Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 42, 16 October 1886 — Page 1

Page PDF (1.58 MB)

This text was transcribed by:  Toni Scannell
This work is dedicated to:  Thank you for the honor.....

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XXV,      HELU 42.        HONOLULU, POAONO, OKATOBA, 16,1886,          

NA HELU A PAU, 2098.

 

HOOLAHA KUMAU

@

 

ASHFORD & ASHFORD

@

 

@

 

@

 

@

 

A @

 

A HE KONEA MA KE KANAWAI.

HE @ H@ L'ALAPALA.

 

@ HANA:  Ma ke KEENA L@io Kuhina

 

CHAS H PULAA

 

@ HE KOKUA MA KA KANAWAI

A @ no au @ Hoo'onakau, Ko-

@ Akau, Hawaii                     2001-tf.

 

CECIL BROWN.

@ A HE KOKUA MA KE KANAWAI?

@ @ Hoolalo Palalpala no ka Mo-kupuni a Oahu

@ HANA:  Ma alanui Kalepa.

@

 

EDWARD F. HOPKF.

@ A HE KOKUA MA KE KANAWAI

@ HANA:  Aia ka momi helu o. malu @ ae o ka hanako o ka Ona Miliona

@ Block @                  2072-1yr.

____

 

GEORGE P. KAMAUOHA.

Ho Loio a he Kokua ma ke Kanwai.

@

ANA AINA.

@ Kohala Akau, Hawaii.

2001 - @

____

 

JOSEPH WILLIAM KELIIKOA.

@

 

J.A MAGOON, (Makuna.)

@ KOKUA @

Kuana hana.  Helu 4@  Alanui Kale-@ kokoke i ke Keena o Pekekona.

 

JOHN MAHIAI KANEAKUA.

@ A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

H@ MEA @ MA KA OLELO

@ A ME KA OLELO HAWAII.

 

K@ H@ N2 Alanui Kalepa, Hono-a la, @

 

_____

J. HALEAKALA BARENABA.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

Ma na ahe hoomalu a Apana a he Agent Hooiato Palapala Reps wawaena o na haku a me na kaiwa no kalapana o Waialua Oahu

E @ no au ma Ka@ula Waialua, a i ole ma Honolulu nei.             2075- 1yr,

____

James M. MONSARRAI (Maunakea.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

Ha Luna  @ @

E hana ia no na Palapala Kuai, Palapala

Hoolimalina, a me na palapala pili kanawai e

ke ana ka olelo Hawaii. Dala no ka hoale ma

ka monaki ma na waiwai pua.

KEENA HANA:  Alanui Kalepa.

_____

 

KINNEY & PETERSON

LOIO, LOIO, LOIO.

KEENA HANA:  Helu 15 Alanui Kaahumanu, Honolulu.

____

RICHARD F. BICKERTON (PENKKONA.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

KEENA HANA:  Ma'oko o ka Halewai hon

@

 

S.B. DOLE.

LOIO. LOIO. LOIO

Ha Luna Hooiaia Palapala.

KEENA HANA:  Helu 16 alanui Kaahumanu      2079-1y

____

 

WR. KAKELA.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWA

He Luna Hooiae Palapala.

@

____

W.C. AKANA (KALAUKI.)

He Nahale @ ma ka @@@

                        2010-1y

 

HE MOOLELO KAAO NO

 

Edisepa Ferido.

 

KA HIENA KAULANA O BAGALIA

@

Ka Aina Lawa Pahaohao o Moana Bevis.

