Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 10, 5 March 1887 — Page 1

Page PDF (1.82 MB)

This text was transcribed by:  Laura K Manuel
This work is dedicated to:  Anakala Kaanana

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XXVI, HELU 10.      HONOLULU, POAONO, MARAKI 5, 1887.         NA HELU A PAU 2118.

 

HOOLAHA KUMAU.

LAR@NC@ WILDER                      @OLNEY @AILLANCOURT

ASHFORD                                                     ASHFORD.

(NA HOAHANAU AKIPOKA.)

He mau Loi@, Hoakuka, P@l@ ma ke Kana@@@, Kakaolel@, Luna Hooponopono a me @@@@@@ ana i no Palapala Hooli@o.

LAWELAWE ILOKO O NA AHA A PAU O KE AUPUNI.

@@@@@@@ NO NA PALAPALA PILIKANAWAI A PAU.

Ke@@@ Hana Helu 21, Alanui Kalepa, Honolulu Hale.                             2082-@y

@@@@@@@ Helu 348.                             Pahu Leta Helu 415.

 

Chas. T. Gulick.

Notari, a he Agena Hooiaio Palapala Kepa no na Paahana. He Age@a haawi Laikini Mare

HEA LAWELAWE OIHANA

A @@

AGENA KOMISINA

He mea Hooponopono Waiwai Paa.

            A@a ma ka Hale Pohaku o Kimo Kamibela, @@@@@ maluna e pili koke ana me ko ke Kani@@@@ Amerika, alanui Kalepa, Honolulu, H. I.

2110-@@

A ROSA. (AKONI.)

LOIO A @E KOKUA MA KE KANAWAI

He Luna Hooiaio Palapala.

KEENA HANA: Ma ke Keena Loio Kuhina.

tf.

 

CECIL BROWN.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI?

A he Agena Hooiaio Palapala no ka @@kupuni o Oahu

KEENA HANA: Ma alanui Kalepa.

tf.

 

GEORGE P. KAMAUOHA.

He Loio a he Kokua me ke Kanawai.

A @E MBA

ANA AINA.

E loaa no ma Kohala Akau, Hawaii

209@-@y

 

JOSEPH WILLIAM KELIIKOA.

He loio, a he kokua, a he pala, a he hoo@@ ke Kanawai. @ loaa no au make Keena @ @. M. Poepoe, kihi o na Alanui Alii a Anini, Honolulu. Ua hiki no hoi he hana @ na Palapala p@@i Kanawai e hola me ke@@an@.                                           1yr.

 

J. A. MAGOON, (Makuna.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

            Keena Hana, Helu 42 Alanui Kalepa, kokoke i ke Keena o Pekekona.                                                                                                                                             tf

 

JOHN MAHIAI KANEAKUA.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

HE MEA UNUHIOLELO MA KA OLELO BERITANIA A ME KA OLELO HAWAII.

            Keena Hana ma ke Keena o ka Loio Kuhina.

                                                1 @.

 

JAMES M. MONSARRAT.

                        (MAUNAKEA.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

He Luna Hooiaio Palapala.

            E hana ia no na Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima, a me na palapala pili kanawai e ae ma ka olelo Hawaii. Dala no ka hoaie ma ka moraki ma na waiwai paa.

            KEENA HANA: Alanui Kalepa.

 

KINNEY & PETERSON

LOIO, LOIO, LOIO.

KEENA HANA: Helu 15 Alanui Kaahumanu, Honolulu.                                        tf.

 

S. B. DOLE

LOIO, LOIO, LOIO.

He Luna Hooiaio Palapala.

KEENA HANA: Helu 15 alanui Kaahuman@

                                                                        2079-ty

 

W. R. KAKELA.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

He Luna Hooiaio Palapala.

tf.

 

E HITCHCOCK.

            (AI@UA HIKIKOKI).

LOIO A KOKUA MA NA MEA A PAU E

PILI ANA MA KE KANAWAI.

E ohi ia no na Bila Aie, me ka awiwi.

            KOHALA HAWAII

                                                                                                            2114-@yr.

 

WILLIAM AULD.

Luna Hooiai@ Palapala Kopa Paahana no ha Apana o Kona.

