Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 40, 2 October 1886 — LAUDILA. KA NAHA HOOPAHAOHAO O NA KAKAI MAUNA A ME NA KAEI PALI O ITALIA. Ka Olali o ke Kahua Kaua. [ARTICLE]

LAUDILA.

KA NAHA HOOPAHAOHAO O NA KAKAI MAUNA A ME NA KAEI PALI O ITALIA.

Ka Olali o ke Kahua Kaua.

K» t«u ni;u > hoo».a:»ihi ka ' Lu: Ui keiakeU i iwUnuii o a« ku.<hi»j ta« a* kua;.<a. ; k* aan* 1 hooTijiiuir k« puuw»i y rta «UiHahūie a pau -> * 1 eha 1 ka "eha lina 4 ke a' 'ha. Si H&kani Wilim o h Hiiiii. A o ke Kupuou Iwikaui o kft Maliakila MoKL'NA 1. I ka wa kahiko loa, e noho alii ana kekahi alii maluna o halia, a nona hoi ka it)Oa ihiihi ma ka hokua ana o ke ia nanea, oia o Keluia. Nana a tt e ewa i hanau mai ai na keiki he eha ko lakou nui; oia o Keluia a ine Keluisakaka!ia, he mau keikikane laua; a o Mariadane me Kuisa na kaikimahi ne. Me ka maluhia a me ka maalahi | mai na poino ulia o ka manawa ka mn j laina makee ia ana o keia mau opuu j nlii a nunui wale no, nolaila, ua hoo j komo ia lakou iloko o kekahi kuia nui j a naauao ma ke kulanakauhale nani o Roma. A hiki i ka piha ana o na makahiki ewalu o ka heie ana o keia mau keiki ma ke kula, ua hookauhua hou mai la ko lakou makuahine he opu, keiki. He eono mahina mahope iho, ua hoike maopopo loa mai la nfi hiona o ka opu keiki, a iloko hoi o ka manawa mia mau o ka poe wahine hanau, aole 1 hemo ua keiki la. Aole i hanau mai ka Moiwahine i ke, keiki no 'nookahi makahiki holookoa, a! ua noho hoomanawanui hou oia me ka ; manao la hoi e hanau mai ana, aka. i ka hala nna o ewalu mahina hou mahope tnai, ua hoopahaohao loa ia ka manao o ka Moi Keiuiaanu ko ke alo alii a pau i ka hala loa o ka la hanau. lloko o na hooninip-o a na ■ manao pahaohao, ka noho hoomana- ( wanui hou ana o ke aliiwahine, a i ka t hala ana o ka eiwa o na inahina, a oiai t hoi ma kekahi ahiahi puanuanu o ke k kau o ka hooiio. ka wa a na kumu laau > e ku olohelohe ana i nele i na lau, a e uhi mako'ukoiu ar.a hoi ka hau mai ka ( piko o na puu a halii i na alanui o ke kuianakauhaie ahi, aia hoi, ike ia aku L la keknhi holuiio maluna o kekahi lio nui eieele e hoio puahi mai ana no ka pa aii'; a na ka halulu ne i o ka honua t me he la e hoonee pu ia iho ana ilalo t i na kap'iai o ua iioeleeie i hoohikiiele aku i ko ke ai > a!ii a huli like ae la lakou a nana i ka hololio me ke pahaohao nui. Ike maop!{x> loa la aku ia ka h«jlo i lio e kia pololei mai ana i kona lio ele f ele no ka pa alii, a iloko no hoi o ka manawa pokole loa, Vu ana ua kanaka j !a imua o na lii e nana mai nei me ka t nalu nui ana i kona ano a me kona ku j lana Me ka hakalia o!e iho. haina i roua ia aku la ka hua o ka umauma e ke kanaka hok»iio he $i Aloha, " a pela i no hoi na alii i panai mai a». A oiai na ivaka a ;au e kaulona pono ana i ka malihini, aia hoū he kanaka elemaku!e oīa o ke kulana hiehie, a e 'uhe ana kona nuu wili huoho lupalu;«a a hiki i kor.a kika'a. a