_

Ke Kahikuhi Puna me Puup@ Kamakau a o ka Liana Hanu Meheu P@

_

@

 

ME KEIA may huaoleloi hull ae ai o Edisepa a hele aku la a puka aku la oia mai kai pa alii aku, a mamua ae o kona huli ana no ke kuahiwi, lohe ae la oia i kekahi leo hokio nahenahe mahope ona ho ia mea, huli ae la oia a ike aku la i kekahi kaa e holo nui mai ana, a hoomaopopo aku la oia i ka mea o luna o ua kaa la, o ka Ui Calaudila no ia, no ia mea ku iho la ua Edisepa la e kali, aole no hoi i liuliu iho hiki mai la au kaa la, a ike aku la oa Edisepa la o ka Ui Calaudila io no ka

 

Iloko o na mino aka like ana a laua no ko laua hui hou ana, au hui like ae laua, a kaa e mai la no ka ninau na ka Ui Calaudila, me kona may helehelena i hoholaia me ke ano pihoihoi.

 

Pane mai la oia, au hemo mai nei no ka oe e ke aloha?

 

Pane aku la o Edisepa, he hemo pono auanei, owau paha kai hemo mai nei, a koe aku la no kuu hoa aia iloko o ka Hale Paahao.

 

Heaha hoi keia pilikin o olua? wahi a ka Ui.

 

He pilikia nui paha keia. au olelo ia aku nei e na kaikamahine a ke alii i ko laua makuakane, ua hana maua i ka mea pono ole ia laua, o ka oia'o nae, aole maua i hana e like mea io.

 

Eia nae, ua paa makehewa aku nei kuu hoa, a owau hoi e hele ana au e imi i ka mea polihihi a'u i ike ole ai i kona ane.

 

Auwe! wahi a ka Ui e kau mai oe maluna o kuu kaa, e hoi kana i ko'u hale, oiai au ae mai nei kuu makeakune e he o'oli i ka olelo hoohiku a e make kaua

 

Auhea oe e ka nani, he minamina nui ko'u nou, a me kau o ea e kamailio mai nei aku, eia ka pilikia li'o auanei paha hoi au me oe, eia ka hoi ka mea a'oha o kuu ahi e noho maila iloko o ka ehaeha, olai ua olelo mai nei ke alii ia'o, e hele au e huli i ka nea pohihihi, a ina ka e loaa ole, e make no kuu alii  Henei, oia aku ka hoi ko'u mea pili-kia loa nolaila, aole no e hewa ke noho maluhia oe pela, a e hele hoi au, a i pomaikai au, alaila, no kakou like ia pomaikai, a i poino au, ua nele like kakou a pau.

 

Auwe no ka hoi ko'u pilikia e, au hoomanawanui aku nei hoi au i pono no ka hoi ua mea e poloke ai, aohe kumu e ae o ka nele o kaua, o kela mau kaikamahine ino wale no, aka, e hai aku no au ia oe e ke aloha, a nau no e koho mai i kau mea e makemake ai.

 

O ke ala o kena mea au e hele nei la. he hope mau ia no ka make mau loa, pau kou ike hou ana i keia ae, aole hoi oe e kilohi hou ana i keia mau papalina au e ike mai la, no kuu ike maka aole he lohe pepeiao, he mau tausa ni mamua ao nei ou i hele e huli, aole nae lakou i hoi hou mai, a pehea la oe e manao nei e hele hookahi, heaha la kou ei aku i ko kela @, nau ia e noonoo, a ina hoi ma ka noho mai, eia ka pomaikai e loaa ana ia oe, mane ia kaua lilo au nau a hiki i ka la hope.  nui ka waiwai o ko'u ma'i makua, ua hiki ia kaua ke uhauha a hiki i ko kaua make ana, loaa paha ona keiki na kaua.  puka hou no kaua inoa, pehea ia, manao au e ae mai no oe e noho kaua, wahi a @  Ui la i hoopaani aku ai, me kona manao la hoi e ae ia mai ana kana noi, eia ka aole.

 

Pane aku la o Ed sepa "E ka nani" aole au e noho no ia mea, e hele no au, eia ka'u olelo ia oe, e noho oe me ka hoomanawanui me ka maluhia pu kekahi, e hoomanao pu hoi oe, i kali oe i hala na la loihi he @ i hei ole mai au, hoomanao iho oe au make au, a i hoi mai no hoi au, aohe olena ana.

