Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 49, 4 December 1886 — Page 4

Page PDF (1.49 MB)

This text was transcribed by:  Katy Darlington
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Ka Nupepa Kuokoa.

P@ e THOS G THRUM ma ka Halepai o ka H@ "PRESS PUBLISHING COMPANY," Keen@ Hooponopono, ma na kihi o Alanui Moiwa@ me Nuuanu. 

            @@@@@ muaia mai na Olelo Hoolaha ma @ Hooponopono mamua ae o ka hora @@@ ka awakea o na Poaha a pau.  Aole e @@@ na Olelo Hoolaha ke laweia mai @@@@@ o ka @@ i hooikeia maluna.  E hoo@@@ aka ana makou i keia rula maluna.

            @@@@@ mai i na leta a pau a me na kauoha @@@@@ ka uku pepa ia KA NUPEPA KUOKOA ma Honolulu.  Ina e loaa pono ole aku keia @@@ kona poe lawe, e hai mai me ka hakalia @@@ Keena.

            O ka uku a keia pepa e haawi ai i kona @@@, he umi keneta no ke dala, koe ka @@@ Kona.  Oahu, a me kekahi mau apana @@@@@ nui o ka luhi i ka halihali ana i ka @@@@@ ia mau apana, e hooiia ka uku luna.

-----------

1887.

---

KA NUPEPA KUOKOA NO KA MAKAHIKI HOU.

---

            Me ke kanaloa ole e hiki ia makou ke hoolaha aku imua o ka lehulehu o ko makou mau poe heluhelu, e @@@ ana ko makou hooikaika no ka @@@ a me ka pomaikai o ka poe helu@@@ ke KUOKOA iloko o ka makahiki @@@. E hoomau ia ana na moolelo e @@@ nei a hiki i ka pau pono ana, a e @ puka ia ana no hoi kahi mau moo@@@ kaulana hou ke loaa iho no kowa @@@wale iloko o ka pepa.  E hoomaka @ makou e hoopuka i ka Moolelo o E@lani mai ka wa kahiko loa mai.   He moolelo oiaio keia a he mea hoowaiwai i ka lehulehu ma ka hoonaauao ana i ka poe heluhelu ma na mea e pili ana i ko na aina e a me na lahui o ia aina.

KA MAKANA NO 1887.

O ka makana a ke KUOKOA e haawi @ i kona poe heluhelu no keia makahiki ae, he makana i oi ae ka waiwai i ko na makahiki mua, oia no ka BUKE ALE @NAKA HAWAII a me ka HOIKE MANAWA a Kalamu.  He buke mai@ keia i paiia me na hua mo@ka i humuhumuia a paa pono, a he @wai no na home o ko makou poe heluhelu.  Iloko o keia buke na moolelo a me na mea heluhelu e ae, a me ka hoike manawa no 1887, he kanalima a oi ae na aoao heluhelu.

            E makana wale ana ke KUOKOA i keia buke i kona poe heluhelu a pau e lawe ana i ka pepa no 1887 me ka @kaa mua i na DALA ELUA o ka uku pepa iloko o ko makou nei keena; a @ ka poe hiki mua ka loaa mua.

KA POMAKAI O KA POE KAKAU MOOLELO

            E haawi ana ke KUOKOA elua makana i kona poe kakau moolelo o ka makahiki 1887.  I ka mea nana ka moolelo helu ekahi ma ka ohohia a me ka makeeia e ka lehulehu, e makanaia ana he KANAKOLU DALA, a i ka mea nana ka moolelo helu elua iho he UMI DALA ka makana.

            O keia mau makana, he pomaikai kaulele wale mawaho ae o ka uku hoolimalima i ae like ia mawaena o ka poe kakau moolelo a me ka pepa.  Ke manaolana nei makou e hoohua nui mai ana keia i ka pomaikai no ko makou poe heluhelu.

            E pono i ko makou poe luna a me ka poe lawe pakahi e hoouna mua mai i na kauoha a lakou mamua ae o ka pule mua o Ianuari, i hiki pono ia makou ke hoomaopopo i ka nui o na pepa e hoopuka ia.

--------------

Kela me Keia.

---

            E loaa mai ana he mokuahi hou he pani paha no ka Ialinoe i ili a nahaha. 

            E nana ae i ka haiolelo kuokoa i olelo @ e puka aku nei iwaena o ka moolelo piha o na hana Iubile.

            He mau po hula Hawaii iho nei keia o loko a ka pa alii; hana mau no hoi ka a a ke kukui uwila.

