Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 45, 6 November 1886 — Page 3

Page PDF (1.70 MB)

This text was transcribed by:  Mary Miller
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

 

Paiia e THOS. G. THRUM ma ka Halepai o ka Hui "PRESS PUBLISHING COMPANY," Keena Hooponopono, ma na kihi o Alanui Moiwahine ma Nuuanu.

 

E hoouna mua mai na Olelo Hoolaha ma ke Keena Hooponopono mamua ae o ka hora me ke awakea o na Poaha a pau.  Aole e hoopukaia na Olelo Hoolaha ke laweia mai mahope o ka hora i hoikeia maluna. E hooko koke aku ana makou i keia rula maluna.

 

E hooili mai i na leta a pau a me na kauoha a me ka uku pepa ia kA NUPEPA KUOKOA ma Honolulu.  Ina e loaa pono ole aku keia pena kona poe lawe, e hai mai me ka hakalia ole i keia Keena.

 

O ka uku a keia pepa e haawi ai i kona me ana, he umi keneta no ke dala, koe ka apana o Kona, Oahu, a me kekahi mau apana e ae kahi nui o ka luhi i ka halihali ana i ka luna ma ia mau apana, e hooiia ka uku luna.

 

MA KE KAUOHA

UA HOOKOHU HOU IA O Z. KALAI A Luakanawai Hoomalu no @, Hawaii.

POOMAIKELANI

@ o Hawaii.

@, Hawaii

@ 188@          2900.36

 

1887

 

@ poe i lawe olei ke KUOKOA i maakahiki, a e manaoana e lawe @ i makahiki ae, e loaa noia la@ pepa o ka makahiki 1887 @ a me na mahina keu elua me @ hapa o keia koena makahiki, ke @ e ia mai na dala elua o ka uku @ pa ma keia keena mamua ae o ka la @ Novemaba o keia makahiki.  He @ maikai nui keia no ka poe lawe hou @ pepa.  Hookahi makahiki holo@ a me na mahina kau elua me ka @ no elua wale no dala ka hookaa @.

 

Kela me Keia.

 

Ke ku oneanea nei ke kahua o ka @ Laina ma ewa iho o ka Hale @, aohe hale.

 

Ua hooia loa ia mai ka hookohu ia @ o Mr. Junius Kaaei Luna Kope @ ma kahi o Thomas Brown i make.

 

Ma Kukuihaele, Hamakua, Hawaii, @ lawe aku ka Haku o na haku i ke aho o kana kauwa mr. Eli Keahua, he kumukula olelo haole no Kawela

 

Ua hopuia o Frank Davis, he hapa haole, no ka lawe aihui ana i kekahi huina dala nui mai kahi noho aku o Mr. Miller, ma Waikiki.

 

Ua hala aku no ka aina mauna o Waimea, Hawaii, ke kokua lunakanawai kiekie Makale no ka malama ana i ke kau hookolokolo kaapuni o ia wahi.   @ ka poe i ukali pu aku me ia.

 

Ina hou mai no ka kakou mau moolelo nani ke oili pulelo aku la, a ua hele wale no hoi a nae iki ke KILOHANA e hoea aku nei i kaua mea o ke koikoi @ Ke hele la a "hoohanini luna Mana"

 

Ke h@ohene hou mai nei na keiki pahi ohe i keia mau la me ka lakou mau ipu makani, he hele la a hoanoano @ ka leo o ka hanehane kupinai mai i na lau laau o ka Ema Kuea i ka po Poakahi nei.

 

Ua lawelawe ia na hana hoolewa o ke 'lii wahine Kalola ma ka la Sabati nei me ka maluhia maloko o ka luakini o Kawaiahao.  He huakai nui kai ukali aku i kona kino lepo mai na 'lii a na makaainana.  Eia oia ke waiho nei maloko o ka ilina o Kawaiahao.

 

Ma na hale inu ti o na pake ma Kukuihaele, ua hoala ia he haunaele mawaena o kekahi mau opiopio Hawaii a me na pake; no ka ona keia hana.  No ia mea kii aku nei kekahi kanaka e uwao, aka, ua ninini ia mai la i ka wai wela.  Ua hopuia ka poe hoohaunaele a hoop@ he $10 pakahi.

 

Ma na kahawai o Pahoehoe a me Papaikou, Hilo ua ike mau ia ka make o ka oopu, a hiki mai i keia wa, ua ole io na kanaka aole e ike ia kekahi oopu e holoholo ana maloko o au mau kahawai la.  O ka waiho mai no o na kino ua hakahaka nae o loko.  Ua hao ka o Pele a me Kamapuaa a pau ka io.

