Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 36, 4 September 1886 — Page 2

Page PDF (1.72 MB)

This text was transcribed by:  Christina Nani Aiu-quezada
This work is dedicated to:  In Memory of Janet K. Aiu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

No ka Makahiki $200

No Eono Mahina 1.00

KUIKE KA URLA

Poaono Sepatemaba 4. 1886

 

Ua oluolu i ke Alii ka Mei ka hookohu ana aku ia Curtis P. Iaukea i poulu nana. Ma kahi o ka mea hanohano H. Judd; waiho aku. Ua waih@ ak@ oia i na hana o ka Oihana D@@ @@ko o na mahalo kiekie ia, a @@@@ mak@@ i ha@le hope me ia mau manao.  Ua haawi makana mai na paahana o ka Hale @ute me kekahi makana nani, he hoike no ko lakou aloha @@@@.

 

            Ua @@holo loa ia ke kan@wa@wa@a@e elua m@@@na d@@ ma k@na kek@helu ekolu na @@ @@ak@@ nei, a mahope iho no o ka h@ @o@@ @ a ia ana, ua waiho mai ke ko@i@@ hooia hila kanawai i ka lakou @@k@ no ke kau inoa ana o ka Moi i na kanawai la.  @@oole no hoi.  Maka la keia e p@p@@hulu ia nei. E @@@@@ aka i ka lohe i ke komohana. a @@@ @@ @@ h@k@a., ua hooholoia ka @@ @@@ @@@na o Hawai'i; a ke kali la @@ @@@@, @ni hou o ka hiki aku hoo@@@ ka a@e.

            W@@a ke Kuhina: Aole no paha i ak@ @ ka @@@ dala i ka wa i makemake o@@ aka, ma i hooholo ka ahaolelo i mau @@ohl@ dala no kekahi mau hana alaila, @ a@ dala ke aupuni.  Aole nae @ @@@ @ me ka mana ole mai ka aha @@@.  @@ ke pololei loa ka pane ana: he @@ @@@@ ia ke hana ia pela: a aohe @@h@ wale ana i na kanawai ihiihi o Hawai'i.  Aole nae no keia wa ae la ka pololei o k apane, aka, ua pololei @@a no.  Ae mai ua ike no i ka p@@ aole o ia mau hana ana, a no ka p@@@, ka @h@kau ae, ke kapilipili mai, @@n@ @@@ ilaila i kanawai e kala aku.  E k@@a aku i ka pono o ka lehulehu i ah@@ ia.

            Ua waiho ia ae he olelo hooholo iloko o ka ahaolelo e kauoha ana i ke ko@@@ @oo@ buke helu, e hoike mai, peh@@ @ ke ano o na ke @keia ana o $35@ @@@ na @@@ o keia ahaolelo i hookaawa@i@.  He pau la i hala ae na kikoo aku ia kekaha hoa i kona uku, a ua hoo@@@ me ka olelo ia mai, na papa ia aole e uka aka i ke koena dala no ka u@k@ loa.  O kakou kekahi e ninau p@ i@@ ihea i kiola ia ai keia mau tau@m@ dala?  E pane mai a@anei paha lakou e oh@ wale ai no.  Aka, mamua o ka p@ka ana o keia olelo hooholo, na @@@ p@po mua ia makou ka mehou.

 

            K @@ wehewehi hou mai nei ke kahua @@@ @i me na h@le hou.  He mau h@@@ @@@@ me na hale laau, a he mau a@@@@@@ mewaena o kela a me kela ku@@@ o na hale.  Ua makaukau ke ka@i mau wahi no ke kuai aku, a ke ku i@ @@ n@ @oi kukahi mau wahi.  I ko@ ko@ mak@k@i ana ma kekahi mau wahi, ua nui n a opala me na mea ha @@@@a @a maea i hui pu ia.  Mane Haina a Ka@e he lehulehu o na pake p@p@ele ma kae alanui e hookele ana i ka wai ma ke alanui a nui ke ino.  E papa ia na hana ino wale ana, no ka mea, he mea hoopoina i na ola kino, a e hookaawale aku ia mau mea ino.

 

            E ike ana ko makou poe heluhelu i ka hookaha o k a M@hani@ Bazar ma k@@ @i @ a@mui Pap@ me Kalepa.  No Egan & Co. keia halekuai hou loa o na a@hu o na k@o@@aha a me na keikikane.  Ma@@@ na aahu a pau no na kane, a me na pahu wai@ o lole, paiki, papale, a pela aku, no ke kumukuai haahaa loa.  Kupono @o ke kapa@a ana o keia hale, “Ka HA@@KUAI NO KA POE UUKU O NA LOAA.” He emi loa na kumukuai.

 

            Mai ka la i waiho aku ai o Iaukea i ka O@hana Date a hiki mai i keia wa a makou e pai nei, aole he mea hookahi i hookeha @ i pani no ia hakahaka.  He @@@ na lepo iwaena o na kanaka, o m@a. @ o @@@@, ma ia wahi.  Aole nae maopopo o ka oiaia.  He lono no hoi e hoike ana, ma ke o@@u ia mai nei na pan@@ a he ano hakoko maoli no, no ka mea e h@@ @@ keia wahi.