"Na'u oe, a nau au, a nou keia ilihia"

"Paakiki no oe" wahi a Caludila i @ aku @@

 

@

 

Ia wa, hui ae la laua iliko o na kipona aloha hope, he mea oialo.  ua luluani laua iloko o na pana hoohihihi o kekahi i kekahi, a o ka pilikia hoi ka mea nana i nale ia la ia mahope iho o ia wa huli ae ia o " a hele aku ia, a ku aku la ka Ui Calandula a nana aku la i kona hele ana.

 

Ia Edisepa i ma@ aku ai, he mau anana, kahea aku la ka Ui mahope, "E ke kanaka paakiki hoi mai kaua"  Huli mai la o Edisepa a pane mai la "O hoi e ke aloha."  "E malama i ka maluhia"  "Noho hoomanao ia ka lei alii"  Iloko ona kahea lehulehu ana a ka Ui Calaudila, e huli mau mai ana no o Edisepa e nana iaia, a he mau hora loihi ke ku ana o au Ui la, a nalo aku la o Edisepa iloko o na ulu laau, a pau aku la hoi ka ike ana o ka Ui aiaia.  no ia mea huli ae la ka Ui a hoi aku la,  aia nae ka makani ke nu la iloko oka makani nahenahe he aloha.

 

Maanei la, e huli iki ae ai kaua e ka mea heluhelu e makaikai iki i ke ano o ka mea pohihihi i ike ai hoi aua i ke pohihihi o ia mea, ka mea hoi a Edisepa e hele ia e imi.  a o ka mea hoi nana e luku nei ia "Aupuni Ala" me ka ike ole ia.  A pehei i ike ia ai na hana a keia mea phihihi.

 

He io makahiki mamua aku ia Edisepa ma i hiki aku aui Aupuni Ala E noho ana ke alii Makisa ma kanoho kalaunue o Aupunia Ala.  i kela wa, iloko nae oka makahiki mua o kona noho alii ana, a i kekahi la.  kupu ae la ka manao iioko ona e hele e makaikai i kona aupuui, nolaila. i ka makaukau ana o ka huakai alii, ua hele aku la alakou.  O ke alii. kana wahine a me ka lana mau keiki, a me na tausani koak pu me ia, e like me ke ano mau o ka huakai hele a ka Moi.

 

He 6 mile wale no k lakou mama mai ke kulanakauhale auk, aia hoi ua palohia lakou a pau, aole i hiki aku i Peliko.  (He wahi mauhale ia he 11 mile mai ke kulanakauhale alii aku.)  aole no hoi lakou i pelu hou i hope, aole i loaa kekahi o ko lakou kino kupapau, aole hoi ho, aole kaa, aole aahu, aole kekahi mea e ae, ua hoouna ia na poe huli, e hele ma na wahi a pau o ka aina e huli ai, a o ka mea apiki loa, o ka poe a pau i hele e huli.  aole o lakou hookahi i hoi hou i ko lakou one hanau, aole hoi i ko lakou home, e lohe ia ana na leo uwe o na wahine i na kane.  ke keiki i na makua. na makaiinana hoi i ka Moi.

 

Mahope mai o ia wa, keehi ae la ke alii Mokina i ka noho kalaunu, a o kana hana mua, oia kona hoouna ana i na ki lokilo a pau, a me ka poe makaula. kuhikuhi puuone a pela aku.

 

Hele mai no na poe kilo a pau, hoike mai lakou i ka lakou ike, "he hoopai na ka mea nana i hina mai i ke kanaka,"  Oia ka mea nana keia mau hana weliweli. aka he pohihili loa noe ke ano.

 

Mahope mai oia wa, au haawi makana ke alii Mokina i na puu dala lehulehu i ka mea nana e huli a loaa keia mea nana e luku nei.  Ua hele no na kanaka, aole nae lakou i hoi hou mai, pela iho la i noke mau o ai ai ka make ano-e, a hiki wale i keia wa a Edisepa e hele la e huli.  Ia Edisepa ka hope loa o ka poe huli i keia mea pohihihi.