 

Ma ke kakahiaka la Sabati nei i ku mai ai ka mokuahi Alameda me ka piha ohua no Honolulu nei, ua make hookahi o kona mau pao ahi ma ka moana, a ua kanu ia oia no ka lua kupapau moana.  Ua lulu ae na ohua a me na sela o ka moku he mau wahi kenikeni na kana wahine e noho mai la i Kapalakiko me na keiki, a e hoouna pololei ia uku ana ia dala iaia.

 

Ma ka Poakolu nei i malamaia ae ai he heihei holo wawae maloko o ka hale holohau o Huehue no hookahi hora ka manawa, mawaena o Jas. Torbert, Joe. Camera me Henry William.  Ua kaa ke eo i ka mea nona ka inoa mua no 9 mile me i puni i holo ia iloko o hookahi hora me ka hoomaha ole ia; o ka inoa elua mai, he 8 mile me 16 puni, ke kolu, he 7 mile me 20 puni.

 

HE MOOLELO KAAO EEHIA

 

NO KE

 

Keikialii Romura,

(Ka Puuwai Liona)

 

Ka mea i kapaia, ka Opuu Rose o na kihapai me ka Puuwai o kona Lahui, a o ka manu @ hoi o na Kualono a me na Ulu@ o Alegeria be @ ikani no naau i hala

 

Ka Hookalakupua o ka Makakila.

 

No elua a oi hora o ko ianei ku ana malaila me ka hoomaopopo ole iho o na kanaka e hookeke nei a ke kipaku mai la na koa kiai puka me ka hoana pu ana mai i ka lakou mau pahikaua, a iloko no o ia wa i hele mai ai ke kau wahi koa a ike mai la ia ianei e pili ana me ka i mai e hookaawale iki aku oe. No ke ano pouliuli o ia wahi, aole e hiki i kahi koa ke ike mai i na ano a me na hiona o keia mea ana e olelo

 

E OLUOLU mai ia'u e ke koa Lanakila, maanei au e ku ai i hiki ai ia'u ke ike aku i na mea a pau e hana ia ana maloko, a ina ua uhai au i na rula, alaila e lawe aku ia'u i ka halepaahao.

 

"Ke ae aku nei au ia oe," wahi a kahi koa i pane mai ai, "a mai noho hoi oe a hele hou mai imua;" a komo aku la ua wahi koa la iloko.

 

Ia manawa no i hoomakaia'i ka lealea hulahula mawaena o na keiki alii a me a kaikamahine alii, a ke nana aku i ua poe hulahula la o ke kuluaumoe, aohe mea a ka naau e hoohalahala ai. O keia lealea aia no ia mawaena o na keiki alii a me na kaikamahine alii, a na ia mea i hoaui ae ai i na maka o ka lehulehu e nana aku ilaila.

 

Ia manawa no i kiei mai ai ka kakou kamahele opio ma ka ipuka a pa pono mai la kona mau papalina nohea i ka malamalama o na ihoiho kukui e kupipi la iloko o ua towera kamahao nei, a no ia mea i ike pono ia mai ai oia e ke kaikamahine alii Newaria, a ke nana aku la ua "opuu rose la" i ua ui la o ke aupuni o Satalia.

 

I ka manawa i ike mai ai ke kaikamahine alii, ua noi aku la oia i kona luaui e ae mai iaia e hele e huli i hoa e hulahula pu ai, oiai ua makemake loa oia e hulahula, aka, no ka loaa ole o kona lua e hulahula ai, nolaila, aole ia e hiki ke hula.

 

O ke kaikamahine alii Newari, he ui oi kelakela ia ma ia hana a ke kawa hoi ua lele ia e ia a opu, ua kaulana oia a puni ka hikina no ke akamai lua ole ma ia hana, a e na pilikoko o Romura, mai kanalua nona, oiai aole oia i nele no ia ike, ua lawa ia a oi aku mamua o ua ui la o ka aina o Satalia, ua kauoha ae la ka Moi i kona puuku maloko o kekahi hoailona, a ia wa no i puhi ae ai ua puuku la i kana o le a wawalo ae la iloko o ua Towera la, a iloko o ka imo ana a ka maka i meha iho ai na mea a pau a ke nana aku i ua anaina nui la he mea e ka eehia, me he la ua iho mai o Alahe, a ku iwaena o na mea a pau.

