Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 22, 28 May 1887 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII. Ka Nupepa Kuokoa.

 

Paiia e THOS G THRUM ma ka Halepai o ka Hui "PRESSPUBLISHINGCOMPANY," Kee@@ Hooponopono, ma na kihi o Alanui Moi@@hine me Nuuanu.

            E hooauna muaia mai na Olelo Hoolaha ma ke Keena Hooponopono mamua ae o ka hora @@@@ka awakea o na Poaha a pau. Aole e @@@@kaia na Olelo Hoolaha ke laweia mai @@@@pe o ka horo i hooikeia maluna. E hoo@@piha aku ana makou i keia rula maluna.

            E hooili mai i na leta a pau a me na kanoha a me ka uku pepa ia KA NUPEPA KUOKOA ma Honolulu. Ina e loaa pono ole aku keia pepa i kona poe lawe, e hai mai me ka hakalia @@e i keia Keena.

            O ka uku a keia pepa e haawi ai i kona @@@@, he umi keneta no ke dala, koe ka @@@@ o Kona, Oahu, a me kekahi mau apana e @@ kahi nui o ka luhi i ka halihali ana i ka @@@ ma ia mau apana, e hooiia ka uku luna.

 

Kela me Keia

Haule hou o o Laudila i keia pule, aohe ikea mai o kona mea kakau. Aia la ihea? Ke lohe wale ia mai nei, e holo aku ana kekahi lala o ka Papa Ola Hawaii i Samoa no ke kukulu ana i Papa Ola malaila. Owai auanei la?

            He elua la e malama ia ai ka heihei o ka Nai Aupuni Kamehameha. He eo @o heihei e malama ia ana ma ka la @o, a he eiwa mai i ka la @@ ponoi. A hala lea ae keia mau mahina, e @k@@ aku no ke kupu kela ae o na hale pohaku ma ke kahua pauahi me ke kilakila. Ua paa ka hapanui o ke kahua, he wahi iki koe.

            Ke hoea mai nei ko kakou mau poahi o ke taona e Iubile Milenio ai ko Nubia mau manu inu wai, oiai ke hoa@ki mai nei ka nani o ke aliiwahine o ka lewa e lana hauoli ai ka manao.

            Ua unuhi ae nei ka hui kinipopo Hawaii ia lakou iho mai ka paani hookuku ana me na hui Honolulu a me Benedica i keia kau paani. He poe naau pokole ka keia, he paupauaho koke.

            Ke holoke mai nei na niho nau o ka mikini wili kalo palaoa hou loa i hana ia mai nei, aia i Wailuku i keia mau la. O ke kalo palaoa keia i hoikeikeia mamua aku nei, a i hoolaha nui ia ma na pepa.

            Ua wehe okoa ae nei o Hawaii po@@i he lua ahi demona waiona e hoilikole aku ai i kona mau hoa kanaka, a eia ke ku nei ma ke alanui Moi me Nuuanu. He hale inu rama keia no Palekaluhi.

            E hoomakaia ana he halawai haipule ma Queen Emma Hale ma keia la Sa@@i, Mei 29, i ka hora 3 auina la. He halawai kumau keia no ka pono o ka poe Hawaii. E kamailio ia ana ma ka olelo Beritania. E komo lehulehu ae.

            Ua papa lealea ae kekahi mau paele maloko o ka Roiala Hotele me na puupuu lima i ka Poakolu nei, a o ka hopena, oia ka hoo'ei ana aku o kekahi i kana mau alu ikoi o ka ai hoopau ma ka waha, a paku liilii ana ka wai ulaula.

            Owai kou inoa ponoi e "Hanu Mea Hou" o G. H. Plantation? E hai mai ia makou me ka oiaio i hoopukaia aku kou luhi. A owai hoi ka mea nana ka @@@a manao i hoouna mai nei no ka hoopuka aku malalo o ke poo "Hana Aloha Ole?"

            Ke loaa ole na keakea, e malama ana ka hui paele Honolulu he anaina hoomakeaka maloko o ka Hale Mele Hou i keia po. Mai poina i ka hoon@@@ ae malaila i ike i ka lakou mau @@@@ hoopehu lehelehe. O ke kelekele puaa no ia e lilio ai na pepeiao i ka ua me@ o ka liliha.

            E haiolelo ana o Prof. W. D. Alexander ma Queen Emma Hale i keia po, Mei 28, i ka hora 7 me ka hapa. Kona kumumanao oia no ke "Kulanakaahale o Ierusalema." E hoike ia ana na kii nana a me na mea milimili e ae. No ka pono o na lala o ka Hui Queen Emma keia haiolelo.

            Ua kukahal@ke ae kekahi mau wahine i ke kau wahi kaaka no ka uku ole ana ike kahu kaa, oiai na ua wahi kaakala i koi ia laua e kau ma ke kaa, a i ka hiki ana nae i kahi i makemake ia, ua koi mai ke kahu kaa i ka uku a na keia mau wahine i hookaa. Ua hele loa ae na leo o keia poe i ka hoopaapaa ikaika, aohe nae he hohoa. He ona ke kumu.

