Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 6, 5 February 1887 — EDISEPA FERIDO KA HIENA KAULANA O BAGALIA KA OLALI O NA MEA HUNA POHIHIHI. Ka Aina Lewa Pahaohao o Mauna Bevia. [ARTICLE]

EDISEPA FERIDO

KA HIENA KAULANA O BAGALIA

KA OLALI O NA MEA HUNA POHIHIHI.

Ka Aina Lewa Pahaohao o Mauna Bevia.

Ke Kuhikuhi Puuene Poupnu Kamahao, a 0 ka Liona Hanu Meheu Pololei. Ht Moolelo Enelani i unuhi ia no kt Kuokoa. IKEA \VA A Edisepa i nalo akuai iloko o na ao o ka lewa, aia hoi, ua papalua ia ka ilihia maluna o ke anaina"ka lehulehu a rae ke alii pu hoi kekahi. Maanei e ka mea heluhelu e waiho kaua i ke kamailio ana no Edisepa, oiai aia oia ke !awe ia la ena kapuai kani o ka Baka Boloka,a e nana iki ae hoi kaua no ke alii Mokina a me kana mau hana. He mau hora loihi mahope iho oka hala ana aku o Edisepa, aia hoi huli ae la ke alii a ninau ae la ia Calaudila penei: E Calaudila ka mea a'u i kapa aku ai, 'Ka Hoku 0 Aina Ala nei,' nani ka wahine a ke aloha ole o oe, iloko o ka'u mau hana maikai ia oe, a me ko'u hapai pu aku i kou inoa a kiekie a Mo oe i mea nui ma kuu aupuni nei; ua like a like ke kiekie o kou inoa me ko'u nei, a o kou hanohano hoi 1 na la 1 hala'e, ua lilo la i mea e make ai no na kanaka o kahi mamao mai. He mea oiaio ka'u e olelo aku nei ia oe, ua makana aku au i ka'u mau kaikamahine i ka'mea nana e hanaino nei i ko'ū Ijhui kanaka ame na alii aku mamua o'u; a o oe pu hoi kekahi i makana ia i mea e loaa ai o kela mea pohihihi me kuu mnnao hoi, he mea okoa aku la hoi keia mea pohihihi; eia no ka hoi o oe rtd, oia ka'u e puana ae nei; 'nani ke (iohihihi o ktia mea ma ka'u ike.' Ua manao kuhihewa wale iho no au, he mea okoa la keia, he kupua la; a i< le he mau puali koa powa la hoi a i ele he mau holoholona hihiu Kupua. Eia ka ooe o ka wahine maka onaona i like me ka manu "Nunu o Mauna Alalaka,ke kuikele hoi nana i houhou ka puuwai o na keiki opio i make mauwale aku la mahope o kau mau hana lapuwale. Nani kou aloha ole la'u, a aloha ole hoi oe i ko kakou ama Makuahine, ka aina hoi au i noho ai mai kou mau la opio mai a hiki i keia la; i keia hora e kaawale aku ana oe mai o'u aku nei; e pau ana kou īke hou ana 1 kou mau [ mau makua; ka aina hanau, na hoa'loha, kau ipo, a me na ipuka hale nani 0 kou pa nei. Nolaila, ke ninau aku nei au i kou manao; pehea la, ua hana io no anei oe i keia mea ? Pane niai la ua kaikamahine lokoino la: Eke alii, he oiaio, ua hana au i keia mea e olelo ia nei, a na'u ponoi no 1 hana, na kuu inau lima, kuu manao, a me kuu kokua pu ia mai hoi e kekahi mea. Pane hou aku la ke alii, e hahai mai oe mai ka mua mai a hiki i ka hope o kau niau mea i bana ai i maopopo nau io paha ? Aole pah^. E hoolohe mai e ke alii i ke ano o ka'u mau hana ino i hana ai me kuu kino wahine» a'u hoi i r\e ai malalo o na hoolimalima no ke o kekahi mea a'u i aloha ai, "Ka Nani o na Aupuni Aniani Ehiku.' 1 kuu wa 5 makahiki. he\e akula au ma ke kae o kq kakou muliwai, oia hoi ka muliwai Mat(la.

la'u e nana ana i ka wai gliali o ka muliwai aia hoi, halawai mai la au me kekahi wahine ui loa nona ka inoa a'u e poina ole nei, "Nani Ehiku." O kana i pane mai ai ia u e kuikahi maua malalo o kekahi hana, no ko'u ano kamalii a puni waie no hoi t me kuu manao he pono, ua ae aku la au, a kuikahi iho !a maua, koikoi mai la oia u'u e kii au i kekahi o ko'u mau hoakula e hele mai makou e auau ma ua muliwai la, ae aku la au i ka iaU me kuu n\anao la he pono, a kiii aku la au i ko'u mau hoakula. Lawe aku la i ko'u mau hoakula ma ua muliwai la, he 8 ko makou nui ke hui pu ia me a'u. Oiai makou ma ua muliwai hiki mai la ua wahine la nona ka inoa o Nani Ehiku a kaili aku la i na kaikamahine a me na keiki kane nolakou ka heluna 7 a koe iho la owau hookahi, papa mai U ua wahine la aole au e kamailio t kekahi mea e pili ana i keia, Ae aku U au. Ua aloha 00 au i ko*u mau hoakula i ko Ukou Uwt it ana, a me ko Ukou