            He lono e hoike ana, e kahea ia ana he ahaolelo hou a noho mai i ka la 15 o keia mahina.  He epa wale no paha keia.

            E nana ae ika rula hou o ka Aha Kiekie e puka aku nei ma kekahi o na kolamu hoolaha; mai poina pa i na hoolaha.

            E hoi mai ana @ Mr. J. E. Wiseman mai Kapalakiko mai me kekahi hui keaka, pela ia mai na lono  Ma ka 15 paha o keia mahina e hiki mai ai ianei.

            Ua hoike ia mai ia makou o ka huina nui o na haumana kula o Lahainaluna i keia wa e noho mai nei, aia ma kahi o ke 90 a oi; aneane no e piha ka haneri.

            Ua hoolaha ae ka luna alanui C. W. Hart o Honolulu nei i hooia e ke Kuhina Kalaiaina, aole e hoomuu hou ia ka opala o na pa hale ma ke alanui; a e hoopii ia no ka mea e kue ana i keia no ka hana ino alanui.  Na ka mea pa hale no e lawe kana opala i kahi hookio opala, a i ole e uku i ka mea nana e hali.  He paikini hou mai nei keia.

            Ua make o Peresidena C. A. Arthur o Amerika ma Nu Ioka ma ka hora 5 e ka la 18 o Novemaba i hala.

            He wahi eepa kai pane mai i ko makou mau limahana, aohe ka he anu o kona ili i nei mau po puanuanu.  Oia hoi ka na limahana i panai aku ai, “aohe no kou he ili he unahi.”

            Ua huluiia mai e Holoua i ka po Poalua nei he mau wahine elua i loaa aku iaia e hoonanea ana i ka ha’uha’u wahi uwahi opiuma ma kekahi hale ma Kaopuaua, ua hoaumoe ae laua ma ka hale wai.

            Ua eo mua ka hanohano o ka hookaa ana mai i ke ola o ka pepa no keia makahiki ae ia Mr. Hoiwale o Niihau, Mrs. I. Kaapa o Hilo, Mr. Kapoiolu no Hamakua, a o Mr. Nialo no Kaluaopele.  Eo no ia Hawaii.

            Ua make emoole ka wahine a Mr. Aiwohi Hookano o Kohala Akau, me ka mai ole.  He wahine keia i kamaaina iwaena o kona mau makamaka ma Honolulu nei.  Aloha no ia makamaka.

            Ua lawe haaheo ia ae e ka puali koa puala “King’s Own” ka makana o ka heokahakaha o na puali pualu o ka la kuokoa o ka Poaono i hala, he $100,00 a aia i ka “Honolulu Rifle” ka makana elua he kiaha.  Lawe no a lilo.

            Ua lohe ia mai he hou pahi ka i lawelawe ia ma ka hui mahiko o Halaula, Kohala, mawaena o kekahi haole me ke kanaka Hawaii, a ua eha ke kananka ma ka lima.  He oiaio paha keia aole paha.

            Ma Pololu, Kohala Akau, Hawaii, ua kii aku la o Mr. Kalu Kaohi a me kona hoa makai e hopu i kekahi poe pake puhi opiuma, a ua loaa mai a he mau palapu maluna o laua, a ua manuheu hoi ka lae o kekahi, pela mai na lono.

            He wahi hoopaapaa mawaena o Kimo, hanuhanu mea hou o ke KUOKOA, me kekahi pake ma alanui Puoina ma ka Poakolu nei, a penei ke ano: Ninau ka pake i ka inoa o ka mea i lilo ai ka laikini oipiuma i keia mau la iho nei; hoole aku o Kimo aohe mea hookahi i loaa ka laikini.  Hoopaakiki loa mai ka pake ua haawiia ka laikini opiuma i kekahi hui pake o ke taona nei; o kana hui hoi o ka hookomo ana i kana mau wahi kenikeni, ua nele; o kela hui wale no ka i loaa.  Hoole no o Kimo aohe hookahi o lakou i loaa, a no ka paakiki loa o kahi pake, nolaila haalele koke o Kimo i ka pake a hanu aku la i ka oiaio.

----------

He Leo Kahea.

