 14, 1886.

            Halawai ka hale e like me ka mau.

            Kaapaeia na rula a heluhelu mai o Kalua he hoopii mai Kula, Maui mai, e noi ana e kapae i ka bila kanewai e pili ana i na holoholona @.  Waihona ka hoopii ma ka papa.

HOIKE KOMITE KUMAU.

            Na ke komite Hooiaio Bila Kanawai i hoike mai, ua kakau inoa ke Alii ka Moi i ka bila kanawai o na aha niele pau ahi.  Aponoia.

HOIKE A NA KOMITE WAE.

            Na ke komite Kakau Poepoe, ua pau i ke kakau poepoe ia ka bila kanawai e pili ana i na Komisina Palena Aina.  Aponoia.

NA HANA O KA LA.

            Heluhelu ekolu ana i ka bila no ka hooloihi ana aku i ka manawa o na Komisina Palena Aina a hooholo loa ia ka bila.

            Noi ka Loio Kuhina e hoopanee ka hale a noho hou i ka hora 10 kakahiaka Poakahi.  Aponoia.

            Hoopanee ka hale.

 

LA HANA 77, AUG. 16.

            Halawai ka Hale e like me ka mau.

NA PALAPALA HOOPII.

            Na Nahale mai Kona Akau mai, e hooholoia ke kanawai no ka hoohoihoi ana i ka poe kalepa kalo palaoa.  Waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka ka bila kanawai.

            Na Paehaole mai Kalawao mai, e noi ana i lunamakaainana okoa ko laila.  Waihoia a noonooia me kekahi bila kanawai e wiaho nei i kekahi komite e pili ana i ke koho balota ana.

            Na Dickey, he mau hoopii lehulehu mai Makawao mai.  1 E hoonee ia ka hale hookolokolo ma Paia.  2 O Paia kahi nui o na kanaka e noho nei.  3 Ma Paia ka hapanui o na hana ano nui.  4 Kokoke o Paia ma ke awa kumoku o Kuau.  5 O ka malama ia ana o ka aha hookolokolo ma Paia, he hoemi ana mai ia i ka luhi o na loio, oiai malaila kahi akoakoa nui o lakou.  6 E hookaawaleia 1 $2,000 no na lilo o ka moonee i ka hale hookolokolo.  Waihoia ma ka papa a noonoopu me ka bila kanawai e pili ana ia hana.

            Na Kaunamano mai Kalawao mai, e hookohu ia o Simona Kahalehulu i lunakanawai, kahunapule a me ona luna makai.  Haawiia i ke komite hookolokolo.  Nana no mai ia apana mai no, e hoopauia ko Meyer noho agena ana no ka Papa Ola malaila.  Haawiia i ke komite Malama Ola.

HOIKE A KE KOMITE MAU.

            Na Kaulukou, i ka hoike a ke Komite Hookolokolo no ka bila kanawai e huikala ana ia C.B.Wilson luna wai mua, ua manao ke komite e waiho aku i ka bila na ka Hale no e noonoo i ka mea pono.  Aponoia ka hoike a waiho ia ma ka papa.

HOIKE KOMITE WAE.

            Na Kakela i ka lakou hoike e pill ana no na haawina dala no na kula hoonaauao o ke aupuni, ua hooholo ke komite na ka Hale no e noonoo i na hoolilo kupono ana, oiai ua ku ke aupuni i kahi hookahi, a he au hoemi lilo hoi keia.

            Noi o Kipikona e waiho i ka hoike a ke komite, a ma ka ninauia ana, ua hooholoia e waiho i ka hoike ma ka papa a noonoo pu me ka Bila Haawina.

            Hoomaha ka hale hora 12 awakea.  Hora 1;47 akoakoa hou ka ha hale.

NA HANA O KA LA.

            Noho ke komite o ka hale no ka noonoo ana i ka Bila Haawina.  Ke 'lii Waila ma ka noho.

OIHANA PAPA OLA.

            Kahua mai lepera o Kalawao $100,000.  Holo.

            Na kauka aupuni $50,000.

            Na Dickey, e heluhelu hou ia ka hoike a ke Komite Waiwai no na haawina o ka Papa Ola i haawiia na lakou e hooponopono.  Aponoia.

            Heluhelu ka hoike penei:

            Na kauka aupuni $50,000.  Hoemiia $42,000.

            Kela a me keia lilo Papa Ola $45,000.  Hoemiia $20,000.

            Halemai a pela aku $45,000.  Hoemi ia $40,000.

