Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 42, 16 October 1886 — HE MOOLELO KAAO NO Edisepa Ferido. KA HIENA KAULANA O BAGALIA KA OLALI O NA MEA HUNA POHIHIHI Ka Aina Lewa Pahaohao o Mauna Bevia. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Edisepa Ferido. KA HIENA KAULANA O BAGALIA KA OLALI O NA MEA HUNA POHIHIHI Ka Aina Lewa Pahaohao o Mauna Bevia.

i Kc K.ihikuhi i'ai" Kxo j k» Li .ru Hann Mehou // .»/.'.•.>/,' Ev.'i.int i hhh'.i 1/ n •: i M K K F. IA mau huaoleloi hu'.i ae m o KdiM:[ia a heie aku b a | uka aku !a_o:a niai ka pa a!ii aku, a mamua ue o kona huli ana no ke kuahiwi, lohe ae b oia i kekahi leo hokio nuhenahe mahopeona ho ia me i, huli ae b oia a ike aku b i kekahi kaa e hoio nui uiai nna, a hoomaopoi'o aku b t ta i ka .nea o luna o u;i kaa !a, 0 ka Ui Cabud:b r.o ia, no ia mea ku iho ia tia Kdtserm b e kah, aoie no hoi i iiuliu iho hiki n»ai b ua kan b, a ikeaku la ua l*disepn la o k:i Ui Cubudib io no ka Iloko •> na mino aka iike ana a iaua no ko bua hui hott ana, ua hui like ae laua, .1 kaa e nini la no kn ninau r.n Ka Ui ('abudib, me ktma mau helehelena 1 hoholaia me ke ano pihoihoi. l'ane mai la oia, ti;i hemo u.ai nei no ka oe e ke aloha ? Pane aku !n o Kdisepa, he hemo pono auanei, owau paha kai hemo mni nei, a koe aku la no kuu hon ;tb ilokoo ka Hale lb3hao. HeaHa hoi keia pi!tki» o olua ? wahi ja ka Ui. | He piiikia nui paha keio. tt t olelo 13 |aku nei e iva kaikamahine a ke aiii i ko lim.i makuakane, ua hma maua i ka ui«m j»< m> o!e iu laun, o ka oiv»> nat\ a«>!e maua i hana like n»t-a i;». h.ia na , ua paa makehewa ak.ll nei kuu ho;i. a owau hoi e hele ana au e imi i ka mea pohihihi a'u i ike o!e ni i kona ano. | Ati\ve '. wahi a ka Ui e k.iu mai ee linaiunn o kuu kaa, e i>« i k.ma i ko'u ha!t\ oi ii u;i te m;ii nei kut: makuak..|ne e h< oh»!i i ka <•!< !o hoo'iiki a e mr.j re ka«. a Auhea oe e ka nani, he minamina Inui ko u no", a nie kau n ea e kanuiilio |mai nei, nka. et;t ka luiikia iho auanei ipaha hoi :ut me ot\ eia ka hoi ka mea a'oha o kuu a'ii e noho mai h iloko o ka ti.aei»a, oiai ua olelo mai mt ke ahi ia'u, e heie au e huli i Ka n ea j>t)hihihi, a ina ka e loaa ole, e inake no kuu alii llenen, oia aki» ka ht i. ko'u mea pilikia loa nolaila, aole 110 e hewa ke noho inaluhia ee pcb, a e lule hoi au, a i pomaikai au, abib, no kakou like ia pemaikai, .1 i (>oino jii, ua nele hkeknkon a pau. Atme no ka hoi ko'u pi!i\ia-c, tia hoomanawanui aku nei hoi au i p«»uo no kaua a ua j>ono, eia ae no ka hoi ua inea e poloke a», aohe kumu e ae o ka neleo kaua, o kela mau kaikamah'ne ino «*ale no. aka, e hai aku no au ia oe e ke aloha, a nau no e k«»ho mat i kau mea e makemake ai. O ke ab o kena mea ati e htle nei la. he hojie mau i;t no ka make n»au hw, j*au kou ike hou ana i keia a«\ aole hoi tn e kilohi hou ana i keia mau |vapulina au e ike mai la, no kuu tke ma ka aole he lohe j*ej>eiai\, he uiau tausa ni mamua akn nti i he*e e huh, aole nae lakou i hoi hou ma\ .1 pt hea b oe e manao nei e Kele ht okahi, heaha b kou ei aku i.ko keb tatss*r.i, nau ia e nooio.