Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 5, 29 January 1887 — EDISEPA FERIDO KA HIENA KAULANA O BAGALIA KA OLALI O NA MEA NUNA POHIHIHI. Ka Aina Lewa Pahaohao o Mauna Bevia. [ARTICLE]

EDISEPA FERIDO

KA HIENA KAULANA O BAGALIA

KA OLALI O NA MEA NUNA POHIHIHI.

Ka Aina Lewa Pahaohao o Mauna Bevia.

Kc Kuhikuhi Puuene Poupou Kamahao, a o ka Liona Hanu Meheu Pololei. He Moolelo Entl<wi i unuhi ia no kt A'uohea. NO KEKAHI mau sekona wale no keia hooho ana ae ona kanaka, aia hoi, halulu ana ka lio Baka Boloka imua o ka aha kanaka, a o Edisepa hoi ke noho ana iluna ona me kona mau helehelena i hele a mo'a unounoo Puna i ke ahi a ka wahme. Oiai ua Edtsepa nei eku ana imua o ke anaina maluna okona lio lele Ba ka Bo!oka, aia ka lehulehu ke ku la me na helehelena o ka eehia maluna o lakou a pau, aole e hiki i kekahi o lakou ke hoike mai i ka mea oiaio o Edisepa paha keia, aole paha.

I ka lio Baka Bolokae haa ana imua o ka lehulehu a alawa aku la na maka 0 Edisepa iluna i ka amana li kanaki a ike aku la oia i kana aikane alii e kau niai ana, ua makaukau na mea a pau, aohe mea i koe, oka holo wale ae no o ke kaula keleawe ma kona kani a-i. Aka, aohe hookahi mea e aa e huki 1 ke kaula, no ka mea, ua lilo na mea a pau i ka nana ia Edisepa, a ua ilihia lakou a pau. I kela wa, hooku iho la o Edisepa i kona lio a ku iho la oia, lele iho la oia mai luna iho o kona lio, aku aku la oia imua o ke alii Mokina a pane aku la me keia mauhuaolelo penei:

Eke alii Mokina e ola mau loa oe. Eia au o ka mea imi pohihihi au i hoouna ai ia'u e hele liuli ma ka honua, i ka mea hoi a kou naau i pohihihi ai, a o ka mea hoi nanā i luku kou mau kanaka, he oiaio, ua loaa ia'u ua mea pohihihi la, a eia ua mea la ia'u i keia wa, a ke noi aku nei au i kou oluolu, e hookuu mai oe i kuu aikane alii, ka mea hoi a'u i aloha loa ai, Ia wa huli mai la ke poo o ke alii Mokina me na helehelena kunahihi o ka makau a pane mai la me ka leo haalulu penei: E ke kanaka kamahao a'u i ike mua ole ai, aole au i maopopo nou, he oiaio aole o oe ka mea a'u i hoouna aku ai e hele e huli. oiai, aohe ona lio i hele ai, aohe ona mana kunua, aohe puolo ma konalima aohenaniokonamauhelehelena e like me kou a'u e ike aku nei, mai hoao mai oe e hoopunipuni ia u

Auhea oe e ke alii kuhihewa, e nana j i kau mea i ike mua ai.. Owau no nei o Edisepa, a e hoomanao ina olelo a kaua i hoohiki ai, e hele au iloko o na la he 60, a i hoi ole mai au, e make no kuu aikane i ka poho o kou lima, aka i loaa ka mea pohihihl aole e make kuu aikane, kuu alii hoi. Eke kanaka opio nani luaole aole au i poina no na mea a pau a'u i kamailio ai me Edisepa, ke hoomanao nei no au, a ina ooe 10 ia, alaila, e hoike koke ir.ai oe ika mea pohihihi, i ike aKU ai au ia mea, no ka mea ua pilihua kuu naau e noho aku !a nona, a no ka'u kaikamahine hoi i nalowale aku. I kela wa, ke haka pono la ka maka ona mea a pau maluna 0 Edisepa a me ke alii, to ke alii Heneri hoi, aia oia ke ku mai la ake helelei la kona mau waimaka oiii ua ike mai !a oia iaole keia he kanaka okoa, aka. o kana ! aikane punahele Edisepa no. I kela wa pu no, wehe ae la o Edisepa ike kiaha gu!a pohihihi a kahea iho la penei: Eke kiaha oke ala ona mea pohihihi, auhea ka pohihihi iloko ou ?

I kela wa koke no» oili ae la kekahi roau kaikaroahine ekolu, he elua aole i paa, a hookahi mea i paa i na kaulahao gula. I kela wa i oili ae ai o keia poe kaikamahine, huli mai la hookahi o lakou a pane raar la ia Edisep penei: Eia ka roea pohihih a eia mai ke pio hope loa. I kela wa * Edisepae kamailio ana, aia ka lehulehu ke hoopaapaa mai la me ka olelo ana o kekah» i kekahi. O Calaudila kela ame Ane Kamila.