 

Oia ae la ke ano o keia mea la, ua ike ae la paha oe e ka mea heluhelu i keia.  a e pana iki ae kaua i na kaikamahine a ke alii.  Oiai. aole lana i ike o Heneri k a mea i paa, ua kuhihewa laua o Edisepa no la ka mea i pae, no ka mea o ko laua enemi ino ia.  eia ka ua heo kela.

 

O ka mea nana i kuho mai la laua e nana pono i ka mea i kpao, no ko laua ike ana aku i ka Ui Calaudila, iho aku la laua a ninau aku la i ko laua makuakane, au paa anei ke kanaka hana lapuwale ia maua?

 

Pane mai la ko laua makukane alii ae, ua pae, aole e pakele.

 

Owai kona inoa la?  Wahia ua mau Ui la.

 

O Heneri, wahi a ko laua makuakane.

 

Auwe?  aole ia, o kekahi kanaka iho oia ke kanaka Ui loa o laua, wahi a Ane Kamila  nua.

 

Ua hele aku nei oia, wahi a ke alii, he hana nui hoi kana, ua like no a like, in a e paa oia, i na ua hele keia, nolaila o ko o u i make make ua @@@@

 

I ka lohe ana o na Ui i keia, ua @ ao laua e kii e wehe mai ia Heneri, aka, haole mai o Heneri ia laua @ e ka olelo mai, aole au e @ hou ia ulaa a hiki i kuu make ana.  no ka nua.  @ mai olua i ka mea ino, ao'e a'i i hana pela ia olua.  O ka uku nae paha ia o ka lawe ana o olua ia'u i kahi o ke ka huna lapaau ea?

 

Pane auk la ua may Ui nei aole o oe ka mana i oelelo ai.  o kela "Mai a Claudila."

 

E ehele olua makahi-e, in a oia kanaka ka olua i manao ai, "Ua oi aku kuu aloha ia ia manua o'u nei," e lohe olua ia, a e hele mai o'u aku, wahi a Heneri.

 

No keia may olelo koikoi a Heneri, ua holoa maoli na Ui, ku ae ia laua e hoi aku la me ko laua olelo ana iho ia Heneri kkpene:  "E make no oe a e pono."

 

Maanei e waiho kaua no na mea e ae a pau, a maluna wale no kaua o Edisepa e kamailio ai, aole paha e hewa kou mea kakau ke olelo e ae, elilo ana ka huakai pohihihi a Edisekpa i mea hoala may i kou hiamoe e ka mea heluhelu, a e mino aka iho ai hoi oe e ka leole, ke nana iho oe i ka huakai malihini a ka kaua koa opio, ma ka aina i akaaka ole kona palena.

 

Oiai o Edisepa i komo aku ai iloko o na ululaau loloa, aia hoi na manu e lelele ana maluna o na laau loloa me ke kani kapalili ana o ki lakou mau leo lea, a he mea lealea loa ia i na pepeiao o ua kanaka malihini la, no ia mea i ku iki ino ai oia a nana ae la i ka bana a na many.

 

Oiai oia e hoo'ohe ana ike kani hookina a na leo manu, pia hoi lehe aku la oia i kekahi leo wahine e himeni ana iwaena a ke aluka o na leo manu.  a puiwa ae la oia me kona pane ana ae, kahaha he kanaka no ka noi ko loko o keia ululaau, a pane hou ae ia oia, o ka Ui Calaudila no paha keia, e hoounahua ana ia'o, alo-alo ae la oia maloko o na ulu laau me ka hakilo ana, me kona manao e ike aku ana la hoi oia i ke kino o keia mea e himeni nei, aka, he nale nae kana mea i ike.

 

No ia mea, hoomau aku la oia i ka hele ana imua, a au oki iho la noi ka himeni ana a au wahine nei, pane hou ae la oia, au lohe hewa paha wau, he leo no paha kela no na many.