            Hoomaemae kahua hoomalu $5,000.  Hoemiia $4,000.

            Kamailio mai o Kaulukou no kona kokua ole i keia hoemi a ke komite i ka uku o na kauka aupuni.  O ke kauka o Hilo he kanaka makaala oia i ka hana, makaukau, a pela aku.  Minamina loa au ke haalele mai kela kauka no ka hoemiia ana o ka uku.  Koi mai oia ia'u i $1,500 no ka makahiki, aka ma kuu noonoo, aole no i lawa kela nona.  Nolaila, kue loa au i keia hoemi ana.

            Hooponopono hou mai o Kikaha ma kahi hemahema o ka hoike a ke komite e puli ana no ka uku o na kauka, ma kahi o $40,000 i hoemiia, e hookomo malaila i $45,000; no ka mea, hookahi kauka i komo pu ole iloko o keia haawina, oia ke kauka Iapana o Kakaako.

            Olelo o Dole, aole pono e hoohoio puulu kakou a waiho aku na ka Papa Ola e mahelehele.  Pono no kakou e hooholo kaawale i ko keia a me keia kauka pakahi.  Mahelehele ka Papa Ola i ka uku ona kauka, a no ka uuku loa o ka aku o kahi poe, nolaila, haalele mai i ka hana.

            Kamailio mai Ke'lii Martin no kona @ nui i keia @ ana i ka uku o na kauka.  Aia ma ka apana o Kau, ke noho nei he kauka helu ekahi ma ka lapaau.  Aka, minamina loa ke haalele mai oia i ka apana o Kau mamuli o keia hoemiia o ka uku.

            Ma ka ninauia ana, ua hooholoia e hooholo pakahi ia ka uku o na kauka.

NA KAUKA AUPUNI.

            No Hilo, Hawaii $3,000. Holo

            Hamakua, $2,000.  Holo

            Kohala, $2,000.  Holo.

            Kona Akau me Kona Hema, $3,000.  Holo.

            No Kau, $3.000.  Holo.

            No Lahaina, Maui, $3,000.  Holo.

            No Wailuku, $3,000.  Holo.

            No Makawao, (kauka haole) $2,000.  Holo.

            Makawao a me Wailuku, (kauka Iapana) $1,600.  Holo.

            No Hana, 3,000.  Hola.

            No Lihue, Kauai, $2,000.  Holo.

            Waimea, $2,400.  Holo.

            Kilauea, $2,400.  Holo.

            No Honolulu, Oahu, $3,000. Holo.

            Waialua a me Koolauloa, $3,000.  Holo.

            Na kauka Halemai o Kakaako, a pela aku, $3,000.

            No Waianae, $1,200.

            No Koolaupoko, $2,000. 

            Ma ke noi a Wight, ua hapai hou ia ka noonoo ana i na haawina dala o na kauka o Hamakua a me Kohala.  Hoo.  holoia e like me keia:

            Hamakua, $3,000.

            Kohala, $3,000.

            Kauka no Molokai, $2,000.

            Kauka noho paa no Kalawao, he $10,000.

            No na laau lapaau, $10,000.

            Hoopauia ke Komite o ka hale, a aponoia ka hoike a ka lunahoomalu.

            Ma ke noi, ua hoopanee ka hale a noho hou i ka hora 10 apopo.

LA HANA 78.  AUG. 17.

            Halawai ka hale e like me ka mau.

            Heluheluia ka moolelo o ka la hana i hala a aponoia.

HOIKE KOMITE KUMAU.

            Na Bihopa i ka lakou hoike e pili ana i ka olelo hooholo a Amara, i $2,ooo dala no ka hoonaauao ana: i na keiki a Rev. A. Clark o Waialua i make Ua hooholo ke Komite e waiho ma ka papa.  Aponoia ka hoike.

            Na Kaunamano, Komite Malama Ola, i ka lakou hoike e pili ana ia Rev. R.W. Meyer agena o ka Papa Ola ma Molokai.  Ma ka hooholo ana a ke Komite, na ka Oihana Papa Ola no ia hana, aole na keia hale.  Nolaila e waihoia keia hoike ma ka papa.  Aponoia.

HOIKE KOMITE WAE.

            Na ke komite kakau poepoe i ka lakou hoike ua kakau poepoe ia ke kanawai hoomoe uwea moana, a me ke kanawai e pili ana i ka poe aie kaa ole.