ua iike hei kf?na 1 mau oho keokeo me ka hau e uhi paa 1 ana maluna o ka pīko o na kuahiwi. J aia ma kona luiu akau e paa ana he kookoo poo gu!a, a uia kona puhaka e 1 kaei ana he pahi kaua oi lua. He wa keia a na 1» e naSu nei no ka huikai a 1 ka mahhini, no ka mea, akahi no kana- > ka i ike ia me na hana hoopahaohao e ku ana imua o ko laua alo; a no ia mea, i anehe nui la laua e ninau iaia, aka, a kaa e aku la ka pane na la neia " E na ahi o ke aupum rei, ua ike au ua kaumaha ko olua naau no keia

•O'wU o;a:. o ka e'-ui n.akahiki j <eu o ua o; u ah NwU;u, nu o na v'-.-.-a:uhi, ui ho 4 .k< ia mai ;mui o ; ka o'ua k.i;«a e ku aku nei uui ru hi|hio mai, a .>ta ho: ke kuleana o ka'u | huakai miua o olua. I hele nui n<?i liu e hai aku, a:.i a inha na makahiki leiua, e hanau in.it ana c>e e ke ulnwah:Ine he keiki a'.i:a f .u: a ir.a io e hcx>ko ia | keia euea. alaila, e wa-hi ifco olua i ua [ aia ilpko o keu lole. a ha«awi la<u la ota i ua apeuu !».»ie ia. Alaalaj ua ae !a <>u tua «» a uuanei o ka pa 'īii j me he ia e ana i ka loa a me ka lauia o ka hene o ua {w la; a no kekahi wa pokole. hauie aku Ui ka ike o kona j maka maluna o kekahi kumu pua rose i hele kona mau lau a a e aki poiwhe ana h«n kona mau pua moani aala. Huh hou ae la oia imua o na 'lii a pane aku la " Alaiia, lawe mai olua i ua puoio ala a waiho malalo o keia kumu rose. a hiki i ko u wa e kii hou mai ai iaia a h<>moi aku no ko'u home kuahovi N 1 u e hinai a nui a hiki i kona mau iu o ke kinaka opio, a oia auanei ko iMua va e ike ai iaia a me ka'u mau huna. No keia mau olelo a ka e'uMnakuie, ua ae aku !a na alii. l'ane hou aku la ua kanaka nei: " E ke aliiualune i hoopahaohao ia e na nuonoo no kou opu keiki. ke hoike e akM nei a i i ka la e hemo ai ke keiki, a t iki* oe ia mau' mea, alaiia, e hooma n.f) liio oe, o ka vva ia o ke kuakoko aiii au e hiip >i nvi e hookohi ia mai ai. E paniku ana ka ia i ka maiamalama aioiūloiii u kot a onohi maka; e uhipaa p*i ia ana ka aina e ka noe, a o ka punohu ula. ka hekili a me ka uwilae no hoalii ana lakou nuluna o ka lani a ma ka h«n»!a m:i ia la. Oia ka wa e hemo mai ai ke keiki alualu, ke keiki hoi e ola ai nu iwi. F. hoolohe i keia mau kuhikuhi, a e loaa n»» ka pomaikai. Mai hookuii a kapae ae i keia, o ukali mau auanei ka poino mahope oka mea hookuli () ke aloha no ko olua. " la wa i hoohuli ae ai ua hololio la i kona lio no ke ala ana i hele mai ai a holo aku la me ka uuahi nui; a me he ia iloko o ka imo ana a ka maka, ua nalo koke oia. * Hoi aku la na 'lii ma ko laua rumi noho, e naiu ana a e ninau ana i ka inoa o keia kan-ika a me kona ano. Pela pu piha oukou e na hoa hoiloli o ko kakou nanea a ko kakou Kiiomaw e panola 3ku nei i kona kuhinia. Ae, pela 10 no, ua pohihihi imua o na Moi a imua o oukou, a owuu wale no ka i ike ia kanaka, ka mea i noho a kupa a kainaauu ia wah», a » a-na kapuai lima ia hoi e a'u na hene o ia mau kuahiwi. O