            KEENA HANA:        Me ke Keena o ke Kuo

@@.                                                                                                                tf@

 

W. C. AKANA (KALAUKI.)

He Mahele @ Unuhi-olelo ma ka oiaio Pake me ka olelo Hawaii. @a makaukau no hoi hana i na Palapala Kuai e Hoolimalima @@@@ ahu ma@@@@ o na Poho a m@ na Keena Helu 7, Alanui @@i, ma @@hi o @@@@@@ ana iho @@@@@ @ Hoa@@@manu.

2010-ty

 

HE HOOHENO NO HENERI.

Eia Heneri ke h@o nei,

ma na kaei anu o ka iewe,

Mea ole wale no e ka ino nui,

I ka hao a ka lio Uwepa Eleele,

I na paha oe a e ike ana,

Na aupuni Aniani Ehiku,

I laila oe la--e makole ai,

O ka mana kamahao o Eure@ula,

Ho aku ko mana kupanaha,

I ike i ka hale aniani,

Lua ole ka hana ia Setiwa,

I ke kino nui hoi me ka makalii,

O ka liilii p@kaua keia,

E li haukeke ai ko lehelehe,

A e akahele iki iho hoi oe--e,

O pa ka makani, Oehuehu,

Haina ia mai ka puana,

No ka poe heluhelu Nupepa.

 

Eia mai au o Heneri,

Ke hanu hele aku nei i ka lewa,

Aole no au e hopo ana,

Na makani paio elima,

Elima a'u pua e anoi nei,

Aia i ke aupuni Lipine,

Pehea jou manao e Setiwa,

Hookuu ia mai o Hone Gale,

A ia'u no a kalele aku,

Olapa ana ka uwila iluna lilo,

Ke lawe nei au a lilo loa,

A niniu ia pua maanei,

Hookahi no a'u mea weliweli,

Ke kaupaona ana kaumahao,

Alia oe e na Ipo Ekolu,

E hooniniau nei i ko'u manao,

He manao no ko'u e pili aku,

Me ka pua helu kahi o Bevia,

Aole nae hoi e hiki,

Ua pa e ke kiu o ka aina,

Alia oe e pulale mai,

E ka nani o na puhihihi,

I hiki mai no oe ua olu au,

E hooko kaua i ka iini,

Haina ia mai ana ka puana,

No na poe heluhelu Nupepa.

                                    G. S. K.

Kohala, Hawaii.

 

EDISEPA FERIDO

KA HIENA KAULANA O BAGALIA

KA OLALI O NA MEA HUNA POHIHIHI

Ka Aina Lewa Pahaohao o Mauna Bevia.

Ke Kuhikuhi Puuone Poupou Kamahao, a o ka Liona Hanu Meheu Pololei.

He Moolelo Enelani i unuhi ia no ke Kuokoa

            I KELA wa koke noilele aku ai ua lio Uwepe Eleele, a e like me ka imo ana a ka maka, kau aku la laua iluna o ke kuahiwi aniani ekahi. Aole i loaa pono iho he mau keehina wawae maikai no ua ho la, a@a hoi, elike me ka uhi ana iho o ka pouli i ka wa e napoo aku ai ka la, pela iho la no ka pouli i hohola iho ai, a he ma-u ana no na papalina o Heneri i ka honi ana iho o kekahi mea ma kona mau papalina kana i ike, a i ke kaakaa ana ae o kona mau maka, aia oia iluna o kekahi moe nani loa kahi i hiolani ai, he punua peepoli hoohaili naau ma kona aoao nona hoi na helehelena nohea i oi pa umi aku i ko na wahine ui a pau o ka Honua, nona hoi na maka poniponi e like me ka niho o ka moo Kalokekila o ke kapawai o Amezona ke aiai. A o kona ili hoi ua like me ka ili pala memele o ka "Ohia Rose" o Aigupita.

            He mea oiaio ka kaua e ka mea heluhelu e puana ae nei ma keia wahi, he keu aku keia o na mea pohihihi hikiwawe loa i hanaia.  Aole mamua aku.

            Aka, e nana kaua i na hopena ano-e o keia mau hana a ka lima o ka mea mana pakaha wale. Oiai ua Heneri la a kaua e nana ana i keia mea kamahao ana e ike nei, me ka nalu ana ae o kona naau i ka hopena i kau aku maluna o Edisepa kona hoa'loha, a oia kana i puana ae ai: O ka hopena like anei keia i kau mai ai maluna o Edisepa; ina oia keia, alaila, aole au e pakele ana i ka make, a e make ana paha au.