 

Pii aku la oia maluna o kekalii puu a ino aku la ma kela aoao, mino aka ae la oia, me ka pane hou ana ae, "E hele ana la au ihea?" aia ia ihea keia mea nana e hanoino nei kanaka o keia aupuni, kupanahamaoli no ae.

 

oiai on a e namunamu ana i keia mau huaolelo, aia hoi lohe ao la oia i ka oweowe o ka wai, a nane hou ae la oia, he kahawai ka ko kei owawa, iho waiwi aku la olia a ike aku la oia he kai awai io no ka.

 

Ike iho la oia i ka wai o na kahawai e holo awiwi ana me ka halulu nui, a i waena o na leo oweowe o ka wai, lohe hou ae ia no oia i ka leo himeni okekahi wahine, a pane hou ae la oia, kahaha, kelohe hou nei no au i ka leo wahine, he oiaio, aole keia he leo no ka wai, aka he leo wahine no:  he kauhale  ka paha ko keia wahi.

(Aole i kpau)

 

______

 

HE MOOLELO KAAO EEULA

 

_____NO KK ____

 

 

Keikialii Romura,

@@@

 

Ka Hookalakupua o ka Makakila.

_________

 

O KA olua, he papale nani e hiki pono ole ai i ka maka kanaka ke nana pono aku i oa papale la, a e houpunini ana hoi i ka noonoo o na kupua a me na keiki a kanaka.  Ke kolu, he lip@ omaomao i like me na puhaku moano Inia a nualuna ona na waihooluu like ole ehiku o’ke anuenue:  Ka ha, he kamaa I monna ia I ke gula a me ke daimana, a nona hoi ka anapa e like me ka ana @@@

 

O ka nani o kuia mau mea @ ka nani e houipo la mahea o @@@

 

Ka Manawa I puana mai ai ka pahu keleawe: Oia wae no na mea I @@@, a o ka pau keia o ka’u hoike.

 

TU@

Ia Manawa no hoi lalau iho la ua moneka la I ka pahu aniani a oki iho la I ke apo daimana a wehe ae la, aia hoi ekolu mau mea kamahao loa, a ua kapaia lakou namea huna ekolu o ka pahu aniani kupua o Urina.  Ka mua, he pahi wakawaka I kapaia o kupaianaha, loia o uiuwilao Ka laa he uwepa kupaa I kapaia o Kakaolelo (Hekili) Ke kola he kaulahao o ka honua, (hau)

 

E na hoa, ke ike iho la kakou ina mea pukanaha a ko kakou koa kamahao, a e hoakaka aku ana ko oukou mea kakau mahope aku.

 

Ia Manawa I puana mai ai ka pahu aniani ponei:  Eia na mea I loaa ia’u mai waena mai o na mea huna o ka ka honua, a o ka pau keia o ka’u hoike – URINA.

 

I ka pau ana o ka hoike a ka pahu aniani a me ka pahu keleawe na mea I kapaia Urina a me Tumima. I hoihoi ae ae ua Senina la I na waiwai a pau iloko o kekahi pahu aniani moakaka e hiki ai ke ike iho n I na mea a pau e waiho ae ana.  I kekahi la oiai ke kai ki alii Romula e holoholo ana maloko o na laau hua o ke kihapai.  Iwaena o ua luhiehu o na pua nani, malalo hoi o ka malumalu o na lau laau o ka mahinaai.  Ia Manawa no I lohe ae ai oia I kekahi leo e holoholo ana iloko o ka mahinaai I ka wa oluolu o ka la, e auhoe ana na aka.  No kea no maopopo ole o ka leo I ke keiki alii ua hookokoke loa aku la oia una kahi o ka leo ana e lohe nei a no ia mea oia I ku ae ai a hookolo aku la ma kahi a ua leo la e kamailio ana a hiki I ka wa a ke keiki alii I lohe maopopo loa ai I ka leo lea o kekahi mea ike ole ia e mele ana I keia mau heaolelo I paanaau loa ai I ke keiki alii opio:

            A heaha _ A heaha – A heaha la,

            Kuu hana e - Kau hana e apa nei,

                        E ka Hiwa – E ka Hiwahiwa

                        Pua Romula.

