Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 39, 25 September 1886 — Page 2

Page PDF (1.80 MB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Hawaiian Collection; U.Hawaii Library

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Nupepa Kuokoa

 

No ka Makahiki.                    $2.00

No Eono Mahina.                   1.00.

    KUIKE KA RULA    --

 

Poaono        Sepatemaba 25,1886

 

Apopo ma Kawaiahao

  I. malama ia ana k@ h@ike h@ha na Kula Sabati o Kawaiaha @a apana i ka la apop@ I. h@naka ana na hana maloko o ka luak@ o Ka@ aha@ i ka hora @ pon@ ke a@akea Ma Kaumakai@ no h@ he ho @ ku a e hoomaka ana i ka h@a @ A@ no hoi ma Kane@e, a me Waia@a @ hoi paha kek@hi H@ ni @makauk@ ana no keia mau h@ke, a e @ie ia ana ka makaukau o na ha@mana a @a kamu kokahi.

 

Na Hoolilo Aupuni Hou.

  Ma ka Poaiha nei i waiho ae ai ke Komite Waiwai i ka lakou hoike i ka huina nui o na h@ ilo aupuni hou i hoopohu ia ino nei  He h@wina nui hewahewa maoli, he hookaumaka, a he hapuku oka nu  Ua manao ia nae paha ina keia hoomahuahua ho@ an@ i na hoolilo aupuni, he mea ia nana e hoomaemae i na palapu o ke @ni i nono a aai o na kau i hala ae, a i haua hooma@waewa ia e kona mau hookele aupuni  Ne, ha a@ houlu@ p@apu io ia, a he ai lapa@ keia @ man@o ia ana  Aka, @ei @mu @ain@ ma nao ka@hu o ka @hu @u ala m@i ana ma keia mua ak@ a kalahea ana no na hoahewa, eia wale iho ka lakou nei pane, "Aohe @ a@k@ia na ka ahao'e'o no "

  Ke puana e ae nei n@ makou pela auanei na pane ana a o ka ah@lelo @ kahi maluma @ e pae ai O ka wae pono ana n@ i kalu o ka hookau@ aha a makou e hoike aku nei, la m@k a lea ia kakou a @u M@anei ke ho@le pu ia aku n@i na huna dala hoolilo aupuni o nei maa makihiki i hooholo a ma ka heluhelu elua, @a ke ano nui nai peneu

No na lilo Moi . . . . . . . . $  126,000

Na Hawina Kumau                 17,800

Lalo Ahaolelo &

      Ahakukamalu                    50,300

Oihana Hookolokolo. . .        153,750

    "    o ko na Aina e     .        262,204  34

    "    Kalaiaina         . . .     1,725,083. 42

    "    Waiwai        .    .           706,145. 00

    "    I oio Kuhina    .            276 023. 5@

    "    Hoonaauao   .      .        193,020

    "    Papa Ola .    .                251,750

                                      ------------------------

                Huina nui . . . .     3,822,076. 86

  Ma na haawina i kuponoloanoka hoomahuahua aohe a makou olelu ana. Ao he no he olelo ana i na he auholomua loa keia ma na oihana aupuni  Ua pono ole na haawi dala wale ma na mea pomaikai ole o ke aupuni a makou i kamailio mua ai, me na hoonui wale ana i keka hi mau haawina.  Mamuli o keia ano i kono mai ai ka leo mai ka nohoalii @ hoemi ia na lilo, e hoomaka ana mai ko ka nohoalii a pela aku.  Aka, ina he poe aloha a hoolohe i ka leo alii, i na ua hooko ia pela.  Minamina ma kou i ke kapaeia o keia uwalo i hele mai mai waena o na kupinai kaniuhu o ka lahui.  Ina he aloha alii ko kela a me keia, alaila, e hoolohe i kona leo.

  Hookahi kahua nui a makou i manao ai pela e maemae ai na palapu o ke aupuni, a o ka lahui pu me makou.  Ina e lawelawe kuokoa ia na hana kuloko a kuwaho o ka aina, me ka hahai ole i na lawelawe o ke au i hala, e maemae auanei. Aohe no hoi ma keia kamailio ana he ao a he kuhikuhi hou aku i ke ala o ka pono e hana ai, aka, ua ike no i kahi o ka pono a me kona alahele, a na ke kolohe wale iho no ka hahai ole maia ala.  A lawelawe pono ia na hana, aole auanei e nele ka hoike mai o na hua o ka pono a me ka pomaikai.

 

KA AHAOLELO.

 

  O kekahi kanawai ano nui i hapaiia i ka pule i hala ae nei, oia no ke kanawai e pili ana i ka piliwaiwai.  He kanawai kupono keia ke hooko ponoia. Ua ulu nui ka piliwaiwai iloko o Honolulu i keia mau makahiki eono i hala ae.  Ua haiia mai no hoi ia makou e kekahi poe luna aupuni, he mea hiki ole ke hopuia a hoahewaia ka hapa nui o ia mau hihia malalo o ke kanawai e waiho nei.  Aka, wahi a lakou, malalo o keia kanawai hou e hoemiia ana ka pili waiwai ma keia kulanakauhale, a ma ka aina no hoi a puni. Pela paha e kali kakou a e nana.

  E pono e imi ka ahaolelo i mea e maluhia ai ka aina i na hana powa a aihue e ulu nui nei i keia wa.  Ina ua lawa pono na kanawai, alaila e nana ia na poe o ka oihana makai i hooko ponoia na kanawai.  He mea maopopo ke ulu nui nei keia mau hana ino i keia wa.

  Ua haule ka bila hoomalamalama uwila, a ua pono no paha kona haule ana.  Ua lawa paha ka malamalama o ka aila ke hoomalamalama ae, a e kali ia aku ka uwila a ike le'a ia ae kona pono.