            I keia wa huli mai la ka wahine ui a pane mai la iaia nei: E ke kanaka ui, nawai i olelo aku ia oe e hiamoe me a'u, oiai, ua maopopo no ia oe, he kapu loa ia mea mawaena o na wahine a me na kane i mare ole ia.

            Pane aku la o Heneri; e ka wahine maikai aole nu i makemake no keia pili ana a'u me oe, a aole no hoi au i ike mua e hana ia ana au e like me keia, aka, me he hihio la na'u maluna o ko'u wahi moe, pela iho la i loaa mai ai ia'u keia mau haawina, a oia ka'u e haohao nei; pehea la au e hana ai i kaawale aku ai au mai loko aku o keia wahi?

            Pane mai la ua wahine la: E ka ui nohea papalua o ka honua, na'u oe e alakai aku i na wahi a pau au i makemake ai,ina nae oe e ae mai i ko'u wahi manao; aole ma ke ano ino, aka, ma ke ano maikai no, nona o

            "Maikai Kauai hemolele i ka malie, Kupu kelakela ke poe Waialeale."

            Aohe a'u mea hoole ina he maikai kau mau mea a pau e olelo mai ai, aka, ina e olelo mai ana oe e 'hihipea kaunoa hihi i Mana,' alaila, e nele no auanei oe i ka makana mai a'u aku, oiai, aole au i hele mai no ia wahi.

            I kela wa koke no i pane mai ai ua kaikamahine la me na helehelena huhu ae, ina aole oe e ae ana no ia manao, oia hoi ka noho pu ana mai me a'u alaila, e hai aku no au ia oe, ua nele oe i ka pomaikai ole ma kau huakai e hele aku ai, a o na mea a pau au i manao ai e loaa ana ia oe, e nele ana oe ia mau mea a pau.

            Me keia mau huaolelo ua kaikamahine la i pane aku ai, a lalau ae la oia i kekahi kaula keleawe e lewalewa ana maluna ae o kona poo, a huki iho la oia no elua manawa, ia wa koke no, nakolokolo koke mai la na leo wawalo o ka hekili, anapu mai la ka uwila a e like me ka imo ana a ka maka, ku ana kekahi manu eleele imua o laua a pane iho la i ke kaikamahine me ka leo kanaka penei:        Heaha ka huaolelo kuu haku?

            Pane mai la ua kaikamahine la; e lawe aku olua i keia kanaka lapuwale no ka hale paahao o Keleawe Melemele.

            Pane mai la ua mau manu la; aole kau he huaolelo aka, he mea na kou naau i lili ai.

            Iloko o ia wa, nalo aku la o Heneri iloko o ka imo ana a ka maka, a paa aku la oia iloko o ka hale paahao o Keleawe Melemele.

            I ka hookuu ana mai o na manu i ua Heneri nei a kaua, aia hoi, nana ae la kona mau maka ma o a maanei, he keleawe wale no mai na kaulauhao e paa ana iloko o ka lima o Heneri a @@@ @ @@ p@p@@@@@ @ @@@@ @@ @@@, @ @@ Heneri ike ana i keia mau poino i kau iho maluna ona, haliu iho la kono poo ilalo, a hookanaaho wale ae la no oia me keia mau huaolelo penei: 'Ua make au ma ke alahele o kuu aikane i hele ai, a kulu wale iho la no kona mau waimaka.

            Oiai oia e lulumi ia ana me keia mau haawina, aia hoi, hoopa iho la kekahi mea maluna iho o kona kua a pane iho la: Kaumaha ka naau ea?

            Huli ae la o Heneri a puana ae la penei, ae; kaumaha kuu naau e noho, oiai, aole au i manao mua e loaa ana au i keia mau haawina, a pane hou ae la oia. Auwe! he wahine ka oe?

            Ae, wahi a ka mea e kalele ana maluna o Heneri. Ke noi aku nei au ia oe, wahi hou a ka wahine. Aole anei ou makemake e hemo ae oe mai keia wahi popilikia ae?

            Owai hoi ka mea makemake ole e hemo, kai no hoi o ka'u ia e uwe ae nei, ina paha hoi he hiki ia oe ke wehe ae ia'u, alaila, e wehe ae hoi oe i hele aku ai au ma kau huakai.

            He manawa hemo wale no nou i na wa a pau, ina oe e ae mai ana i ko'u manao, wahi a ke kaikamahine i pane mai ai.

