Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 48, 27 November 1886 — LAUDILA. KA NAITA HOOPAHAOHAO O NA KAKAI MAUNA A ME NA KAEI PALI O ITALIA. Ka Olali o ke Kahua Kaua. [ARTICLE]

LAUDILA.

KA NAITA HOOPAHAOHAO O NA KAKAI MAUNA A ME NA KAEI PALI O ITALIA.

Ka Olali o ke Kahua Kaua.

lu Ean aan» s ka Oau&i o ka L*; b U: t ■i'mim aanoi a aa hs*ī ase oi ka*k»:>; 'u natu aaaa i bccßMhsje u ptx9-m a sa aaī«aiua* a p*a o- £ttr9s« s i eha 1 kji ieu o£* * ke *Si^a.~ L Kihii Puiaia VM t b s£u. Aok* Kupaem Iwikol «3^Kaktldlt HE manawa iho la ia o ka hooko ana i na iioi aia kahi hale ke baukawewe la kona mau ipuka aniani i ka nui nakanaka; kulanalana wa*e la no kahi kukui i o a īanei amoamo mau kooa 3. A oiai na hooni puuwai ana 0 laua ia wa, a he mau iniha hoi koe aiaila auau aku ke keiki alii i ka puna-*-ai kupua o Pilemona, ua hoopuiwa koke ia laua i kekahi mea nakeke 1 wehe mai ai i ka puka a hemo, a ku ana kekah» n«e kanaka he 13. He mau naita keia i aahuia me na kaoa kila a i lako me na pono kaua a pau, a iloko o keia poe he 13, oka moneka Keiaudila kekahi, ka makuahanai 0 ke keiki alii Laueiila, a ma kona lima ; e paa ana he kookoo poo gula. Ala ino ae la na opio hana apiki a kakou rae ka puiwa nui, a pepe wale iho la no ma ke kae o ka moe ma ke ano pee; aka, aii ka moneka Kelaudila ma laiia ia manawa, e kau aku ana 1 ke kooleoo poo gula imua o laua, a pane aku 1? me ka leo huhu. , ,; E e ku, a haalele koke iho , 1 keia kaikamahine; he mea oiaio i ka . manawa mua loa au e haawi pau ai i , kau mau iniha 1 hoolaa niua ia no ka lani oi keia ae i ko keia au e makaheli nei, alaila auanei e hoomanao iho ai j )e, ua kokoke loa kou hopena e nele i la pomaikai a pau a'u i hooili aku ai j iou." j "E komo i kou mau aahu a e haale- j le koke »ho i keia wahi, mai hoao hou eou naau e makahehi i keia kaikamahi- j ne i h aahaa iho kona kulana i kou; a i hookuli ee, alaila aole e loaa ana ka mea a'u i makemake ai i wahine nau, jia hoi ka nani hookahi ma ke ao nei a ;>uni, a aole e loaa kona lua ma ka lewa a ma na wahi a pau o ka henua." "E hoi koke no kou home ano, a mai hoohakalia hou iho i hookahi kaiia wawae. E nana i kou makua e ku iku nei me keia kookoo gula, e ike no 3e i kou hopena weliweli o ka awahia <e pale oe i keia mau olelo. " 1 keia manawa a ka moneka e hoike pau ana i kona inaina piha imua o kana hanai, ua