 

Ikeia aku la ka Moi me kona kahiko piha i ke ku ana ae iluna, a pane mai la i ke anaina nui e nana aku ana:

 

"I keia manawa, e hulahula ana ke kaikamahine alii me kekahi mea ana e koho ai iwaena o na keiki kane." He wa ia a na keiki alii me na mea no a pau e nalu ana me ka ninau ana.  Owai la auanei ka hoa o ke kaikamahine alii e hula pu ai? Aia iloko o keia anaina o na keiki alii he eha haneri he mau keiki alii e kuko la no ke kaikamahine alii Newari, no lakou na inoa, ka mua o Saira, ke keiki alii o na lalani kuahiwi o Horeba, ka lua o Paina Ata, ke keiki alii o Inia, ke kolu o Aresila, ke keiki alii o Samaria.

 

O keia mau keiki alii, aia ke noho la na manao lili a me ke kuko i ko lakou puuwai, a e ike auanei kakou i ko lakou hana ana i kekahi hana hookahe koko weliweli lua ole i ua po la a ke aloha ole, a e na hoa, e nana aku imua.

 

I ka pau ana ae o ke kamailio ana a ka Moi i ku ae ai ke kaikamahihe alii, a iho mai la mai luna mai o ke anuu kahi ana a me kona luaui e noho mau ana a makaikai aku i na hana o ua Towera kamahao la, a puka aku la ma ka puka hikina kahi a ka opio holoholo aumoe e hoekepue mai la i ka noe o Alakai.

 

I ka manawa i ike mai ai ka kakou hiwahiwa i ke kaikamahine alii ua pee ae la oia ma kahi pouliuli a malaila oia i nana mai ai.

 

I ka wa i puka aku ai ke kaikamahine alii ua ninau aku la oia i ke koa kiai puka ina ua ike ia i kekahi kanaka opio malaila, ua pane mai la ke koa me ka hoole pu mai a no ia mea oia i noi ae ai i kekahi ihoiho kuikui e aa wai ana a puka loa aku la oia iwaho me ka ihoiho kukui e paa ana ma kona lima a hele pololei aku la ma kahi a ke koa opio kamahao e hoekepue ana i ke anu a ke kiowao.

 

Ia manawa no i ike pono ia aku ai na helehelena nani lua ole o ke keiki alii Romura, a no ia mea i uwa ae ai na kanaka e ku la iwaho o ka hale Towera, a no ia mea, lalau aku la ke kaikamanine alii Newaria i na lima o ke kanaka opio a pane aka ia i ka i ana aku: "E oluolu oe e ae mai e hulahula pu kaua i keia hora oiai no'u ka manawa e kali ia mai la e kela anaina nui, a e hoike mai hoi i kou inoa ia'u a me kou aina i hele mai ai.

 

No ke noi a ke kaikamahine alii, aole e hiki i ke keiki alii ke hoole aku, nolaila, ua komo aku la laua me ke kuikui lima pe ana ae o kekahi i kekahi.

 

Oiai laua e komo la iloko, aia ka maka o na mea a pau ke nana aku la i na helehelena nani lua ole o ke kanaka opio: e paa ana hoi ma kona lima he uwepa alohilohi o ke gula a me ke daimana a he aniani hoi kona kumu, a e kaiewa ana hoi ma kona puhaka he pahikaua olinolino wakawaka, a ua aahuia oia i ke kahiko o ke kanaka hele kuahiwi o Besora; a ma kona poo he papale muouou pahoehoe eleele i apoia i ka lipine omaomao o ka aina o Palesetine.

 

I ka manawa i ku iho ai ke kanaka opio a me ke kaikamahine alii iwaenakonu o ke Towera maloko o kekahi rina i poai ia me kekahi pohaku emarala, a o kahi hoi i maa mau i ke kaikamahine alii i ka hulahula ana, ia manawa no i kani ae ai ka ole a ka puuku no ka manawa mua loa no ka hoomakaukau ana no ka poe komo pu ana i ka hulahula ana me ke kaikamahine alii e like me ka mea i maa ia lakou, a ia manawa no ike ia aku ai na kaikamahine alii a me na keiki alii e ku ae ana a kamoe ae la no kahi hulahula.