----

I ko’u mau haku o ka aina kunihi mai i ka makani (Molokai nui a Hina), Aloha oukou:  He mau la kaawale wale no koe o kakou, a lele loa ae ke aho a keia makahiki, a ke kauoha ia aku nei oukou e hookaa pau mai i ko kakou koena aie o keia makahiki i komo laelae aku kakou i keia makahiki hou ae 1887, a i haupa like iho ai no hoi kakou i na kohi kelekele a ka puukolu o na nanea hooni puuwai a kakou, oia o Edisepa, Romula a me Laudila; nolaila, e eleu mai i ka hookaa i na koena, o loaa ole ia kakou ka pepa o keia makahiki ae e hiki mai ana, a ke kauoha pu ia aku nei no e ho ike mai ka poe e makamake ana e lawe i ka nupepa no keia makahiki ae, me ka hookaa pu mai no ka hapa mua, a i ole, no ka makahiki holookoa no hoi.

            Nolaila, ke hai ia aku nei ka lono.  Mai keia la aku a hiki i ka pule ekolu o Dec., a oia ka wa e hoouna ai ka papa inoa me ke dala pu.  E na haku, e hoolohe i keia, o haule auanei i ka hope waa, a puni ka hele e ninau no Edisepa ka mea huli pohihihi.

            Me ke aloha no.  G. Kekipi.  Luna lawe pepa, Molokai.

----------

Mai Hilo mai.

---

            Ma ka oluolu o J. S. Kealoha, ua loaa mai ia makou keia mau mea hou malao iho, oia keia:

            Poholo i ka wai.—Ma ke Kula Hanai o Hilo, ua piholo iho la iloko o ka wai a make loa kekahi o na haumana o ia kula iloko o ka lua wai auau.  He lua wai nui keia i hana ia i wahi e auau ai o na haumana, ua hoomaemae ia a maikai, eia ka e pomo ana keia opio malaila.  Aloha wale ia kama iki.

            Miki ke owau no ka hemahema.—Ma ka po Poakolu a ao ae Poaha, Nov. 24, ua miki ae la ke owau piko pau iole, a heo ana na dala he 500 mai ka halekuai aku ma Alanaio.  Me ka pahu no ka lawe ana o ua kolohe la.  Aole no i kana mai ua mea he eueu.  Ina iho no, a loaa pono; hai’na ia iho na iwi o ke kolohe.

            Ma ka la kuokoa iho nei o ke aupuni, ma na hora liula o ke ano ahiahi, ua awili kaa-kolu ia ko makou makamaka Manoa o ka Ua Kanilehua me Mrs. Kaha o ka Ua Kukalahale, ma ke kaula gula o ka matelemonio, a o ka panina loa, ua pahola ia ae he papaaina i ka hala ka uka o Waikiu ma ka home noho o Mrs. Niagala.  Me ka paa mare ko makou aloha.

NUHOU O NA AINA E.

---

BULEGARIA

            Ma ka la 10 o Novemaba i hala, na hooholo iho ka ahaolelo o Bulegaria ma kekahi halawai malu ana e kohoia ke keiki alii Waledema o Denemaka ke kolu o na keiki a ka Moi olaila i ahi no Bulegaria ma kahi o keiki alii Alekanedero.  He ekolu hora i paio ai na hoa o ka hale me ka puikaika, a oia iho la ka hopena o ka aponoia ana o ua keiki alii la i Moi no Bulegaria.  O ko Bulegaria moho keia e hoikeike e nei no ke koho akea aku, a ke nana ia la malia o waiho ia mai kekahi mau mana e ae i ka lakou mau moho i manao ai e lilo i Moi no Bulegaria.  He keiki alii opiopio o Waledema nona na makahiki he 28 wale no, a he mau nanaina hoi o ka ui a me ke kulana hiehie.  He ano hamau pu no hoi ke kulana o ka uluaoa hoalaala kaua ma Europa, aka, o no hiohiona omamalu oia mau no

            Ma ka la 11 mai, ua hoouna telegrama aku ke keiki alii Waledema o Denemaka i kona manao mahalo i ka ahaolelo o Bulegaria no ko na hoa lokahi like ana e koho ia oia i Moi no Bulegaria.  Ua hoike pu ae no hoi oia, aia o kona makuakane ka Moi o Denemaka, ke kahua nui o kona apono loa ia e lilo i mana hoomalu no Bulegaria, a me na hana e ae maloko o na palena o kona mana hoomalu.  He mau pane pokole me ke akahele ka keia keiki alii i waiho aku ai, e pili ana no kona noho alii ana aku.—

            Lehulehu no hoi na nupepa o ke aupuni Denemaka i hoopuka akea ae i ko lakou mau kalaimanao e kono ana i ka manao o ua keiki alii la ehoole loa aku i kona koho ia i alii no Bulegaria, a mamuli paha o ia mau ano a i ole ma ko ka Moi manao ponoi iho paha, i ano kanalua ai oia a manao e hoololi ae i kona lokahi pu me ka ahaolelo o Bulegaria e lilo kana keiki i alii no laila.