makaukau ae la kona mau aahu a pe4a pu me ko ke kaikamahine a ke kiaaina, a puka aku la laua e hoi ana no ko laua home me ka manao kaumaha no keia loaa pono ana, a o ke kaikamahine aku ka oi o ka hikilele me ke ano hoonaukiuki no ka holopo no ole o ka hooko ia ana o kona iini. Ma ke ala e hiki aku ai ke kaikamahine i kona hale i ku iho ai o Laudila a haawi mai la ke aloha i ua kaikamahine la, a me na huaolelo pu o ka minamina no ke ko ole 0 ka iini o ua kaikamahine la. A ola hoi ka ua ui la i pane mai ai me ka leo nanahe: "No kahi wa aku." A huli hoi aku la no kona hale. Huli ae la no hoi ke keiki alii ahoi aku la no kona hale alii me ka ukali pu ana a kona makua moneka mahope. Ma ka puka pa 0 ka pa alii i nalo aku ai ua moneka la me kona mau ukali e hoi ana no ko lakon home, a o ke keiki alii hoi, komo aku la oia iloko o kona keena moe a hooluolu iho la no ke koena o ia po hana nui. E na makam: ka heluhelu o keia nanea, e hoomanao pu iho ana paha kakou aia iloko o keia mau ui na noonoo uluku o ka makemake e ake ana no o ka hooko pono la o na mea a pau, a mai pau pono io no paha ina aole keia kolohe nui nana i hoopuiwa ia laua a eeke like ai ka laua me he mau aweawe heela. Nolaila he mau la mahope iho, ua kupu ae !a ka manao makemake o ke keiki alii Landi!a e hele holohi lo aku iloko o na ululaau, a noiaila i puhi aku ai oia i kana ole kahea i ftona iio, a iloko o ka manawa e wawalo hele la ka leo kapalili o ka ole iioko o ka pohkua 0 ka ululaau, oia no ka manawa i oili mai ai kona lio a ku ana imua ona me ka lako i na pOno hololio a pau. Ia manawa pu no hoi i makaukau ai na aahu o ke keiki alii I,audila, a sahea aku la oia ia elua o kona mau naita e ukali uia makana huakai makaikai i ka u'.ulaau. Iloko o ka manawa pokole i oili aku ai lakou maluna o na lio, a na\o aku la iloko o na ululaau meka hikiwawe loa, a aia hoi ka-hale aliike noho la iloko o na hiona hoopahaohaa Aia ka lakou nei huakai hele iloke o na ululaau o Italia, a iioko paha o na hora elua keia naku hele ana o lakou iloko o ka naele o ua ulalaau la» ua hala hope mai la na palena o na kuahiwi o Italia, a aia lakou īluna o na kuahiwi o Sepania, a raa kona mau piko ! kiekie i ku iho ai lakou a makaikai aku | la i ka nani o na ululaau. 1 Huli ae h ke koa opio a pane aku la ; i kona mau hoahele: He aina maikai ikeia, nani kona mau ululaau, a hiehie

