Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 10, 5 March 1887 — HE MOOLELO NO Lonoikamakahiki KA Pua Alii Kiekie na Kalani. Ke Alii Nui o Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO Lonoikamakahiki KA Pua Alii Kiekie na Kalani.

Ke Alii Nui o Hawaii.

[RA*AU IA >0 IA MTEPA SVOIOX] Kc ani peahi mai Uka la-i o Hauoliia oe ckc alii e hoi; he mti ai it no ka!o raoa, o ka la no ka ir<ca nana āo'e he huaoieio aka i koe o ala waie, he lani no iiuna a he honea no i!ak>. he oka no a he kai ae no, he paia hale ae no, noho no la Maui a kani koo a palalauhala ; e hoolohe e kuu a'ii a pau ae la ka olelo a ke keiki i kana alii, aoie nae be hoolohe ia mai o kana. Pane ae la ka leo o ke alii me ke kalakala launa ole, e hoe aku o mui, e uli na hookele, aole kakou < hoolohe i ka ianei olelo inoino. Oka hemo aku la no ia o ka manu o ka waa mai ka lima aku o ke keiki, a ke hele la no ke |alii makai o ka moana a ke he!e nei no I ua keiki nei mauka o ka ain«. ! Oka holo' Hrō na waa oke alii a ! pae i Mokulau ma Kaupo i Maui no, I a pae ke alii ua hookipa aku la no na makaainana makea alii 9 ia au; noho ke alii ma ia wahi me ka luana ana i na hoohialaai ana i na kuhinia o ia aina he hoohalale wale no ka lakou nei ai a ke hoonanea la hoi ke alii i ka ! oluolu o ke ahe makani o ia aina a | hiki i ka po ana, me ka manao Ia o ua ! alii nei ua molowa ua keiki la a huli I hoi la, eia no ka ua hoaumoe pu no lakou ma ia wahi hookahi aao ia po, a

hiki i ke ao ana ae o ua po nei a ke alii e lualai nei i Mokulau, aao ae ua makaukau na mea ai a ke alii no ka paina kakahiaka, a pau ka paina a:ta, ua kena aku la ke alii e hoomakaukau na waa o kakou no ka holo aku no Hana i Maui no; a i ka makaukau ana o na \raa ua he'.e aku nei na kanaka a pau iluna o na waa, a mahope aku nei ke ahi a me kona Pukaua a kaulanaaina hoi oia o Makaku, a kau iluna o na waa. O ka wa no ia o ke 'lii i ike hou aku nei i ua wahi keiki nei no e hele mai ana a paa mai la no na lima ma ka manu o na waa o ke alii a pane mai la no e like me na olelo maa mau a kakou i lohe ai mamua iho nei; a o ua mau olelo la no i puka aku ai, ua lilo ia i mea e hou ia ai no ka manao o ua alii nei me na manno hae iloko ona e hoppuka hou ana no imua o ke keiki a me kona mau ho!o aku hoi kakou, aole e hoolohe ika olelo ake keiki. . Ae, aole au e noho i kau kaua mai; e holo ana au a Hawaii a i lanakila au, alaila, hoi mai au a hiki i Maui nei, e kalua ia ana oukou e a'u; o oe me k♦ makukane a me ko oukou ohana a pau. Pau keia mau olelo a ke a!ii, o ka holo aku la no ia o na waa o kana alii makai a mauka no keia e hele ai. A pae na waa oke alii i Hane-o-o ma Maui Hikina, a maiaila ke alii i luakaha ai he mau la o ka noho ana ; a ke walea la i ka olu o ka makani Inu wai Lauawa oua aina haaheo la o 'ka ua lani haahaa/ a ke ike nei ke alii o ka palena hope paha ia o kona wahi e pae ai o kona mau waa; a o Hawaii ka s pahu hope loa, a ihiia e hooiale ai na ii a Kaui, wahi a ka olelo kahiko : "Mai noho oe a hooni aku, I ka wai ua iana malie 0 pii mai aunei, Ohi hapuku koe ole mai, Ilaila aku tke maka 1 ka Ila kaula o Puapuakea, I ke koa kaulana o Hawaii."

Aia ike alii e lla la no kona mau manao e pii paumi U; ano kona uluhua loa hoi kekahi i ka liana a ke keiki! imua ona ma kela mau halawai ana me ia, aua ulu mai la ia inanao a ku i kona maKa. Pane ae la īa me kona leo i kana koa, kona mau kahuna, na kilo, na alii ame - kana mau aialo. Pehea kakou a pehea ka huakai a na ahi no Hawaii. Pane mai la na kilo me na kahuna a ke a'ii, e pono ke noho ka huakai a ke ftlii Hana nei a e hoouna paha i mau kiu i Hawaii e nana ai i ka nui o nu kanaka o laila a me ka uuku hoi; a ua pono kela manao imua o ke alii, no keia leo i hai ia imua ona. No ka mea t aole he nalo iki o kela mau huaolelo a ke keiki iloko ona. A ua pono ia manao, me ka ike ole o oke alii eia no ke noho pu nei no ke keiki i Haneoo nei me lakou, a ua noho kaawale aku no ke keiki ma ka hale okoa loa tne ka hoike ole mai i ke alii. Nolaila, ua noho ia ke anaina aoonoo ana i na kanaka kupono ke he?e i e kiu ai. a e kaapuni ai ia Hawaii a punl I ka noho ana o ke anaina alii e noonoo, ua loaa kekahi mau kanaka maikai a kupono !oa no k* hele ana aku e kio; oko laoa mau inoa p&kahi o Kekaapanio a me Kauhiaimokuakama, 0 laua na kiu a ke alii O keia mao kanaka e noho nei me | ke alii o Miui no Hawaii nr\ no ke alii | nui o Ha«raii nu I^nookamakahik?. 1 A»le i p*u.)