            Maanei, he mea pono i kou mea kakau ke hoike pono aku i ke ano o keia mau mea a pau i loaa ai ia Heneri, a me keia kaikamahine hoi. O keia wahine nana i ahai mai ia@ Heneri, oia no o Ke ala o na mea Pohihihi, ua haalele nae oia ia inoa ona, a o kona inoa i keia wa, oia no o 'Ka Nani Ademiana.'

            O ke kumu o keia kakamahine i haalele ai i kona inoa mua, no kona ike ia ana e Edisepa a me kona haule pu ana i ka hewa, a oia ke kumu nui ona i kapa hou ai i inoa hou nona, oia hoi o 'Ka Nani Ademiana,' ke ano o keia "ua ike-a ka nani, ' a i ole, "ua haule ka maluhia o ka nani.'

            Nolaila, ua maopopo ae la ia kaua e ka mea heluhelu na "Ke ala no o na mea Pohihihi" keia mau hana, a oia no hoi keia nani a kaua e ike nei iloko o ka hale paahao o Keleawe Melemele, ua maopopo ae la paha keia ia kaua e ka mea heluhelu, a e nana aku kaua i na hana a Heneri me Ademiana ;ala o na mea Pohihihi.'

            Oiai ua Heneri la e hoolohe ana i na olelo a ke kaikamahina, pane aku la oia: Owai auanei ka mea makemake ole ia mea o ka hemo, o ka imi nui ia o kuu naau o ka hemo ae o'u mai keia pilikia ae, a oia ka'u e noi aku nei i kou lokomaikai, e ae mai oe ia'u e hookuu ae mai keia noho pio ana.

                                                                                                            (Aole i  pau.)

 

LAUDILA.

 

KA NAITA HOOPAHAOHAO O NA

KAKAI MAUNA @E NA KAEI PALI O ITALIA

Ka Olali oke Kahua Kaua.

Ka Pueo nana i hoo@anihi ka Onohi malamalama o ka La; ka Ui kelakela i malamaia mawaena o na kuahiwi me na kuaiono; ka nani nana i hoomalule ka puuwai o na alii wahine a pau o Europa a i eha ka "eha lima ole a ke aloha."

Ka Makani Puahiohio Wiliau o ka Hikina.

A@oke Kupueu Iwikani o ka Makakila

            IA WA i paia kuli ae ai ka lewa i na leo hulo o na makaainana, a mahope iho ua ikeia aku la kekahi kanaka elemakule me ke kookoo ma kona lima e kuoe hele mai ana a imua o ke lii opio, a i ka ike ana o ke lii opio, ua nana pono aku la oia a ike aku la o ka elemakule nana oia i hookipa, a kahea aku la me ka leo nui e pii mai oe iluna nei, a oia no ka wa i pii mai ai o ua elemakule la a hiki imua o ke alii opio a lulu lima pu iho la laua, a pane mai la ua elemakule la penei:

            E ka naita puuwai opio hopo ole, ka mea a'u i manao kuhihewa loa ai aole la e hiki i kou mau lima opiopio ke kulai i ka ikaika a me ka mana o ka moo kupua, eia ka ua, hiki loa ia oe a me kou kino opiopio, nolaila, aole a'u mea nui e ae e kamailio ai, no ka mea ua lawa oe i ka ikaika.

            Ia oe hoi e ka Moi, mai manao oe e lilo ana keia ui nau a me kau kaikamahine, aole loa, aka o ke kaikuana o keia keiki, a o ke kane auanei ia a kau kaikamahine e mare aku ai, aka e ka moi mai kanalua kou manao i keia, oiai, ua hoouna ia mai nei oia e @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ mahine o ke aupuni aniani, a oia auanei kana wahine e mare aku ai, a o ua kaikamahine la ua hoopalau ia me ke akua poo walu, a ma keia mau la iho e ike ai kakou i kekahi mau hoailona ano e ma ka lani, a oia ko ianei wa e hakaka ana me ke akua poo walu, a owai ana la o laua nei ke lanakila, oia nei paha me kona lio kupua, a i ole o ke akua poo walu paha, ma e hoike mai na ouli o na lani ia'u, e hai aku no au ia oe e ka moi.

            O ke aloha no kou e kuu haku eia au ke huli hoi nei.

            Ia manawa i pane aku ai ke 'lii opio, alia oe e hoi, e noho mai oe a hookaa aku au i ko'u aie ia oe, ka uku hoi o'u o ka moe ana i kou hale, aole, aole wahi e ka elemakule.

