Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 1, 1 January 1887 — Page 4

Page PDF (1.69 MB)

This text was transcribed by:  Pono Grace
This work is dedicated to:  Kumu Kawehi Lucas

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

I NA LUNA O KE KUOKOA

            No keia makahiki ae 1887. Ke kono ia aku nei oukou e hooili pololei mai i na kauoha pepa a me kke dala ia makou nei. Ina he mau inoa lehulehu loa kekahi i hookaa i ka lakou mau dal no ka pepa, e waiho pu mai i ka papa inoa. Ka mea nana ke dala. Kahi noho, a me ka nui o kana mea i hookaa ai, ina au hookaa pau a hookaa haa paha. A laila e holopono ana ka hana me ka loaa ole o na keakea ia. No keia makahiki e pau ana, nui na hoohalahala i loaa mai no ka poe lawe pepa i ka loaa ole aku o ka lakou mau nupepa ma o na luna la. He oiaio ua paa ia na pepa no ka hoouna ole ia mai o ke dala. Wahi a ka por lawe pepa ua haawi pau i ka lakou i na luna. a koe hoi ka loaa mai ia makou. No laila ke alanui maikai loa keia a makou i manao ai no na luna a me na lawe pepa. E hoomanao i keia, a e hookoia no me ka pololei

 

Ke Kahea ana in Aberama

            Mahope iho o ke kaiakahinalii ua lilo hou na kanaka i ka hewa a ua hoopoina i ke akua. Ia wa ke kahea ana o ke akua ia Aberama. Ua hookaa wale iaia, a ua hoike iaia i na mea e hiki mai ana. Ua kauoha ke akua ia Aberama e haalele i kona aina ponoi, kona home aloha, a e hele aku i ke kahi aina ana e hoike aku iaia, me ka hoike ole i kahi o ua aina la Ia makemake ia Aberama e hililanu Iaia, ina aole e ike ia ana na mea e hiki mai ana. Ua manaoio no o Aberama, a ua hoomaka koke kona hele ana. Ma ke ala. Ua make o ʻIʻera ka makuakane o Aberama. Hoomau ko Aberama. Hoomau ko Aberama hele ana a hiki i Canaana, oia ka aina a ke Akua i hoohiki ai e lilo ana i na mamo a Aberama. A hiki o Aberama ma kahi e mahaʻi ua kukulu i kuahu, a hoomana i ke akua, pela ma Sekema. a ma Betela.

            Ua manaoio o Aberama i ka mea a ke Akua i hoohiki nona. Oia hoi, ka hooili ana aku iaia i aina kahi e nohoai, a e lilo ana au aina nei i na mamo a ABerama, a e pomaikai ana ke ao nei ma o lakou la. Ua manaoio o Aberama a ua hoike aku i kona manaoio ma na hana. Ke ole i manaoio i ka ke akua olelo iaia, aole no i haalele i kona home, me ka ike ole i kahi e hele ai, aole no i ike i ka, wa e hooko ia ai ka hoohiki nona.

            O ka manaoio, oia no ka hilinai ana i na mea i olelo ia me ka ike ole aku. Ina olelo kekahi makua i kana keiki e loaa ana i au keiki nei i waki ma kona la hanau. Manao anei oia he oiaio me ka ike ole i ka waki? ae. I aku auanei kekahi iaia: "No ke aha kou manao e loaa mai ana kela waki? ʻ "No ka mea, ua hoohiki koʻu makua kane pela." "Aole anei pono ia oe e kali a ike i ka loaa pono ana mai o au waki nei, "wahi a ka hoa. "Aole, " wahi a ke keiki, "ia hoohiki no koʻu makua, a au makaukau au e paulele i kana olelo, me ka ike ole i ka waki?" He manaoio ia. A o ka manaoio i ke akua, oia ka hilinai i ka ke akua olelo. Malia paha, e i ana kekahi, "aoleo no oe i ike i keia mau mea i hana iloko o ka Baibala. "Aole i ike ia, aka, ua hilinai ia kela mau mea. no ka mea, na ke akua hai mai.

