Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 16, 16 April 1887 — Kela me Keia. [ARTICLE]

Kela me Keia.

r..i m.inao o keia pule i hookau* «. :3 ,a 3 » tU '° ac * i- a rn.ii ka haki pa ana o ke■.«11 k :i o:n.u o ke kaiepa o kahi < A';. oi. No ka popopo no -jhJ. o ke kaawale ana aku la o i'- 1 ( iaukea no kekahi ua hookohuia o Antone ;J [,;.](> Kuhina, i Kiaaina no ka }{, m.ii ka makou niai Hilo e ij k: nu\ ina i ka pii punohu o ka u *jh: «> ki lua p«ie iluna o Mokua- ,, Hc wahi halialia wale nc i k , }!:! > }».>e e kahe hou ana ka pele; oia na hiona c ikea ia )a. l'.\ nialaniaia he aha himeni maloko ,j Ktuka;»i!i i ki Poakahi nei, a ;i ni.i.u na hana. Maloko o ka pa ;,ij iiu ia |k> no, ua nulamaia he ana!:il11 a inc na leo himeni a hiki i ke ,v> an.i (/, hoike ia inai e kekahi makamaka p u, e malunaia ana he aha mele, ma V.!i,.ija, Oahu, ke hiki aku i ka po i'. a keia pule ae, malaloo kealaVi; an.i a kekahi mau puukani o ua e'v,ik.ii la. Kt- li"ca mii nei na lono, ua hoouna Ul i<u U no ka Mokupuni o Hawaii e iu H :i. S. ( i. Waila he elua mau enesn > ka hoolala pono ana i kahi o a! ilia > e moe aku ai mai Hamakua a h ki i Hilo. o 'k.i nakeke o na kaa kikane i hui ; i i.i me n.t leo o kekahi puali anela ma H..;'.okaupu ae nei i ka Poakolu iho r.ci, nma i hoopiha [i ka lewa me kupiu |.■ij.u i> ka haualaoa. Mai kakahi.ua in.ii ka hosanaana a poele wale.

1 mnea anu kauwuhi opio i ka nana I:ni.i 1 11.1 hua manako nia k ihi a na mm c k,\u mau ai, haule iho la ka ai nulo') a na mo.i apama ka lae. "Taiin |i'.ilu moa." Ina paha he ai hou n.i ua paapaa ko lalo ai. M.i ka To\kahi ae nei Aprila. 18, he ni.1.1 hoomanao ana ma kekahi mau wahi mn Kapuukolo ae nei ma kahi o Mr. \ Mrs. Kaluna me na wahi mama!.i huna ai a ke aloha, no ka maewaewa n.ii i k.i pauahi nui i Aprila. 180 1886. Va ! iki. A'.i uu Kalaupipa he wahi popoki k-ipinaln penei: He elua waha, eha m.ik .1, ao ke kino mai ke poo aku, he a mwi no ia • like mc ke ano mau o : 1 ho'oholona. He ai no keia mau wai k i waiu; niamua kekahi a mahope kekahi. Ku hou no ma ko makou Keena nei he lct.\ e )>ili ana i ka eepa o na kahu--1 lapaau Hawaii, mai ia Mr. C. G. N. fu:n.ikuhailuea o Hookena, Hawaii. Ko ake nei makou e hooia loa ia mai id.\ oi.\ kvma inoa ponoi. E akahele ena I ikamaka no na inoa. M.i k\ Poalua nei i holo aku ai ka II Auihi Australui no Kapalakiko, me k.ikviu niau AHi, ka Moiwahme, ka Alii, a me kekahi heluna nui 1 I<> n.\ ohua. O Keoki Moeheau keme kan.i wahine; Mr. Kaiaiki, ' \'M, ame elua mau mea lawelawe 'k.i Mv>iw«»hine.

wahi onene mawaena o kekahi .1 me kana wahine makai ae nei o K..tk.»ako i ka Poaono aku nei i hala, a v»i ke kane i pap.ii aku ai i kan i wahtik\ ua hihia ae la kona lima i ke kula pepeia.) oka wahine a moku pu ae la ka pepeiao. Ho mau hora pokole mahope iho o Puka ana oka nu|)epa Kitokoa ika »1 >no nei, ua hoouna mai la o Mr. J. K īuka i ka haina o ka nane a D. I. u ailani ma keia Keena. Ua aponoia ka h.iina ua pololeK oia o " Palailuhek4hawai, tt aua loaa pono aku ka nr ak»na elima po -lcta ma kona lima. M \ kekahi mau kakahiaka o keia niau la i hala iho r ei, ua ike ia aku la W-kahi oko makou makamaka mauka u v» ka hale waapa o ka Moi me ka i auku hao e noke ana i ka uhau i ka il| 0 ke kai, eia ka he puhi, ua eleu no nae IVe kaka pahi ana me PuhL He elua nau koa wahine malalo ona. I na bete 0 Kaumakapili e kani ke ike ahiahi P.»alua nei me ke aie*na, aia kekahi wahi elemakule e hele ana ma ke alanui Maunakea, puana ae la oia, M Ka !o ka iho aku no hoi mao o ka aoao mau, loheia ana nei mea kupanaha e kani nei ma ka ipuka oka lanL* Aloha no na leo walohia o «ano.