Pane ae la hoi kekahi poe. ao!e keia o lakou, aka. he p-oekaikamahioe okoa wale no ke»a t aka no keia mau minute wale no keia hoopaapaa ana o lakou, aia Ane Kamila i ike aku ai i kona makuakane, ua lele Voke aku la oia a honi aku la i kona makuakane, ame kona kaikuaana Kan?eliba. He mea oiaio; aohe mea uwe ole i keia wa, a i keia wa pu i hooho mai ai ke anaina mai oa o e olelo ana: O Ane Kamila kela : O Ane Kamila kela !! O keia mau minute. he mau minute ia no ke kupilikii o na makaainana mai o a o, aohe mea paa o ka waimaka, a i keia wa, ua ike lakou ia Calaudila a he haohao hoi ko lakeu no kona hoopaaia ana me na kaulahao.

A i kela wa kuhikuhi ae la ke alii ia Heneri, me ka pane ana ae i kona mau koa, e lawe mai izya ilalo mai ka amana li kanaka mai. laia i hiki mai ai imua o Edisepa, lalau mai la kona mau lima haalulu ia Edisepa, i puliki ae la oia ma kona a-i a hom pu ae la laua, he mea oiaio e ka mea heluhelu, aole e hiki ī kou mea kakau ke hai ae i ka nui o ko laua aloha no laua iho, oiai o keia mau keiki no laua neia moolelo, ua ike no oe, he mau hoa'loha pilipaa laua ua hele pu, ua komo pu iloko ona inea oka moana, na hoomainoino a me na ehaeha he nui, a oiai hoi ua imi kekahi i ke ola no keka'ni, ua poino hoi kekahi i kekahi, a malalo o keia mau kumu manaonao. ua haule laua iloko oke aloha oiaio, hookiekie loa ae la laua i ko laua mau leo a uwe iho la me ka ehaeha nui, me ka puili like ana o kekahi i kekahi, me na poo e kulou ana a e hiolo ana ko laua mau waimaka me he pakaua la.

Oko Calaudila mau makua hoi, a me kona ohana, hele mai la lakou e uwe iaia, a he mea oiaio ua uwe ka le hulehu mai o a 0. No kekahi mau hora loihi keia uwe ana 0 lakou, a i ka mao ana ae, liuli mai la ke alii a hopu mai la ia Edisepa me ka pane ana mai penei: O oe e Edisepa, ke kanaka a ke kupanaha i noho ai, aole au i ike i kekahi kanaka inakau ole e like me oe ika imi ana i keia mea kamahao, ka mea ino nana i luku i kuu aupuni, a oka mea hoi a ko'u lahui kanaka i kanikau ai i na wa a pau, he mea oiaio, nani ke kupanaha ou, a me kau mau hana, a e hai mai oe ia'u. auhea ka mea pohi-

hihi ? Eia ka mea pohihihi o Calaudi!a nei no, aohe mea e aku; a oke ala ona mea jx>hihihi, ®aia aku la no \ hope, a o ke alii o ki mea pohihihi, aia aku !a no i hope a pehea la kou manao. I kela wa haalulu iho la ke kino o ke alii, a me na alii a pau loa, o na makaainana a pau i lohe i ka leo o Edisepa i olelo ae ai, ua kaumaha loa lakou a oia ka lakou i pane ae ai, nani ke kupanaha o keia wahine a me kana mau hana kamahao.

I keia wa a ke anaina e kaniuhu ana a o ke alii pu hoi kekahi, aia hoi, hakui mai la na leo o ka hekil/, pa mai )a na makani !ehulehu mai na kukulu hikina mai o ka honua, hoaka mai la ka malamalama anapu o ka uwila i ka lani pakuikui mai la hoi na leo ona holoholona o ka lewa i ko lakou mau leo o ka inaina, me he mea la he hana nui kokalani, ae, e ka mea heluhelu, maanei e ike kaua ike kumu o keia mau hana, ame na mea nona keia mau leo kalahea i ka lewa e hoopuoho nei ! 0 keia mea a Edisepa roa e bhe nei o Setiwa no ia e hoouka ana i ke kaua hahana roe ke alii o na mea jx>bihihi, a oke kupueu hoi o na mauna "Aniant Ehiku." 1 kela wa a Edisepa e lohe nei i ke» ia mea, aia kona lio Baka Bo!oka ke oni wale la no io a ianei, roc he roea la, ua makemake oia e hele. a oia ka Edisepa i pane aku ai. Makemake anei oe e hele kaua ? Kunou mai la ke poo o ua Baka Bola. he makemake no ota no ka hele ana. I kela wa, huli ae li ua Edisepa la a pane aku b i kaua aikane alii Heuen. E kun aikane aioha, eia au ke hele nei, a e noho o; no keia U wale no, a i keia ahiahi, e hiki hou mai no au. Pane mai l* o Heneii, aia waJe no ia i koa manao. aole au e aua wale aku ia oc. I kela wa, Ukei awiwi ae b ua Edi« sepa la iluoa o kona lk\ a iaia no a ka* ohi roai iua kaulawaha, ua lele koke tku la ua lio la, a nalo aku U iloko o ka iroo ana aka maka (Aeitif*n)