            Ua hooko ke akua i kana hoohili. Ua alakai ponoaku ia Aberama i ka aina o kanaana. Ua haawi no ke akua i kela aina i na mamo a Aberama. He loihi no na makahiki i hala mamua o ka hooko ana, aka, mahope o ka ke akua alakai ana ia lakou mai Aigupita mai, au komo lakou i noho ai he mau haneli makahiki. Ua pomaikai na lahui a pau, ma o Aberama la, no ka mea, mawaena o ka na poe mano i hanauiaʻi o iesu, ka hoola o ko ke ao nei. Me e na pomaikai i loaa i na kanaka a pau ma o Iesu la. Aole e hookaulua ka haku ma ka mea ana i olelo mai ai, e like me ka kekahi peo i manao mai i ka lohi. Ua hookoia na mea a pau a ke akua i hoohiki ai. He kupaa io ko ka mea nana i hai mua mai ka poho, aole e hoohala ana i kana olelo.

            He mea hiki ole ke hooluolu i ke akua me ka manaoio ole. Heb 11:6. , Ke ole e hilinai ana i ka ke akua ʻolelo, me he la, ua manao ia paha he hoopunipuni oia. Ua hai mai ke akua ma ka palapala hemolele, no ka lani, a me ka po: aole no he wahi e pakele mai ka po aku, a nui i ka lanai, -ma ka mahi ana, ka haalele aua i na hewa, a paulele ia iesu kristo.

            Ke ole e hoolohe ana i kana kauoha, au like me ka olelo ana, aole he oiaio ka ke akua olelo.

 

HE MOOLELO KAAO EEHIA

---NO KE---

Keikialii Romura

(Na Pomai @@@@@)

Ka Hookalakupuna a Makakils,

            E NA HOA heluhelu o keia nanea, e huli a nana aku imua a e hoomau oe e ka mea heluhelu i na hoomanao anam a mai poina.

            I ka manawa i nalo aku ai o Romura, a iloko o ke manawa pokole hoea aku la oia imua no ke ala hiki aku ai i na ipuka o ko laua halealuu a ileko o na wiliau o ka makani puabiobio i ku iho ai keia a lele aku la, a hoi aku la no hoi ka lio eleele mura no kona wahi mau.

            He houole manawaena o ka moi sanina a me kana hanai alii, no na moolelo a ua opio la e kaao aku la, a no ia mea i puana ae ai au monoeka la e na hoa puili o keia nanea anoano me ka ilihia, a kakou no a pau e kaukoo pu aku lai ka laula o kapaa. Ano e nana aku imua i o aku o ka pike o na mauna, a ilalo i na awawa a me na puu, i ka aina hoi o ka moi Tilona Rabona ka wiwo ole.

            I ka manawa i kau pono iho ai ka lailuna pono o ka piko o na makahiki he 14 o k keiki alii Romura, a ma kala hope loa o ua makahiki la i paa iho ai ka halealii Alamuga i hana ia me ke akamai nui a me ka no au palena ole o kekahi keiki opiopio nona ka inoa o Erina, ke keiki a ke kanaka kalewa huaai pahaʻohaʻo i hoike ia ma na helu i hala.A ma ka la mua loa o ka hoomaka ala o na makahiki i kuahaua aku ia ua moi la i na kanaka a pau o ka honua e hele mai me na makana he nui, no ka ike ana i kana keiki muli loa maloko o ka halealii Alamuga nona ka inoa e la "Kiaokininare," he mau haneri o na elele e lawe ana i na kauoha o ka olelo kuah@u@ ma kela wahi kei wahi o ka honua

            No ia mea i ku ae ai na kanaka a hiki i na moi e noho ana ma ka noho alii, o na aina a pau o ka honua.

            I ka piha ana o na mahina eono i hoi mai ai na elele ma ke lakou hoike pakahi, a no ia mea i hoala ia ae ai na halealii nani no na moi a me na kanaka koikoi o ka honua ia mau la.