keia kanaka no ka Mone ka Kelau(iila o ke aupuni e nohoalii ia nei e Keluia; he kahuna a he kilokilo kana hana. a ua loaa iaia he haawma kupanaha o ke ano mana kupua mai ka po niai. Ma na ouii a pau, ua hoike ia mai he kanaka naauao kiekie oia; he kanaka waiwai nui. a ua h->opiha la he rS mau lua waiwai. He mau lua huna keia Hoea mai ia i ka hopena o na la a kv kilokiio i hoakaka ai no ka hanau o, ka Moiwahme. No na la maho()C iho o ka 'n.iiLiwa» .ma o na 'iii me ua kanaks hololio :a, iia noho paLika na aiii «ne ku naneu: a hihi nae i ka la hot)C o ka oiha an<i o ka makahiki. ua loli ano e ae la na ouli o ka lani. Ma ke kakahiaki, ua ike ia aku la ka nee pa{>a nvi! o ka ohu a me ka noe mai na piko mauna mar. a 'nalii pu iho la maluna o ka a»na. e (nakawalu iho ana na kiiihu ne pika U3 av.,>, a oia no hot ka manawa i hookumhi ae ai ka la i kona onohi m:r.inn!.:'!u. a 'maiki mai la maloko a na a » pan {eno o kuna home lani, a :uo U ka j«.uU malona o ka ama, Huo-:u'i Jt 11 k.-i h.-Lili ma napaia!ani,a raiaVuh !a k i !c*a, me he la e haehae Ki a'u. iua» la na alelo ahi mana ;nana o ka u-wih m>Iuna o ka honua '* !.«!a»ia rx\r. ae U ma na paia bni, hooniue ae 'a h n ke olai i na kumu o ka honua paa. a piiipu 'ho la ko ka aina a nau o !ta r i i t IIoao o koa *a pihhua o ka aupuni, Ā.i k* mamwa i haupu ae ai na ahi no . ka a ke kanaka maiihim i hoike . M> .a aku ai A oiai na hoopoluiuhl 0 , ka manawa e hana mao ole ana, oia no t ka manawa i oili mai ai ke keikī alualo mai ka puhaka inai o ka Moiwahine, a , hanu ana i na ea o ke aupuni o Iiaiia. Hooko iho la na aiii i ke kauoha a ke kanaka ha'oho, nu ka wa-hi ana i ke keiki me ka lote i haawi u aku a lawe . aku la * waiho malalo o ke kumu ros<r. t Va LaweUwe ta na hana iloko o ka

nawa f pili ana :k> .\e <a<: Hoko r.o ho; okeU mao hoai'.ona *.no 0 ka Uni c (Vkho!« ana malur.a o ka asaa. aole he hookahi puuwai mai r.* alu * na makaainmi whaohio oie 1 keu mea. a he nune nui hoi u iw*ena 0 ia kou Oiai hoi ka MOl Kc'.:t:a e uweliwe ana 1 kana Mojw-.ihino. au hoi, ua hoo j>utwa koke laua iki uwi o na kt\i mawaho oka pa a'u n>e he }uT.ururlc nui U Oi'i hookahi »iku ka Mv>i a i haaUile aku ia t ke ainwAhir.e 0 hii->ot ana ika luuiuu 0 kona kuakoko* Ho ea aku la ka Moi ma kahi e hauniu ana na koa a ninau aku ia u i ka :nU kia. Pane mai )a na koa, e uwa ana makou i kek.nhi manu kanuh.io nui a ka.taun.lole. Lc!e ae net r.o a kau maluna o kela kumu roso la. a emoole lele hou ae t\cx no me kekahi puolo m.i kona nuku, a 1 ka makou hoomaopopo aku, ua piha kon,t kino Ike ahi tku wa a nukou i ike mua ai 1 ua u;at:i: !a, he hulu keokeo nani kona i Wke me ka hau, a 1 kona lek* hou ana ao iik- ka puolo ma kona nuku, ua k,vi\uh ae I » kona huhi a ii'o t ahi, a ine la LiUpa ahi ou 1 īele aku nei .1 nalo lioko o kela iiohai laau eku niai la l ka iolu' ana o ke ahi 1 keia mea kupanaha, aoie i hoojūhoihoi la kona r.o«..iuvi, aka, ua