*, a itu hoi m » ka noho mai, eu ka naikni e ana 1.« oe, mare ia kaua Ulo au iuu a hiki i ka b h»"|»e. nui ka waorai o ko'u ma i uukua, ua hiki ia kaua ke uhauha a hiki i ko kaua make ana, h-aa paha ona keiki iu kaua. |>uka hou no kaua imx». jiehea h. nuoao au e ae nui n-> *»e e noha kaua, wahi a ja Ui h 1 hoowani aku ai. me kona man.no b htw e ae i\ mai ana b* na noi, eia ka aole. Pane aku la 0 E4 se(»a "K ka nam M aole au e m>ho no ia mea, e heie no au, eia ka'u olelo ia oe, e noho oe me ka hcK> nanawanui aie ka maluhia pu kekahi, e hoomanao |hi hoi t>c, 1 kah • t>e i hab na b loihi he 60 i hoi ole mai au, ht>«nianao iho «w ua wake -u, a i | hoi i»c«i no hoi au, aohe oiena ana. H NVu oe, a nau au, a nou ktiathhu" "Paakiki no oe" \r»ht a UabmJib i

; a-u :.:. : r.?u „' --j ia ro lm U: rvc.. >.> >:a::a ;•■; n » hot ha 2 . w.im ;.»< j r.c; ;.i. n ,-i n'-..i: a.:. A<. ,c e r.inj. L>h! auanei n: h=,-! <v. 2 hv'o hoiaj »s- -' ' a h *j, hui av !.i i;i:.a ii -ke o oa ki{xr. 1 .ii;'ha hoj,c, he tnea oiaio. ua hl 1rni iaua :: ;k j o na pana h;K>hthihi u ke-'/-.ah; : k< %ah:, a o ka (>:hkia hoi ka ii.eu i ra»t- la 'a !?. mahnp;; īh -»o ia wa hu!i '1 •> I!.!oe ? a a iiele aku a k\. a%u ! \ •. 1 Ui C.i!a ni;U a nana aku ia i kona ht:e ann. Ia Kdisc{»3 i inaai.iu aku ai t he inau anana, kahea aku ia ka Ui mahope, "F ke kanaka paakiki' hoi [mai kaua' Huli nui ia o lvJiscpa a pane »nai ia "() hoi e ke alohn. "K mahma i ka maluhia'" "N'oho heonianao ia ka iei aiii lieko ona kahea iehulehu ana a ka Ui Caia::«lila, e huii mau niaianano o Kdisepa e nona iaia, a iie mau hora ioihi ke ku ana o ua Ui ia, a nalo aku ia o Eiliaepa iloko o na uiu iaau. a pau aku !a hoi ka ike ana oka Ui iab. no ia mea huli ae ia ka Ui a hoi aku ia, aia nae ka makani ke nu la iloko o ka makani nahenahe he aioha. Maanei i3, e huii iki ae ai kaua eka mea heiuheiu e makaikai iki i ke ano o ka mea pohihihi i ike 21 hoi kaua Ike oehihihi o ia mea, ka mea hoi a Kdise{)a e htic »a e imi, ao ka mei hoi nana e iuku nei ia "'Aupuni Ahi'' me ka ike ole ij. A penei i ike »a ai na hana a Kii mea pohihihi. He 10 makahiki mauma aku ia K<ii>eju ma i hiki aku ai i Aupuni Ab. K nolio an 1 ke aiii Maki.sa ma ka noho kai.iurar o Aupuni Ala. i keia wa, iioko nae oka mnkahiki mua o kona noho aiii am, ai kt kahi ia. kupu ae ia ka manao iioko ona e heie e makaikai i kona aupuui, noiaiia. i ka makaukau ana oka ahi, ua iieie aku ia iakou. () ke alii. knna wahine a me ka lana 111.111 keiki, a me t>a ta'.:sani koa pu me i<i, e like me keano niāu o ka huakai heie a ka Moi.