            Ua ku ae la na mea a pau a hele mai la no ka aina o Ar@@geria, a aia na mea a pau ke noho la me ka hauoli me ka manao e ike aku i na hiona o ka mea nona keia la a lakou i hele mai ai a ke ninau la kekahi i kahi no ua kealii la, a oia ka na mea a pau o ua lanakauhale alii la o Edoma ke lana e hoopaapaa la. Aia he pa e hoopuni ana i ua hale @@@ la nona na puka opiopio he 52, a no @@ ke kaawale mai kekahi puka a i kekahi puka he (1/2) hapalua mile, mamua pono mai o ka lanai o ka halealii kininare, ua hana ia he anuu auamo he 50 kupita kekiekie i hana pio ia, a i uhiia ka noho dala i ka lole wai gula e weli mai la a ka naau a me ka maka e makahehi nui au; me na alapii gula e alohi ana i hoomalumalu ia e na anini lole eleweta nani.

            I ka la hope loa o ka piha ana o na umikumamalima o na makahiki, a ma ia po ana iho i hoea mai ai ke keiki alii Romura e kau ana maluna o ka lio eleele i ukali ia e ka moneka Hesana maluna o ka lio keokeo.

            Aia ka mo e holoholo ana mawaho o ka puka pa o Kininare no ke kali ana. a o na koa kiai puka hoi, aia ke ku mahe la me ka naue ole, e like me na kauoha i hoolaha ia ai i na kiai o leke, ua hahau ae la ka moi i ke timehala, he hoailona no ka hiki ana mai o ke keiki alii.

            Na ka leo kani kupinai o kela timebala a ka moi e hahau la i hoike aku i na mea a pau o ke kulanakauhale, a me na kiai o loko o ka halealii o kininare ua ike ia.

            Ia manawa no i were like ae ia na kiwi o na puka o ua halealii kininare kaulana la i na pale puka aniani, a ike ia aku la na iaoiho kukui. Ua kahiko ia a nani ka halealii Kininare.

            Manomano na lama i a maloko o na keena kamahao; e hoomalamalama ana ia lakou me he @@ puu opala nui i puhi ia i ke ahi. Kani ke mai la na hele, a hoa ia mai la na amama ma na wahi a pau o ka aina .

            Aia ka moiwahine Lavania ma ka puka o ke keena hokipa nui o ka halealii kininare, e hali mai ana o ke komo aku o kana milimili aloha ka hua hope loa hio a kona puhaka, a o na kaukau alii i wae ia mai waena mai wai o na poe opiopio o pelekane, aia lakou ke makaukau la ma na puka olepe@@@@ a me na keena @@@@@ o ua hale la. @@@@@ ka moi e hahau la i ke timebala ma kahi ana e ku la i ku iho ai ke keiki alii a me ka moneka, a wabi a ka moneka  i puana mai ai: "E Verona o ke Kapuai Dia," e lalau i ka lima o kau keiki a lawe aku i ka halealii kininare.

            Ia manawa no i apo mai ai ka moi i na lima o kane keiki me na wiliau o ke aloha me na waimaka e hiolo ana i alakai aku ai oia kana keiki.

            I ka manawa i ike mai ai na kaimahine e paa ana i na huihui pua o ke kihapai o "Rine Hama," au haule iho la lakou a pau ilalo me ka eehia nui. a pela hoi na koa kiai o ka halealii.

            I ka wa i ike mai ai ka moiwahine Lavania, ua kukuli iho la oia i ka papahele me na waimaka e hiolo ana o ka mea i kupouli i ke aloha. Maloko o ka rumi ike alii nui i noho iho ai ka moi, ka moiwahine ka moneka a me na kauwa wahine opiopio e ke puni ana.

            I ke ao ana ae, a mamua ae o ka o ana mai o na kukuna olino o ka la, ua makaukau ae la na mea a pau no ke komo ana e ike i na maka o ke aloha. ua wehe hamama ia mai la na puka a pau o ka pa o Kininare, a kono aku la na mea a pau iloko o ua pa la ne ka halealii, a maloko o na keena i makaukau i na noho he nui.

            Ua uhiia na aoao o na keena me na kapa silika olinolino i oi pakela aku ke kumukuai, a malaʻo iho o na wawae, ua hohola ia na moena lole pahoehoe o Peresia. E ku ana na ipu makamae maluna o na pa mabala, i hoopiha ia i na pua nani i moani ma ko lakou ala, me he mohai la no na kii e kau ana mamua iho o lakou.