            Mahope iho o ka aponoia ana o ka inoa o ke keiki alii Waledema i moho na Bulegaria e koho ai, ua loaa aku la na kauoha i na elele Auseturia me Geremania e noho la ma ke alo alii o Sana Peteroboro mai ko laua mau aupuni ponoi aku, e ninau aku i ko Rusia elele e hoike mai i ka Rusia moho i manao ai e lilo i alii no Bulegaria ma kahi Alekanedero.  Ina e ke mai o Rusia i ke apono ia o ka inoa o ke keiki alii Waledema i alii no Bulegaria, alaila he wahi ano pelukua ana ia nona mamuli o kona kalahea no ke kuokoa o Bulegaria, a no ia ano, me he la e hiki mai ana o Enelani, Geremania, Auseturia a me Italia iwaena o na paio leo ana maloko o ka ahakuka nui ma Berelina no na mea e pili ana i ke kulana hooponopono aupuni o Bulegaria, a ilaila auanei paha e wehe ai ka pili o kahi me kekahi. Me he la nae i keia wa, aia maluna o ka Rusia mau hoolauwili ana ke ano puikaika loa o keia hana.

            Ma ka la 16 mai, ua waiho akea mai la o Rusia i kana moho i manao ai, oia ke alii a Bulegaria ma kahi o Alekanedero, oia hoi ke keiki alii Nikolasa o Minagerelia.  Ua apono no kekahi mau mana o Europa i keia keiki alii i pani no kahi o Alekanedero me ke ano nui ole o na paonioni ana, a nolaila ua kauoha ia ke aupuni o Rusia e waiho mai i kana mau hoomaikeike me na hooia kupono no ua keiki alii la imua o ke aupuni o Bulegaria a me kona mana nui e hoomalu nei i keia wa.  Ua lilo no hoi he wa lohi i noonoo ia ai keia keiki alii no ke kupono ma ka noho alii o Bulegaria, a mahope koke iho o ia mau kuka ana, ua hoikeia ae la ko Enelani, Auseturia, a me ko Geremania manao e lilo kona inoa i kumuhana na lakou e noonoo ai, a no na hooholo ana kela maluna ae, aohe i ka holopono loa.

            Ma keia mau hiohiona e ike ia aku nei maluna o Geremania a me ko Farani helehelena, me he la he mau hoa’loha pilipaa loa laua no Rusia.  Ua ae oluolu aku ko Geremania elele ma Bulegaria e malama loa i ka maluhia o na makaainana Rusia a me ko’akou mau pono ma Bulegaria, oiai ko lakou elele e haalele iho ana ia Bulegaria.

            He keiki alii ponoi o Nikolasa no Rusia i hanau ia ma ka la 4 o Ianuari 1847, a mareia i ka la 26 o Aperila 1874.  Aole oia i hoahi ia ma ke kalaunu, aka nae he kulana kolonela kona o na pualikoa Rusia a he ukali ponoi no ka Emepora.  Ma kekahi mau lono aole no i kue o Rusia ke koho ia keiki alii Waledema i alii no Bulegaria, he apono no kona iaiai, aole no hoi oia e kue i ko Nikolas koho ia i alii.

SEPANIA.

            Ke kiai pono ia la na awa kumoku a pau o Sepania e na makai no ka laulaha ana ae o na lono, ke hoomakaukau la ka poe hoala kipi e hooweliweli i ka aina holookoa, oia no paha ka hookahe koko.  O na wahi hoolulu lako kaua, a me na pakaua, na hale oihana aupuni me na wahi telegarapa, ua paa pono lakaou me na kiai ikaika.  Keliuliu mau la na koa ma kela a me keia wahi no ka makaala ana ina e hoea io maiana keia nune hoala kipi.

----------

            Ke mau la no ka houluulu koa a me ka nee ana o na pualikoa o Rusia imua.

HE MOOLELO KAAO NO

Edisepa Ferido.

---

KA HIENA KAULANA O BAGALIA

KA OLALI O NA MEA HUNA POHIHIHI.

Ka Aina Lewa Paiaokao o Ma@ Beria.

---

Ke Kahikahi P@ne Poupou Kamahao a o ka Liona Hanu Meheu Pololei.

---

He Maooolele Enelani i unuhi ia no ke Kuokoa.