Ma kekahi manao heiuhelu ma ko makou aoao eha e ike ia al t ua hoohoio lokahi ae na m&kaainana o Kona Akau e kukulu i kia hoomanao no ka Hon. G. W. Pilipo i make. He holina ka i loheia ma Kuloioia i ka po Poaono nei i hala mai kekahi wahine ae, eia ka auanei i haawi kalouaa ia no e kana wahi Adamu i hele a luhe i ka wai a ke kini A ua hoaumoe aku la nae ua wahi Adamu nei i ka Halewai no $6 o ka po. Oka heluna awelike oka nui ena mamalu i hanaia ma Amerika i kela me keia makahiki, aole e emi iho maialo o 7,000,000, a ina e kukulu lalani ia keia mau mamalu me ke kowa o 3 kapuai mawaena o kela me keia mamaiu, e loaa no na mile he 5,000. O na aina wela kahi i hana mua ia ai ka mamalu oia o Aigijpita, Inia, a lehulehu wale aku.

I nmau aku kikahi makui i kana mau wahi kamaiki, " he ao ia no oukou ika pule ?" Pii ae la ka lima o kahi kamaiki kane ma ka lae, ka poahiwi, a me ka umauma, me ka hoopuka ana i keia mau huaolelo: "Na Fao, na Son, na Poholo-kuke, amene." A pela pu no hoi kahi kamaiki wahine i panai aku ai penei: 44 Na Fao, na Sona, na Tahuli-tute, amen;." Aia wa i alala

mai ai ke kao. Ua hookahua iho ko Kenela Bulona manao, (Kuhina kaua o Farani), ua lilo ke kuhina nui Salibure o B(ritania i enemi niakawelawela loa no Farani, a ua pane oia penei: "He enemi ino lot o Salibure; ke hookawowo nei oia i na hana ino a pau e poino ai o Fara ni, a me na hoouluulu no ke kuee e kahe ai ke koko ma ka maka oka pahikaua. No ko Farani aoao iho, aole loa oia i aa e kauo pu ia iloko o na hana o ka noho aia enemi rne Beritania ' Ma ke ahiahi Poakahi nei, ua ikeia aku kekahi paahao nialoko oka pa Aliiolani Hale e kuipalu ana Ika ihu o kona hoa paahao, a paki liilii ke Koko oka ihu. Kekahi mau paahao īho hoi, e auaa ana, e olohelohe ana imua o ke akea aohe IoL-. Aohe luna i ike ia ua nui ka hilahila o ka lehu lehu e maalo ana ma ke alanui i keia poe. Auhea la ka pono 0 ke kanawai ma o na luna la ? Ma nehinei, ua hopuia iho la kekahi keiki ma ka nuku 0 Nuuanu e kekahi |)oe kaiiaka mai Punaluu mai, a o kona kumu i hopu ia ai, no ka aihue ana i kekahi wati gula, he mau paa lole me 130 dala. He miu la loihi mahope o keia aihue ana, i nalowale ai keiakeiki, a hiki i kona wa i hopuia ai, Oa loaa aku la ma kona kino ka wati gula a me $14.50 ma kona pakeke, ame kekahi pila gita. Ua oleloia, o keia no kekahi o na keiki o Keoneula i mahuka ai he eha paha mahina i hala ae nei, aua ikea ka nui o kana mau hana kolohe ma na pali Koolau.

Ua lohe mai makou, eia ae nei ma alanui Maunakea kahi wahine kilokilo, penei ka mea i loheia mai: Ina e hele aku hookahi kanaka a wahine paha, e olelo koke mai no ua w*hme nei: Auhea īho la ka hoi kou kokoolua? A ina elua mea e hele aku ana, e olelo koke mai no kela, he ekolu a eha a elima mea e hele aku nei. Me ka ike no he hookahi kino kanaka ola, he kino uhane nae paha kekahi, oiai he wahine ike keia ike kilokilo. Ma ko makou noonoo ana, he hoonohonoho akua ke ano» He wahine keia na kekahi liiua 0 ke aupuni ma ka halepaahao 0 Kawa, a he hana hoi ka kana wahine e kumakaia ana iaia. E pono e hoopau loa ia mau hana eepa.