 

KA AHAOLELO.

 

Ua hiki mai nei ka Ahaolelo i kona mau ia hope.  Me he mea la ua pau ka hapa nui o ka hana o ka Hale, a iloko aku paha e na la mawaena o keia mahina e hookuu ia ai. I keia pule iho nei he @@@a Ho@e no elua miliona dala ka i h@@@@@@@. O kekahi keia o na hana @@@ n n o keia kau, a aole no paha e @ole i ka hoohua ana mai i ka hua.  O ka aie nui aku i ka ka malihini, he mea pohihihi ka hopena o ia.  Ina o ka hoale iloko nei o ka aina iwa ena o ka poo kamaaina, e aho ia, no ka mea, no Hawai'i nei no ia.  Ua maikai ka hoem@ ana i na bona ilalo i ka haneri dala hookahi.  A ina no hoi i hoohau@@hia ilalo i ke kanalima dala, he mea ia e hiki ai i ka lehulehu o na makaainana Hawai'i ke lawe i na bona, a e aie nui mai ke aupuni iwaena o kona lahui ponoi.  He oi aku ka pono o ia mamua o ke ale ana aku i ko waho. O ko makou ake nui e pakele ko kakou aupuni a me ka aina i na hopena o kahi mau aupuni aie nui o na aina hikina, elike me Aigupita, a me kahi mau aina e ae.  I keia wa ke noho lanakila nei o Hawai'i me ka oluolu.  Me ke akahele a me na hookele naauao e mau ai keia haawina pomaikai.  Aka, ina e komo nui aku ka aina iloko o ka aie i ka poe ona miliona o na aina e he mea ia e kuleana ai lakou i anei, a iloko no hoi o na hana o ke aupuni.  A ina e mahuahua aku ana keia kuleana o ko na aina e iloko o ke aupuni ma na makahiki e hiki mai ana, e noonoo pono kakou i ka hopena o ia mea.  Ua loheia ua holo aku nei kekahi agena o ko kakou aupuni maluna o ka mokuahi o ka Poakolu nei no na mea e pili ana i ka hooholo i keia ale, a i kekahi kapa paha ma na aina e.

            Mai na la mua mai o keia kau a hiki wale i keia mau la hope. ma na hana a pau. ua akaka loa ka hemahema o ka aoao o na makaainana iloko o ka Ahaolelo.  Aohe lohe nui ia ka l@@o na makaainana o na apana a pau o ka aina.  Ma kekahi mau apana kakaikahi he leo no. a he makaukau ka pane ana.  A ma i makaukau like na apana a pau. ina ua oi aku ka pono o ka lehulehu.  E like me ka makou pane ana i ke@@ p@@@ e pono e hoomahuahua aku ka lehaleha i ka malamalama iwaena o lakou.  Ua ike pono kahi hapa o ka lahui i ko lakou kuleana a me ko lakou pomaikai iloko o na ku@a ana o ka Hale Ahaolelo, ke loaa na wahaolelo hihia ole i na oihana aupuni a me na mea hoohihia e ae.  A ke loaa like keia ike iloko o ka hapa nui o ka lehulehu, he pomaikai nui ia no ke aupuni, a he hele mua ana ia no ka lahui.

 

Ka Nupepa Puka Kakahiaka “Daily Herald”

 

            O ka nupepa nona ka inoa ma ke poo o keia manao, he pepa hou ia i hoopakaia ma ka olelo Bertania me ke kulanakauhale nei.  I ka Poakolu nei ka la i o keia mahina ka hoopuka ia ana o kona helu mua.  He kona uuku no kona e like me ke kino mua o ka nupepa puka la Buetina, a he 24 ona ko@ama.  Ua hookaawaleia he mau ko lamu heluhelu ma na aoao mawaho, a maloko no hoi na nuhou me na manao pepa.  O ka lunahooponopono o keia pepa, oia o Mr. D. Logan: he hoa paahana mua no ka nupepa Buletina, a ma muli no o ka hana hoomakaulii ana, ua loaa he kuleana ponoi nona iho i keia wa.

            Ua puka mai kona mau helu mua me na manao alakai naauao me na nuhou.  He kulana maikai kona a he kahua hoi o na kalaimano kuokoa.  Ua ohohia nui ia keia pepa e ko ke kulanakauhale nei iloko o kona mau la kinohi, a no ka holomua ana aku o kana hana a me ka laelae o kona alahele, ua manaolana makou aohe e nele.

            He hana maikai no keia i ka lahui Hawai'i, ke kukuku ana i mau nupepa. ke kalaimanao ana, hoolaha i na nuhou. a pela aku. He mea hoomalamalama i ka lahui, hoonaauao, a hooulu noonoo.  He hana maalahi ke hoohana pono ia. Hauoli makou ke ike i kekahi mau kanaka e lawelawe ana i keia hana me ka holomua; aole o makou wale, aka o ka lahui holookoa kekahi.  Pela auanei e ohohia mai ai na manaolana, a hapai ia Hawaii iluna. 