  Ua manam@ keia p@po no ka ae ole o ka hapa n@ o ka hale e h@waponopono hou ia ke kanawai e pili ana i ke k@ko h@a ana i na lumamakaainana Malalalo o ia kanawai e waiho nei he mea hiki e hanaia na hana kolohe.  he hoo@a@uwale ana i ka noonoo o ka lehul@hu  Ua minan@na keia p@pa i ka @e ia e hooponopono hou keia ka mawai@ p@ ei no ka mea aia makou ma ka a@ao o ka pono a me ka maomao o na makaainana @ Hawaii Ke ku nei makou maluna @a kahua, no ka mea @ malailia ke ola me ka hanohano o k@ aupuni a me k@ lahu  "Ua mau ke ea o ka aina i ka pon@ wahi a ka @le@  Aka, o kekahi mau hana i haa naia ma ka in ia o ke k@owai o ka @a koho luna@nakaainana o keia makahiki, ne mau mea ia o hoolapu@ale ana i ka lahui  Oia ke kumu o ko makou ake nui e ho@lei ia na kanawai o keia ano, i hiki ole na hana ino ke hanaia ma ka inoa o ke kanawai.  Ke helu nei ka ahaolelo i kona mau la ho@e. Ua luhi na hoa, ua loihi loa ke kau, a aole no paha e hiki ke hapai hou ia kala mau hana e waiho nei.

 

Ka Pake Kipu.

  Ma ke ahiahi Poaono i hala, ua kipu kukahi pake i kekahi haole o Farego@ kona inoa  He pake keia maluna o ke kaa e pii mai ana ma kela aoao o ka uwapo o Kamika: e iho aku ana keia haole me kekahi mao hoaloha ona o hoi ana i ka hale.  Lohe lakou i kekahi leo mai ke kaa e kahea mai ana. "e hookaawale ae mai ke alanui." a mahope koke iho no, ua ki ia mai la ka pu a hala ae la ka poka ma ke poo o ka h@le.  I ka wa a ke kai e hoomau @ra i ki hal@ na alualu aku la ka haole mahop@, a eia no ka wa i ike ia ai ka p@ke i ka lele ana iho mai una o ke kaa a ki hoa mai la ia elua paha piha @u na hala wale no nae na poka in@ ka naho hikiwawe ana iho o na lima koko l@.  Ma ka hora uau o ia po, ua hopu ia ka lima koko a hoopaa ia ma ka hale paahau.  Ua hemo nae oia ma k@ kakahiaka malalo o ka hela ana a Akau me Alo.  Ua noho ka Aha hooma'ue nana i kona hihia ma ka Poakahi a me ka Poaha nei, a na hoomoe ka lunakanawai i kana olelo hooholo a ka Poakahi ae P@la na lono.  Ina nou iho no nei powa ma ka pali o Nuuanu.

 

Powa ma ka Pali o Nuuanu

  Ua lohe mai makou. i ka Poalua nei na powa ia kekahi pake ma ka pali o Nuuanu e k@kahi kanaka ona no Wai kane.  Ua lawe ia na lole a pau o ka pake, a koe wale no na wahi kapa e aahu ana i ke kino.  Ua olelo ia ka pake ehele i ka hale hookolokolo e hoopii ika mea nana ia i powa. He pake malihini nae ia, a he lohe ole i ka olelo o ka aina, a hele aku la ia me kona nele ma ke alanui a Kailua a me Waimanalo.

  Ke mahuahua mai nei na hana o keia ano maluna o ka aina.  a he mea kaumaha keia no ka poe i aloha i ka noa maikai o ka aina nei, a i makee i hoi i ka maluhia o ka lahui.  Ua lohe mai makou me na pu panapana kekahi poe e paa nei, ke hele iho ma na alaloa a me na wahi mehameha.  Ua kaulana ka aina ma na manawa i hala ae no ka maluhia o ke ola a me ka waiwai.  Ke aneane nei e lawe ia aku keia inoa maikai, a ma kona wahi e olelo ia ana he aina maluhia ole a me ka haihai kanawai.

  Nonea mai keia?  Heaha ke kumu o ka ulu ana mai o keia mau hana pepehi kanaka, a me ka powa ma na alanui?  E ao kakou o lilo aku ka maluhia o ka aina. ka  pomaikai a Kamehameha i kuahaua ai i kona au, "E hele ka elemakule ka luahine a me ke keiki liilii a moe ma ke alanui me ka maluhia."

 

He mau hana Aihue.

 

  Ma ka po Poaono i hala, ua komo kolohe ia kekahi hale hana mea gula ma alanui Maunakea a ua lawe ia aku he lehulehu o na mea paahana wati, he mau waiwai gula no lakou na kumukuai kiekie a me kekahi mau mea okoa iho.  Ua lawe ia aku he kaa huila palala i mea hoohikihiki paha no ia mau waiwai aihue, aole i loaa ke kolohe.--Ma kekahi mau po mai, ua komo ia no he halekuai ma Leleo kokoke i ka hale keaka pake.  He pake ka ona ia hale, a ua hele oia e hoonanea iaia iho ma ka makaikai i na hana keaka ma ka hale keaka ia po.  Eia ka ke aihue ia nei ka hale.  Ua lilo aku he mau dala me kekahi mau mea e iho.--Ma ka po Poakolu nei, ua komo kolohe hou ia no ka hale inu kope o Anina ma alanui Maunakea; ua lawe ia aku he mau tini mea ai, he mau pahu kika &c.  Ke maumaua mau mai nei keia hana iloko o keia mau po, iwaena wale no nae o na halekuai pake.  Malia paha he ala keia no na hoololi a hoonui hou ana i ka oihana makai i maluhia na waiwai o ke kulana kauhale nei.