            Ma ke keena nui, au kukulu ia na papaaina i hoopiha ia i na mea ono o kela a me keia ano, i hoiliili ia mai na aina a mai na kukulu a pau o ka honua, a e kau ana na pa gula hinuhinu me na aniani laelae o Murano.

            Lana mai la na leo kani unahe o na pila i ano he haahaa, he malielie, alaila pioho mai la me ka ikaika, a ua pa-e mai la na leo nanahe o ka poe mele me ke eehia a anoanopu hoi, a ia manawa no hoi i hoea mai ai ke keiki alii mai loko mai o kekahi keena nani loa i kapaia "Keena Kamahao" oia o Kiaokininare, i kahiko ia i na aahu a kakou i ike ai i na helu i hala, e kukui lima ana me ka moiwahine lavania, a e ukali ana ka haku moi velona mahope, e paa ana i ka pahikaua kupunaha ia uiwila a mahope iho o ka moi e ukali ana ka moneka, a ma kona lima e paa ana kana uwepa kupua i kapaiaurina.

            Ua poina au, ma ka lima hema o ke keiki alii e paa ana i ka uwepa aniani aphilohi i kapaia o Hekili (Uparesinia,) a i waena-konu o ka rumi nui kahi e ahu la na mea ai like ole i ku iho ai oia, a makaikai aku la i na mea a pau e noho la.

            Maloko o ka halealii o na moi me na alii ka poe hanohano na kanaka koikoi a me ka noe noiau o lakou wale no @@@@ i ke keiki alii ma @@@@@@@ Kininare, a o na @@@@@@@@@ ka iwaho, a @@@@@@@@@@@ au @@@@@@@@@@ua ku@@@@@@@ olu maloko o @@@@@@@ e la na kana @@@@@ike iho aku.

            @@@@@keiki alii e ku la iwaena@@@@@@ puuluulu mai la na alii, aka ua hoohina ia iho la lakou no ka eehia i ka nani a me ke kupanaha o ka lole o ke keiki alii e komo la. A no ka manwa loihi, ua ala ae la lakou a kunou aku la inua o ke keiki alii i panai ia mai me na kunou haahaa ana mai a Romura, a hiki i ka aneane ana i ke awakea, a ia manwa o i ku mai ai ka moi Rabona, a hiki i ka aneane ana i ke awakea, a ia manawa noi ku mai ai ka moi Rabona, a pane pokole mai la.

            E na moi, na alii a me ka poe hanohano o keia anaina nui.

            O keia la a kakou a pau e akoakoa ne me ka puuwai i piha i ke olioli a me ka manao makee nui, oia no ka lai hoea mai ai o ka maua keiki muli loa ka mea a maua i hoomaopopo ole ai i kona mau helehelena, a i keia la ke ike like nei kakou a pau iaia he ui, i like me na hua ohia gula ekolu o RineHama, a he nanai hoi e like me na waihooluu o Kininare.

            O kaʻu keiki mua o Sepa, Ua hoahewa au iaia e make maluna o ka lio ahiu.

            O kaʻu keiki elua, o edine Berenia ua nalowale oia mai aʻu aku me ka ike ole ia o kahi i hele aku ai.

            O kaʻu keiki ekolu ka mea e ku nei imua o ko kakou mau alo, i hanai ia e koʻu hoaloah oiaio a o kona inoa hoi oia no ke keiki alii Romura.

            I ka manawa i hiki ai o ke kamailio ana o ka moi i kela inoa o Bomura, ia manawa no i nei ae ai ke anaina me ko lakou kamailio ana no ke keike a lakou i ike ai e maloo ana iloko o na Rowea a me na kakela o ka moi Rabona oia ka makuakane o ua keiki alii la.

            I ka pau ana o ka ike ali inoho iko ai na mea a pau e ai. Mai na lehelehe a pau, aia na huaolelo mahalo he nui no ke keike alii a ua ku ka paila o na makana like ole o ka honua i lawe ia mai.