            Ia wa i pane aku ai ke keiki alii Laudila i ka Moi, e haawi aku oe i umi tausani dala oia ka'u uku iaia, ua ae mai la ka Moi a hoouna ia aku la.

            I ka hiki ana mai i ka hora ekolu, ua liuliu ae la ke alii opio no kana huakai hele, i kona lio e ku ana ma ka nanai ua komo aku la oia iloko o ko laua lumi, a kahiko iho la i kona aahu kaua.

            I ka paa ana, ua puka aku la oia iwaho o ka lumi hookipa kahi a na 'lii e kali mai ana, i ka hui ana aku ua kike kiaha ae la lakou a ua inu ia ke ola o ke 'lii opio iwaho me ke kuikui lima pu ana o ua mau opio nei, e ukali ia ana hoi e ka ohana alii mahope aku.

            I ka hiki ana aku ma ka nanai, ua haawi ia na muki aloha ana, mahope iho ua iho aku la ke lii opio me ke kama aliiwahine, a hiki i kahi i ku ai o ka lio, ia wa i haawi ae ai laua i na aloha hope a kau ae la ke lii opio maluna o ka lio, haawi na aloha hope o ka wa no ia o ke alii opio i hoomalo mai ai i ke kaulawaha o kona lio, eia au ke hele nei ina e halawai ana au me na ulia o ka pomaikai alaila e hoomanao mai no au ia oe, aloha oukou a pau.

            Ia wa oia i wehe ae ai i kana pahikaua a o ae la i ka lewa o ka wa no ia i anapu ae ai ka uwila, a kui mai la ka hekili o ka wa no ia i nalo ano e iho ai o ua keiki alii la; i ka nalo ana aku o ke keiki alii oia no ka wa i maule iho ai ke kaikamahine alii, a i ka mohala ana pane ae la oia me ka nanahe.

            E na welelau makani-e

            E pa kolonahe mai nei,

            Ua ike paha oukou

            I ka mea a kuu puuwai i aloha ai,

            O kona mau maka

            Ua like me ka maka o ka manu

            He onaona a he nohea

            Kona mau nanaina a pau

            O kona mau owili lauoho

            He poki uliuli,

            O kona mau papalina

            Ua like me ke anuenue

            E na wihau o ka manawa

            E hooninipo nei i kuu kino

            Ua eha au ia oe e ke aloha e

            E maliu mai

            I ke keiki alii i hala aku ai ua hookele aku la oia i kona lio no kahi o ke aupuni e loaa aku ana iaia, i ka uhi ana mai o ka malu o ka po, aole laua nei i hiki aku i ka aina, aka ua hoomau aku la no laua i ke lele ana imua, i ka wanaao ua kau aku la laua nei iluna o kekahi mauna, a malaila i lele iho ai keia ilalo a ninau aku la keia i kona lio owai keia aupuni o ke kupua @aunenete ka Moi poo lio, ka mea i kapa iaia iho ka hookalakupua o na hana hoopahaohao, heaha kana mau hana pahaohao, ae e hai aku au ia oe.

            Ka mua, e hiki no iaia ke hoolilo i kona kino i na ano holoholona a pau, a pela hoi i na ano o na helehelena o na kanaka.

            Pane hou aku la ke alii opio, he ikaika anei oia aole paha, he wahi ikaika no aole nae e loaa ke kupua Lubano.

            O keia ka hoomaka mua ana o na kino hoopahaohao e loaa ia kaua.

            E iho hoi ha kaua i ke kulanakauhale, ae wahi a kona lio, ia manawa ua hoomaka aku la laua nei e iho, aole i u iho, ua hoea aku la laua nei i ke kulanakauhale he nani a he maikai ka waiho ana a ke kulanakauhale, ia laua nei e kuoe hele ana ma na huina alanui o ke kulanakauhale, ua piha kui mai la laua nei i na kanaka me ka hooho ana ae, he malihini ae keia e pono e holo aku e hai i ko kakou Moi, i kipaku ia aku ai oia mai ko kakou aupuni aku nei, a i ole e pepehi aku iaia a make.

            I ka hiki ana aku o ka lono i ka Moi @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

puuku, e kii oe iaia a e hookipa mai iaia me ka hanohano e like me ka mea i loaa i ko kakou aupuni nei, no ka mea ma na ouli i loaa ia'u i keia mau po aku nei, ke ike nei au oia no ua malihini la, nolaila aole pono ke kue aku iaia no ka mea he oi ae kona mana a me ka ikaika, o ko'u mau kino a pau a'u e hoopahaohao aku ai iaia aole e nalo ana, nolaila e kii oe a hookipa mai me ka hanohano.