 

Huli i ka Oiaio

 

  MR. LUNAHOOPONOPONO: -E oluolu ia mai e kou poe heluhelu neia mau wahi ninau pokole e au hele aku nei no kona mau haina pololei, e pili ana no na wahi kaulana o ko kakou lua pele n@i Kila@ea.  He @ohih@i ke kumu o keia mau ninau a e kala ia ma: a@ no keia mau mea ma na ano a pau. a pela aku. penei

1--Owai ka inoa o @ mare e @a ka aoao akau o ka @ kokoko i na kio lepo pele @

2--Ua pololei anei k@ @oa "Kilauea iki" i kapa ia i ka l@a @ kokoke me Kilauea ma ka a@o hikina akau, a aole hoi i niamao loa mai ka hale aku? Volcano House.

3--O ka aoao hea o ka lua kahi i k@ ia ka "Palio Keawe?

4  Owai ka inoa o kahi loa pele uaku pili kokoke me Kilauea ma ka hikina hema?

5 -O kahi hea o ka h@a ka ika@ a @o "Halema'uma'u" a hiaha kona ano?

  O keia na kumu pohih@h@ o ka mea kikau, a e oluolu na makamaka kamaaina o ko kakou lua pele kaulana e hopololei mai

          HULI KA O'@

 

Pakele ke Ola--Ka Wai nui.

 

  He wahikuaua koik@ikoka poo nehinei, aole nae i emoa paukoke no Mauka ka nui o ka ua, nolaila, ua kahe ikaika mai ka wai ma ko kakou kahawai ae nei i kakahiaka nui loa.  Nui ka opala o uka i lawe ia mai e ka wai.  Ma ka hora ekolu paha o ia po. ua poholo ke kahi pake iioko o ka wai ma ka uwapo o Kamika  E ole e lohe ia i ka uwa leo nui pakele ai oia.  Aole i maopopo loa ke kumu o kona poholo ana iloko o ka wai: ua wawa wale ia ae no. ua hole paha na maka'i ma kauhale makai iho o ka uwapo e kiu ai i ka poe puhi opiuma, a ua holo paha ua poe pake nei a lele maaupo iloko o ka wai.  Mai make loan@ o  ka wa nui o ka wai.

 

He mau Lono Wel@weli.

 

  PUKIKI POHOLO I KE KAI:--Ma ka la Sabati, Sept. 12; ma Malamalamaiki Hilo, ua hele aku he mau Pukiki ma kapa kahakai i ke ku i opihi. a oiai kekahi o lakou ma kahi nihinihi. ua poi ia mai la oi i e ke kai, a haule aku la, me ka ike ole mai o kekahi poe o lakou.  A oiai ke kokoolua o ke Pukiki i haule, ma kekahi i oio kahi i ku'i Opihi ai, a i konakiei ana mai, aole kona kokoolua; nolaila, ua huli iho la oia ma ia wahi me ke kahea leo nui ana: "e Manuel Roga," (Inoa o ke Pukiki i poholo) Me ka peahi ana o kona lima i kekahi poe.  Ua imi lakou a po ia la, aole i loaa. a aole no hoi i lana iluna o ka ili kai. Mai ia la mai, a hiki i keia la a'u e kakau nei, aole oia i loaa iki.

  KU I KA PAHI:  Ma keia la no oiaina kanaka e holo ana i kahakai no ka imi ana i ke Pukiki i poholo, ua hina iho la o Keoni, (he kanaka Hawaii) i lalo, a ku ia iho la kona lima ma ka Peahi a puka ma kekahi aoao.

  HOU IA KA OPU ME KA LAAU:--Ma Pepeekeo Hilo, ua ulu ae he haunaele mawaena o kekahi kanaka Paele me kanaka Hawaii; a o ka mea i ike ia ma ia hana ana, ua hou ia ka opu o ke kanaka Hawaii, e ke kanaka Paele: a ua loaa he palapu.  Ua hoopii ke kanaka Hawaii, i ke kanaka Paele. Ma ka la i hoike ia ae la oia no ka la i hana ia ai keia hana.

  PAU AHE--Ma Kawainui  Hilo, ua holapu ae la ke ahi i ka hale o Mr. Molina, ma ka Poakolu Sept. 15.  A ua hoonele ia oia me kona ohana i ka home ole.

          W. I. K.

 

HE KONO AKEA I KA LEHULEHU.

 

  Ma ka lokomaikai o ka mea Kiekie ka Hooilina Moi Lahuokalani, ua kauoha ia mai au e kono aku i ka lehulehu o na makaainana o ka mokupuni o Maui, Molokai a me Lanai, ua makemake oia e hui, a e akoakoa ae na makaainana ma na halawai akea no ka  noonoo ana i kekahi mau kumuhana e kokua ai i ka noho pono ana o na ohana Hawaii, ma ka naauao, ka noiau. ke kuonoono, ka mikiala hana a me ke ola o ka Lahui.

  E haalele ana ka mea Kiekie ia Honolulu nei ke ole e loaa na keakea, i Okatoba 18 no Wailuku.  Okatoba 20 hora 1 auina la, hui ma ka hale hookolokolo o Wailuku na wahine mai Wai kapu a Wailuku.  A ma ia po iho hui na kane a me na wahine.

  Okatoba 21 hora 1 auina la, ma ka hale hoole Pope ma Waihee, hui na wahine, a ma ia po iho hora 7:30, hui na kane me na wahine.

  Ma ka la 22, no Paia hora i auina la hui na wahine, a ma ka po hora 7:30 hui na kane a me na wahine mai Haiku, Hamakuapoko, Paia a me Paholei.

  Ma ka la 25 hora 11 kakahiaka ma ke kula Hanai Kaikamahine ma Maunaolu, Makawao; a ma ka hora 12 awakea, ma ka hale pule o Pokela, hui na kane a me na wahine mai Huelo a Kula.

  Ma ka la 26, no Ulupalakua, la 27 hora 11 kakahiaka hui na kane me na wahine, ma ka luakini o Makena--a hui na makaainana.

  Nov. 3, no Hana; la 4, hora 10 kakahiaka hui na makaaainana a ma ia ahiahi huli hou no Honolulu.