 

Ka Oihana Makai

            He mau hoololi iwaena o ka oihana makai o Honolulu nei i keia mau la iho nei; ua hoopihaia ma na makalua o ka poe i hoopauia ma na makalua o ka poe i hoopauia, he mau kanaka Hawaii ponoi i lawelawe loihi i ka oihana, a ke lawelawe nei i ka hana no na la mua.  Ua loheia mai aole no i pau na hoololi ana, a ke wae hou ia nei ka poe i makemake ia.

            He mea hauoli no ka lahui ka ike ana mai i kona mau kanaka e pii ana ma na muu kiekie o ke kulana hoomalu a hooponopono aupuni, a o makou pu me lakou.  Ua ku o Hawaii ma ke kulana holomua o ka naauao, a no na alalai he nui ma kona alahele, he mea ole ia ke ku ke kanaka maluna o ke ano kuokoa, hoopono a me ka oiaio.  O ka hoomakaulii ma ka hana me ka hoopono, aole e nele ka uhaiaholo o na pomaikai ma kona mau aoao a pau.  Nolaila imua e Hawaii.

            Me na manaolana makou e hooki nei i keia wahi manao pokole, e holopono na hana o ka oihana makai.

 

E Ola Loihi ka Hooilina Moi!

            O ka Poaha nei ka la a o keia mahina ka la i hanauia ai ka Hooilina Moi LYDIA KAMAKAEHA LILIUOKALANI, a ma ia la i piha ai ke 48 o kona mau makahiki.  Ua hoomanaoia keia la hanau iloko o na hauoli kulaia i pakela aku i ko na makahiki i hala, pela auanei na hoomau ia o na aloha alii o ka lahui ma keia mua aku.  He la kalae maikai keia a malie, a ua malan@aia he ahaaina hauoli no kona la hanau me kona home ma Kapalama.

            Ma na hora kakahiaka poniponi o keia la i ikeia aku ai na puuwai aloha oiaio i ke ‘lii nona ka la e kaukoe ana ma ke ala no kona home me na makana.  Ua ike pu ia aku ka puali makai malalo o ka Hamuku o ke Aupuni e lawe ana i ka lakou makana o ke ohohia alii. na hoomanao hoi no kona la, i alakaila e ka puali puhi ohe o ke kula Hoopololei.  Ua haawi aku ka Hamuku he hoike aloha oiaio ma ka aoao o ka oihana makai a ua apoia mai lakou me na mahalo.

            Ua hoomauia ke kakahe o na makaainana no ka ike alii me na hora kakahiaka a hiki i ka hora 12 awakea.  Ma ia wa ua ki ia mai ka hatari o Kakaako he @@ pu no ka ihiihi i ka la. a oia no ka wa o ka pualikoa Princes Own i maki aku ai no kona home e haawi i ka lakou makana nui i ka la, i alakaiia e ka puali puhi ohe o ke Aupuni.

            Ua haawiia he hora okoa no ka ike alii mai ka hora 12 a hiki i ka hora 1 a ma ka hora 2 i paholaia mai ai ka papaaina o na kohi kele a ke hi imua o na ohana, na hoa aloha, na hui wahine, a me ka lehulehu.  Na ‘lii a me na maka hanohano lehulehu kekahi i komo pu iloko o na hoomanao pa ana na ‘lii a @@ me na hanamakaainana o ka Ahaolelo kekahi.  Ua hoohalaia he manawa loihi no na hauoli, e haawi ana i na haiolelo no ka eehia o ka la, a me ke ola o ka Hoilina o ke Kalaunu o ke Aupuni Hawaii.  Lehulehu na makana i manawalea ia aku. 

            No na hoomanao ana i ka hanohano o ka ia ua welo ae la na hae like ole ma na moku a me ke kulanakauhale nei.  Ua paniia na keena oihana Aupuni. no ke komo pu ana aku iloko o ia mau hoomanao kulaia.  A o@ai ke lehulehu e hookani ana i na leo hoomaikai, e hoike ana i na manaolana o ka uhaiaholo o na pomaikai he nui o keia noho na, o makou pu kekahi iloko o ia kaunu hookahi ana, me na hua pule e hooloihi ia kona ola a me na kalokalo e hoopomaikai mai iaia.  “E ola loihi ka Hooilina Moi.”

 

Ahaolelo o 1886

(Koena o ka la hana 86.)

Hora 1:35, halawai hou ka hale.

            Mahope iho o ke noi ana a Kaulukoa a hoopanee loa ka olelo hooholo, ua kamailio mai o Dickey penei:

            Haohao loa au i ko ka Loio Kuhina pane ana mai, ua pono no ka hana a na Kuhina i ka hoaie dala ana.  Wahi ana, aole i papa ia na Kuhina ma na kanawai no ka a@e kuikawa.  He ike ole anei kona i ka hoakaka a ke kanawai i na palena a ko ka aha kuhina aie aku a hoaie mai?  He hana hookahuli aupuni maopopo loa keia.  Ua pane mai ke Kuhina Kipikona, malalo o na pilikia a me na poino ke kahua o ka lakou aie dala ana, a na ia mea i kala ia lakou.  Kulike ole kana mau pane i ka ka Loio Kuhina.  Aka, auhea na poino a me na pilikia i hoakaka ia mai ma ka aoao o ke Kuhina, i hoolilo mauele ia ai keia 80 tausani dala mai ka waihona ae o ka lehulehu a i lawelawe i hoi a oi aku mawaho o ke kanawai.  Ina i hanama@au ka aha kuhina i na dala o ka lehulehu, aole lakou e makau ia a e hiinai ole ia ka apono ana aku e hooholo keia kanawai aie lahui.