            Ku ae la ka puuku a kahea aku la i na keiki alii he 500 ka nui, e hoomakaukau ia ko lakou mau lio kaua, a e alualu mai mahope o'u he manawa ole ua makaukau mai la na keiki alii he 500 ko lakou nui, puka aku la ka puuku me kona mau naita he 500, a hele aku la e halawai me ka malihini.

            I ka ike ana mai o ke 'lii opio i keia huakai nui e hele aku ana imua ona, ua unuhi ae la oia i kana pahikaua a paa ma kona lima, a hele aku la e halawai me keia poe e hele mai nei.

            I ka ike ana o ka puuku ua makaukau ka malihini no ka paio ana ua kauoha ae la oia i kona mau naita e mahele i elua mahele, a e ku kekahi ma kekahi aoao a pela no hoi kekahi mahele.

            I ka makaukau ana ua holo aku la ka puuku a halawai aku la me ka naita malihini, pane aku la oia, e ka naita ilihia, ma ke kauoha a ka Moi Launenete, e kii mai ai ia oe a e hookipa aku me ka ilihia ma kona hale alii, me na hoohanohano ana he nui, aole hoi me na ikaika, no ka mea ua hiki mua mai kou wanana imua ona, nolaila e apo mai oe i keia mau hoomaikai ana a ka Moi Launenete, a e alualu mai mahope o'u no ka hale alii, ia wa i kunou aku ai ka naita opio, huli aku la ka puuku a me ka naita opio a hele aku la no ka hale alii, e ukali ia ana e na keiki alii elima haneri.

            Ia lakou nei ma ka paepae o ka puka mai la ka Moi Launenete me kona kino pahaohao, oia hoi o ke kino he kino kanaka, a o ke poo he, poo lio, hele mai la oia a ku mai la imua o ke 'lii opio a huhu iki ua kulou mai la kona poo ilalo a pane mai la, e@ke alii kiekie ka naita nana e hoonaueue ka honua a me ka lewa, ka mea nana e hehihehi ku ke kapu o Mauna Aniani, ka mea hoi nana e lei ka opuu pua rose o ua aupuni la. E kipa mai maloko o ka hale alii o kau kau wa nei, a e hoomaha hoi i ka maluhiluhi o ka hele ana mai nei, ke oluolu oe e kuu alii kuu haku.

            Pane aku la ka kakou opio me ka olu waipahe, e apo au i kau mau hookipa ana e ka Moi Launenete, ka mea i kapa ia ka olali o na kina hoopahaohao he nui, ia wa i kani ae ai ka aka a ua mau alii nei a huli aku la lana nei komo no ka lumi hookipa malaila i halawai ai me na lede a me na alii hanau o ka aina.

            I keia wa i kauoha aku ai ke kupua Launenete i na aliiwahine o kona alo alii, e hele mai e lulu lima me ke kupueu o ka makakila, me ka hai pu aku, ina e makemake ana ke 'lii opio i kekahi mea iwaena o oukou, e hooko wale no oukou e pono ai.

            I ka makaukau ana o ka paina kakahiaka, ua eleu aku la na mea a pau no ka lumi paina malaila na mea a pau i ike ai i ka nani kamahao o Italia, me ka lelele o ko lakou oili owai la auanei ka mea e ke alii opio e makemake ai, e nune ana lakou ia lakou iho.

            Me ka oni pakaawili ana o ko lakou mau puuwai e hooninipo ana hoi ke kuko iloko o ko lakou mau naau, o ko lakoa mau maka he mau maka a ka hoohie, a me ka hoohai e kau ana maluna o lakou a pau, me ke ake nui o ke kau leo aku o ke alii opio, eia nae he neo ia, no ka mea i ka wa i pau ai ka paina ana, ua liuliu ae la oia e hele ma kana huakai hele, aka ua pane aku la ke kupua kai no hoi e moe hou ana kaua ianei i keia po, a ka la apopo hele aku oe ma kau huakai hele.

            Pane aku la ke alii opio, aole paha au e pono ke moe no ka mea he nui loa ka manawa o ka la, e hele no au, a kahi e po ai, alaila au hiamoe.

            Kai no paha e hoaumoe ana oe me na nani o ko'u aupuni, aole wahi a ke alii opio.