  O na apana o Lahaina, Kaanapali, Olowalu, Ukumehame, Molokai a me Lanai. ua hoopanee ia a ka wa e hoolaha hou ia aku ai.  Me ka mahalo.

          JNO. W. KALUA.

      Komite kono ma ke kauoha.

 

MA KE KAUOHA

 

I KEIA LA UA HOOKOHU IA O J. N K@lana; Lunakanawai no ka Apana P@ Hawaii ma k@ o J W. Kum@a no p@

           Nal@ na POOMAIKELANI.

                  K@aina @ Hawaii.

  Keena K@aina  Hawaii.  Hilo, Augate.

3@, 1886.      20@1 @

OLELO HOOLAHA.

 

Banako Hoahu Dala o ka Hale Leka

Hawaii.

 

O ke K@ Oihana o ka @ana@ H@ Dala o ka Hale Lek@ Hawaii, e nam@ a mau ana i kela la a me k@ la, k@ nau @ la @a @ a me na la kuia@ ma ka Hale Leka Nui mawaena o na hora o A. M., a me 4 P. M. A ma na P@o e himama ana a hiki @ hora 6 P. M., m@ ka lawe ana mai a me k@ kaa ana aku i ma dala.

  E malama ia no na h@ah@ aia ma ka 25 keneta a hiki ak@ ka $1000.

  E haawi ia n@h @a no ka makahiki n@ na ala a p@ i ha@ ia i hiki aku ka haina i ka $5.00 a @ alu.

  No wahine mare a me na keiki opi o maluna aku o 7 makahiki, e hiki no la lakou ke h@ahu ma ko lakou mau inoa iho.

  O ka poe hoahu a pau, e l@aa no ia k@kou ka malama pono ana a ke Aupuni i ko lakou mau dala a me ka hookii pono mai.

  Na rula i @a ia a me kekahi mau mea e ae, a loaa no ma ke koi ana aku ma ke Keena Oihana

          JOHN LOTA KAULUKOU.

Bur@ Hale Leka,           Lana Leka Nui.

    Honolulu, Iulai 1, 1886.         2084  3m

 

HOOPII AUHAU.

 

E noho ana na Papa Hoopii Auhau ma ka mokupuni o Hawaii. na ka makahiki 1886. penei:

  KOHALA AKAU M@ka Hale Hook@k@ i ka Poaopo Oka@da 2.

  HILO--Ma ka Hale Hookolokolo, Pohoik@, i ka Poaha, Okatoba 7.

  PUNA--Ma ka Hale Hookolokolo Pohoik@ i ka Poaha. Okatoba 14.

  KAU--Ma ka Hale Hookolokolo, Walohina i ka Poalua Okatoba 10.

  KONA HEMA--Ma ka Hale Hookolokolo ma Hookena. i ka Poalima. Okatoba, 22.

  KONA AKAU--Ma Keaah@. i k@ Poakahi Okatoba, 25.

  KOHALA HEMA--Ma ka Hale Hookolokolo ma Waimea i ka Poakolu, Okatoba, 27.

  HAMAKUA--Ma ka Hale Hookolokolo ma Honokaa, a i ka Poaha. Okatoba 28.

          F. S. LYMAN,

  Lunakanawai Kaapani. Peresidena na o na Papa Hoopii Auhau.

  Hilo, Hawaii, Sept. 16, 1886.       2005-3t

 

HOOLAHA AUHAU.

 

  E ike auanei na poe a paa i ku i ka Auhau e noho ana ma Maui.  Molokai a me Lanai: e noho ana na Papa Hoopii Auhau o ka Apana Hookolokolo Elua. H. P. A. ma na wahi a me na manawa iloko o ka milama o Okatoba ae nei i hoike ia malalo ae nei, no ka hoolohe ana i na hoohalahala e hoike pono ia mai ana imua o lakou penei:

  MOLOKAI--Hale Hookolokolo ma Pakoo Okatoba, 1-2.

  LAHAINA--Hale Hookolokolo ma Lahaina, Okatoba, 8-9.

  WAILUKU -Hale Hookolokolo ma Wailuku Okatoba, 13-14.

  MAKAWAO--Hale Hookolokolo ma Makawao, Okatobta, 16  18.

  HANA--Hale Hookolokolo ma Hana, Okatoba, 21-22.  Mawaena o na hora 9 A. M. a me 3 P. M.

     ABR. FORNANDER.

  Lunakanawai Kaapuni o Maui, a Peresidena o na Papa Hoopii Auhau, Apana Elua H. P. A.

  Lahaina, Sepatemaba, 2, 1886.      2093-3t

 

PAPA HOOPII AUHAU O KAUAI.

 

  E noho ana ka Papa o kela a me keia Apana e hoolohe i na Hoopii Auhau e like me ka mea i hoikeia malalo nei:

  LIHUE--Ma ka Hala Hookolokolo. Poakahi, Okatoba, 11, ma ka hora 10 A. M.

  KAPAA- Ma ka Hale Hookolokolo. Poalua, Okatoba. 12, ma ka hora 10 A. M.

  HANALEI--Ma ka Hale Hookolokolo. Poaha, Okatoba, 14, ma ka hora 10 A, M.

  KOLOA--Ma ko'u Keena,  Poakahi, Okatoba, 18, ma ka hora 10 A. M.

  WAIMEA--Ma ka Hale Hookolokolo.  Poalua. Okatoba, ma ka hora 10 A. M.

          JAMES HARDY,

  Lunakanawai Kaapuni, A Peresidena Papa Hoopii Auhau no Kauai.  Sept. 15, 1886.

2095-3t

 

Olelo Hoolaha a ke Komisina Palena

Aiwa. Apana Elua.