            Hoomau o Kaulukou i kana noi no ka hoopanee loa i keia olelo hooholo:

            Ma kekahi wa, ua hiki no ke kapae ia ke kanawai no ke hoopakele ana i ka pono o ka lehulehu.  Hookahi mea nui ma keia hana ana a ka aha kuhina, oia no na poino o kekahi mau hana hoopomaikai o ke aupuni. a nolaila he mau kumu kuppono ia kakou e kala aku i keia mau hana, aole o ka hoahewa aku.  Eia ka mea maopopo loa, aole i aie na kuhina i ke dala a hookomo iho ma ko lakou mau pakeke aka, ua uku ia aku no na lima lawelawe o ke aupuni, a me kekahi mau mea e ae.  Aole i aie wale aku ka aha kuhina me kekahi ano hoopilika e ae; a ina malalo o keia mau poino ke kahua nui o keia aie, alaila aole a kakou hana hanohano e ae, o ke kala aku ia lakou &c.

            Pane mai o Kauhane: Aole au i hoahewa ina ua hana aku ka aha kuhina mua iho nei maloko o na palena a ke kanawai i kauoha ai, a uku aku no na luna aupuni &c.  Aka, o ke kapae loa ana i ke kanawai a kiola malalo o ko lakou mau kapuai, ke hopohopo nei au o hoolilo mau ia aku ka pono o ka lehulehu i mea uhauha wale na na kuhina.  Eia ka manao nui o keia olelo hooholo, e papa ia lakou aole e hana hou.  Nolaila ke apono nei au i ka olelo hooholo, e hooholoia.

            Pane mai o Dole:  Ua hoakaka kanawai mai nei ka Loio Kuhina a ua ka no iaia.  Hoole mai oia aole he kanawai nana i papa ka aha Kuhina e aie, alaila e ae mai anei oia he mea hiki no i na Lunakanawai Kiekie ke hele e aie ma ka inoa o ke aupuni oiai aole he kanawai e papa ana ia lakou.  Auhea na poino i ikeia a i aie ia ai keia dala?  He oiaio no paha ua ukuia aku keia dala i na luna aupuni a pela aku, aka, he kuhikuhi anei kekahi ma ke kanawai e hana ia pela?  Aole, aka, ua kau palena ia ko lakou mana a ua hoikeike ia ka hana a ia mau kala ke aie ia.

            Aole pono i ka poe hooko kanawai ke kue i ke kanawai &c.

            Mahope o na hoopaapaa ana ua ninauia no ke hoopanee loa i ka olelo hooholo, a hoopaneeia penei:

            Poe ae.  Na Kuhina Kipikoua, Kainoa Creighton, a me Dare; na lii Kuihelani, Makapolena; na lunamaka ainana Keau, Kikaha, Lilikalani, Keoni Beka, Amara, Kaulia, Kaulukou, Pahia, Kaunamano, Nahale, Nahinu, Aholo, Kankau, Kaai a me Palohau. Huina 21.

            Poe hoole. Na ‘lii Bihopa. Bush, Kaae, Martin a me Samuel Parker: na lunamakaainana Kikila Brown, Waita, Kauhane, Kalua, Likikini, Kakela. D@ke, Kakina, Paehaole a me Dole. Huina 16.

            Na Kakina he ninau ia Kipikona e pili ana i ke ano i hookaaia ai kekahi mau aie o ke aupuni.

            Ma ke kapaeia ana o na rula, ua waiho mai ke komite wae na lakou i hooponopono ke kanawai aie lahui, ua hooholo ke komite e hoihoi mai i ke kanawai imua o ka hale me ka noonoo ole ia o kekahi mau mea e pili ana.  Waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bila kanawai ma ke la apopo.

 

NA HANA O KA LA.

            Heluhelu ekolu ana i ke kanawai e pili ana i ka hopu ia ana o na waiona &c.  Hooholo loa ia ke kanawai.

            Heluhelu ekolu ia ke kanawai e hooponopono ana i ke ano ia ana o na moku i ka wa e kope ia ai ma ka Hale dute.  Hooholo loa ia ka bila.

            Heluhelu elua ana i ke kanawai no ka hoomoe ana i alahao ma ke kulanakauhale o Honolulu nei.  Noonoo pakahiia na pauku, a hooholoia ke kaname na hoololi.  Haawiia no ke kakau poepoe a heluhelu ekolu ma ka Poalua Aug. 31.

