Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 51, 18 December 1886 — Kela me Keia. [ARTICLE]

Kela me Keia.

l'.i k ij>ie nuko-.i i kek.ihi nunao i 1 • ' '.n.ii.i m,\i 110 ka hoouuka aku, no m 1 >.».i ani i;\ makou he maii ku«ivu V.\ nele ko kakou j>cpi me ka moon.ini o Romnr.i, a noliila ke puka l'.ii ;a ak.\i nei o Kdisepa ma ma keia i'ii'i'. Na nuikai, na k«a, a ine ktkahi poe ii'hu'.ehu e iho e noke nui nei i ka naku lu le ana iloko oka nahe'e no ka h'-'.-i ana ia i'hun llook. Ho m.n p > hana mui mai nei ke:a <» ke k'iai kudaln ina waiwai makana K.ai;>iiuaka o na haL* kuai a ona hale k hi.i'a hoi. • Ke haaililau nania ia nei ke kahua o * i Home Luina iho nei mauka iho o k.i hilewai. K hoopihapiha la ana na lai a e ko'.i ia ana na apuupu a palahaUha. Malal(s o ke poo " Na l.eo Paipai" ike iho ai ko makou lehulehu law« i na paipai a kokahi niau luna o pepa. K luna iho. He hakaka kuikui puupuu ma ka 1 na Kuea ika po Poahi nei. He kan ika ona rami a me ke kanaka ona ranuole. Ua kui ia ke kanaka ona rna ka waha a moku ka lehelehe, a hina aku la ilalo o ka lepj mc ke alini maewaewi. Hiki aku kekahi |> >e, ewiiho ana ua kanaka lailalo, a na lakou i lo niiouai a haawi pu ina koku»

He nui ka mo o keknhi mau awa kumoku o Hiwaii maane» o na Hilo uiiiku ~ia - Hc h:».»kuanuj k* lr o!vle ar,a ina uon i :y.. ki n-i > --nf{-m mau n-..! h< i , Ja . t Ike aun i\».y>;r u nei ke ku nna mai o La mK'.iaMi Aus.itr,ili,i n>ai Kame »<a o*~»ua a rne ni nuhou ! wakamaka h>u no l?oi onaaiia e, a ie!a mai ke hoonuanua aku la. I t 1 La loaa mai nei he mau lako hana kukui uwila hou mal īna mai • ka mokuahi Aui(tcraha. No ka pa ame ka halealii keia mau mea malalo o ka hooJ*;nopono ana a I). P. Smith. Ua loaa ia makou na noonoo ana eia ke noho haohao nei kekahi jx>e n na mea e j>iii ana i pohihihi o K<jisejx», a no ia rnea e h .»ike aku ana makou ike j>ohihihi oua mooleio la i ka mua o lanuari.

Ua haawi makana aku ke kiaaina laukea ike aln ka Moi he hoku dai niana a ine kekahi kea, i hanaia ma i'arisa no ke kumukuai he 1.500 da ! a. L'a a[»o nui ka Moi i keia makana nani rne na leo h >o:naikai a onaoha. Oka Poakolu nei ka la hope loa o na hookaa auhau ana © ko Honolulu nei, ahe kaulele wale aku no ko ia inau la. Aka, ke lohe ia mai nei, aole e kaulele koke ia ana na auhau a hiki i keia pule ae. Ua hoao hou ae ke ahi e holapu i ka oneki oka mokuahi Mokolii % aua pio e nae mimua o ka palahalaha ha ana, ma o n.i j)akcke wai la. Aole i maopopo ke k'imu o keia ahi. Ike ahiahi Sab»ti iho nei keia wahi hoohauli ana 'ae. Mai pein i i ka haiolelo aii t ma. lamaia ana maloko o Kaumakapili i ka la apopo, hora 11 o ke kakahiaka, a me ka haiolelo . a ka lunakanawai kiekie maloko no o ia luakini 1 ka hora 7:30 ahiahi. E hele nui ae e hoolohe. Me paani koloke ka hana o keia mau | po iho nei ilwko o ka pa alii malalo ©i ka hoomalamalama ana a ke kukui| uwila. He hoomaamaa ka no ka la banau oka Moiwnhine. A owai ka hoa, hoopapa o ke kahua kuea ? j Ua hoikeia mai ia makou e hoopukaia aku ana na kope hoikeike oka nupepa hou a na Kula Sabati i keia pule ae; e hoopukaia ana paha ma ka la Karisimaka, no elua tausani kope. Us lohe wale m ji makoa o K«risfiaiio kona inoa. K like nn: ke kauoha i waihoia aku e ke kakauolelo o ka ahaolelo īho nei 1 ko Lahaina poe e koho hou i lunamakaninana no lakou ma kahi o ka Hon. !,. Aholo i hookiekie ia ae, a i waiho pu aku i kona noho lunamakaainano, nolaila ua kohoia mai nei a ua puka o Kia Nahaolelua. Maloko o ka halepaahao o Kawa, ua loaa aku he kino make o kekahi lapana paahao e waiho ana ma ka oapahele o kona lumi i hoopaa ia ai, a ma k? huli pono ana a ka aha niele i kona kumu i make ai, ua hooholo ia ua make oia mamuli o kona lawe ponoiana i ko. na ola īho. Ua makaikai hou aku makou ma ke keena pena kii nani ona hoahanau King ma alanui Hotele, aua ike makou i ke kii pena nani o ke kahua kaua hope 0 \Vatalu, kahi i hoouka la ai ke kaua weliweli maw.iena o ke dute Welinetona a me Napoliona Bonapate. He nani ke kii, he ku nae ika weliweli na hiona kaua. Ua hoike mai kekahi makamaka ia makou, he ho >walewale ka hana a kekahi kanaka m«ikua i na kaikamahiue aku neio Auwaiolimu, e lawe hele ai e hoahainu kope. hoowalewale paha ia ke hoea loa la i ka hale kula e kii okoa aku ai no me ke kini kope, a nui ka huhu o kekahi mau makua.