 

  No ka mea, ua waiho ia mai e R. W. Meyers Esq ka Agena o Molokai Ranch, he Palapala Hoopii e nonoi ana e hooponopono ia a e hooiaio hoi i na palena o kekahi mau aina o ke alii wahine B. Pauahi Bishop e waiho la ma ka Mokupuni o Molokai, oia o Kipu, Manawainui, Naiwa, Iloli, Kaunakakai a me Makapuni o Molokai, oia o Kipu, Mauawainui, Naiwa, Holi, Kaunakakai a me Makakupaia-iki.

  Nolaila, ke hoike ia nei i ka poe a pau i pili, o ka Poakolu oia ka la 20 o Okatoba, M. H. 1886, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, Maui, kahi e hoolohe ai i keia nonoi ana mai.  A ua kauohaia ka oe a pau i pili i keia mea.

           L. AHOLO,

  Komisina o na Palena Aina o Maui, Molokai a me Lanai.

  Honolulu, Sept. 21, 1886.         2095-4t

 

Olelo Hoolaha a ke Komisina Palena

Aina, Apana Elua.

 

  No ka mea, ua waihole mai e ka Mea Hanohano W. D. Alexender, he Palapala Hoopai e nonoi ana e hooponopono ia a e hooiaio ia na palena o kekahi mau aina aupuni, oia hoi o Hoolehua. Kamiloloa, Makakupaia a me kahi i koe o Kahanui ma Molokai. a me Mahana ma Lanai.

  Nolaila, ke kawohaia nei i ka poe a pau i pili, o ka Poakolu, oia ka la 20 o Okatoba, M. H. 1886 ma ka hora 11 A. M. ma ka Hale Hookolokolo ma Lahina, Maui, oia kahi e hoolohe ai i keia nonoi ana mai.  A ua kauohaia ka poe a pau i pili i keia mea.

          L. AHOLO.

  Komisina o na Palena Aina o Maui, Molokai a me Lanai.

  Honolulu, Sept 21 2886.         2095-4!

 

Olelo Hoolaha a ke Komisina Palena

Aina, Apana Elua.

 

  No ka mea, ua waihoia mai e ka Mea Hanohano Col. C. P. Laukea. ke Komisina a Agena o na Aina Lei Alii, he Palapala Hoopu e nonoi ana e hooponoponoia a e hooiai@hoi i na paiena o Kalamaula. Palaau a me Kapoakea ma  Molokai, a me Paomai ma ka Mokupuni o Lanai.

  Nolaila, ke hoike ia nei i ka poe a pau i pili, o ka Poakolu, oia ka la 20 o Okaoba, M. H. 1886, ma ka hora 10 A. M. ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina Maui kahi e hoolohe ai i keia nonoi ana mai.  A ua kauohaia ka poe a pau i pili i keia mea.

          L. AHOLO,

  Komisina o na Palena Aina o Maui, Molokai a me Lanai.

  Honolulu, Sept 21, 1886.         2095-4I

 

NA HOOLHA HAOU

 

Olelo Hoolaha a ke Komiaina Palene

Aina, Apana Klua.

 

  N@ka m@ o @na mai ka mea nona ka m@u malalo iho @e. e ka Hoi W. G. Irwia @ hooonopono ia @ e @an hoi i ea paena o Kia e waho la ou ka Mokupuni o Lanai, oia ke hu@ena Hei@ 771@ o N. Kamamalu; o ma  e p@ nu ana. oia o Paoma i me Kamoku@ e paa na nei e na Kumi@ana o  ma Aina Lei A@

  Nolaila, ke ho@k@ ia aka @ei i ka poe a puu i po@ o ka Peakolu, ma k@la no o Okatoba M. H. 1880, ma ka hora o A. M. ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina. Maui kani e hoolohe ai i keia a@ ina mai. A ua kauohaia ea p@ a pa@ @ ikeia mea.

          L. AHOLO.

  Komisina o na Pakea Aina Maui, Molokai a me Lanai.

  Honolulu, Sept. 21. 1880.         20@3-4!

 

A HA HOOKOI KOLO APANA EHA @ ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka Waiwai. o KA@E @ ni Wa@mea, Kauai. i make k@h@ha olo.  Imua o ka Lurakanawoi Kaap@i ma ne keena.

  Ma ka heluhelu a me ka waiho ama mai o ka Palapala Noi a D. K @ika e hoike mai ana o KAUPE (k) no Waimea Kauai. na make kauohao ole ma Waimea hoi loia ma ka la 25 o Aperila M. H. 1850. a e noi ana e haawiia ka Palapala H@ kohu Luna Hooponopono Waiwai la MAUFIF ( k).

  Ua kauohaia o ka POALUA ka la 26 o OKATOBA, M. H. 188@, i ka hora 10 oia ka manawa i kohoia no ka hooloh@ ana i na noi la. imua o ua Lunakanawai la. ma ke Keena Hookolokolo o keia Ana. ma Waimea a ma ia manawa a ma ia wahi no e hule mai ai na m@a a pau i p@h@ hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai na Noi la.  N@ keia olelo kauoha o hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke KUOKOA. nupepa ma Honolulu.

  Kakauia ma K@i@a, Kauai, ko Hawaii Pae Aina Sept 11, M. H. 188@.

          JACOB HARDY.

    Lanakanai Ka@puni Apana Eha.

2004-3t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

  Ma ka Waiwai a LOUIS LEPART, no Kaunakakai, Molokai i make.

  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a W. W. W@ ana e h@nai @ia ka palapala Ka@oha hope ioa a LOUIS LE@ART no Ka@nakakai, Molokai i make.

  Nolaila ke kaaohaii aku nei na kanaka a p@ ke puli o ka POAKAHI. oia ka la 4 o OKATOBA, 188@, ma ka hora o A. M. ma ka Hale Hookolokolo ma Puk@o, @a la a moka@hii koho ia no ka hoolohe ana i na nonoi ia. a me na mea kue ke hoikeia.

          ABR. FORNANDER.

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.

  Lahaina. Sept. 10, 1886.          2004-3@

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ka Hawaii Pae Aina.