 

Kani hou mai la ka lua o ka o-le, a o ka manawa no ia i meha iho ai na mea a pau mai na lopa e kuku ana iwaho a hiki aku i na poe mele e noho la iloko, a kani hou mai la ka o-le, a ia manawa no hoomakaia'i ka lealea a ke nana i na poe e hulahula la aohe mea a ka naau e wae ai o ka mahalo wale aku no a pau ke aho, a o ka maka o na mea a pau aia maluna o na helehelena nani o ke kanaka opio, ka olali o ka manawa; aohe lua ma kona kulana a me kona mau kaina wawae palanehe e niniu la.

 

Oiai na mea a pau e noho la iloko ma me ka makahehi nui i na hana o ia po, lohe ia aku la ka leo paapaaina o ka o-le, a ia manawa no i meha iho ai ka hulahula ana a meha pu me na mea a pau, a ia wa no ike ia aku ai ekolu keiki alii me na puali naita 250 o ka papa akahi, i makaukau me na pahikaua, me ka pane leo ole hopu mai la lakou i na lima o ke kanaka opio e hula pu la me ke kaikamahine alii, me ka hoopuka ana ae e hopu i keia powa ino a e lawe aku i ka halepaaho.

 

He mea ha'oha'o loa ia i ke keiki alii opio ka hopu ia ana mai o kona lima a me na huaolelo ana i lohe aku la, a no ia mea i ninau aku ai ua koa opio la i ka i ana aku.  Heaha ka'u hewa i manao ai oukou e hopu mai ia'u?

 

Ua oki? wahi a kekahi i pane mai ai me ka leo inaina, me ka hoopuka pu mai, "e oki ia kou poo e keia lapuwale ino.

 

Ua makaukau au e haawi aku i kuu poo e oki ia, a me kuu mau lima hoi e paa iho na kaulahao o ka halepaahao ke loaa ia oukou he wa e lanakila ai maluna iho o'u, wahi a ke koa opio, ano ka manawa, e makaukau e pale,

 

Ia manawa no i huli mai ai ke kanaka opio i na mea nona na lima e paa la iaia, a ua like laua me ke apana pepa a ia wa no i unuhi ae ai ua opio la i kana pahikaua a pane hou aku la.

 

I nui ke akamai i pakele, a i nui ka ikaika i ola, a ia manawa no i hoala ia iho ai ka hakaka pahikaua mawaena o ka kakou hiwahiwa a me na keiki alii ekolu a me na naita 250 o ka Moi, iloko o ka imo ana a ka maka a iloko o ka weliweli a me ke pahe'oha'o nui o ka hauna pahi eleu a ke kanaka opio nona na kapuai wawae mama o ka anetelope, a me ke dia-keiki e lele la imua, a ke nana aku la ke anaina me ke paha'oha'o i ke akamai o ke kanaka opio; a iloko o ka manawa i oi ole aku mamua o akahi minute i haule iho ai ua poe naita la a me na keiki alii la ilalo, iwaena o ka lokowai koko ua hanu i ko lakou aho hope lea, a e holoholo ana ua kanaka opio la me ka hiehie nui.

 

No ka haule ana o keia heluna naita a me keia mau keiki alii imua o ke kanaka opio, na ia mea i hoopaha'oha'o aku i kela anaina nui iloko a hiki aku i ka Moi. No ia mea i ku ae ai ka Moi a hele mai la e halawai me ke hanaka opio e ku la iwaena-konu, a kukuli iho la ilalo a pane mai la.

 

"E ke kanaka opio ui loa, ka lua ole o ke akamai ma ka hakaka pahi kaua a'u e ike nei, o oe kekahi o na kanaka opio kamahao loa, owai kou inoa, a mai hea mai oe i hele mai ai?"

 

O Romura ko'u inoa, mai luna mai au o na piko kuahiwi o Lebanona i hele mai nei, a hiki i na ipuka o keia hale Towera, wahi a ka opio i pane aku ai.

 

He keiki anei oe na kekahi powa? I ninau hou aku ai ka Moi.

 

Aole au he keiki na kehahi powa, aka, he keiki au na kekahi Moi, a o ka mea nana i hanai ia'u oia kekahi o na kanaka kamahao loa e noho ana oia wale iho no, oia la wahi a ka opio. A ke ninau aku nei au ia oe. Heaha la ko'u hewa i hoouna mai ai oe i keia poe koa me na pahikaua e kue mai ia'u, me ka manao e lawe malu i kuu ola? wahi a ka opio i pane mai ai.

 

Aole na'u, aka, na keia mau keiki alii ekolu i hoike mai ia'u he powa oe.

