Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 16, 16 April 1887 — KA MOOLELO KAHIKI O ENELANI. Unuhiia no ka Nupepa Kuokoa. [ARTICLE]

KA MOOLELO KAHIKI O ENELANI. Unuhiia no ka Nupepa Kuokoa.

MOKUNA VIII ENELAXI MALALO o WiLIAWA I . KE DUKE LANAKILA 0 NOMANA. INA hoi heluhelu:—Nfa na helu mua t hala e ptli ana i ka nohoalii o Eoehni rr.ab!o o keia Wiliama, ua hoikeike aku ka mca kakao t ka puni a keia alii oia ka hahai holoholona, a oiai oia e noho ana i ka ihiihi o ka nohoalii o ke aupuni liona, aole loa oia i waiho | ae i keia hana puoahele ana o ka hahai | holohoholona, oiai ka aina Uoko o ka enaena o na mea kaua, a he mea paha na kakou e manao iho ai, aole loa hookahi kanaka e hiki ke hoohana i kona 1010 ma na mea a pau mawaho ae o kekahi hana ano nui loa e holojx>ao ai ke hahai ia maiuna o kona ala.

Mamuii o keia hana a ke alii Wiliama, ua papa aku la oia i na kahua kulanakauhale a pau i hooneoneo ia ai eke ahi ma o, kela po 1 po»i ia ai oia, aole e kukulu ia i hookahi wahi hale, aka, e kanu i na iaau o kela a me keia ano, a e hoolilo i kuahiwi ululaau no na dia ame na holoholona e ae. Ma kekahi mau taona ua puhi ia na hale i ke ani, a ua hoolilo pu ia i ululaau holo no na dia. Nui ka poino 0 na makaamanana e noho ana ma keia wahi, a na ia mea hoi i kipaku aku he heluna nui o na kanaka e noho iloko ona poopoo kuahiwi; ao ka nui o keia mau wahi i hoolilo ia i mau ululaau, he 69 uluiaau, no lakou na tausani eka he lehulehu. No kekahi wa loihi, ua uluwehiwehi koke ae la keia mau wahi me na laau, aua hoopiha pu ia me na holoholona hihiu he nui. A iloko o ka hapanui o kona mau la i ola ai 1 ka 21 o kona mau makahiki i nohealii ai ma Enelani, ua hele mau aku oia iloko o ka ululaau i ka hahai holoholona me kona mau ukali; a ua oleloia no hoi ua make kekahi keiki a Wiliama, (oia hoi kaehaokanamaukeiki i hoikeole ia ma ka helu i hala) mamuli o ka hou ia ana e ke kiwi o kekahi dia kane.

No kekahi nianawa loihimahope iho ua komo hou iho la ke alii Wiliama iloko o na kuee me ke alii o Farani e noho ana ia au, a he mau aina ke kumu o keia mau kuee. Oiai nae keia uluaoa hou oka aina, aia ke alii Wiliama ke waiho la ma kahi moe no Kekahi mai, a ua hele mai la ke o o na olelo ikaika a ke alii o Farani a hiki imua o Wiliama ma kona wahi moe. No ia mea, e like me kona ano mau ka wiwo ole, kt?lhe ole, a me ka oi'kela aku o ka huluaa ma na hana o keia ano, ua ab ae la oia mai kona wahi moe ae, a hoeu k )ke no i kona jnau koa no kekau?, pela no hoi ke alii o Farani i panai ma; ai i na koa ma kona aoao a kaua iho la laua.

Ma ka makaikai ana i na helehelena 0 ke kaua hahana i hooukaia e na aoao a elua, ua ikea aku la ke kaheawai o ka lanakila ma ka aoao o ke alii o Farani, a ua aneane e lilo aku ria ka hanohano oke kahua kaua; aka nae, aole loa 1 hooki o Wiliama i kona nee mua ana, oiai ka make koikoi e ukali ana i kona mau koa- Ike alii Farani nae e hoo kikaha ana maluna o kona lioiwaenao na kahua hale i puhi ia i ke ahi, a e kupu mau ae an& na manaolana iloko ona no kona lanakila hiwahiwa maluna o ka liona o Nomana, ua hehi hewa aku la kona lio i kekahi momoku ahi e a ana a wela ae la kona wawae. Na i'a mea i hoopuiwa ae i ka lio me ka ikaika a holo aku la me ka pupule nui. Haule aku la ke alii Farani ilalo o ka honua a loaa he mau ūalapu mainoino ma kona kino, a mamuli o keia pomo ana i lulumi aku ai na koa ma kona wa hi e waiho mauleule ana me ka nana ole ac i na enemi e hoomau aku nei i ke kaua. Ano ka hopena o keia kaua ana, ua haawi pio mai la ka aoao oke alii Farani i ka lanakila no Wiliama ka liona o Nomana, īwaena oka maewaewa a me ka luku nui ia.

He mau la mahope iho, make aku la kc alii Farani me ka hoopaa ana i kona hooilina hope e haawi ana i na aina a me na kanaka an» i noho hoomaiu loihi ai no kekahi manawa malalo o ka hoomalu ana a Wiliama. Mc ka lona hou ana ia Wiliama keia hanohano o ke kahua kaua a me kona kulana wiwo ole, ua haawimakaoaaku laoiai kana keiki ia Henere ia elima tansani dala gula he hoike no kona hoomaikai mamuh o kona manao kiekie nans i kuhikuhi ke ala kaua e lanakila ai kona mau koa. He mau la loihi mahope mai, a o ka 21 makahiki hoi ia i neaoalii ai o Wiliamamaluna aEnelani, make ihola oia. Alaila, ala like mai la'nakeikianae koino na pomaikai a me ke aupuni o ko lakou makuakane i mla ai no 21 makahiki, a no lakou na mooielo e hoike ia aku ana i keia pule ae. (Aoh / pau,)