            Heluhelu elua ana i ke kanawai e haawi ana i haawina kokua no ka hali leta mawaena o America me Hawaii nei.  Aole i holo pono a hiki i ka hoopanee ana o ka hale.

LA HANA 87, AUG. 27.

Halawai ka hale e like me ka mau.

            HOIKE KOMITE MAU.

            Na ke komite hookolokolo i hoike mai i ka lakou hooponopono no kekahi kanawai a Kakela i waiho mai; ua aponoia ka hoike, haawiia no ke kakau poepoe a heluhelu ekolu ma ka Poaha.

            Na ka komite kalepa i ka lakou e pili ana i ke kanawai kalo palaoa.  Ua apono ke komite i ke kanawai me na hoololi, a noi mai e hooholo loa ia.  Waihoia ma ka papa.

            Na ke komite hookolokolo i ka lakou e pili ana i ka malam ia  o ka hookolokolo ma Makawao.  A he kanawai hooponopono hou i na paahao &c.  Ua hooholo lakou e hoopanee loa ia.  Waihoia ma ka papa.

            Na ka hapa uuku o ke komite hoookolokolo i ka lakou e pili ana i na haawina kokua o ka mokuahi Mokolii me Dowesett.  Ua hooholo iho la i $4,150 no Mokolii, $1,800 Dowsett.  Waihoia me ka papa.

OLELO HOOHOLO & NA BILA

            Na Kaulukou i heluhelu mai he kanawai no ka Banako Hoahu Dala o ka Hale Leta.  Heluhelu elua ia a haawi ia i ke komite waiwai.

            Hoolaha kanawai mai o Kikaha no ka poe kudala.

            He olelo hooholo na Kaunamano i haawina o $500 hoohoihoi pai buke no Thos C. Spencer. Ma ke noi ua hooholoia he $250.

            He olelo hooholo na Kalua i $3,000 no ia ano hookahi maluna ae no A. Fornander. Haawiia e kekahi komite.

            Hoomaha ka hale.

            Ma ka halawai hou ana ua hapaiia na hana pau ole.  e pili ana i ka haawina kokua hali let.  a ua hooholoia ke kanawai me na hoololi.  Haawiia no ke kakau poepoe a heluhelu ekolu ia ma ka Poalua.

            Heluhelu elua ia ke kanawai aie elua miliona, a ma na pauku mua o keia i hoopaapaa loihi ai ka hale a hiki i ka hoopanee ana.

 

            LA HANA 88, AUG. 28.

            Halawai ka hale e like me ka hoopanee ana , a no ka piha ole ana mai o na hoa, ua noiia e hoopanee a ka Poakahika la 30.  Hoopaneeia.

 

LA HANA 89, AUG. 30.

            Halawai ka hale e like me ka hoopanee ana. Heluhelu a apono ia ka moolelo o na la hana i hala.

NA PALAPALA HOOPII

            Na Wight mai Kohala mai e hoopauia o Thompson ke kauka aupuni, no kona lawelawe pono ole i kana oihana lapaau, a e hoonoho ia o kauka E. Bona.  Haawiia i ke komite malama ola.

            Na Paehaole mai Molokai e noi ana: Aohe e lilo o Kahalehulu i lunakanawai no Kalaupapa i luna makai.  Aole e hoopau ia ko Meyer noho agena ana no ka Papa Ola.

            Noi mai o Kaulukou e waihoia ka palapala hoopii ma ka papa.  Manao oia he mau hoopii ano naapo loa keia, i alakai hewa ia e keia poe.  Aole oia wale ka hana o keia hale.  Ua hooka awale ia ka mana nana e hooponopono ia mau mea.

            Ma ka ninau ana ua aponoia e waiho ma ka papa.

            NA OLELO HOOHOLO & NA BILA.

            Heluhelu mai o Kakina no ka wa mua he kanawai e hooponopono ana i ka hoohui ana &c.  Heluhelu elua ia ma ke poo, a haawina i ke komite pai.

            Na kakela he olelo hoooholo e lawe ia k! a bila kanawai Komisina alanui Aina i hana no ka la mahope aku o ke kanawai auhau pake.  Aponoia.

 

NA HANA O KA LA.

            Komite ka hale a noonoo no ka Bila Haawina.  Ake, lunahoomalu.

 

OHANA LOLO KUHINA

            Kela me keia lilo oihana makai Na Kaulukou i noi mai keia haawina a mana hoakaaka a ka loio Kuhina, ua hoihoi hou ka mea hanohano i kana noi.

 

Hoomaha ke komite.

            Halawai hou ke komite.

            Noi mai o Keau e hapai ke komite i ka noonoo ana i na alahaka o Wailua a me Waimea Kauai.  Aponoia.

            Mahope a ka heluheluia ana o na hoike o ka hapanui a me ka hapa uuku o ke komite nana i noonoo ua nui mai ke lii Walker e aponoia ka hoike a ka hapanui o ke komite.