 

Auhea ia mau keiki alii? i ninau aku ai o Romura. Oia no keia mau keiki alii ekolu i make iho la. Ua olelo mai lakou ia u i kou wa e hulahula ana me kuu kaikamahine he powa oe, a i kii mai nei ka oe e kaili i kuu kaikamahine. Oiai, wahi a lakou i hai mai nei ia'u, he nui na kaikamahine au i kaili ai, a ua kamaaina lakou ia oe, a akahi no lakou a ike hou ia oe i keia po: a oia ko lakou mea i hoopii mai ai ia'u, a ua ae aku au me kuu manao la hoi he oiaio ia, a ua make lakou ma ke alanui o ko lakou kuhihewa mui, a ke mihi aku nei au ia oe e kala mai no keia hewa a'u i hana aku ai ia oe e ke kanaka opio kamahao, a oia hoi au e hoomanao la i kou akamai lua ole nana i hookoka aku ke akamai kaka pahi o ko'u mau naita ka poe a'u i kapa aku ai he poe lakou i helu ia ma ka papa o ka poe wiwo ole no lakou ka olelo ana "na liona o ke kahua kaua" nana e hookoka aku i na mea a pau e aa mai ana e komo iloko o keia aupuni, a no lakou au i kena mau ai he wai auau no lakou na mea kaua, aka, i keia hora, ke ike nei au aole ko lakou ike i ka hapalua o kou akamai e ke kanaka opio.

 

Ua pono ko lakou make ana no ka mea na lakou i alakai hewa ia oe e ke alii, a ina iloko o keia hora ua lilo keia anaina nui i poe make ina o lakou a pau kau i hoouna mai ai e kue mai ia'u. Nolaila, o ke aloha no kou a me keia anaina nui a oili aku la ka kakou koa opio me ka mama lua ole e like me ka anetelope maluna o na mauna palipali, a i ka manawa i puka aku ai ke keiki alii opio Romura iwaho iwaena o na kanaka e lulumi la, ia manawa no oia i hahau iho ai oia i kana uwepa kupua i kapaia o 'kakaolelo,' a o ka wa no ia i nakolo ae ai o ka leo weliweli o ka hekili a kui iho la me ka ikaika me he la e wawahi ia ana na paia o ua Towera la, a no ia mea i haule iho ai na mea a pau ilalo mai ka poe e kuku la iwaho a hiki i ka poe e noho la iloko a me ka Moi hoi maluna o kona noho.

 

O kahi kanaka e paa ana i ka lio, ua haule iho la oia ilalo e like me ka mea make, a no ia mea i hemo ae ai na kaula kaohi o kona lio mai ka lima ae o ua wahi kanaka la a huli mai la i kona haku opio a ma ka ipuka nui o waho loa o ka pa i hui aku ai oia me kona haku, a no ia mea oia i pii aku ai oia iluna o ka noho aniani a i ka manawa i hoomalo mai ai oia i na kaula kaohi, oia no ka manawa i lele aku ai o ua lio la maluna o na kanaka e waiho la ilalo, a ma kahi e waiho ana kahi kanaka nana i paa iho ka lio i kaohi mai ai oia a lele iho la ilalo a unuhi ae la i kekahi eke i piha i na apana dala gula a hikiikii aku la me ka pulima o ua wahi kanaka la me ka ike ole ae, a ia wa no oia i pii hou aku ai iluna o kona lio eleele Mura a o ka wa no ia i holo aku ai ua lio la me ka mama nui, a hoea aku la oia iluna o na lalani kuahiwi o Siberia a oia ka manawa e aneane aku ana o ka hora 4: o ka wanaao.

 

Ia manawa no oia i lohe aku ai i ka halulu o na kapuai lio me he la he puali kaua nui okoa no e holo ana no ke kaua, aole i liuliu iho lohe aku la oia i ke kahea ana ae a kekahi mea i ka i ana aku.

 

E Piula Lana ua makaukau na puali kaua i keia manawa, no ka nee ana aku no ke kulanakauhale o Maona, e haawi aku i na hoopai a me na ehaeha i ka Moi Beza, e like me ka nui o kana mau ehaeha i hookau mai ai maluna o ko kakou Moi aloha Madura e paa la iloko o ka pa kaua o Leina me ka ehaeha nui, a e hookuu ae hoi i na koa i hoopaaia ma na moku halepaahao o ua pakaua la, a na lakou e hoike mai i ka nui o ko lakou mau ehaeha.