            Ina makamaka heluhelu o Edisepa.  No ka nui o na ke’ake’a i loaa i ko oukou mea kakau, nolaia, aole i hoopiha aku ko oukou mea kakau i na kolamu e like me na mea mau.  A ke lana nei ka ma ao o ko oukou mea kakau, i keia pule ae e hoopiha aku aia ka aoao mua o keia pepa me ka moolelo ohohia o Edisepa wale no.

            A HEAHA kau i hele mainei ianei nei? wahi a Edisepa.

            I kii mai nei au ia oe, malalo o ke kauoha a Setiwa kuu haku.

            A! o Setiwa kuu wahi makuakane uuku, ua hiki, aka, aole au e hoi aku ana, aia a loaa ka mea pohihihi alaila au hoi aku.

            Pane mai la manu Pouli, aohe nae ou hopohopo no ka make?  Aohe, aohe o’u makau no ia mea he make, no ka mea, ua aa no kuu naau, a no ia mea au i hele mai ai.

            Ae, ua pono owau pu aku la me oe haawina hookahi, a eia aku ka ipupoki a ke ala o na mea pohihihi e ninau aku oe, a nana no e hoike mai me ka oiaio.

            Ia wa huli ae la ua Edisepa la a ninau ae la i ka ipupoki penei:  E ka ipupoki a ke ala o na mea pohihihi, e loaa ana no anei ia’u ka mea pohihihi?

            Ia wa koke no i hemo ae ai ke poi o ka ipupoki a oili ae la kekahi pua mai loko ae a pane ae le penei.

            O!  O ke ala o na mea pohihihi kuu haku o na haku, ke alii hoi o na ‘lii, pehea la wau e hana aku ai ia oe i mea e make ai o kuu haku.  Auwe! e huli anei au mahope ou.  Auwe!  me oe anei au a make.  E kipi aku anei au i kuu haku, nani kou ninau ana mai ia’u, he oiaio, aohe lua o ka oluolu e loaa ai oe, aohe kanaka aloha ino e like me oe, mahope io paha wau ou?  Ke mau nae hoi kou aloha me a’u nei, aka, i huli aku no hoi oe me ka mea okoa, oia iho la no hoi, a pane hou ae la no ua pua la.  E Edisepa-e, he loaa no ko ke ala o na mea pohihihi, ke hoolohe nae oe i ka’u mau olelo, aka, i hookuli no hoi oe, alaila, maluna no ou kou pilikia aole au e komo pu me oe ma ia pilikia. 

            Pane aku la o Edisepa.  E ka pua kupanahna, ua hiki loa ia’u ke hooko i kau mau olelo a pau loa, ina ia he mea no’u e poino ai, “ua haki no” wahi a ka olelo kaulana.

            Nani ko’u hauoli ia oe ke hooko io oe e like me kau e olelo mai nei, nolaila, aohe ala e ae e hiki aku ai ilaila owau wale no a me ka manu aku a ko makuakane, a ina o maua ke kuikahi ma ke alakai ana ia oe, alaila, e hai aku wau ia oe, aole e hala na la eono mai keia la aku, e loaa koke no ka mea pohihihi, aole no i pohihihi loa, aka, ua lawa kona hoopahaohao ana i ko ka honua holookoa, a penei auanei oe e hana ai e kuu haku.  E moe iho oe iluna o ka moe o kau ipo, a na’u no auanei e alakai ia oe ma ke ano kino wailua a hiki i ka aina au e makemake nei, kahi hoi e loaa aku ai kau mea i imi mai ai.

            Pane aku la o Edisepa, ua hooko aku la au i kau kauoha, a hoi aku la ua Edisepa nei a moe iho la maluna o ka moe.

            Ia wa pane hou ae la ua pua la i ka manu pouli.  E manu pouli, e lele ae oe maluna o keia moe, a e hoopunana iho kou mau eheu maluna o kou haku i pumehana ai kona mau wawae a me kona mau lima.

            Ia wa koke no i lele ae ai o manu pouli a hoopumehana iho la maluna o kona haku.  Ia wa pu no i oili ae ai ua pua la mai loko ae o ka ipupoki, a oili ae la kekahi lio ulaula nani lua ole mai loko ae o ua pua la, a oili hou ae la no ka elua o ka pua, a oili ae la kekahi kaikamahine Ui lua ole mai loko ae o ia pua, a kau ae la maluna o ua lio la, a mahope iho oili hou ae la no ka ekolu o ka pua, a oili ae la mai loko ae o ia pua kekahi kookoo kupua, a lalau mai la ka lima akau o ke kaikakamahine Ui i ke kookoo, a o aku la oia i ka welelau o kana kookoo ma ke poo o Edisepa, me ka pane ana aku penei.  E ka Ui o ka honua, o oe pu me a’u iloko o aina pohihihi i keia aina awakea.