  Ma ka Waiwai o JOHN BROWN no Ulupalakua, Maui, i make.

  Ua helaheluia a ua waihoia ka palapala noi a PAH@PU (w) ma e noi ana e hoonoho ia o JOHN BROWN opio i Lunahooponopono no ka waiwai o kona makua o JOHN BROWN no Ulupalakua, Maui i make, a e Kaha no @a ke Keiki oo ole.

  Nolaila ke kauoha ia aku nei no kanaka a pau ke pili, o ka POAKAHI, oia ka la 1 o NOVEMABA, 1886, ma ka hora 1 P. M., ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, ola ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue, ke hoikeia.

          ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapani Apana Elua H. P. A.

  Lahaina, Sept. 11, 1886.         2004-3t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

  Ma ka Waiwai o WAIHOWALE (k), no Wailuku, Maui, i make.

  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a J. KUALAAU (k) e noi ana e hoonoho ia i Lunahooponopono no ka waiwai o WAIHOWALE (k) no Wailuku, Maui i make.

  Nolaila ke kauohaia aku nei na kanaka a paa, ke pili. o ka POAKAHI, oia ka la 1 o NOVEMABA 1886, ma ka hora 10 A. M., ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue ke hoikeia.

          ABR. FORNANDER,

Lanakanawai Kaapuni Apana Elua, H. P. A.

  Lahaina, Sept. 11, 1886.         2094-3t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI o ka Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

  Ma ka waiwai o NAILI (w) no Wailuku, Maui i make.

  Ua heluheluia a ua waihoia ka Palapala Nei a E. H. BAILEY e noi ana e hooiaio ia ka palapala Kauoha hope loa a NAILI (w) no Wailuku, Maui i make.

  Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POAONO.  oia ka la 30 o OKATOBA, 1886; ma ka hora 1 P. M. ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.

           ABR. FORNANDER,

Lanakanawai Kaapuni Apana Elua, H. P. A.

  Lahaina, Sept. 10, 1886.         2094-3t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI o ka Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

  Ma ka waiwai o KANEHAILUA (k) no Waiehu, Maui i make.

  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a MAI (k) e noi ana e hooholo ia ka waiwai o KANEHAILUA (k) no Waiehu, Maui i make, i na hooilina.

  Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POAKAHI, oia ka la 1 o NOVEMABA, 1886 ma ka hora 9 A. M. ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.

          ABR. FORNANDER,

Lanakanawai Kaapuni Apana Elua, H. P. A.

  Lahaina, Sept. 11, 1886.         2094-3t

 

KUAI KUDALA NUI.

--O NA

Lole Humu Tela ia.

  Ua kauohaia makou e Mr. L. B. KERR e h@olilo aku ma ke Kudala akea ma ko makou Keena ma Alanui Moiwahine, na ka

POAKAHI OKATOBA   4.

I KONA MAU WAIWAI

O   NA   LAKO   HUMU   TELA.

OIA NA LOLE HULUHIPA.

LOLEWAWAE, PAA LOLE, LOLE

SILIKA, A ME NA LAKO

HOOKINOHINOHI.

  O keia ke kuai nui o na apa lole maikai no ka poe tela i ike ole ia mamua maanei.  Mawaho ae o na mea i hoikeia maluna.  he lehulehu o na waiwai e ae.  He mau poo@uku apa kekahi i kupono no ka ohana, a he apa holookoa no hoi kahi i kupono no na halekuai. E kuai ia aku ana ma ka hora 12 o ia la.

      E. P. ADAMS & CO.,

           Luna Kudala.

2094-3t

 

NA HOOLAHA HOU.

 

 A HA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono Waiwai.  Ma ka nana o ka waiwai o KALAIKUAIWA (w) o Honolulu, Oahu i make kauoha ole.  Ma ke Keena imua o ka Lunakanawai PRESTON.

  Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala N@a AIAN@ (k,) a me KAMA@ i kapaia i kahi manawa o MAKA@U (w) @ke ana @ make kaooha ole o KALAIKUAIWA no Honolulu, ma Honolulu i olelo@ i ka ia 11 o Novemaba. 188@, a e noi ana e hoopukaia ka Palapala Hookohu Lana Hooponopono Waiwai @a L. A. THUR@I@N, o Honolulu.

  Ua kaa@hau o ka POAONA kala 9 o OKATOBA, 188@, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka ma@a i k@ ua no ka hoolohe ana i @a n@ la imua o @a Lunakanawai la ma kona keena, ma ka Hale Hookolokolo. ma Honolulu. a n@ manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a p@u i pili e hoike mai i ke kumu, ma he kumu ma@ ko lakou. e ae ole @ ai ua n@ la.  A o keia kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pale maloko o ke KUOKOA, he nupepa ma Honolulu.

  Kak@a ma Honolulu, Sepatemaba o, 188@.

            EDWARD PRESTON,

         Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

   Ikea:  HENRY SMITH.

Hope Kakauolelo.

2093-3t

A HA HOOKOLOKOLO KIEKIE O Ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ka hana o ka Waiwai o EMMA KALELEONALANI o Honolulu, Oahu i make.  Ma ke Keena imua o ka Lunakanawai Nui IUDD.

  Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai @ ka Palapala Noi a me ka Papa Hoke mua lo@ a ALENANDER J. CARTWRIGHT, Lunahooko @ Kahu Malama Waiwai malaloo ka Palapala ka uoha a EMMA KALELEONALANI o Honolulu, Oahu i make, e noi ina e aponoia no hoohio h@ $79,000.35. a e hoike ana o na me. i loaa mai iaia he $10@,144.42. @ e nei ma ana e nana a e apono ia kela m@a mea, ai kauoha ia e mahele ia na waiwai ma kona lima i na mea i kuliana malaila, me kona a@ ia @ waiho hou mai i Papa Hoike puku@ ma k@ ano he Lunahooko nalaila.