 

Lohe hou aku la ke keiki alii i kekahi leo i ka pane ana mai. E na koa. Imua! Imua!! i ka aina o Kadara, no ka lanakila a i ole e make i ke kahua kaua no kou Moi aloha.

 

E na hoa, e kali iki, o ka Moi Madura o ke aupuni o Kalene, oia kekahi o na Moi oluolu a me ke akahai, i alohia ia e kona lahui kanaka a ua hanau mai nana a me kana moiwahine Sobia elua keiki kane maikai o na helehelena ke nana aku e o ana i na inoa Piula Lana a me Piula Biuda he mau mahoe laua no laua na helehelena like loa ke nana aku.

 

I ka manawa i hanau ai ua mau mahoe la, ua lilo aku la ko laua hanai ia ana e ke kupunakane o ka moiwahine Sobia iluna o ka aina o Alesita ma kela aoao o ka moana kai o Oseta, a malaila laua i noho iho ai i ko laua mau la opiopio no ke ao ana i na mea a pau mai ko laua kupuuakane mai ka Moi Hinedu Sana, a penei na ike i ao ia i ia laua.

 

Ia Piula Lana ka ike i na mea kaua oia hoi ka pahikaua, ka laau ihe, ke kakaka, ka newa, ke kulakulai, ka maa, ka mokomoko, ke kukini a me na ano a pau e pili ana i ke kaua, a ua olelo ia oia o "ke keiki alii o ka maka kila maluna o ke kahua kaua."

 

LAUDILA

 

KA NAITA HOOPAHAOHAO O NA

 

KAKAI MAUNA A ME NA KAEI PALI O ITALIA

 

Ka Olali o ke Kahua Kau,

 

Ka @ malamaina o ka La. K @ i @ ."

 

Ka Makani Puahiohio Wiliau o ke Hikina.

 

A o ke Kupueu Iwikani o ka Makakila

 

Mokuna 2.

 

"E ki 'lii ka moi. Ano, i keia manawa e hoike aku ana au ia oe i kekahi mea hou ano nui, a he mea hoi nou e hauoli nui ai a me kau mau kaikamahine e noho pu nei ke lohe.

 

Iloko o kekahi mau makahiki loihi i kunewa aku la io ka lilo, ua hiki aku la au imua ou, a ua hiu aloha iho la me oe a me kou aliiwahine, a ua hoohala iho la hoi kakou ma ke kamalio ana no na mea e pili ana i ka hapai pahaohao o kau aliiwahine, a owau hoi ka mea nana i kuhikuhi aku i na mea a pau a olua e hana ai a hiki i ka hooko ia ana o ko olua iini; a ua hooko io ia ia mau kuhikuhi e olua, a o ka hua hope i loaa ae mai ko olua puhaka ae, oia no keia opio e noho nei imua o kou alo i keia manawa a i huna hoi i kena mau helehelena mai ia oi mai e ke lii malalo o ka'u kauoha, a aole no paha oe e ike koke ana i kona mau helehelena i keia manawa, a hiki i kou ike pu ana me kau aliiwahine a me a'u hoi ka mea nana i hoomanawanui i ka hanai ana iloko o na makahiki elua i hala ae, a iloko o ka inea a me ka luhi ka malama hoomanawanui ana i ka alualu puu koko i loaa mai ko olua puhaka, a e hoi aku no me olua i kahi manawa a me a'u no hoi ka hapa nui o ka manawa.

 

I ka lohe ana o ka moi o kana keiki muli loa keia, ua lalau koke aku la oia a hapai mai la a kau iluna o kona mau uha, a helelei iho la kona mau waimaka, a pane ae la: E kuu keiki ka hua hope a ko maua mau puhaka, a o ka mea hoi a maua i manao ai, pehea la e lilo ae ai ua wahi alualu puu koko nei i mea kino ola, a nani, a'u hoi e nana aku nei maluna ou i keia sekona ano, a mamuli hoi o keia keonimana a makua hanai hoi ou, ua malama ia oe me ka maluhia a me ka ihi kapu i ku pono i kou hanohano alii, nolaila ma ona la kaua i aie nui loa ai, a ke noi aku nei au i ka oluolu ou e kuu lei e iho kaua e ike i kou makuhhine, ka mea i loaa na ehaeha o ke kuakoko i ka wa i oili mua mai ai oe e hanu ana i na ea o keia ola ana; a oiai hoi kou makuahine e noho mau ana me ke kaniahu no ka oiaio o ka ianei olelo, a o ka wa hea la ka wa e hooko ia ia olelo. E wiki e kuu keiki, i hoomama ia ae ai ke kaumaha o kou makuahine, a i ike aku ai hoi maua a me ka lahui holookoa o Italia nei, a e lilo auanei ka nohoalii, a o kou mau hanau mua a me ou mau kaikuahine, e noho mai lakou malalo ou.