Na ko nukou makamaka Kuanee © Puumoi, Kilo, i hoike mai keia wahi nuhou : Lehulehu wale ka [>oe kepa e noke ia mai nei i ke ke|\i ma ka mahiko o Onomea, a i makahehi loa ia ka no ka makana wale ia o ke kanalima dala mawaho ae oka uku niahina he 15 dala, a no ka oluolu pu no hoi kekahi o 11:1 luna hana. He mau wahi la helu wule no koe a pau ae keia makahik), a nolaila, o ka wa pono ken* e lawe ai i ka nupepa Kuokoa i haule hope ole i na helu mua o lanuan, a me na helu mua o ka moolelo nani o Enelani mai kona hookumu ia ana mai a hiki i ke au o ka Moiwahine Victoria e noho nei. Malaila e loaa ai na hoomalamalama ana i ka poe heluhelu i ke ano o kona ana aole e na}XH> ka la inalalo #nt». Ite moolelo oiai v Ma ka htie makaikai ana ma kekahi mau alanui o ke kulanakauhale nei, ua ike uho lehuiehu wale na alualua ma ke alanui Puoma e pili koke k>a ana i ke kahakai o Kakaako, e |K>mo ai na kaa ame na holoholona- Auhea na lunahana almui f Ke kau nei ka rula na ka mea hale no e Jhali ka opala 0 kona »a; malia nae pahi o kau hou mai he ru!a hou, na ka inea hale e hoo. maemie ke alanui ma ke alo o kona pa. Aia ihea k« dala ?

Ua hoomalaiiialama hou ia ae ka pa? a?» meka uwiīa i keia m,vj {>1 iho nei." K.iusi:w»:'a lua ka Uwa | ī H-j 320 iia:a . a uku nukma. oka t : nvea a mau nv:a e hoou ani a paa o| ! Ch n Hot k 1 haa-4nu iho nei. Ua hewa na huā(<e*u o kela pu ? ie aku r»ei. O ka iniki hui a ke anu e hana maol ole nei i keia roau j*> i ka nui kino, ne[ ka wa mua wale iho no ix A maa aku no hpi ea, o ka fau ae la no hoi ia. 1 1 hoekej»ue no ka ika maa oie iho, [ j<cla naai kau haoie holo moku o Auka. Oka poe i ike mua oie ika !uvf«!e 0 Kilauea, a e hoouiuuiu dala nei i wahi kuleana e holo aku ai 1 Hawaii no ka makaikai ana, eia ae no ke kokoke ma alanui Moiwahine, oia hot ke kii lua[>ese nui i kahaia iho nti a nanl He hapalua dala wale no ka lilo, ike 1 ua kii Ia he ano like me kou ike maoli &na aku no he ahi, he pali, a aia no hoi oe iloko o ka lua. Ke hohono wale mai nei hoi keia wahi lono, e lilo aku ana kekahi oko ke kulanakauhale nei mau nupepa puka la Ike kuai ia Ike ai puni, a i ole*o kekahi nuj>epa j>uka j>ule j>aha. Oke kumu, oia no ke jyjlokeloke ana iho nei» ona pailani a kekahi pepa pili au|>uni 1 keia wa. Ahe oiaio i:, ua ike ia ke paloke ma kekahi mau mea hana—oia paha ka hookui me ka halawai. He lono lauahea wale mai nei, ua j>ii aku kek-ihi kanaka iuka aku nei o kanahelehele ika maile paha, a mai kona la i nalo aku ai a hiki 1 kona wa i haohao ia ai, aole oia i hoi kauhale mai. A o kekahi lono hoi, he kanaka i pii ika maile, a ike ia e na makai a hahai ia mahoj»e, lue ka manao ia paha o Chun Hook. Pakele oia mai ki ia i ka pu, a e ole ka walaau ana mai, maopop® iho la he kanaka Hawaii. Ma ka hoomaojx>po ana iho 1 keia mau lono, me he la oka lono hope ka oiaio* •