            Ia wa koke no i hoohuli ae ai ua kaikamahine la i kona lio, a hili iho la oia ma ke kikala i kana kookoo, ia wa no i oili aku ai ua lio la ma ka ipuka aniani a lele aku la, a ia wa pu no i lele aku ai ka uhane o Edisepa a pili aku la mahope o ka ui hookalakupua, a ua like me ka imo ana a ka maka i nalo aku ai ua lio la mai aina nani aku a kaalo ae la laua maluna o na kiai o aina nani a me ke ala o na mea pohihihi, a ike iho la o Edisepa ia lakou e kaua ana, a he mea weliweli na hana a ke ala o na mea pohihihi maluna o na kiai o aina nani, no ka mea, ua lohe ia na leo wawalo o na kiai o na aoao a elua me he hekili la e paapaaina ana, a no na sekona pokole wale no ko Edisepa nana ana iho a nalo aku la.

            Iloko o na hora loihi keia lele ana a ka ui hookalakupua a hiki pono aku la laua malalo o ka malumalu o kekahi kumulaau i ike ole ia kona wahi i ku ai, aohe honua malalo, aohe hoi kona kumu, a kaua paha e kapa aku ai e ka mea heluhelu “he kumulaau lewa” a ole, he kumulaau pohihihi, ae pohihihi io na hana a keia kumulaau ia kaua e ka mea heluhelu.

            Oiai laua malalo o ka malumalu o ua kumulaau la, aia hoi, mohala ae la na lala o ua laau la, a oili ae la na pua like ole o ko lakou mau waihooluu, a i waena o na pua a pau i oili ae ai kekahi kaikamahine ui lua ole, o kona poo wale no, a me kona owili lauoho, a pane mai la oia i ka ui hololio penei:  O aina pohihihi ke alahele.  O ke kumu laau pohihihi ke alanui.  O Rabe-wa ke alakai, heaha ka makemake?

            Pane aku la ua ui la penei:  “Hookahi a’u makemake o ka ike aku i na maka o kuu haku ke ala o na mea pohihihi, ke mea i noho alii maluna o ke ao holookoa, a o ka ui a me ka nani e kulai ai i ka honua holookoa, heaha la ka mea i koe i kuu haku, aohe, aohe mea i koe.

            Panemai la- ke poo o ke kaikamahine, e hele lanakila oe e ka pua, a ke ala o na mea pohihihi, ina o oe wale no kena?

            Ae, owau wale no keia, ia wa koke no i nalo aku ai ua poo kaikamahine la a nalo aku la ke kumu laau pohihihi, a e like me ka wili ana o ka puahiohio i hohola mai ai kekahi aina nani lua ole i ike ole ia ma ka honua a puni aole no hoi ma ka lewa a puni, o keia aina wale no, e ulu ana ke dala, ke gula a e ahu mokaki mai ana na mea nani o kela a me keia ano, a e noho ana ma kela a me keia aoao na kiai like ole o kela a me keia ano, mai na popoki hihiu, a hiki i na tiga holonahele, a mai na lio ahiu o ke kuahiwi a hiki ina Laehokela noho i ka waonahele, a ma ka lewa, e pohai ana na manu o na ano a pau, e hiki ole ai ke helu ia, a o keia poe kiai a pau he kupua pohihihi wale no, a e ike no kaua i na hana pohihihi a keia poe kiai ma keia mua iho.

            Oiai na kiai e noho makaala ana ma ko lakou mau wahi, a o na manu hoi ma ko lakou mau wahi, a ke lelele la ka oili o ke kaikamahine hololio e hele pu nei me Edisepa no kona makau o ike ia laua, a oia kana i ninau malu iho ai iloko ona penei.  E hele anei au iwaena o keia poe kiai me ka makau ole?  E aa anei au e paio pu me kuu haku?  Ae, e hele au, e hoao au, a e kaua mahope o ka Ui o ka honua, no ka mea ua hina ko’u kupaa, i kona mau helehelena, a ua kono mai kona nani ia’u e hoao au e kue i kuu haku a e hele au imua, no ka mea, eia ka aina imua o’u, a o ka’u hana wale no i koe o ka hele aku imua, me keia mau huaolelo i pane iho ai ua ui la iaia iho, a o aku la oia i kana kookoo imua, a paapaaina aku la na leo nakolokolo o ka hekili i pakui ia aku me ka lalapa o ka uwila, a ia wa koke no i oili aku ai kekahi kiaha gula mai loko aku o ua kookoo la, a i loko o ka imo ana o ka maka i nalo aku ai na ui la a me kona lio, a me ko Edisepa kino pu kekahi i nalo pu iloko o ua kiaha la, a kau iho la ua kiaha la ma ke kae o ke alanui kahi hoi a na kiai e momoe like ana, a ua ike no na kiai i keia kiaha, aole nae hookahi o lakou i uhuhu ae, aohe hoi i haohao, ua palaina na maka o ua mau kiai la a ke ala o na mea pohihihi malalo o ka mana o ke kaikamahine o loko o ka ipupoki.