 

Mahope o na kamilio ana a ka makua moi, pane ae la oia, ina e loaa wahi dia ana hoi kakou la, alaila makepono hoi ka hoi ana aku, a o ka loaa ana hoi ia o na ia maikai loa e paina pu iho ai me ka'u mau keiki no ka loaa ana o ka hooilina o ke aupu o Italia nei.

 

Pane mai la o Kelaudila, aole ia he mea hakalia i kau keiki alii ke hoouna aku oe iaia a me kona mau ukali.

 

Nana mai la ka moi i kana keiki; a ia wa hoi i pae mai ai ka leo o ka moneka ia Laudila: E hele oe a me kou mau ukali ma kela aoao a e hoohuli mai i na dia a pau e noho ana iloko o na ululaau a hiki imua o kou makuakane nei.

 

Kau ae la ke keikialii a me kona mau ukali malua o na lio a nalo aku la iloko o ka polikua o na ulu laau no ka hooko ana i ke kauoha a ka moneka.

 

Aole i lieliu mahope iho, lohe aku la lakou i ke kani kapalili mai o ka o-le a ua keikialii la iloko o ka ululaau, aole hoi i liuliu ma ia hope iho, poha hou ana no ka leo hone o ka o-le a ua keiki alii la e kani kapalili ana i ke aheahe welelau makani a e nu hele ana hoi iloko o na laau, a he wa pokole hoi mahope koke iho, he halulu ana, aia hoi oloio ana he heluna nui o na dia e holo pololei mai ana imua o ke anaina alii e luana nui ana.

 

I ka manawa i ike ai o ke anaina i ka pua dia e holo pololei mai ana imua o lakou ia wa no i hoopili koke ae ai ka moneka i kana o-le i ka waha a kani poha aku la e hoopaiakuli ana i ke anaina holookoa.

 

Oiai ke anaina e nana nei i keia mau ouli pahaohao o ka manawa, aia hoi, me he olapa ana la a ka uwila i ka maka o ka opua, oia no ka wa i ikeia aku ai kekahi hololio opio iwaena o na pua dia.          

 

Aole i pau

 

HOOLAHA KUMAU.

 

Ka Waiwai o ka Hilinai

 

KA AYER Laau Sasaparila, kai kaulana a hilinai nui ia no ka hoomaemaekoko, ma na wahi a pau o ka honua, he aneane @ ma kahiki i hala ae nei, a ua lawelawe nui ia hoi iwaena o na oihana lapaau. O keia

 

LAAU SASAPARILA, no loko ae ia o ke aa Sasaparila Honedura maoli; ua loaa ka mana hoomaemae ma o ka hui pu ia ana me kekahi mau aa laau e ae, a me kekahi mau mea no loko o ka honua a me ka hao.

 

HE koko inoino a nawaliwali anei kou? Ua a wili pu anei me na ano mai ikaika? A ua hui pu anei me na wai awaawa hoopehu? Na keia

 

LAAU e hoomaemae ia mau mea ino a pau, a maikai. O na kauka lapaau a pau o Amerika i ike i ke ano o ka AYER SASAPARILA, na olelo lakou, aole he mea maikai e ae no ka hoomaemae koko ana mai na mai i awili pu ia, aka o keia wale no. No ka

 

HOOMAEMAE ana i ke koko, a me ka hookahua pono ana i na mea a pau ma kekahi mau ano mai i ikeia, o ka AYER SASAPARILA wale no ka laau nana e hoomaemae hakalia ole mamua ae o kekahi ano laau e ae: O ke

 

KOKO ino hakuhaku, a nawaliwali hoi kona holo pono ana me ke kino, e hoomaemae ia ae hooikaika pu ia no hoi ma o ka ai ana i keia LAAU SASAPARILA  AYER. He maalahi a he

 

MAIKAI loa hoi keia Laau, aole no ka hoomaemae wale ana no i ke koko, aka, no ka hookaawale pu ana kekahi i na ma'i, hoomomona hou ana i ke koko ino, a me ka hooikaika pu i kona holo pono ana ma na aa. He lehulehu wale na hooia ana mai na wahi a pau o ke ao nei i hoohana mau i keia laau mamua o kahi mau laau e ae.