            Pane mai o Dole ma ka aoao o ka hoike a ka hapa uulu: Owau ka i hoole i ka apono ana i haawina dala no keia mau alahaka.  Ma ka huli pono ana i keia mau hana ua ikeia ke kapulu loa o keia mau hana ia ana o keia mau alahaka.  O ka haawi ana i na tausani dala no ke kukulu ana, e kukulu paa loa ia, a e lilo ole i ka wai ikaika.  Aka, mamuli o ka lilo ana o kela mau uwapo i ka wai nui ole me ka loihi ole o ka laua ku ana, he mau hoike maopopo ia ua kapuluia ka hana: nolaila e hoole ana au no ka uku ia o ke dala maikai i ka mea inoino.

            Kamailio mai o Keau ma ka aoao apono e uku ia kela haawina.  Wahi ana, aole i uhaki ia ka olelo aelike no ka hana i kela mau uwapo e ike kamana, aka na ke aupuni no.  Ninauia, Alahaka Wailua $45353.78  Alahaka Waimea $2123.11

            Hooholo loa ia keia mau haawina.

            Hookomo hou mai ke kuhina Kalaiaina he mau itamu hou, oia hoi:

            Hoopau i ka pilikia o na komisina aina lei alii $9613.50

            Uku ia Meekapu 150.00

            Hoopauia ke komite a aponoia ka hoike a ka lunahoomalu.

            Noho ka hale a noonoo no kekahi mau hana e ae.

            Kapaeia na rula o hoike mai kekahi komite e pili ana i ka olelo hooholo a J. W. Kalua e haawi i $3000 no ka hoohoihei ana i ke pai a uk@ ana i na lilo no ua buke a A. fornander. ua manao ke komite e kok@@ ia oia i $2,500.  Aponoia.

 

NA HANA PAU OLE.

            Noonoo ana i ke kanawai aie miliona. 

            Hoo@li@ @o A@@ oia kah@e olelo ana i @@@ @@@@@ a @@k@@o i hookahi m@@@@@.  Oia @@ kupono o ka aie.  O ka elua mi@@n@ hoi, n@@ @@@ @ heaha ka hana aku i koe o kela miliona i koe?

            Noi mai no hoi o D@@key i $500,000 ma kahi o elua miliona.

            Ma ka ninau ana ua hooholoia ka pauku ekahi, elua miliona dala, a me kauwahi hoololi.

            Hoopanee ka hale.

 

LA HANA 90, AUG 31.

            Halawai ka hale e like me ka hoopanee ana.

 

HOIKE A KE KOMITE MAU.

            Na ke komite kakau poepoe i hoike mai ua makaukau kekahi mau bila i ke kakau poepoe.

            Na Keau i noi mai e lilo na kanawai haawina hoomau i hana no ka la maho pe iho o na kanawai Papa Ola Hawaii:

NA HANA O KA LA.

            Heluhelu ekolu ia ke kanawai e haawi ana i haawina dala kokua i ka laina mokuahi O. S. S. Company.  Mahope o na hoopaapaa me na hoololiloli and o ke kanawai, no ka wa loihi, ua hoomaha ka hale.

            Ma ka akokoa hou ana mai, ua hapaiia ka noonoo ana no ka uku o na ahui maia.  Na Ake he hoololi aole e oi aku ka uku o ka ahui maia hookahi mamua o 55 keneta, a aponoia.

            Mahope o kekahi mau hoololiloli hou ana, ua hooholo loa ia ke kanawai me na hoololi.

            Heluhelu ekolu ia ka bila kanawai e hoomoe ai i mau alahao ma na alanui o ke kulanakauhale o Honolulu nei.  Hooholoia.

            Hapaiia ka noonoo hou ana no ke kanawai aie.  Loihi ka manawa i kamailio ai na hoa maluna o keia kanawai, a o ka hopena, ua hooholoia no ka heluhelu ekolu ia ma ka Poakolu ka la 1.

            Ma ke noi ua hoopanee ka hale.

 

            Ke maumau mai nei kahi apana welu o ka Elele i na hailiili ana he nui i ke KILOHANA. aka, he mea mau no ia i na mea a pau ke hiki mai i kona hopena, a pela no me ua wahi apana welu ia.

 

NA HOOLAHA HOU

            HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.      Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko @ kekahi palapala mo @a@@ hanaia ma @a@na o JOHN MA@@@ ma o ka aoao mua, a me A. JaE@E@ Kahu Waiwai o ka aoao elua, ma ka la @ o A@GATE M. H. 1883 i kakau kope ia ma ka i uke S@ @@@@ 325, a mamuli o ka uhaina ana @a kumu aolike a kela n@o@a@@ nolaila, ke hoolanaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o na mo@aki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana. e kudala akea ana ia i ka aina hoikeia ma ia m@@ki ma na POA KAHI ia 4 o IKATOBA 1880, ma ke Keena K@hala o E. P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hou akaka no keia mea.

            Hanala i keia la i o Sepatemaba 1880.

  1. A.        JAEGER, Kahu Waiwai

Mea M@@ki Mai.