            Na Kikaha i hoike mai i ka lakou hoike e pili ana i ka itamu dala he tausani no ka uku ana i ka ukupanee o na dala i hoahuia ma ka Baneko Hale Leta.  Waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka Bila Haawina.

            Na Kaunamano i ka lakou hoike e pili ana i na haawina o na alanui me na na alahaka, a ua hooholo ke komite e waiho ma ka papa a noonoo pu me kekahi Bila Kanawai.

NA OLELO HOOHOLO & NA BILA.

            Na Dickey he mau ninau i ke Kuhi Kalaiaina: Oiai ua loaa i kou mua ma o ka luna hooia la na hemahema o ka Luna Wai; ina pela heaha kou mea e hoomau nei iaia i keia wa?

            Kapaeia na rula ma ke noi a Likikini, a haawi ia elua bila kanawai i ke komite wae e hooponopono hou ai.  Kanawai e pili ana i na aelike mawaena o na haku a me na kauwa.  Kanawai e pili ana i na halepaahao, hoopaa a me hoopololei.

            Noi mai o Kaunamano e heluhelu elua ia keia mau kanawai ma ke poo.  Heluheluia Ma ke noi ua haawiia ma ka lima o kekahi komite wae.

            Noi mai o Dickey e laweia ae kana bila kanawai e pili ana i na hooilona pai aupuni mai ka papa a haawi aku i keia komite wae.  Aponoia.

            Kapaeia na rula a heluhelu mai ke Kuhina Creighton he kanawai e hoomaopopo ai i ke ana ia ana o na moku mamua o ke kope ia ana ma ka Hale Dute.

            Ma ke noi ua haawiia keia kanawai i ke komite kalepa a hoihoi hou mai i ka Poaha.

            Kapaeia na rula a hoike mai ke komite wae o ka hapa uuku e pili ana i na dala i aie ia he $2,123.21 me $4,518.28 no na uwapo o Wailua me Waimea, Kauai.  Ua hooholo ka hapa uuku o ke komite, o ka puu dala he 2,123.21, e kapae loa ia mai ka Bila Haawina aku. Mamuli o ke kapuluia o ka kukulu ana i keia mau uwapo pela i lilo ai i ka waikahe.  A ua kupono no i ke aupuni ke hoole loa i ka uku ana i ke koena dala.  Waihoia a noonoo pu me ka Bila haawina.

            Kapaeia na rula a noi mai o Kaunamano e paiia na kanawai elua e pili ana i ka Papa Ola Hawaii.

            Waiho koke mai ke komite pai, ua paiia kekahi kanawai e pili ana i ka Papa Ola Hawaii.  Ua heluhelu alua ia ka bila ma kona poo a haawiia i ke komite.

NA HANA O KA LA.

            Heluhelu alua ana i ke kanawai e pili ana i ka Papa Hoohalikelike auhau.

            Heluhelu ekolu ana i ke kanawai e pili ana i ka hoomoe ana i uwea olelo moana mawaena o Kapalakiko me Honolulu nei.  Aponoia a hooholo loa ia ke kanawai.

            Heluhelu ekolu ia ke kanawai e pili ana i ka poe aie kaa ole, a hooholo loa ia ma ke noi a Palaunu.

KANIKAU NO D. KAAWA (Koena mai kela pule mai.)

            E haawi aku i kuu aloha nui i na hoahanau a pau iloko o Kristo.  Eia au ke hele nei no ka wa pau ole.  "Aloha oukou."

            A no ka nui o ko'u aloha i kuu makuakane, ua haku iho au i mau wahi lalani mele, a oia iho keia:

Kanikau la he aloha, No D Kaawa he makua, He aloha kuu papa, Kuu poli e mehana ai, Akahi au a anu, Ua hoonele mai nei oe, Eia 'ku nei paha oe, I ka betera o ka haku, Auwe ka mea aloha, O ka leo o ka makua, Kuu hoa pili no hoi, O na pali Koolau, Ke au ae nei au, O kahi e ike ai, Nawai no e ike, He lawe na ka mea mana, Alo aku nei kakou, O ka loa o Aiku, Ake aku ai ka manao, O ka hala o Waimea, A hiki i Keawewai, Uhi paa mai e ka noe, O Keanaeli keia, O ka hale kaupakuole, Ilaila i pupue ai, I ke anu me ke koekoe, A ka la hikiola kakou, Hoolala ka manao e ike, Hoomaha aku na lio, I ka luna o Puehue, Hue mai nei ke aloha, Anoni me ka waimaka, Kuu alakai no hoi, Oia wahi malahini, Kamaaina i ka leo, I ka noho a ke aloha, Ilaila i loaa'i, O ka halekipa o kakou, Ke hea mai nei Niulii, O ka home olu i Maunakea, He aloha no ia wahi, I noho ia ai a kupa, A kulaiwi ilaila, Mamuli o na leo, Kuhihewa ai ka manao, E kau i ke kiekie, Oia alakai pono, Ua lilo i mea ole, A he uhane la he aloha, No kuu papa ua hala.