 

A HILINAIIA no ka ikaika kupono o ke ola kino, ma ka maemae ana o ke koko, hoomake pu ia na ma'i a pela aku. He nui na laau hoomaemae koko i hoolaha waha hee wale ia malalo o na inoa lehulehu, aka, o na hilinai a me na hooia wale no a ke ao holookoa, maluna o ka

 

Ayer Laau Sasaparila.

 

I HOOMAKAUKAU IA E

 

Kauka J. C. Ayer & Co., Lowell, Mass.

 

HOLLISTER & CO.

 

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

 

Helu 100. . Alanui Papu, Honolulu

2086-@

 

Laau Mai Lepera Helu I

 

A

 

S. H. MEEKAPU.

 

E loaa no na kuka'i o'elo ana ma ko'u Home noho ma Hikimua, Kaakopua, Alanui Papu, ke loaa mua ke kauoha ma ko'u hale Oihana Tela Humuhumulole ma Alanui Nuuanu, Helu 11.

S. H. MEEKAPU

2086-1yr

 

HOOLAHA KUMAU.

 

MRS. THOMAS LACK,

 

HELU 81, ALANUI PAPU.

 

MEA KUAI A LAWELAWE I

 

NA

 

Mikini Humuhumu, na Aahu, a nui wale Aku

 

HE AGENA KUAI NO NA MIKINI

 

White, New Home,

Davis, Crown, Howe,

Me Florence,

Na Kui Mikini o na

ano a pau a Howard,

Na pepa ana lole o

na ano a pau, a me

kela keia mea.

 

NA LOPI MIKINI A KALAKA

 

HE AGENA A KUAI I NA

 

Pu Raifela, Pu Panapana, Pu ki manu,

na Poka, Lu, Pa@, Kukaepele.

 

NA KAPUAHI AILA MAHU

 

Mai ke nui a ka liilii.

 

Ma ka lawelawe nui ana o'u i ka hana lima akamai o ka oihana hana pu a pela aku, ua makaukau au e hooko kaulua ole i na kauoha a pau.

 

Ona kauoha mai na mokupuni e hookohnia.

2082-iv

 

FRANK GERTZ.

 

MEA KALEPA A LAWELAWE HANA

 

NA ANO KAMAA A PAU NO NA

Wahine, Kaikamahine @

 

Na Kamaa Butt a me na Kamaa ha @

Kane a me na Kanaka makua, @

@

 

THOMAS MULDOON.

 

Hale Inu Kope Pookela.

 

Pola Kope me ke Pa Kupa

 

UMI KENETA.

 

Ma ka Hale Inu rama Cosmopolitan Saloon ma ke k hi o ke alanui Nuuanu me Hotele

208@-@m

 

W. AHANA,

 

KELA HUMUHUMU LOLE

 

Mea hana i na lole hou ma na paikini maikai a pau a me ka hoomaemae hou ana i na

 

LOLE KAHIKO.

2089-3M

 

WOLFE & CO.

 

Mea Kuai i na Ano a pau o na Mea

 

AI, HUA AI, O NA ANO A PAU.

 

Eke Palaoa, Berena, Waiu Bata, Berena inanoanoa, Berena huinaha, mea ono, o kela ano keia ano; Ko paa, Kope, Ti, Aila mhu, a me na ano a pau

 

Helu 66, Alanui Hotele, Halekuai mua o Lewis & Co.

 

E loaa koke aku no na kauoha a pau loa me ka hakalia ole, a me ka maikai o na hoo malu ia ana. E hooko ia na kauoha o ke kulanakauhale nei me ka hikiwawe ma na ka me ka uku ole. O na kauoha mai na mokupuni, e lawelawe koke ia.

2085-6m

 

Nuhou! Nuhou! Nuhou!

 

AILA MAHU MAIKAI!

 

HOOKAHI DALA WALE NO NO KE

 

KINI AILA HOOKAHI!

 

E kuai pau ia aku ana no ka nui loa o ka aila i keia manawa.

 

E AU E NA MAKAMAKA! EAU!

 

E kipa ae ma ka halekuai o

 

Kakela me Kuke.

 

B. F. EHLERS & CO.,

 

PAINAPA

 

Poe Kuai i na Ano Lole a Pau.

 

Helu 99 alanui Papu. Honolulu.

 

E loaa mau ana na lole hou o na ano a pau maluna o kela a me keia moku.

@