            I ka makaukau ana ua kau ae la ke alii maluna o kona lio, a oia ka manawa i haawi ai o na aloha hope, a huli aku la ke alii hele me ka olelo pu aku aia au a huli hoi mai alaila au hoaumoe i kou home alii nei.

            @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ma na huina alanui o ke kulanakauhale, o ka hora 10 ia o ke kakahiaka, e kilohi ana oia i ka nani o na alanui, aole i liuliu ua kapoo aku la oia iloko o ka ulu laau, i ke alii opio e hoomau nei i ka pii ana, a hala paha elua mile, ua halawai mai la oia me kekahi poe kanaka he 40 ko lakou nui, i lako pono i na mea kaua, pane mai la kekahi keiki opio e hele ana kau huakai i hea, e hele ana au i ka makaikai, ae o hele, kaha aku la lakou nei hele.

            Ia wa i huli mai ai kekahi kanaka a kamailio mai la iaia nei, ia oe e hele ai a hala mai keia ululaau, a komo aku oe i ka elua o ka ulu laau, e malama loa oe ia oe iho, no ka me@ ilaila aku nei makou a pau mai nei kekahi poe o makou i ka make, no ka mea o ko makou nui he 150, a koe mai nei makou he 40 wale no.

            I ka lohe ana o ke koa opoi, ua pane aku la oia, ina pela e oluolu oe e kuu hoaloha e alakai aku ia'u ilaila a o wau o kaua ke paio aku me ia, noho ae no hoi oe e nana ia'u a i pio au huli no holo.

            Ua ae mai la ua kanaka la a uhaele pu aku la laua nei, aole no hoi i liuliu ua puka aku la lakou nei mawaho o ka ululaau, pane aku la ke alii opio, he loihi aku no nae paha koe, ae ua like paha me ekolu mile i koe.

            Komo hou aku la lakou nei me ka hoauau ana aku i ko lakou mau lio.

            Pane mai la ua kanaka la, o kela kupua he hou loa kona noho ana ma ia wahi, no ka mea mamua aole he powa o loko o keia ululaau, a iloko o keia hooilo iho nei akahi no a ike ia keia mau hana iho iloko o keia ululaau a mai ka wa i hana ia ai keia hana puuwai eleele a hiki i keia hora a kaua e kamailio nei, me he mea la ua hiki aku i ka 4000 a oi aku poe i lawe ia ke ola, a ua nui ka uluhua o ko'u makuakane ua hoao mai oia e kii ma kona kino aka pahaohao ua ike pono ia ke ano o ua kanaka la, aole nae e hiki i kona kino ke pepehi aku no ka mea, he kanaka nui a kiekie ua like paha me 12 kapuai ke kiekie.

            Ia'u nae i hiki aku nei ua hoao au e hakaka me ko'u mau kanaka, aole no i helu ia, nolaila pela no paha auanei kaua, pela paha, e hoao paha ka pono.

            Ia laua nei no e noke ana i ke kamailio ua hoea aku la laua nei i kekahi kula malaelae, ia wa laua nei i ike aku ai i kekahi kekela nui a ka launa ole, ku iho la laua nei malaila a pane aku la ua keiki kamaaina nei, aia ka hale o ua kupueu nei ke ku maila, nolaila maanei makou e ku ai o ke kumu o ko'u hooikaika loa ana, no ka'u ipo aloha a me kona makuakane ua make ianei, a i@a ke ola nei no oia, oia iho la no he@ a hiolo iho la na waimaka o ua keiki la.

            Pane aku la ke alii opio, e kuu hoaloha maikai, e nana ae mai makau a holo, ina kaua e lanakila alaila e manao iho oe, maanei kaua e hoaumoe ai.

            Ia wa i hoomalo ae ai ke keiki alii i ke kaulaopu o kona lio, a kau ae la oia a hoomaka aku la e hele, aole i liuliu aku ka hele ana, aia hoi, ua ike ia aku la ua kanaka nei e auamo mai ana i kana koi kaua nui, ma kona puhaka e kaiewa ana kana pahikaua he @@ kapuai ka loa, ma kona kua e kau ana kana laau ihe, hele mai la oia a kokoke pane mai la oia me ka leo nui kohu hekili, e ka lapuwale nui, nawai i olelo ia oe e ae hewa mai oe ma kahi a ko'u mau lima i hana ai, o ke kanawai o keia wahi la he make, i ka lohe ana o ke 'lii opio ua pane aku la oia me ka leo nui, make aku ia hai a ia'u nei la he noa wale no, i ka lohe ana o ua kanaka ka@ahao nei i na olelo a ke alii opio ua pane mai la oia me ka leo nui i piha i ka inaina, e kahi keiki hookano, nawai la i olelo ia oe he noa na wahi, aole anei oe i lohe ua lilo keia wahi ia'u me ka ikaika a me ka mana, aole no paha oe i lohe i kuu inoa, aole wahi a ke kanaka pahaohao.