            Penei na aina e kudalaia ana:

            @ - O kela apana aina ma Auwaio@mu@ Honolulu, Oahu.  a i hooliloia i ka mea o ka aoao mua ma o ka Palapala Kuai la a B. H. Kahananui, i k@p@ia ma ka Buke 80 aoao 46@, 2037-1000 Eka, e lilo pu hoi me na haie, he hapa he aina kuppono i ke kanu kalo, a he h@ pa he aina kupono i ke kakulu haie.

            2.         O kela maa aina ma Kipahulu, Maui, @ hoakaka@a a ka Palapaia @@l@ Nui Helu @@44 ma ka inoa o Kaheananui he na 44@@@ E@@

            3.         O kela aina ma Kipahulu @ h@akak@@ ma ke Sila Nui Helu 7597, a K@@ana Helu 5218 @, ma ka inoa Kamakahiki he 4 8-100 Eka.

            4.         O kela aina ma Kipahulu i hoakakaia ma ke Sila Nui Helu 2803 o Kaa@@noo he 5 @@ Eka.

            5.         O kela aina ma Kipahulu, Maui a he akakaia ma ke Sila Nui Helu 7384 ma ka inoa o Iwinui. he 18@ Eka.

            6.         O kela aina ma Kipahulu, Maui i hoakakaia ma ke Sila Nui Helu 1398, he 10 Eka.   2002-4

 

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hoo p@@@ pono Waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai.  MAKANUI KUMALAE o Kaneohe, Oahu i make kauoha ole.  Ma ke Keena imua o ka Lanakanawai Preston.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai e ka Palapala Noi a KAMAKEA, wahine a ka mea i make, e hoike ana ua make kauoha @@ o MAKANUI KUMALAE ma Honolulu ka la 10 o Iulai M. H. 1880 a he waiwai kona e waiho nei i hooponopono ole ia, a e @@@ ana e hoopukaia ke Palapala Hookohu Luna Hou ponopono Waiwai ia A. ROSA, a e k@h@ @ oia i Kahu no JACOB K. KUMAI @ K@@K@ @ ole a ka mea i make.

            Ua kauohaia o ka POAKAHI ka la 20 o SEPATEMABA, M. H. 1880, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i koh@a no @a hoolohe ana i ua noi la imua @ ua Lunakanawai la ma kona keena. ma ka Hale Hook@l@k@@@ no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai na noi la.  A o keia kauoha @ hoolahaia ma ka olelo Hawaii e ekolu pule maloko o ke KUOKOA Nupepa ma Honolulu.

Kakauia ma Honolulu, Augate 25, 2880

EDWARD PRESTON

Lunakanawai o ka Aha Kiekie

Ikea: HENRY SMITH,

Hope Kakauolelo.  2091 - @@

 

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o WILLIAM M. WENNER o Honolulu, Oahu, i make.  Ma ke Keena imua o ka Lunakanawai nui A. F. Judd.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai @ ka Palapala Noi a me ka Papa Hoike a HUGH E. McINTYRE, Lunahooko o ka waiwai o WILLIAM M. WENNER i make, e noi ana e aponoia na hoolilo he $8,361.27, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $9,916.16, a e noi ana e nana a e pono ia keia mau mea, a e kauoha e mahele ia na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ia oia a me kona mau hope mai ke lakou noho ana ma ia ano.

            Ua kauohaia o ka POALUA ka la 5 OKATOBA M. H. 1886, ma ka hora 10 o ke kakahiaka, imua o ua Lunakanawai Nui la ma ke keena, ma ka Hale Hookolokolo, ma Ho@o lulu, oia kahi a me ka manawai i ko@o ia no ka hoolohe ana i na Noi la, a me na Papa Hoike i olelo ia. a o ka poe a pau i p@h @@@l@ ila e hele mai a e hoike i ke kam@. ina he kumu io ko lakou, e ae ole ia ai ua n@i la. nalaila e hoike mai ai na hoike o na mea i k@ @@na maloko o ka waiwai holelo ia.  A e keia kauoha ma ka olelo Enelani me Hawaii @ p@@ ia maloko @ i@ Hawaiian Grotto me KUO KOA he mau nupepa @ @ ai a hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.

            Kakau ia ma Honolulu, i keia la 23, Aug. M. H. 1886.  McCULLY

Lunaakanwai o ka Aha Kiek@@

Ikea:  HENRY SMITH

Hope Kakauolelo.

2091 - @t

 

E PALE ANA AU NO‘U IHO.

            E ke KUOKOA, Aloha oe....

            Ua ike au ma ko lakou Helu 32, Aug. 7, 1886, aoao @ o ka kakou Kilo Hana @ p@@ ana no na olelo ino i a Kamawae o Honuaula, Maui.  Ke hoike aku nei au ma ke akea, aole au, i kakau i kekahi olelo ino a hooun@ aku ma ko kakou keena no Kamawae.  Ua lawelawe oia i kuu inoa me ka hala ole, oia keia S. E. Lono, aka, aole no i pololei loa na hua kumu no ka lalu o ka le@a a k amea nana i lawe i kuu inoa laahia, e hoino ana ia J. Kamawae hala ole.  Me ka mahalo.

W. H. LONO.

Oneuli, Honuaula, Maui, Augate, 20, 1886.