            Ma keia mau lalani kanaenae ke waiho pu aku nei au i ko'u aloha i na keiki ka papa Pai.

MRS. ESETERA KAAWA.

 

NA HOOLAHA HOU.

S.B.DOLE. LOIO, LOIO, LOIO.  He Luna Hooiaio Palapala.

KEENA HANA; Helu 15 alanui Kaahumanu                        2079-1y

 

FRANK GERTZ.  MEA KALEPA A LAWELAWE HANA MA NA ANO KAMAA A PAU NO NA Wahine, Kaikamahine a me Kane.

            No @ Buti a me na K@ haahaa no ua Kieki Kane a me na Kanaka makua, o na ano pikini hou loa.

 

JAMES DOWER,

Oia hoi o Kimo Kapiolani, ka ona mua o ka mokuahi Kapiolani.  Ua makaukau oia me na lako a pau, no ka hana ana i na waapa, a me ka hana hou ana i na waapa naha.  Ua makaukau oia me na Wae, na Umii, a me na apana hookui e paa ai na waapa, a me na lako e ae no ke kapili ana i na waapa.  E hele mai ma kona hale ma Manamana.  Honolulu.

 

L.ADLER. HELU 13 ALANUI NUUANU.  Mea Hana Kamaa Buti a no Kamaa Haahaa.

            Ua loaa mai no hoi ua Kamaa nani a o na Kano, na Waihne a @ Kamalii.  No Kamaa Kiekie a me Haahaa, e kuai ia ana no na Kumu Kuai @.  E hana hou ia no hoi @.

 

KAMAA KAHIKO O NA ANO A PAU ME KA MAIKAI

 

NA HOOLAHA HOU

W. AHANA, KELA HUMUHUMU LOLE

            Mea hana i na lole hou ma na paikini maikai a pau a me ka hoomaemae hou ana i na LOLE KAHIKO.

 

UA WEHE AE NEI O Y. ANIN HE HALE INU KOPE HELU EKAHI.  MA NA KIHI O NA ALANUI Hotele a me Maunakea.

 

THOMAS MULDOON.  Hale Inu Kope Pookela.  Pola Kope me ke Pa Kupa UMI KENETA.

            Ma ka Hale Inu rama Cosmopolitan Saloon, ma ke kihi o ke alanui Nuuanu me Hotele.  2098-3m

 

NA HOOLAHA HOU.

Ua Hookaawaleia Keia Kowa No Mrs. Thomas Lack MEA KUAI A LAWELAWE I NA Aahu Nani, na Mikini Hmuhumu, Me na Kui.  UA NEE AE OIA I KA Helu 81, Alanui Papu Honolulu.  I ka la 28 o Iune, '86.

 

NA WAIWAI HOU I LOAA MAI NEI.  EIA NA KA LADIES BAZAAR, HELU 88, ALANUI PAPU.

            Ma k mokuahi Zealandia i loaa mai ai ia'u he kakaikahi o na PALAPALA wahine ano hou loa, oia hoi ka Papale.

MARY ANDERSON.

            A he nui iho no hoi ka nani o na Papale muouou, na pua, na hulu, a he mau uhi maka he nui.  Eia no hoi ia'u he heluna nui o na KALIKI, na hainaka, na lole pale ili o na anu i pau.  A he hiki no hoi ke HUMUHUMU LOLE ma aa ano hie a pau me ka haahaa o ka uku.

MRS. J. LYONS, Ona.

MRS. E.T. SKIDMORE, Luna Nui.                          2088-3ms

 

WOLFE & CO.

            Mea Kuai i na Ano a pau o na Mea AI, HUA AI, O NA ANO A PAU.

            UA NEE AE MA helu 66, Alanui Hotele, Halekuai mua o Lewis & Co.

            E loaa koke aku no na kauoha a pau loa me ka hakalia ole, a me ka maikai o na hoi malu ia an.  E hooko ia na kauoha o ke kulanakauhale nei me ka hikiwawe ma na ka me ka uku ole.  O na kauoha mai na mokupuni, e lawelawe koke ia.