            Maanei e waiho iho kaua e ka mea heluhelu i ke kamailio ana no ka ui pua o loko o ka ipupoki e hooekepue la iloko o ke kiaha gula, a me ka uhane hoi o ka kaua koa e pohai la maluna o ke kiaha, a e nana aku kaua i ka lima o ka mea i kapa ia ke pohihihi o ka honua, a o ka lima ponoi hoi o ka mea ponoi a Edisepa e imi nei.

            He hora okoa mahope iho o ka waiho ana o ke kiaha gula aia hoi, hu ana ka makani a haalele wale, a ia wa i kukuli like iho ai na holoholona a pau, a he wa pokole mahope iho o keia makani nui, aia hoi, oili mai la kekahi keiki ui @ua ole maluna o kekahi lio eleele hulu nani loa, a i oi aku ka hinuhinu o kona hulu mam ua o ke aniani kilohi, a aia ma kona aoao e kaiewa ana ke kahi pahikaua gula, a mahope ona, e kau ana kekahi kaikamahine ui a Edisepa i ike mua ai, a o oe kekahi e ka mea heluhelu.        (Aole i pau.)

----------

O ka nui o na pio i hoopaahao ia ma Sepania i ho@hewaia no ka hoala i kela kaua kipi malaila, he 230.  Ua hoopaa ia a pau ke ola.

O ka inoa o ka luna leta nui Gresham o Amerika i hoopau ia iho nei, ua manao wale ia e lilo ano oia i moho holo Peresidena no ka aoao Repubalika o Amerika no ke kau koho Peresidena o ka makahiki 1888.

Ua loaa mai nei kekahi nananailoko o ke kai, he nui kona kino, loloa na wa wae, a ua hoomaopopoia ma ke ana ia mai kekahi wawae a i kahi wawae ke hoomohala ia, he 22 iniha; oia hoi he hookahi kapuai me 10 iniha.

HOOLAHA KUMAU.

----------

Ka Waiwai o ka Hilinai

---

KA AYER Laau Sasaparila, kai kaulana a hilinai nui ia no ka hoomaemae koko, ma pa wahi a pau o ka honua, he aneane 40 makahiki i hala ae nei, a ua lawelawe nui ia hoi iwaena o na oihana lapaau.  O keia

LAAU SASAPARILA, no koko ae ia o ke aa Sasaparila Honedura maoli: ua loaa ka mana hoomaemae ma o ka hui pu ia ana me kekahi mau aa laau e ae, a me kekahi mau mea no loko o ka honua a me ka hao.

HE koko inoino a nawaliwali anei kou?  Ua a wili pu anei me na ano mai ikaika?  A ua hui pu anei me na wai awaawa hoopehu?  Na keia

LAAU e hoomaemae ia mau mea ino a pau, a maikai.  O na kauka lapaau a pau o Amerika i ike i ke ano o ka AYER SASAPARILA, ua olelo lakou, ao e he mea maikai e ae no ka hoomaemae koko ana mai na mai i awili pu ia, aka o keia wale no.  No ka

HOOMAEMAE ana i ke koko, a me ka hookahua pono ana i na mea a pau ma kekahi mau ano mai i ikeia, o ka AYER SASAPARILA wale no ka laau nana e hoomaemae hakalia ole mamua ae o kekahi ano laau e ae:  O ke

KOKO ino hakuhaku, a nawaliwali hoi kona holo pono ana ma ke kino, e hoomaemae ia a e hooikaika pu ia no hoi ma o ka ai ana i keia LAAU SASAPARILA A AYER.  He maalahi a he

MAIKAI loa hoi keia Laau, aole no ka hoomaemae wale ana no i ke koko, aka, no ka hookaawale pu ana kekahi i na ma’i, hoomomona ou ana i ke koko ino, a me ka hooikaika pu i kona holo pono ana ma na aa.  He lehulehu wale na hooia ana mai na wahi a pau o ke ao nei i hoohana mau i keia laau mamua o kahi mau laau e ae.