            Ua puka aku la ke keiki alii mai @@@@ @@@@ ka halealii oia wale no, i ukali ia e ka moi a me kona luaui hanai, a e paa ana oia i kana uwepa kupua Uparesinia ma kona limu akau.

            I ka wa i ike mai ai na makainana, ua huro ae lakou no ekolu manwa ua pii aku la ke keiki alii a noho ilu@a o ka noho iluna o ke anuu me ka moi a me ka moneka. (Aola i pau

KA MOOLELO KAHIKO O

ENELANI

U@@@@@ no ka nupepa Kuokoa

MOKUNA I.

ENELANI KAHIKO ME KA LAHUI ROMA

            Ia kakou e alawa ae ai a nana maluna o ka Palapala Aina Honua e ike auaneu kakou ma ke kihi hema o ka hapa poepoe hikina he elua mau mokupuni. Oia no o Enelani, sekotia, a me Irelani. O Enelani me Sekotia i huiia ka mokupuna mahuhua, a o Irelani mai kona lalo; a o na mokupuni liilii mae hoi e pili kokoke loa mai ana ma no aekai o Sekotia a i lehulehu wale hoi lakou malua o ka palapala aina me he mau kikokiko la, o ia no kekahi mau apanapana o Sekotia i mokumoku liilii ia e ka ikaika o ke kai nui no kekahi wa loihi loa i kaa hope aku.

            Iloko o ia mau la loihi i au wale aku la, a he manawa loihi hoi i nalohia aku mamua o ka hoea ana mai o ko kakou hoola i ka honua nei, aia no keia mau pae mokupuna ma keia wahi e like me na mea i hoikeia maluna ae, a e halulu ana ka ino nui o ka moana a puni lakou e like no me ia i keia wahi e like me na mea i hoikeia maluna ae, a e halulu ana ka ino nui o ka moana a puni lakou e like no me ia i keia wa. Aka aole i alahula ka moana me na moku nunui a me na kanaka aukai wiwo ole e holoholo ana mai kela a me keia wahi o ka honua iloko o ia au e like me keia wa. He mehameha ka moana ku olohelohe na mokupuni iwaena o ka laula o ka moana akea; pii mai naale kawahawaha a popoi ae la ma ko lakou mau pali pohaku, a o na makani hoi e pa lauwili ana ma na ululaau; aka he hiona keia i ike ia o ka pomaikai ole-aole i lawe ia mai he kamahele i pulapula hokawowo no keia mau mokupuni a maopopo ole iho la i na kupa o ka aina ke koena aku o ka poepoe honua, a pela no hoi ko ka honua ia lakou.

            Ua manao wale ia o ka lahui kanaka Poinike ka poe i hiki mua ma na kapakai o keia mau mokupuni, a he lahui kahiko keia a i kaulana hoi ma na lawelawe oihana kalepa ana. Ma ka hoea ana o keia lahui kanaka ilaila, ike iho la lakou he mau mokupuna waiwai loa keia he nui ka piula a me ke kepau a he mau mea waiwai nui hoi ia a kakou i ike ai, a e hoohana mau ia mai nei ma ia mau kapakai i keia hoea. O na lua mine kaulana loa aia ma Konawala a ua pili kokoke loa i ke aki. Hookahi o ia mau lua mine kaulana i hala loa aku kona ohaka malalo o ka papaku o ka moana a ua @@@@@@@@@@@@ hana o ia lua@@@@@@ halulu nui o @@@@@@@ ka wa ino !!!!!!! ana o keia !!!!!!! waiwai, oia @@@@@ i ko lakou holoholo poala mau ana ina na kapakahi o keia mau mokupuni a i loaa ai ka piula a me ke kepau ia lakou me ka nui ole o ka hana.