mau ra3kua hoi e kamkau ana no lakou aole nae au i hoopuka iki ae i kekahi mea e pili ana no lakou a oiai, owau ka mea i hewa, a na'u hoi i alako aku ia lakou no ka make niau loa; he mea oiaio, ua haule au iloko o ka hewa e'eele ioa i ko'u mau la epio. M4i ia manawa mai ko'u hoomaka liilii ana ike kolohe ana i ko ? u mau hoakula ai ka piha o ko r u mau makahiki i ka 15 a nui. le aae la hoi au i kela wa, nana mai la na keiki ui la'u mai la lakou No ko lakou ike ana i ka nani 0 ko'u mau helehelena, hahal mai la lakou ia'u me ka hookani ana mai i na mea kani i wahi no'u e puni aku ai ia lakou Ma ia hana ana a lakou, a aia makou ma ke kae o ka muliwai Eleele, oia no hoi keia muliwai a'u e hoowalewaie mau nei i na keiki opio a pau, a no kuu hanaino ana i kuu mau hoa'loha maikai, kapa aku la au i ka inoa o kela muliwai, o ka Mullwai Eleele. 0 keia poe keiki a pau i hahai mai mahope o'u, ua make wale no lakou a pau, mai na alii e hele ana ma na huakai a hiki ika poe e hele ana e huli 1 ka mea pohihihi, ua pau wale no lakou i ka make. 1 kela wa pane aku la ke alii Mokina penei: Mahea e hiki ai ka Nani Ehiku kanaka ke lawe ? Huli ae Ia ua Calaudila la a hooluli ae la i kona poo me ka hoopuka ana ae i keia mau huaolelo penei: He kiaha gula ua kapaia kona īnoa "Ke Kiaha o ke ala o na mea Pohihihi." O ka mana o kela Kiaha Pohihihi, he hiki ke omo i ka nnliona kanaka iloko ona me ka make ole; no ka mea, he mana kupua loa ko kela Kiaha. Pane hou al:u la no ua alii la, pehea hoi i ike ia ai o oe ka mea Pohihihi ? Pane aku la o Calaudila penei: O na poe mea imi pohihihi a pau, na'u wale no i lawe ia lakou no ka aina 0 ke ala o na Mea Pohihihi, no īea halepaahao o Keleawe Melemele, o ke kumu i hiki ai ia'u, ua loaa ia'u kekahi lio lele nona ka inoa o "Late ka Pohihihi," a ma kona mana pohihihi, ua hiki loa laia ke ale i na kanaka a pau loa a'u e makemake ai, a koe na mea a'u e makemake ni e hele pu.

Nolaila, o ka hewa a Nani Ehiku i hana ai, ua kaa ka hapanui maluna o'u, ake hui pu la mai ka'u mau niea i hana ponoi ai; alaila, ua ea ka inoa ke kapaia mai, owau ke Pohihihi o ka Honua; aia no i Aina Pohihihi ke ala o na Mea Pohihihi. Nani no hoi ke pohihihi o kau mau hana, wahi a ke alii i pane ae ai. A, akahi no hoi au a ike i kou aloha ole ana ia'u e like me ka'u mea i hai mua aku nei ia oe. Oka pau ae la no anei keia o kau mau hana ? Aole, oka hope loa o ka'u mau hana lapuwale, oia no kona lawe ana aku nei i kau kaikamahine, me kuu manao ho», aole la hoi au e loaa ana, eia ka e loaa ana, wahi a ua Calaudila nei. Pane aku 1» ke alii, pehea no la hoi oe i kii ole ai ia Edisepa e pepehi i kou wa i ike ai i kona hale ? Pane aku la ua Ca!audiia ala, eia ke kumu, ua oi loa aku kona mana i ko'u, a me kona lio pu, no ka hiki ole i ko'u mana ke ho-ano aku ia £disepa, nolaila, kauoha akku la au ia na Nani Ehiku e kii mai, hoouna mai la nae oia i kona mau muli pokii, a ia laua nae i hele mai ai, aia hoi, lilo iho ko iaua mana i mea ole ia Edisepa, a haule pu hoi me kona maluhia ia Edisepa, a lilo ka nani o Aina Nani i mea ole.

Nokeia mau kumu, aole e hiki u'u ke kii aku e hookoiohe iaia, a peU iho la i pilikia ai, a paa iho U au iloko o ke Kiaha Pohihihi, o ka pau loa ae U keU 0 ka'u mau mea i hana ai, nolaila, ke noi aku nei au i kou lokomaikai e hookuu mai oe ia'u a e kaU ou mai i ko'n hewa; ake hoohiki aku nei au imua o kou alo e ke alii, <4 aole au e hana hou i, kekahi mau hewa 0 keU ano.'' Pane aku la ke alii Mokina, no ka nui hewahewa o kau mauhanaino, a me kou kipi pu hoi i ko'u noho alii; noUila, ke haawi aku nei au > kou hoopai: E Uwe ia oe no ke aopuni o **Dever Bees [Nalo Vakiana] maUiia oe e ooho ai a pau kou mau U o ke ola ana maluna o ka honua nei, aole au e haawi aku i kekahi ai nau, aole he fa, aote he wai, aole pu me kekahi mau pooo kino. No ka mea, ua paa kuu manao e kau aku i keia hoopai, aole ho< he mea nana e wehe i keia olelo paa a'u, a o ka make oia ka mea nana e hoopoina i ko*a mau manao. 1