A HILINAIIA no ka ikaika kupono o ke ola kino, ma ka maemae ana o ke koko, hoomake pu ia na ma’i, a pela aku.  He nui na laau hoomaemae koko i hoolaha waha hee wale ia malalo o na inoa lehulehu, aka, o na hilinai a me na hooia wale no a ke ao holookoa, maluna o ka

Ayer Laau Sasaparila.

I HOOMAKAUKAU IA E

Kauka J. C. Aver & Co., Lowell, Mass.

HOLLISTER & CO.

Na agena ma ka Paeaina Hawaii

Helu 100.    -    -    -  Alanui Papu, Honolulu

2086 tf

------------

Laau Mai Lepera Helu I

--- A ---

S. H. MEEKAPU.

---

E LOAA A E HOOUNA IA NO MA ke kauoha, ka laau Mai Lepera ma na wahi a pau ke loaa he mau hoike oiaio no ka mai Lepera, a ke hoouna mua mai i na lilo o ka laau.  E loaa pa no hoi me oa Rula o ka ino ana.                                                                               2086 1yr

 

HOOLAHA KUMAU.

------------

MRS. THOMAS LACK,

HELU ST, ALANUI PAPU

MEA KUAI A LAWELAWE I

--- NA---

Mikini E@m@humu, @@ Aahu, a nui wale Aku

HE AGENA KUAI NO NA MIKINI

White, New Home.

            Davis, Crown, Howe

                        Me Florence.

                                    Na Kui Mikini o na

                                                ano a pau a Howard.

                                                            Na pepa ana lole o

                                                                        na ano a pau, a me

                                                                                    kela keia mea.

NA LOPI MIKINI A KALAKA.

HE AGENA KUAI I NA

Pu Raifela, Pu Panapana, Pu ki manu, na Poka, Lu, Pau@a, Kukaepele.

NA KAPUAHI AILA MAHU

Mai ke nui a ka liilii.

---

            Ma ka lawelawe nui ana o’u i ka hana lima akamai o ka oihana hana pu a pela aku, a makaukau ao e hooko kaulua ole i na kauoh a pau.

            O na kauoha mai na mokupuni e hooko hoia.                                     2082 @y

-------------

FRANK GERTZ.

MEA KALEPA A LAWELAWE HANA MA

NA ANO KAMAA A PAU NO NA

Wahine, Kaikamahine a me Kane.

            Na Kamaa Boti a me na Kamaa haahaa no na Keiki Kane a me na Kanaka makua, o na a@ p@k@ @@@

@@@

------------

THOMAS MULDOON.

---

Hale Inu Kope Pookela.

---

Fola Kope me ka Pa Kupa

UMI KENETA.

---

            Ma ka Hale Inu rama Cosmopolitan Saloon ma ke kihi o ke alanui Nuuanu me Hotele

2080 3m

------------

W. AHANA.

KELA HUMUHUMU LOLE

---

            Mea hana i na lole hou ma na paikini mai kai a pau a me ka hoomaemae hou ana i na

LOLE KAHIKO.

2080 3m

------------

WOLFE & CO.

---

Mea Kuai i na Ano a pau o na Mea

AI, HUA AI, O NA ANO A PAU.

            Eke Palaoa, Berena, Waiu Bata, Berena manoanoa, Berena huinaha, mea ono, o kela ano keia ano: Ko paa, Kope, Ti, Aila nihu, a me na ano a pau.

---

Helu 66, Alanui Hotele, Halekuai mua o Lewis & Co.

            E loaa koke aku no na kauoha a pau loa me ka hakalia ole, a me ka maikai o na hoomalu ia ana  E hooko ia na kauoha o ke kulanakauhale nei me ka hikiwawe ma na ka me ka uku ole.  O na kauoha mai na mokupuni, e lawelawe koke ia.                                   2085 6m

-----------

NUHOU! NUHOU! NUHOU!

AILA MAHU MAIKAI!

HOOKAHI DALA WALE NO NO KE

KINI AILA HOOKAHI!

E kuai paa ia aku ana no ka nui loa o ka aila i keia manawa.

E AU E NA MAKAMAKA! E AU!

            E kipa ae ma ka halekuai o

Kakela me Kuke.

------------

B. F. EHLERS & CO.,

PAINAPA.

---

Poe Kuai i na Ano Lole a Pau.

Helu 99 alanui Papu. – Honolulu.

---

            E loaa mau ana na lole hou o na ano a pau maluna o kela a me keia moku.

2081-1