2091-3t

 

HOOLAHA A KE KAHU

WAIWAI

NO KA MEA, MA KA LA 12 O AUGATE, A.D. 1886, o Mr. James W. Girvin o Wailuku, mokupuni o Maui, ua hana oia he Palapala hoolilo a Hookohu Hope, e hoolilo ana i kona waiwai Halekuai a pau ma Wailuku ia Thos. W. Everett no ka pomaikai o ka poe ana i ale aku ai.  Nolaila ma keia ke hoolahaia aku nei i na poe a pau i aie aku ia James W. Girvin e hookaa koke mai i ka mea nona ka inoa malalo; a o ka poe a pau he mau koina ka lakou i ua Halekuai nei e hoike mai ia‘u me na hooiaio pu kekahi, ma Wailuku iloko o na la he 60 mai keia la aku.

THOS. W. EVERETT.

Wailuku, Augate, 20, 1886  2092-4t

 

HOOLAHA HOAHUI

UA HOOKOHUIA O MR. E. MULLER i keia la i hoa hui kumau no ko makou hui, 2 o Mr. J. C. Clade i hoa hui kaikawa, mai keia la aku.

            Ua hoomana pu ia hoi o Mr. H. Lose i mea hooia no ko makou hui.

H. HACKFELD & CO.

Honolulu, Sepatemaba, 1, 1886.  2092 – 3t

 

HOOLAHA PAPA

            O KA POE A PAU E KOMO ANA iloko o ka hale lio a me ka hale noho e noho ia nei e ka mea nona ka inoa malalo iho. makai aku o ka halepaahao o Kawa, Oahu, mahope iho o ka hora 8 o ka po, e hopu ia no a hoopii, a i ole e kipu ia.

CHUN KUI SUE.

Kawa, Honolulu, Sept. 5, 1886.  2092 – 3t

 

I LO K@@@@@@@@@@@@@ k@E@@@@@@@@@@@@@@@@@

KALAKA@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ETC.

A MAU @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ e waiho nei @@@@@ elua, ow@@@ wa@@@@ a@@@a a@@ a @@ kna @@ @ @@@@@

Owau @@ @ @ @@@

Kipahulu. F. M@@

@@@@

 

OLELO HOU

            KE HOIKE N@@@@ @@@@@@@@@ inoa ma@@@@@@ @@@@ wai o KEALOHA @@@@@ o ka @@@@@@@@@@@@@ la i olelo @@@@@@@@@@@ me @@@@@@@ hi@@ @@@@@@ mau loa ia @@@@@@@@ ko lak@@ @@@ @@@@ aku nei lakou @ @@@@@@

Lanah@@@@

Honolulu A@@@@@

 

Ka Waiwai o ka @@@@

KA AYER

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ iwa @@@@@@@@@@@@@@@

 

LAAU SASAPARILA

aa Sasaparila @@@@@@@ mana @@@@@@@@@@@ kekahi ma@@@@@@@@ mea n@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

HE koko @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ a wili pu an@@@@@@@@@@@@@ hui pa anei me na @@@@@@@@@@@@@

Na keia

LAAU e hoomaem@@@@ a maikai.  O na k@@@@@@ @ika i ike i ke a@@ @@@@@@ ua olelo kak@@ @@@@@@@ ka hoomaemae k@@@ pu ia, aka o keia a @@@@@@@

 

HOOMAEMAE @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ hookahea pon@@@@@@@@@@@@@@@@ kahi mau an@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ PARILA wale n@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ hakalia ole mamaa @@@@@@@@@@@@

ae:  O ke @@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

KOKO ino hakuhaku, @@@@@@ holo pono ana ma ke @@@@@@@ a e hooikaika p@ @@ no @@@@@@ keia LAAU SASAPARILLA, Iahi a he

 

MAIKAI loa hoi keia LA a @@@@@ maemae wale a@a @@ i k@ k@@ hookaawale p@ @@@ k@ k@@@@ mona hou ana i ke @@ @@@@ kaika pu i kona @@@@@@@@@ He lehulehu wale n@ h@@@@@ a pau o ke ao nei i @@@@@@ mamua o kahi maa laau e @@@

 

A HILINAIIA n@ k@ @@@@ ola kino, ma ka maemae @@@@ make pu ia na ma@@ a @@@@@@@@@@@ laau hoomaemae k@@@@@@@@@@@@ wale ia malalo o @@@@@@@@@ hilinai a me na hoola wale @@@@@@@ okoa, maluna o ka @@@@@@@@@@@@@@@@

 

Ayer Laau Sasaparila

I HOOMAKAUKAU @@

Banks J. C.Ayer & Co. Low@@ @@@

HOLLISTER & CO

Na Agena ma ka Pacaina Hawaii

Helu 100.  Alanui Pa@@@@ H@@@@@

2086 - @f

 

WILLIAM McCANDLESS

            HALEKUAI BIPI O WIL@@@@@ KALALENA ma @@@@@@ Bipi a me na la a pau o ka m@@@@@ mukuai oluolu.  Uala Kahiki a pe@@@@@

2092 - @y