hoike aku la oia 1 na moa a \\l\l e pni ana i ka ino, i ka hanau ana o ke keiki a pela aku, a kauoha pu .wu ia ta !a kou e hoi no koiakou mau w.ihi ihume ka hnmau l ka wa ana koa 1 lohe ai no koia mau mea. ua hto ia 1 nuhou mii na Ukou e nune m:i ai, a e kaao ai ho< Moi aku ta \ia Moi a hoikeaku ia i kana wahine i i\a mea a pau 1 ike ia Uhi mai la ke anoano eehia o ka pomaluni o ka aina me ka hoomau ta noo ka ino komo aku la na aiii ma ke keena ai'n i a pama ahiahi iho !a. Ua hi>>nancai.\ na alii ma ia ahiahi a lnki wale liu hora kuliu oke aumoe, a ia *a 1 ho aumoe aku ai lakou me na moejhanr pahaohao a \iotopua a hiki wale i ke ao ana. Ua hala ae la na ouli 1110 o ka iam pahola «e !a ka olmo malamalania 0 ka ta maluna o ka aina a puni rna u kak.-»-hiaka. He niau la mahope iho oka noho ana o ke aupuni iloko o ka malu hia ame ka hauoli nui tne ka loaa o'<> o kekahi mau hookuia (» ka man.iwa. E waiho iki kakoh ike kamaiho «n.» no ka ohana a!ii a me na .makaain.ma, e luakaha ana iloko ona kulia ponui kai he nui, a e makaikai ho; kakou i na paia nini o ka ha!eku la nui ma ke kulanakauhale o Kom». kahi a na opuu alii mua a na alii 1 wa iho aku ai no ka h'Mmaauao maii.jn ana. Oiai na keiki ain e noho ana ma k-. kula, ua ao ia lakou i na ike hohonu a pau 0 ka naauao; ua ao pu' ia na kei v » kane me na mea kaua. a iloko o n.* makahik» loihi ko takou noho hoom nawanui pu ana 1 na mea o ka iini na auao, ua kaulana ae ta lakou maioko o ke kulanakauhale o Roma a haia ioa aku ma na pana kuaaina o I:aha no kn naauao, a no ka holomua 0 ka n.u ;w o na keikikane a!u ina ka oniu ana 1 n meakana. A e hoomanao r> i i'.o <• na makamaka, o takou na hanmam hikimua ma ka naauao a me ke kau!" na. He mau ta jx>ko!e muh-ipe iH hoea !oa akn ta ke kaulana 0 kfta p •• keiki a puni na welelau o ki hunua, « koe aku paha na aina r»apa;,a nana'». o!r, i hooiiloia i uaepae u no na k hola a me na i a numui o k> moana. N'a keia mea i kono aku 1 na I< -i: kana puuwsi alii oka aoao {>a;u;-'u'u - na aupuni o Kurof>a, e kukuni p-u na opuu alii kane 0 haiia i hoopili m.« loa iloko 0 ke apo hookahi, a i hoa sc\. wiliwih ou hoi no ka tHrb ho!u na{«e b vre malie o Kuleilua. O na haawin i hookahi no hoi »a me na opuu wjhi::aliio fu!ia, Marudjne a me l.ours? u kaili poniu ia ka puuwai o na keiki ai;; o Eurof)a 1 ko iaua nani a me ka naav ao. Ua hooni ia ka lana naa'ie ok * lakou mau iini a haaie i ka lau Uau, ? * ua hoonaue ia ko lakou kupaa 1 k 1 y ulupa ia eke kai nuL Ae. e na mak E maka, naue io aku la no ko lakou k; - 5 paa, e ake no o ke kiei o na noo. a k' y k>h» na roau t k;t »unt t» V»po. ;> < iw 1 wa anei hoi kak. u We r a<; ; <-o 1 Wahi hookaunu, "Kc aulku uei o 1 > u oka Kauia ike kai/' lle oiaio ta er • e makamaka, he mau f>ati kapu hoi pah . e ia e pii ata paupauaho, a kani aku k . 6 hoe i ke oio na; a kt h.ki iho ka naenae. • ke nilK> lua la oe a kunewanewa. r AuU ■' pau 1