            Ua piepiele aki keia lahui Poinike me na kamaaina o ka aina no keia mau waiwai ma ko lakou panai pu ana aku me kekahi mau waiwai e ae. I kinohihe lahui ahiu, nele a ilihune na kamaaina o keia mau makupuni, a i aneane no hoi e hele olohelohe. E aahu ana lakou i na ili holoholona, e kahakaha ana i ko lakou mau kino me na kakau uhi e like hoi me ko Hawaii nei i ke au kahiko. Na keia lahui Poinike i olo aku i Farani a me Belegiuma a hai aku la i ko laila poe: I kela mua pukoʻa aku nei a he ike wale ia aku no a laila mai, he aina hoi i kapaia o Beretania, i loaa ai a lawe mai nei makou i keia mau piula me ke kepau na keia mau olelo i hoopuninei nui i ka manao o na kanaka farani me Belegiuma e hele ilaila. Nolaila, holo la i ko lakou noho ana ma na kapakai hema o ka mokupuni i kapaia o Enelanu a e kapaia nei i keia wa o kent. A oia no hoi no he mau lahui ano naauao no keia, nolaila ua ao aku lakou i na kamaaina hihiu o keia aina me kekahi mau hana ano holomua ua holo aku kekahi poe Sepania a i Irelani a hookahua pu i ko lakou noho ana malaila.

            Pela mau aku ke komo liilii ana o na malihini mai hela me keia mau mokupuni a noho huikau me na kamaaina a no ia mea ua pii ae la na kupa Beretania i lahui ikaika a wiwo ole, a i anehapa mai hoi o ka ahui; ma na apana kua nae o ka aina kahi mamao loa mai ke ka mai; he oia mau no ka hihiu o ko laila poe kamaaina, a he mau apana aina hoi ia i hehi pinepine ole ia e na malihini o na aina e, he paakiki, he ahiu a he ikaika.

            Ua uhipaa ia ka aina me na ululaau @@@@ @@@@ @@@ lehulehu. He anu a me ke kou ke apanui o ka aina a me ke kou ka aina. Aole he mau alan@@ aupuna aole mau uwapo me na alahaka. a aole hoi he mau hale e kupono ai ke kapaia aku. Aka he mau wahi malumalu pupup hale ke ku kawalawala ana mao a maanei i uhiia me ka mauu, a e ike ia aku no ko lakou oiliili mai iwaena o ka polikua o na ululuau, me na auwaha i eli ia a puni, na pa haahaa no hoi e hoopuni ana i hanaia me ka lepo a me na apa@@@ o na kumu laau i kau ia iho kekahi maluna o kahi. He poe kamaaina mahi nui ole lakou, a e ola ana i ka io o na holoholon. He lahui akawai loa keia i ka ulana hinai e like no me ke ano mau o na lahui hihu a ua hiki ia lakou ke hana i mau aahu i ulana ia, a me kekahi mau loko noho ma ke kekulu ana i na pakaua a me na papa, he oi kela i@@ aku ko lakou akamai loa ma ia hana.

            Ua hana no hoi lakou i na @@@pa i ulunaia e like me ko ka hinai, a i ui pu ia no hoi me na ili holoholona aka he pinepine ole ko lakou holo ana a kaawale loa iwaho lilo o ke kai mai na kapakahi aku. Hana no lakou i na pahikaua o ke keleawe i awili pu ia me ka piula o ke keleawe i awili pu ia me ka piula aka he mau loko kaua paa ole e pepelu koke ai i ka hauna ikaika hookahi. Hana no hoi lakou i palekaua mama, na pahi puhaka liiliii a me na ihe a e hoi hope hou mai no ka iho i ko lakou manawa e kiola ai maluna o ka enemi ma ka huki ana mai i kekahi ili i hoopaaia mahope o ke au; au hanaia nohoi he wahi mea kapalulu mamua e puiwa ai ka lio o ka enemi. Ua mahae liilii ia ka lahui Beritania ilcko o na ohana he 30 a 40 paha, a e hoomalu ia ana hoi e na alii pakahi o kela me keia ohana me ko lakou kaua mau ana kekahi i kekahi me na lako kaua i hoikeia maluna ae, e like me ka mau i na lahui ahiu.