 

B.F. EHLERS & CO., PAINAPA.

            Poe Kuai i na Ano Lole a Pau. Helu 99, alanui Papu. - Honolulu.

            E loaa mau ana na lole hou o na ano a pau maluna o kela a me keia moku.

 

Kaulana o Kohala i ka Aina Haaheo.

            E naue mai e kilohi ina nani mae ole.  Na Luhiehu o ke kino e Linohau ai oe.  E awihi iho ai oe i ka haa a na Pihipihi.  A @ ko Papale i ka pipii a ka Ai kala.  EIA LA!  EIA LA!  EIA LA!  MA KUU MAU HALEKUAI LOLE NUI.  MA KAIOPIHI & KAPAAU

            Malaila e loaa ai na anoi a ka makemake o na kane, Waihne a me na Keiki.  E wiki.  Mai Lohi.

P.A.DIAS.

 

Kalo Palaoa!  Kalo Palaoa!  HE KALO PALAOA ANO HOU LAO.  UA MAEMAE, A HIKI I KELA ME KEIA KE HANA I POI NONA IHO  POI ONO!  POI ONO!

            Aeue, a pahee maoli ke moni aku.  He ono a mokaekae no hoi o ka poi maoli ke ai kolu.  he 25 paona o ke eke hookahi, no ke kumukuai haahaa loa he 40 keneta, Nolaila, ua lawa no ke kanaka hookahi no ka poi i ka mahina holookoa ke hoolilo oia i $1,600 no na eke Kalo Palaoa eha (4).

 

            Ua hana hou ia a hoomaemae hou iho nei keia Hui i ka mikini no ka hana ana i ke KALO PALAOA, a ua holawa pu ia no hoi he dala no ka hoolake ana mai i na mea paahana helu ekahi (I) no ka hoohana a hoo mo'a ana i na Palaoa Palai, Palaoa O ma, na Meaono, a me na Pudina etc.  etc., me ka maalahi a me ka maikai mai ka palaoa maoli mai.

            He nui na hooiaio ana no ka maikai loa o keia POI mai kela a me keia i hoao, a ua oi loa a, wahi a lakou, mai ka poi i hana lima ia.

 

O ke KALO MUSH no ka paina Kakahiaka, he Ono a Mikololohua maoli no hoi.

            He mau hooia no hoi mai na Kauka mai no ke kupono loa o keia poi na opu ano ikaika ole a maliwaliwali.

NA KUHIKUHI NO KA HANA ANA.

            O keia na kuhikuhi no ka hana ana i ka poi mai ka Palaoa Kalo mai, a o ke kumu no ke makou hoololi hou ana i ka hana ana, ua ike ia ka nui o ka hana ma ke ano mua, a o keia, he uuku ka hana; he hookahi no hana o keia, oia ka hanai ana i ke ahi.

            E lawe ma ka PALAOA KALO kupono au i ma ano ai a e hoowali me ka waihuihui, e like 'la me ka hoomakaukau ana o ka Palaoa palai, me ke akahele o hakuhaku.  (No hookahi eke o 5 paona, e hoowali me 6 kiaha wai huihui - kiaha piula liilii o hookahi paina.)  Hookomo iloko o kekahi eke lole kukaenalo maemae a hookomo iho iloko o ka ipuhau a kini aila mahu paha (ua paila mua nae ka wai) no e a @ hora paha ka loihi e hoomo'a ai, e like no me ka nui o ka PALAOA KALO i hoomakaukau i a a hookomo ia iloko o ke eke.  E malama pono ia lale ae o ke eke e paapa, a hemea pono paha, e hookomo ia i mau pohaku liilii a apana piula paha ilalo o ka ipuhao, i loaa ke kaupule ana mai ka hoopaapaaia o ka ai.  Ke mo'a, e hoomaalili iluna o ka papa ku'i ai no ka wa pokole, a oiai e pumehana anaao, e hoomaka e ku'i i ke maalili loa, nui ka paakiki a nui pu me ka hana.  E ku'i a moku ka ai, alaila, holo iloko o ka umeke, e ka loaa no ia o ka poi ono loa.  Ina ua makemake ia e awaawa ko ke ka ai, e wiaho me kahi ma hana, no hookahi la; a ina e mau ka makemake e ai mau i ka ai awaawa, e hoomo'a i ai ua ia mamua ae e ka pau ana o ka ai e ai ia ana .