            Pane aku la ke alii opio aole au i lohe i kou inoa, aole ka oe i lohe i ko'u inoa o Sekine ko'u inoa ka mea i kapaia, ke kanaka ahiu o na kuahiwi o Lepanona, ka mea e noho mana ana maluna o kona mau kuahiwi.

            Ina oe no laila heaha hoi kou mea i haalele ai, a hele mai oe a noho ma keia wahi, aole anei no kou aeahaukae a me kou ikaika ole ke kumu o kou hele auwana ana mai ma@anei a @@@ @@ nei a hoomaka oe e pakaha wale i ke ola makamae o na kanaka, nolaila ke hooili aku nei au i ka hewa maluna ou, a o oe auanei ka luahi a ka make mau loa a hiki i ke ao pau ole.

            No keia mau olelo a ke alii opio i hoopiha aku i ka puuwai o ka nunui Sekina, kahihi e ike ana oe e kena wahi keiki lapuwale e kahihi ia ana kou naau i mea huki wahie kupa ai na'u e na wahi lapuwale ino.

            Pane aku la ke alii opio, ke hiki ia oe ke kahihi a ina aole e hiki, alaila, he mea maopopo o kou naau ke kahihi ia ana i kaula huki ai na kuu lio, nolaila e pono oe e haawi pio mai wahi ke alii opio, aole, aole loa, e make oe e ka mea lapuwale.

            Ia manawa oia i hapai ae ai i kana koi kaua me ka manao e hoomoe iho maluna o ka kakou koa opio, eia nae, mamua o kona hoomoe ana iho i kana koi kaua, oia no ka wa i pane ae ai ua nunui nei, e kuu koi kaua e hele pololei kou maka moo derakona a loaa kela wahi keiki lapuwale, e mahele iho oe i na apana like elua, i lawa pono ai na ipuhao keleawe elua, i moana pono ai ko'u aina ahiahi, ia wa oia i hoomoe iho ai i kana koi kaua maluna o ke alii opio, me ka manao e loaa pono iho ana ke poo o ua keiki nei, eia ka auanei he mea ole wale no ia i ka eu o Italia.

            I ka wa i hoomaka iho ai o ke koi kaua e iho iho, o ka wa no @ia o ka eu o Italia i lele ae ai me kona lio a hala iho la ke koi kaua a ka nunui i haule iho ai i ka honua, ua kapoo aku la kona maka a paa loa aku la i ka honua, koe wale no ke au e paa ana @ ka lima, i ka ike ana o ka nunui ua paa loa ke koi, ua hoomaka ae la oia e huki me ka manao e hemo, eia nae, aole he hemo iki.

            Ia wa i pane aku ai ke alii opio, ikaika ole maoli no oe aole he hemo iki o koi, ua hele a lapuu ko kino a hualala hoi ko aoao, aole nae he hemo iki, nolaila eia mai ka make a hele aku, ia @a oia i hopu iho ai i kana laau ihe, a owiliwili ae la oia i ka lewa me ka hoopuka ana ako, a ku ka'u laau ihe i ka aama kua lenalena, poha aku la ma ka iwi aoao, a puka la ma kela aoao, i kona manawa nae i ike mai ai i ka ihe a ka opio, ua hoomaka aku la oia e kupee me kona manao e hai ana kona kino i na apana elua, a hoomaka iho la oia e hina ilalo a waiho aku la ke kino nui o ua nunui nei i ka honua.

            I ka ike ana mai o ke aikane a ke alii opio, ua holo mai la oia a me kona mau ukali.

            I ka hiki na mai imua o ke alii opio, ua pane mai la oia e kuu aikane aloha ka ikaika lua ole a puni ke ao, ka mea nana i kaili ae nei i ka lanakila kamahao i keia hoouka kaua hahana mawaena ou a me k@@ kupua ino.

                                                                                                            (Aole i pau.)