            He lahui makahehi loa keia i na lio a ua ao maikai loa ia na ho a loaa ia lakou na ike kupanaha. He lehulehu wale na ho o keia wahi o ke ano liilii nae a no ko lakou lehia loa ma na ano hana i ao ia ia lakou e hoomanao koke ae ana no kakou he poe kanaka naauao ko kea wahi. Ua hoomaopopo, a ua hoolohe loa lakou i na kauoha a pau mai na kahu mai; e ku oni ole ana iwaena o ke okook, ka weli a me ka halulu nui o ke kaua, oiai ko lakou mau kahu e hele wawae ana ilalo o ke kahua kaua. Aole no hoi e holopono wale ana kekahi mau mea hana a keia lahui ke ole na kokua ana akeia mau lio makai a hoolohe. Oia hoi ko lakou lawelawe a hooponopono ana i na kulana o na kaakaua a pela hoi i kaulana loa ai keia mau lio ma na moolelo. He mau kaa kaua hoi keia i kapili ia a keikei mai o mua a hamama pu no hoi o hope; e lawe ana ia hookahi kanaka hookele kaa a me 2 a e 3 paha poe e ae e ku ana iluna a e hoolei ana i na mea make maluna o ka enemi. O na lio hoi e kauo ana, au ao pono loa ia lakou i na loina; e holo ana me ka ikaika maluna o na kahua apuupuu pohaku, a iwaena hoi o na ulu laau, me na enemi o ko lakou mau ahu, e keehi ana malalo o ko lakou @@ wawae me ka mainoino, a e luku @@@ and me ka oi o na oahi kakiwi pa@@@@@ i hoopaaia ma na huila a elua o ke kaa i hoomakaukau ia no ia hana lokoino. I ka wa a na lio e holo puahi nui ana, e ku koke ana no lakou i ka wa a ke kahu kaa e haawi ai i ke kauoha. Alaila, lele koke no na kanaka kaua ilalo a hahau i na pahikaua maluna o na enemi mao a maanei, a e kau hou ana maluna o na kaa, a i ko lakou wa e pau pono ai iluna o na kaa, alaila hoomaka hou na lio e holo me ka mama nui.

 

MRS. THOMAS LACK,

 

HELU 81, ALANUI PAPV.

 

MEA KUAI A LAWELAWE I

 

--NA--

Mikini @@@@@@@@@@

 

White, New home,

Davis, Crown Howe

Me Florence

Na kui Mikini o na

ano a pau a howard na pepa ana lole o

na ano a pan a me

kela keia mea

 

NA LOPI MIKINI A KALAKA

HE AGENA KUAU I NA

 

Pu Raifela, Pu Panapana, Pu ki manu

na Poka, Lu, Pauda, Kukaepela

 

NA KAPUAHI AILA MAHU

 

Mai ke nui a ka liilii

 

            Ma ka lawelawe nui ana oʻu i ka han@ lima akamai o ka oihana hana pu a pela aku, u makau au e hooko kaulana ole i na kauoh a pau.

            O na auoha mai na mokupuni e hookohnia  2082-1y

FRANK GERTZ.

MEA KALEPA A LAWELA HANA MA

NA ANO KAMAA A PAU NO NA

Wahine, Kaikamahine a me Kane

@@@@@@@@@@

 

HOOLAHA KUMAU

Wilder and CO. (Waila ma)

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

Pacific Hardware Company

Na hope o Dilimahama Ma

Mau mea kuai lako hao

Alanui Papu. Honolulu.

 

Ua wehe ae nei o

y Anin

-HE-

Hale inu kope

Helu ekahi

Ma na kihi o na alanui

Hotele a me Maunakea 2090-6m

 

James Dower Oia noi o Kimo Kapiolani, Ka @@ mua o ka mokuohi Kapiolani. Ua @@@ kau oia me na lako apau, no ka hana ana i na waapa, a ne ka hana hou ana i na waapa naha. Ua makaukau oia me na wae, na umi a me na apana hookui e paa ai na wapaa, a me na lako e ae no ke kapili ana i na waapa. E hele mai ma kona hale ma Manamana Honolulu.2029

 

H. HACKFELD & CO

 

Mea Kelena nui a kuai kukaa i na

 

Waiwai lole, a me na mea hao

A HE MEA

KALEPA WAIWAI NUI

HALEKUA HOU

-ME NA-

LOLE HOU!!