He 6 mtle wale no ko inkou matr.no mr.i ke kuian.ikauhnle aku, aia hot un nn!c»hia lakou j pau, aole i hiki aku i Peiiko. (He wahi kanhale ia he 1« uiile mai ke kuljnakauhaie aiiiaku.) nole no h.oi I.ikou i pehi hou i hope, ao!e 1 loa.i kekahi o ko lakon kino kup;;pnu, aoie hoi ho, aole kan, aoie naiiu, r.oie kekahi mea e ae, ua hoouna ia na poe !iu!i, e heie ma r.a wahi a p;m o ku aina e imii ai, a oka mea apiki loa, o ka poe a 'pau i hele e hul». aole o lakou hookahi i hot hou i ko iakou one hanau, a< - le hoi i ko iakou home, e lohe ia ana na ito uwe ona wahine i na kane, ke keiki i na mnkua, na makaiinana hoi 1 kaMei.

Mahope mai o ia wa, keehi ne !a ke alii Mokina i ka noho kalaunu, a o kana hatu mua, oia ktma hoouna ana i na ki lokilo a pau, a me ka pee mnknula. kuhikuhi puuone a pela aku. Hele mai no na pee kilo a pau, hoike mai lakou i ka iakou ike, "he hoop;«i na ka ffiea nnna i h na mni ike kanaka," Oia ka mea nana keia tnau hana weliweii, ak;\ he peh'hihi loa nee ke ano. Mahope mai o;a wa, ua haawi makana ke ali» Mikina i na puu dalalthulehu ika ima nana e hui» a lo3a keia mea nana e luku ne\ ua he'e no na kanakj,ao'c nae i.ikou i hoi hou mai. pe la iho la i noke mau nai ai ka inake ano-e, a hiki wile i keia wa ;t Edisepa e hele U e huh. ia ka hope loa oka pt>e huli i keia n»ea pohihihi Oia ae la ke o ktia 11 ea b, ua ike ae ia [viha oe eka mea heluhelu i kei'. a z nana īki ae kaua ina kai\amahme a ke O-ai. aole Uina i ike o Herurt ka mea i p«aa, ua kuhihewa laua o F.d Sv pa no la ka mea i pa\ no ka mea o ko ?nua enemi ia. eiu ka ua heo ke-a. Oka mea nana i koho niai ia bua e nana jx>no Ika nua i }>a®, no ko !aua ikeana aku ika Ui Calaud ; bi iho aku laiau i a ninau aku la 1 ko laua makuakane, ua paa anei ke kanaka hana bpuwale ia maua f Pane mai b ko iaua nukuakane a!u ae, ua paa, aole e paktle. o*ai kona moa la ? «rahi 2 ua mau Uib. O Hent r\ wahi a kt> bua makuakane. Auwe ? ao*e ia. o kekahi kanaka iho oia ke kanaka Ui loa o bua, «ahi 4 Ane Kamua na. U* he!e aku mi ou, wahi a ke alii, he hana nui hoi kan», ua Hke noa !ike, ina e paa ob, * na ua hele kei#, nobib

>J> #.0 -j 11 i t a M.. k >-4 :u.iic»uU? aoīe, al-h2 no a-j : \tLt m k..ir.-»ki < a*'*e e hihi. ua e o!u.i iko liUu kui.-he ia o"uj. r; «b; ua I»!;.-;* n-.i lau.i. I ka lohe ana o na Ui i keia. »ja h > .10 ! 2';a e kii e weh- mai i,i Hi'.eri. hoo'.e r.ui o Heneii u bua tte ka o'.'o «ni'ii, ar!c ."»u epn ii h<>u ;a jd a hik; t <uu make ana, no ka v;a har ; f. •■nai c»:i:a ika r :ea in.>, ao'e .» ; i i !:2';a ne!a ia o!.n. Oka uku i\.