 

Oiai ke keiki alii I maalo ae ai ma kahi o ka leo e mele ana, me ka ike ole ia aku o ke kino nena keia leo apa e aluala hele la iloko na laau e luhiehu ia la e na hua eo’e I kana nuai, aka, e mau ana no an eke mele ana mai o ua leo la I kela mau huaolelo manuna ae No ka makenake loa o ke keiki alii e ike pauo I keia nea nona ka leo ana e lohe nei, ua kahea aku la ke keiki alii, I ka I ana aku:

 

E ka mea nona ka leo a’u e lohe nei.  E ae mai e ike au I kou helehelna, a e lohe hoi I kou leo.  No ka mea, ua oluolu loa kou leo, a o kou helehelena ua huna ia mai a’u aku.

 

Ka Manawa no I pane mai ai ua leo la I ka I ana mau.  E huli oe e ka’u mea I aloha’i.

            A lilo ae I Anetelope,

            A I Dia-Keikia paha maluna o na

            (mauna palipali, Manonano kou nani a me koa mai-kai,

            ‘E ka’u mea I aloha’I no ka olioli.

 

Ia Manawa no ike aku ai ke keiki alii I ka haole ana mai o kekahi Pua Nani loa, mai luna mai o ke kumulaau a nio u ana ma kea lo o ke keiki ahi a hopa iho la keia I ui paala nona ke ala aole I kani moi ka paoe.  No ka loaa ana o kei mea hoi loa I ke keiki alii.  Ua lili loa I mea hauoli loa I ka manao o ka Hiwahiwa opio e opuu ae la.  A no ia mea I ku ae ai oia a hoi aku la no kolaua halealii kahi a kona luaui e ha’oha’o la I ka loihi loa o kei hele ana o kana hanau alii.

 

            Ihea I ho nei oe I hele iho nei I nana I aku ai kona luaui hanai.  I ka holoholo ana maloko o ka mahina oi e ike I ka ula ana o na mea ulu a lpau o ka waena a me ka pui ana o ka Pomerate.  A heaha ai mea hoi I loia ia oe waena o na mea a pu’I au I ike ai aloko o ke kihapai?  Wahi a koi a luaui.

 

Hookahi wale no mea hou, wahi a ke keiki alii I pane aku ai, a unuhi ae la oia I ka pua maloko ae o kona kieke a waiho aku la imua o kona luanihanai.

 

Ia Manawa no luliluli ae ai ke poo o ua @anina la me ka hoopuka pu ana ae.

 

@@@

@@@wahi a kona kaha hanai I pane aku ai, o keia pua nani loa a kaua e ike iho la o kekahi no ia o na elie a ke kaikamahine alii Hoomahteiaekula a he kauwa hoo’ohe loa hoi I na kauoha a kona maku a o kona inoa “Ke Kiai o na I nuka ekolu.”  A o kekahi kei a o na mea nana e hoopanini I ka noonoo o na kupua a e hoo’iho hoi ko lakou ike I mea palupalu e like me ke keiki ai waiu.  A ua kapaia kona a’ahele “Ka mea huna pohihihi o Hirona.”  He pilikia ke ala, he haiki ka opuka, I piha I na ehaeha, a me na inea he nui, ka luhi a me ke kaumaha, a o ke kamahele e hehi ana I kona mau kuamoo, malaua oia e hui ai me kona halelua hope loa I kapaia. O “Ka Palahomauloa.”