Ka Halekuai makepono loa keia o neia kelanahale me ka mai ka loa o lole me ke  kihi o na

Alanui papa me kalepa

Na lole o na ano a pau na

Keonimana me Keikikane

 

He mau waiwai i lawe pololei ia inai no kei wahi a i wae pono ia no hoi i kulike me ka makemake o na makamaka Hawaii.

 

Ka hale kuai keia o ke kanaka Ilihune. He mea e lawa ai ka makemake o ka poe uuku o kahi loaa

 

O KO MAKOU MAKIA

 

E OLA KE KANAKA ILIHUNE

 

E hele mai a e nana pono, i ike a pau kuhi hewa

 

EGAN & CO

PAPA!PAPA!

ALA MA KAHI

LEWERS & COOKE

(O LUI MA)

 

na ke kahua kahiko ma alanui ma alanui pa e a @@

 

PAPA NOUAIKI

 

o kela a me kia ao

 

Na Pili o na hale o na ano a pau

 

Na pepa hoonani, Na pena o na wai e pau na kui mai ke nui a ka makalii, na @@@ puka na ami puka aniari, na ami o na ano a pau na aila pena o kela me keia ano na aila hoomaloo he lehulehu wale na aila e ae o na ano a pau.

Na wai vaniki

-a me na-

Wai hoohinuhinu anai

o na ano a pad ioa

na balaki ano nui wale

a ke hai ia aku nei ka lono i na makmake a pau na makaukau keia mau

 

Uku haahaa loa

E likeme kamea nolo ana manawa

laua a me ka mea puai

HELE MAI E WAE NO OUKOU

 

HOOLAHA KUMAU

Kakela a me kuke

HALEKUAI NUI O NA WAIWAI

E laa na pahiolo koi hole

hamale koi nui a me liilii kila

wili puaa, rula, apuapu, kui o na ano a pau. kala kaa, hao hoopaa

 

pohaku hoan, kepa, lei ilio, kau la hao ilio, pahi, upa, pahi umiumi, kalapu, kope hulu, pulupulu, oepa ka lakal, lina hao, ami, keehi, a me

 

-----KAULA OPU-----

 

Palau o na ano a pau oo, ho, kopala, pe, kipi  kau hao kope au ho a pe a aku kua bipi lei bi pi kaula hao bipi, uewa pa, uewa keleawe, hao piha piula, kaa palala, ipuhao. ipu

 

PA-PALAI MAKAU ME KE AHO

 

ILI WAI, PEPA holoi kopa ala, kaula uaina, huʻaka, ehi wawae, hulu pena a pela aku

 

Pena wali kini nui a me liilii o na ano a pau me ka pepa kuhi kuhi, pena keokeo, aila pena, aila hoomaloo vaniki moe

 

PENA HOOMALOO

 

----a me aniani hale---

 

Aha mahu, aila mikini, aila hamo

aila kaa, inika kamaa

 

PAUDA, KUKAEPELE, KIANA

PAUDA, UIKI IPUKUPUKUI O NA ANO HE NUI A LEHULEHU

 

LOLE MAKEPONO

 

@@@

 

AHINAHINA, KAI AKOA. KEOKEO, LEPONALO, HULUMANU UWE WAHINE, KUI HUMUHUMU, A ME KA LOPI

 

Ke kuike a loaa no ia ma kuhi e

 

Kakela & Kuke!

 

NA MEA PIULA

 

Mikini Humuhumu

 

Makini a WHEELER A ME WILBOX

 

MIKINI W IILOX ME GIBBS

 

NA MIKINI A

--K E M I N G T O N--

 

He nui loa na mea hao me na ukana ae o na ano a pau, aole hiki ke hai pau ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike

 

Laau lapaau Kaulana Lo@@

A DR. JAYNE.

LAAU HOOMAEMAE KOKO

LAAU HOOPAU NAIO, LA@@

KUNU, PENIKALA, HUAALE

PAAKAI, LAAU HOOPAA HI,

MA NA LAAU HAMO A PELA KU.

KAKELA ME KUKE.