\e : "ha ii o ka !ā.ve »na ooiua ia'u i kah: «> ke k'. huna iapaau ea ? l'ane aku Ia ua mau Ui neh a -ie o oe ka ma»ja i ulelo ai. o kela ''Mui a Caiauthia. v K heie o!ua inakahi-e, ma t»:a kanaka ka oiua i manao ai, "Ua oi aku kuu aioha iaia maniua o'u nei." e ioiie oiua ia, a e heie mai o'u aku, wahia Heneri. Xo keia mau olelo koikoi a Hentr;, ua hoka maoli na Ui, ku ae !a !aua a lioi aku la me ko laua oieio ana iho ia Hentri pene: "F) make no ee a e pono." Maanei e waiho kaua no na mea e ae a pau, a maluna wale no kaua o E<iisepa e kamaiiio ai, aoie paha e hewa kou mea kakau ke oieio e ae, e Ii!o ana ka huakai nohihihi a Edisepa i mea hoaia mau i kou hiamoe eka mea heiuheiu, a e mino aka iho ai hoi oe e ka lede, ke nana iho oe ika huakai malihini a ka kaua koa oj>i<\ ma ka ;».n i i akaakn oie kona palena.

Oiai o Kdisepa aku ai īloko o na uiulanu iolon, ata hoi na manu e ieleie nna mahina o na iaau io'.oa me ke kani kapaiiii ana oko lakou mau ieo iea, a he mea lealea loa ia-i na pepeiao oun kanaka maiihini la, 110 ia mea i ku iki iho ai oia a nnna ae la i ka hnna a na manu. Oiai oia e hco!ohe ana i ke kani hookina a na leo manu, ;>ia ho*. lehe nku la oia i kekahi leo wahine e himeni nna iwaenn a ke o r.a leo mant\ n puiwa ae ia oia me kona pane nna ae, ka haha he kanaka no ka noi ko loko o keia uhaiaau. a pane hou ae :;t oia, o ka Ui Calaudiia no pnha keij. e hoomahua ana ia'u, alo-alt> ae la oia maioko o na u!u 'iaau me ka iiakiio tne konu fuanao e ike aku ana !a hoi oia i ke k!no o keia inea e himeni nei, :ikr», i.e neie nae kann mea i ikr. No īa meo, iioomau ukii !a oia i ka hele ana imua, a ua oki iho la noi ka himeni ana aua wahine ne», pane hou ae ia oia, ua iohe hewa i.aha wau, he ieo no paha ke!a 110 na manu. Pii aku laoia maluna o kek.iiū puu a iiio aku la ma ke'.a aoao, mino aka ae ia eia, me ka pane hou ana ae, "E heie ana ia au ihea ?"' uia ia ihea keia iuea n&na e han-ino nei kanaka o ke:a aupuni, kupanaha maoli no ai\ Oiai oia e namunamu ana i keia mau huaolelo, a:a hoi lohe ao ia lia Ika oweowe o ka wai, a t>ane hou ae ia t i.», he kahawai ka ko keia owawa, iho awi* \vi aku la ota a ike aktt la oia he kai awai io no ka. Ike iho la oia i ka wai o na knhawai e holo awiwi una me ka iialulu nui, a 1 waena o na lto oweowe oka wai, lohe hou ae no ola ika ieo hinnn 1 o kekahi wahine, a pane hou ae ta ou\ ka haha, ke h he hou nei no &n i ka leo wahine, he t i iio, aole keia he leo ne ka wai, aka he leo wahine no; he knu haie ka p«ha ko keia wah'. (Aoh- i p.m )