hoi keb kulanakauhale e ku mai !a; ao 'e anei ke mea hiki sa kakou ke be!e aku ilaOa e makaikai ai ? Pane mai U kona mau ukaii: Aia no ia 1 kou makeaiake e ko maua haku. No ia mea hoohuli hou ae la ke koa oplo i kona lio no ks iho ana aku t koi oke kulanakauhale, a pela no hoi ko~ na mau hoahele i hahai mai ai nuhope ona. No kekahi enan minute aia lakou iloko oka ululaau, e alo ana hoi ina hihipea a e k>kaha aoa ma na pali nihinihl A oiai bkou e nanea ana i ka holo hoo-.ai a ko iakou mau lio» aia hoi lohe aku la ke koa opio i kekahi mau 'eo u*auwa ma kahi mamao mamu2 pono o ko !akvu nei alaheU e hulo aku nei. ana ia leo i kono ae i ka kakou koa opio e kaohi mai i kona iio a e heolohe pono aku i ke ano o keia ieouwa. He oiaia, wahi ake kea opio i pane ae ai f kona mau hoahele, aole kela he leo no na holoholona, aka, heleo noke kanaka. Ia lakou no e nalu ana, pae ana no ua leo uwauwa nei. Hoomaopopo aku la ke koa opio aole ia he leo no ke kanaka hookahi wale no, aka, he leo no kekahi heluna kanaka mahuahua. Pane hou ae la oia i kona mau ukali: Aole anei kela he leo no kekahi heluna j kanaka powa; ke hoomaopapo la au i ka ahiu a me ke kakana launa e1: oko lakou mau leo. E hoohuli anei kakou i !ko kakou alahele ma kekahi aoao o ka ululaau nei i ole kakou e hui aku me keia mau nowa. He mea makehewa wale no paha īa jwahi a na ukali, aka, e hele ak« kakou imua a halawai kino me lakou; ina iskou he poe powa a paio mai ine kakou, aiaiia, e paio no kakou. No ia mea, ae aku la ke koa opio a hoomau hou aku la ko lakou hele ana. O na huaolelo a ke koa opio e hoike aku ana 1 kona mau ukali e hoohuli ae 1 ko lakou alahele, he mau hoao wale ana no ia ike ano o kona mau ukali, ina paha no ka paio aku me na powa ina he mau powa io, a no ka hoohe wale Peha, aka, ua maopopo koke iaia ka manaoo kona mau ukah e hele imua a halawai kino. He mau minute loihi keia a lakou i holo aku ai, hoea aku la lakou nei ma kekahi ponaha akea i aneane e 20 miie kuea, ahe palahalaha hoi oke kulana laumania. Ua haohao Wko lakou manao i ka ike ana aku i kekahi huina kanaka nui eku ana ma kekahi aoao o ua ponaha la, aua lako lakou me na Dono kaua, a oiai lakou e kilohi ana, j hoomaopopo aku la ke koa opio he | mau »aita lakou, no ka mea ua aahu ia ke kino oke kanaka a hiki i ka lio me na kapa ki a. No ke a ike ana aiui o ke k«.a opio a me kona mau ukali i keia p«>e naita i hookuemi hope hou aku i ko lakou mau lio iloko o ka hihipea o ka nahelehtle,a hoaiki mai la me ka nr«na i ke ano o ka lakou hana, ano ka ike pono ole ia aku, ua pi« aku la lakou maluna 0 kekahi kiekioua i ike maopopo ia mai ka hana a ua poe naila nei. Maluna oua kiekiena nei i ku mai ai ka eueu o Italia me kona mau ukali a haka pono mai la na maka maluna o ua puulu naita nei. Aia hoi ua pot* naita la maluna o na lio e paikau ana, e huila ana ko lakou mau lio mao a maanei, a no ka hulali o ko lakou niiu kaj>a kila i hoanapu ae ia loko ona poopoo pohaku pouliuh me ka malamalama me he la he uwilae anapu ana i ka po. No keia malamalama i huli ae ai ko lakou alakai nui e kilohi ia loko ona ululaau a e ana pono ana hoi i ka ikaika hoanapu o ka hulali o na kila a oia ; kona mau maka e kaulona i>ono ana ...aluna o ke kiekiena kahia ka kakou koa opio eku ana, ike aku la oia lua eueu la o Italia eku mai ana me kona mau ukali. Ia manawa no i kau mai ai ua alakai nui nei o keia puulu naita nui i kekahi hoailona, e kauoha aku ana e ku iho me ka oni ole, a e hoolohe i kekahi kauoha ano nui e haawi ia aku ana. Nolaila ku iho la na mea a pau ma kahi hookahi me ka oni ole, a oia no ka wa i pane mai ai ko lakou alakainui. E eu mau hoa alo make, ke ike nei au aia makekahikiekienaoko kakouaeao akau he poe holo lio; aole i maopopo ia'u ko lakou nui, a me he la i ko'u manao ana, he poe kiu lakou. Ke haawi aku nei au i ke kauoha i ka mahele naita mua he 60 ko iakou nui, e heie aku a e ninau pono i ko lakou manao; ina he enemi, e iuku aku, a ina he hoa'ioha, e hoopakele. I ka })au ana o keia kauoha, ua nalo koke aku la ua mahele naita nei he 60 ahe īke ana ka ke koa opio Laudi!a i ka pii makawalu ana aku o ua poe naita la mao a maanei o ua kiekiena b, a ua hoohikilele ta na ukali o ke koa opio me ka puiwa nui i ke ku like ana aku oua poe naita la, ame ka nakeke like ana o ka lakou maa pahi. Ma ke kaueha a ko makou a'akai nui, ua hoouna ia mai nei makou me ka huaolelo, a oia ka makou i lawe mai nei e hoike aku ia oukou, a e pane mai me ka hakalia ole, he poe malihini anei oukou, a he poe kamaama paha ? wahi a ke aiakai ona naita i pane aku aL He malihini makaikai honua makou, a oia ke kuleana 1 hiki mai ai lanei wahi a Laaeiila. Aoii 1