  Ua kanohaia o ka POALUA ka la 19 o OKATOBA. M. H. 1886, ma ka hora 1@ o kakahiaka, imua o na Lunakanawai N@i la ma ke Keena ma Ka Hale Hookolokolo, m@ Honolulu, ma kahi a me ka manawa i koku@. Hon@ ulu, oia kahi a me ka manawa i koho@ no ka hooloho ana i @a Noi la. a me ai Pa@ H@ olelo a, i o ka poe a p@ ila e hele mai a e hoike i ke kuma, na @ kumu lo ko lakou, e apono oie ia ai ua Pap@ Hoike la@a nalaila e hoik@ mai m@ h@ o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i olelo ia.  A o kei@ kauoha ma ka olelo Enelani w@ Hawaii, e paiia maloko o ka H@ me KUOKOA he mau nupepa i pa@ aha ma Honolulu, i ekolu pa@ mamua a@ o @. manawa i oleloia no ka hooloho ana

  Kakau ia ma Honolulu, i keia la @ o Sepatemaba, M. H. 1886.  

          L. McCULLY.

             Lunakanawai o ka Aha K@ K@

  Ikea:     HENRY SMITH,

                  Hope Kakauolelo    2@-3

 

HOLAHA HOOKO MORAKI MI KE KUAI.  Mamuli o kekahi ma@ ku@ i h@ukeia maloko a kekahi palapala @raki i hana@ia mawae@a o JOHN MA@ n@ o ka a @ao me@. a ma A. JAEGEK, Kaha Waiwai o ka aoao elua, ma ka la 4 o AUGATE M. H. 1883 i kakau kope ia ma ka luke @ aoao 325  a mamuli o ka uhana ai i on@ kumu aelike o kela moraki. nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona @a @oa. elua o ua moraki nei, e hooko ana ma ia man@ kuai, a ma ia hooko ana, e kadala akea ana @ i ka aina i hoikeia ma ia moraki ma ka POAKAHI la 4 o OKATOBA 1886, ma ke Keena Kudala o E. P. Adams, ma Honolulu, ma la hora 12 o ia la.

  Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

  Hanaia i keia la 1 o Sepatemaba, 1886.

          A. JAEGER, Kahu Waiwai.

                Mea Moraki Mai.

  Penei na aina e kudalaia ana:

  1--O kela apana aina ma Auwaiolimu, Honolulu, Oahu, a i hooliloia i ka mea o ka aoao mua ma o ka Palapala Kuai la a B. H. Kahananui, i kopeia ma ka Buke S@ aoao @68. 2 637-1000 Eka, e lilo pu hoi me na hale, he hapa he aina kupono i ke kana kalo, a he ha pa he aina kupono i ke kakula hale.

  2  O kela mau aina ma Kapahulu, Maui, i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui Helu 7@44 ma ka inoa o Kaheananui, he 12 44-100 Eka

  3  O kela aina ma Kipahulu i hoa kakaia ma ke Sila Nui Helu 7567, a Kuleana Helu 5218 @, ma ka inoa o Kamakahiki, he 48-100 Eka.

  4 - O kela aina ma Kipahalu i hoakakaia ma ke Sila Nui Helu 2803 o Kauo@oo he 5 1/2 Eka.

  5 -O kela aina ma Kipahulu, Maui. i ho akakaia ma ke Sila Nui, Hela 13@8, he 10 Eka.         20@2-4@

 

A HA HOOKOLOKOLO KIEKIE O Ko Hawaii Pae Aina, ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ka hana o ka Waiwai o WILLIAM ADAMS, o Niu, Honolulu, Oahu i make kauoha ole.  Ma ke Keena imua o ka Lunakanawai PRESTON.

  Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a ANTONE D'FRAG, o Honolulu, Oahu, e hoike ana ua make kauoha ole o WILLIAM ADAMS @ ol@l@na ma Niu ole@ia i ka la 4 o Maraki. 1885, a he waiwai kona @ waiho nei aole i hooponoponona, a e @ ana a hoopukaia ka Palapala Hookohu Luna Hooponopono Waiwai ia Antone d'Frag, oiai @ mea oia i aie ia'ku e ka mea i make, nolaila

  Ua kauohaia o ka POAKAHI ka la 27 o SEPATEMABA, 188@, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka manawa i kohoia no ka ho@lohe ana i ua noi la imua o ua Lunalanawai la ma kona keena, ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ia he kumu oiaio ko lakou, e a@ ole ia ai ua noi la.  A o keia kauoha e ho@ lahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu paie mal@ o ke KUOKOA he Nupepa ma Honolulu.

  Kakauia ma Honolulu, Sepatemaba @, 188@

         EDWARD PRESTON,

       Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

  Ikea:   HENRY SMITH.

              Hope Kakanolelo,  2093-3t

 

A HA HOOKOLOOLO KAAPUNI Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono Waiwai. Ma ka Waiwai o J. LUA (k) no Kohala Akau, Hawaii i make.

  Ua heluheluia a ua waiko ia ka Palapala noi a KUAIWA (w), e noi ana e hoolalo ia ka palapala kauoha hope a J. LUA (k) no Kohala Akau, Hawaii, i make, a ua waihoia mai kela palapala kauoha hope i ka Aha, a e hoonoho aku ia E. C. BON@ i Luna hooko no ia kauoha hope.

  Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka POALIMA, oi ka la mua o OKATOBA, 1886, i ka hora 9 kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo o Kohala Akau, oia kahi i koho ia no ka hoolohe ia noi ana me na mea kue ke hoike ia.

          F. S. LYMAN,

            Lunakanawai Kaapuni.

  Hilo, Hawaii, Sept. 2, 1886.         2093-3t

 

A HA HOOKOLOKOLO KAAPUNI Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina Ma ka Hooponopono Waiwai, Ma ka Waiwai o HAINA (k) no Kohala Akau.  Hawaii i make.

  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka Palapala noi a HAKA (w), e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o HAINA (k), no Kohala Akau, Hawaii, i make.

  Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka POALIMA, oia ka la mua o OKATOBA, 1886, i ka hora 9 kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo o Kohala Akau, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la me na mea kue ke hoike ia.

         F. S. LYMAN,

         Lunakanawai Kaapuni.

  Hilo, Hawaii, Sept. 2, 1886.         2093-3t

 

NA HOOLAHA HOU.

HOOLAHA H@ KE KUAI. M@ kuai i ho@keia ni @ k. @ @aki i hanaia mau @ ma o ka aoao m@ DONOA o ka @oao @a @ AUGATE, M. H. 1884 @ ka Kuke @o. aoao @ a n@ ana o na kumu ae@ke @ ke hoolahaia aku o@ ki @ elua o ua moraki @u, @ a ma ia @ i ka aina i hookeia @ @KAH@ o OKA@A. @ ona Kudala o E. P. @ ma ka hora 12 o ia @

  Aia ma kahi o W. R. Kak@ kaka no kea mea.

  Han@ i keia la @

          J. P. W@

             M@

  Penei na aina e k@

  1--O k@la mau apa@ Oahu, a o@ na apana @ pala Sila nui 3500. k@lea@ o Ke@lawi. he 2 7@ hou maluna o ka apana @ ana ka aina, a ua ho@ LOA ma, ma ka Palap@ peia m@ ka Buke 88 ao@

  2 -O kela apana a @ ma ka Palapala Sila nui H@ ana Helu @ai ma ka in@ 72 100 eka ma Waiki@ ALOA hou ua aina la ma ke @ @lina ma ke kanawa@ Lauk@ hoolina e Mak@ @na

  3--O ka hapalua @ Moraki aku ma keia a@ Pa apola Sila nui 5400 a Ku@ in a o Paaluhu, h@ Pu@eo@aku, Hilo, Hawaii @ ma@ M@ Morik@ a@ m@ ka l@ P@ malani.

 

Ka Waiwai o ka Hilin@

 

  KA AYER @ ka w@ @ w @ a @

  LAAU SASAPARILA. @ aa @ Hon@l@a a@ ma@ma m@ ka @ k@ a laa@ e ae, a @ m@ l@ k@ la @

  HE k@ko moano a nau al@ual@ awili pa @nei me n@ ano ma@ hoi p@ me na w@ Na k@ia

  LAAU e hooma@ae ia mau mea @ a maikai.  O na kauki @ i ike 1 ke ano o ka @ na olelo lakou, ao e he mea m@ ka hoomaemae koko ana ma na n@ pu ia, aka o keia wale no. N@k@

  HOOMAEMAE ana i ke k@k@ hookahua pono ana i na mea a @ kahi mau an@ mai i keia o ka A@PAN@ wale no ka la@u nan@ hakalia ole n@n@ua ae o kel@ aei O@

  KOKO mo hakuhaku, a nawa@ hulu pono ana ma ke kino, @h@ a e hooikaika pu ia no hoi n@ keia LAAU @A@APA@ A@ lahi a he

  MAIKAI loa h@ keia Laau, @ maemae wale ana no i ke k@ hoo@aawale pu ana kekahi @ mona hou ana i ke kok@ kaika pu i kona holo pono @ He lehulehu wale na @ a@ a pau o ko ao nei i hooh@a n@ mamu@ o kahi mau laa @

  A HILINAIIA no ka @kaik@ i @ ola kin@. ma ka maemae an@ make pu ia na ma'i, a pela aka @ laau hoomaemae koko i h@ wale ia malalo o na inoa leh@ hilinai a me na hooia u@ okoa, maluna o ka

Ayer Laau Sasaparila.

I HOO@AKA@ KA@AO

Eauka J. C. Ayer & Co,, Lowell Ma@

HOLLISTER & CO.

Na Agena ma ka P@eaina H@

Hehi p@o          Alanui Pae  H@

2086 @i

 

HOOLAHA A KA LUNAH@

NOPONO WAIWAI

 

UA HOOKOHU PONO I@ n@ ka moi ma @ hooponopono no ka u@wa@ KAHA no Honolulu a me @ mui@ o ke ka@ha a ka M a H@ WA@ PA@, Lunakanaw@ kie, i kaka@ia Sepatemaba 6, 1@ ke hoola@a aku nei i ka @ koin@ ka lakou i ua waiwai @ hoopaaia a hoo@aa ole ia pa@ mai i ua mau kona la, @ iloko o n@ malama @on @ ma@ ke keena o ka mea nona k@ ma Honolulu.

  O ka p@o i aie ua waiwai @ aku nei lakou e uku kok@ m@

          W. @ K@

  Lunahooponopono o ka W@w@ kaha.

 

HOOLAHA A KE K@

WAIWAI

 

NO KA MEA, MA KA LA @ AUGATE, A. D. 1886, o M@ Girvin o Wailuku, mokupuni o M@ oia he Palapala hoolilo a H@ hoolilo ana i kona waiwai H@le@ Wailuku ia Thos. W. Everett n@ k@ o ka poe ana i ale aka ai.  Nolaila @ hoolahaia aku nei i na poe a pau @ James W. Girvin e hookaa koke n@ nona ka inoa malalo; a o ka poe i p@ m@ koina ka lakou i ua Halekuai nei, e h@ k@ ia'u me na hooiaio pu kekahi, @a W@ iloko o na la he oo mai keia la aku.

          THOS. W. EVERETT

  Wailuku, Augate, 20, 1886.   @92 @

 

OLELO HOOLAHA

 

UA KUAI HOOLILO AKU O @ SOY a me DUCK HOP i ka Ha@ Ma@ Raiki o Hulaii, Kauai, ia GIN HUNG W@ me TOM YOU.  Ua pau ko laua lawelawe ana@ i na aie a pau hoopaaia ana o ka hui ma @ hope iho o ka la 18 o Sepatemaba.  20@5 2@