Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 9, 26 February 1887 — KA MOOLELO KAHIKO O ENELANI. Unahiia no ka Nupepa Kuokoa. [ARTICLE]

KA MOOLELO KAHIKO O ENELANI. Unahiia no ka Nupepa Kuokoa.

MOKUNA V. Evxlam malalo o Caxvte.

NOHOALII ae la o Canute ke al/i Oenemaka no EaeUni iloka ona makahikt he iS. He alii mai ! kai a o'uolu o,a 1 kooa mau la mua, a 1 ka ha!a ana he mau makahiki mahope iao, ua kupu mai 1a na manao ino ik>ko ooa a hoolilo aku la Ika lahui Sakona a me na hmauna o ke alii i make 1 mau enemi nona, a ua luku mainoino la Ukou. £ta kekahi o kana mau oieio e hoopuka mau ai: u O ka mea e iaw« mai ani i ke doo o kekahi o ko'u mau enemi io'u nei, e punaheie mau ou ia,u mamua oka hoahanau. " Ua hahana kana mau hahai ana mahope o na enemi, a ua iehuiehu ioa kana mau punaheie i iawe mai i ke poo o kona mau enemi imua ona. Ikaika ioa kona manao e pepehi ia £demana a me £de wada t na keiki a ke alii i kapaia ka "Iwiaoaohao" i make, a mahope o kona mau hoao ikaika ana e make keia mau keiki, ua īke iho ia oia aole e hiki. Noliila i meft e hooko ia ai kona imi, hoouna aku ia oia ia laua īuiua o ke aio alii o Suedena me ke koi pu ana aku 1 ka oluolu o ko iaila aiii e pepehi iho

i keia mau keiki t Aka ika hiki ana aku o keia mau keiki imua o ua Moi la o Sutdena, ua lawe ae la oia ia laua a maiama pono, aole hoi e like me na mea 1 kauohaia aku iaia e ha na, oiai he alii manao aloha keia. Ina paha i like ka manao o keia alii Suedena me ka nui alii iho o Denemaka a me ko Enelani, ina paha ua lawe koke ia ke o'a o keia mau keiki alii. Aole nae Dela; he kanaka oluo'u loa keia alii Suedena, he lokomaikai a he aljha i ke kanaka. Mahope iho 0 ka noho ana paonioni o ke alii Canute a me kona mau enemi i kapa aku ai, ua mare iho U oia me Ema, ke kaikuahine o ke duke o Normandy, ao ka wab : ne hoi i mare me ke alii Etelaieda i make, i kapaia ka pua 0 Normandy. Ma ia wa, ua hoi pono mai la na manao o ke alii Canute a ke ao kanaka, a ua loaa iaia he nohoahi hanohano, hauoli, waiwai a aloha nui ia e na kanaka. Lilo oia i kanaka haku mele a i mea puni mea kani. A iaia i komo aku ai iloko 0 na makahiki o ke kanikoo, ua kokolo mai la na hoomanao iloko ona no na koko he nui i hookaheia e kona lima ponoi, a no la mea, ua kaumalia iho la oia me ka luuluu, a ua hele malihini aku oia no Roma i wahi e hoonaemae ia ai kona lima paumaele i ke koko hala ole. Lilo oia ma ia hope iho i alii maikai me ka loaa ole he kue ia mai, a oia kekahi o na alii kaulana 0 Enelani ma ka hoooomaikai iloko o ia au.

Iloko aku nae o koaa au e holapu hele ana maluna o ka aina, ua hoike nui ae na kakau moolelo o ia au i na hana ano kupanaha a keia alii, oia hoi kona kukulu ana i kona nohoalii ponoi ma ke kahakai, a kau kanawai aku la i ka mana o na nalu o ka moana aole e popoi mai o pulu ka lepa 0 kona kapa alii, no ka mea, nona ka aina. Aole nae i hoolohe mai na nalu, popoi mai la l&kou maluna o ka aohoalii o Canute, a hoopulu iho la 1 na mea a pau. A ike iho la oia ua hoohokaia kona niau mapuna ltO, hehee iho la nei mau noonoo kupa naha ona, huli ae la oia a pane aku la i kona mau hoa hele: He mea e ka iike ole o ka mana o ke alii o ka honua nti a me ko ka lani alii nui, ka mea wale no e hiki ke oaoa aku i ke kai, maanei nei oe hoi aku, aole e oi aku mamua. No ka wa mua, ua komo na manao iloko o ka poe a pau i ike a i, lohe i keia kau kanawai ana o ke alii Ca nute i ke kai, he hiki iaia ke papa a ke kauoha aku " maanei oe hoi aku. w A i ko lakou i'<e maka ana ua hooiohe ole ia keia leo kauuha, ua liio ae !a ia i roea henehene nu» ia e la kou i ka like ole o ka mana o ke aiii honua me ko ka iani alii, ki mea hookahi e hiki ke papa i ka mana o ke kaL

Ao!e nae o keia waie no ke aiii naua i hoao mua e papa aku i na nalu 0 ka moana, aka, ua heie poleiei mai īa kauoha mai na alii mua mai a hiki 1 ko Canute au e nohoahi aaa i ka makahiki 1035; a make aku ia oia iioko o ia manahikL Oiai o a e waiho ana ma kooa moe make, e aiii ana 1 kona aho paupauaho a hookau aku i kona uhane, aia kan» wahine ka pua o Normandjr e ku ana ma kona aoao me oa wanuia haioiioi, a i ua alii la i webe mahe ae ai i kona mau iimhhi inaka a nana ako la maluna o kana wahine, komo mai la na hoomaoao ana o na keiki alii kuewa ana i molia ai i ko iaua oia i ke aupum o Suedena, a upoi hou iho 1a i kooa mau maka me ke aiii ana ae i kona abo hope ioa a make aku la. Noho iho !a na iahui Sakona a me Denemaka iioko o ke kanikao nona no kekahi mau la loihi, a ua haaleie iho ke alii Canute i kana wahioe, M"» mau keiei ekoiu a me ke aupunl Ma ia hope mai, ua pii ae la he ao poiuiuhi o ka nohona paonioni hou mawaena o na iahui eloa e nohoana ma Kormaitdy, a ua ne® ako Ia keia ao me ka malie no EneianL (Ā&ipe**)