 

            A o ka inoa o ua aupuni la, oia no o Abederabina, (Diabelo)  A o na kiai a pau o ua mau aupuni la ehiku, he poe kupia wale no lakoa I hoopihaia I ka mana a me ka hiena.  A I ke aupuni ehiku aia ilaila kahi I nehi ai o ke kaikamahine mali ‘oi a ua Aboderubima la, a o ka hiku hoi o kei a l’ua nani au e ike iho la e kuu Kamalei Hiwahiwa a o koaa inoa a na kupua e kappa mau aku ai iaia o “Hoomahieikekua, a o kona inoa hoi a kona mai kauwa e kahea aku ai o “G@@@” oia hoi “Ka Ui o ka ia o G@@”

 

A no ia mea k ke ninao aka lei au ia oe, aole anei he loaa o kekahi moe ohana ia oe, a maloko o ua moeuhane la e hui ai oe me kna kaikamahine la, I na manawa he he nui no ekolu makahiki I hala ae nei?

 

He mea oiaio loa kau I ninau mai la ia’o.  He aneane e akulu makahiki I hala ae I hope a’u e hoomanao la, iloko o ia mau la ua loaa pinepine ia’u he moe a maloko o laila, ua ike au I na helehelena o ua kaikamahine la, a au paanuau loa kona mau helehelena ia’u, a ke hoomanao la au, ua ike no kona nani me ka waihooluu o keia pua, aka aole nae au I aloha iaia, oiai, ua manao au, o na moeuhane, he maa aka wale no lakou I maalo ae malo aku.

 

A ia Manawa no I pane mai ai ua Sanina la:  Ano, ke hoike mai nei keia pua, I ke aloha kulipoiipo o na kaikamahine alu la ia oe, a ke waiho la oia maluna o kahi moe o ka mea I hele a piha I ke aloha, a hookahi wale no ana mea ona loa a oia wale no kana e ai la iluna o kana papaaina I na wa a pau o ka hua ohia gula o ke kumu ohia gula o ka mahinani o “Rine Hama, Ka Mahinaai I piha I ke Kupanaha.”

 

A ke hoohuoi ia la ka mea nana e aihue mau la I na hua ekolu o ua laau ohio gula nei aka, aohe nae he loaa iki o ka mea aihue.  A no ia mea I hoouna aku ai u I kaikamahine la I kona elele e hele e nui I kana mea I aloha ai ina na wahi a pau o ka honua a me ka meana a ma na aupuni a pau o ka lewa.

 

A e ku’u keiki, e hoolohe mai I kea o ana a kou maua, a e malama I ku’u mau kauoha, no ka mea ke kokoke mai nein a la me na makahiki e kaawale ai kaua, a hoi aku oe I ka hele o kou makua, a e ike hoi I kou nohoalii hanohano, a I ka aina hoi a kou halealii nani e ku haaheo la, I hanoia e ke akamai me ka noiau o kekahi kanaka opio, ke keiki hoi a ka hualoha o kou makuakane, no ka mea, e kaawale io ana kaua ihoko o ia mau ia a hala neo a Manawa he ehiku maluna o ka honua E hoalohe I keia:

 

Akahi Mai hoopakele I kekai I mea e kau ia ana iluna o ka amana.


Alua mai pepehi I kekahi holoholo na nona ka inoa liona.

 

Akolu Mai inui kekahi wai o ke kiaha a la ke kauki ia mai ia oe e inu.

 

Aha Mai ai I kekahi hua o na luau o na laau o ke kihapai ke hhawi la inai ia oe e ai.

 

Alima Mai honi I kekahi pua o ka mahinaai ke haawi ia mai ia oe ma kea no makani.

 

Aono Mai hoopokele I kou enenui manua o kou ala hele.

 

(Aole I pau.)

 

LAUDILA.

 

@@@

 

KAKAI MAUAN A ME NA KAEI PALI O ITALIA.

 

Ku Olali o keKahuu Nau.

 

@@@

 

Ka Makini Puahiohio Wiliau o ki Hikina.

 

A o ke Kapuou Iwikani o ka Makakila

 

MOKUNA :

 

E ae ko alii.  Kuu mali pku aloha, ano ua hoako ia ka’u wa nana, a o ka hepena hoi o ko kaua uni aua ana maloko o ke keena helu ekahi o ka haleahi e waiho la he keiki alii, ka akuna malamae hoi a kau puuio I aliai mai ai maluna o na lau laau I ka la niu.  Nua aohe mea e ae a’u I koho ai I nua aua nona a I kiai hoi no ka maluhia, akai u oe waie no.  o oe a @ a’u ke ike iaia, a koe aku ka nui a nelaula ke hoomana aku nei au ia malalo o na hoohiki paa o ka hoano mau loa, o oe kona kahu hanai,  Ae mai la ka manu I hoi aku la no ka luna.

 

He eono malama ka makee ina o ka manu I kana hanau a na pi oe @ nani a me kona nui.  He uiwi kiu o pa I hoike mai I ka hiehie, he la poni uliuli kona, he mau maka onaona. A ua lihilii aliali e ona mai ana a u ma nei na hookauna ana a ku puana poe pohi penei:

 

He maka halalo ko ka lehua maka noe.

He lihilihi ku ia no Aipo.

 

He mau papalina hoi kona I lohia e na waihooluu ula like ole o na pua rose, a nona hoi ka nae aala kupaoa a ka ma lihini e haohao ai.  He waha kona e ike me ka hoku o ka lani, a nona na helehelena mino olu palupalu e kohu ui nei wahi hoohepa.  “I ka lehe’ehe no oe kupilikii”

Ika piha pono ana laia o na makahiki eono, na hoomakaia kona hoona wao ia ana ma na ike hononu he nui, I ua ikeia kona kakaukau ma na mea I pau.  I ka piha pono ana o na me kahiki he ia oia ka palena o ka wa a kona kaha hanai I manao ai e hooki I ke po ana ma na mea naauao, oiai ua ike koke oia I ka makaukau  Ua hiki iaia ke hana I kekahi mau mea ano kupua momali o ka ike kilokilo I ao ia ai iaia, a o ka hana punahele loa I keia keiki I kona mau la opiopio, he loa hololio.

 

No kei akulana hou o ke keiki, na makana aku la ka moneka iaia he iho eleole nui a nani, a he welo hui na kela lio ellel o ka moneka iaia I iho alii kela la mua maloko o ka pa alii.  I ka piha ana iaia o na makahiki he @.  Ua noomaka aku ia ka moneka e ao lua ma na mea kaua.  Ua pahaohaoloa ka moneka no ka ikaika loa ole o keia ke iki oiai kona mao la kinoai ma ka oi hana e ao ia ana; a me he la ino he wahi nuanua mua ko ke keiki ma lei onia ana I na mea kaua, ina ua @ ike ka moneka I ea kuala pua a ka ai haaheo hoolana I ka wai.

 

He mau la pokole wale no kei a hoomahele ana o ka moneka I kana hanai ma na mea kaua, oa hoomaopopo iho ka oia I ka oi pakela ae o ke akamai o kana keiki I hui pu ia me ka @lua ole, a nona ka weli I hoopaanua I na pauwai koa a wiwo oie o na kaulana he lehulehu e noho ana mau kukai pali o Italia.  Nolaila ua lalelale koke iho la ka moneka I na hana ailolo o kana hanai alii.

 

Kuahaua ae la ka moneka ma na palena a pau o ka aina kahai ana e noho moana ana, I na naila kino hoopahaohao he mau lausani ko lakou nui, e hele mai e hoe hanohano I ka hoolilo ia ana o ke keiki alii I naila, a e lohe hoi I kona inoa e kapaia aku ana e ka moneka; a a pela no hoi keia nanea e kono aku ana I ka poe helu helu e nana iho I kea no o kona poni ia ana I hoa naila no ka papa kiekie ma Italia, a me ke kumu o ke kappa ia ana a kona inoa ponei:

(Aole I pau.)