            Ua apahu pu ia ae na manamana lima o kekahi pukiki hana o ka mahiko o Waikapu e ka mikini oki ha ko, a o ka wiliki hoi o ua mahiko la no, ua aneane e lele loa kona mau manamana elua i ka pahi oki ko mai kekahi kanaka mai, oiai laua e lawelawe pu ana i ka hookomo ana i na ko iloko o ka @au. He manaonao na poino i loaa ia laua pakahi.

            O ka  helu o kekahi kaa i haule i ka hanahuna o kela pule aku nei nona ke kahu kaa hiamoe oia ka helu 63. Pono i ka makai o na kaa e makaaia i keia mau kajua hoolulu kaa, oiai he hemahema nui keia. Ma ke kakahiaka Poaha nei, ua ikea ke kahu kaa o ka helu 187 e huli ana ke alo iluna ua hiamoe ma kona kaa. Ua ike pu ia kekahi mau kahu kaa e ae e haalele wale ana i na kaa me na lio a hele aku ma kahi e hoonanea wae ai.

            Ua welo ae na kahakahana hae ma na huini kia o na moku a me ko ke taona nei mau pahu hae i ka Poalua nei no ka hanohano o ka la hanau o Victoria, Moiwahine o Beritania. Ua malama pu ia ka heihei waapa na ka hui Honolulu ma na hora kakahiaka.

            Iloko o keia la a makou e hoea aku nei ka piha ana o na makahiki he 30 i waiho kino lepo ai ka lunakanawai kiekie mua o ko Hawaii Pae Aina nei, Hon. Wm. B. Li; a hiki hoi i ka la apopo, ka la 29, i piha ai na makahiki he 23 mai ka make ana o Kamamalu. He mau la hoomanao no keia i paa ma ko Hawaii nei moolelo.

            Pakele kahi mokuahi uuku Vassa o A. Herbert mai puhia loa ia i ka moana i ke ahiahi o ka Poaha nei mamuli o ka haki ana o kona kano huila, mawaho ae o Puuloa. Ua lele kekahi o na kanaka iloko o ke kai a pae i ka aina, a nana hoike loa ae keia poino i ke Kuhina Kalaiaina, a ua hoounaia aku o Eleu e huli. Loaa aku e kamau ana no ke aho, aohe i lele.

            Pakele ke kau wahi kaa huila lua ma alanui Moi mai nahaha, a pakele pu no hoi me ka mea o luna mai poino a he make loa no paha. E ku ana keia kaa me ka lio a me ua mea la iluna ma ke kae alanui ua hiamoe ia, a mai ka hiamoe ae i puiwa ai ua kahu kaa la a puiwa pu me ka lio. E ole ka hapapa ana aku o na lima wikani o ka hanuhanu mea hou iaia i kaalo iho ai ma ke kaula kaohi, pakele ai. Ka hua keia o ka himoe.

            Ua ike ia aku o Keoni Samu Kekukahiko i ke kulakuai ia ana ae e na kamalii kuene o ka hale aina o H. J. Nolte i ka Poalua nei, a ku olohelohe ana iwaho o ke alamui aohe ke kuka, ka papale a me ke kookoo. Ua hai ia mai ke kumu, oia kona noi hou ana i kana hapaha i uku ai no ka pahupahu biliodi, oiai kona wahi hoa pahupahu, he wahi keiki-lima opili, ua mio aku la a nalowale. He mea pakake ka hoi ia o ka namu—"Ai wani mai koata bake." O ka mea hopohopo o ka hemo ae o na papa niho ku'i ona. Mai pakele nae.

 

KA PALAUALELO.—Ke noho lanakila mai nei keia ano maluna o kekahi poe opio. Aia ma kakahi pa o ke kulanakauhale nei e noho ana he mau opio kane a me ka wahine, aohe imi i wahi pono no ka noho ana, a he ola malalo o ka hai hooikaika. Pono no ke haawi ia keia malalo o ka mana kanawai no ka aeahaukae. Hilahila wale ina pela ka hana a Hawaii ui a me Hawaii opio. Hele i ka hana i ola ka noho ana.

 

            AOHE OIAIO.—Ua hoole mai nei o Samuela Koalii o Lahaina, Maui, aohe ka he oiaio na mea i hoolahaia nona e Samuel Ramon o ia wahi no, e pili ana no kona kipu ana i kana kaikamahine, a i hoolahaia ma ka helu 19 o keia pepa, la 7 o keia malama. Wahi hou ana, ua pee keia kanaka malalo o ka inoa kapakapa "Sam'l Ramon." A ina he oiaio keia mau mea i hoike ia, ke kau leo aku nei makou e hooki ia mau hana. A no kou pono a pololei io e Koalii, he kahua lanakila kou.

 

            NA LUAHI A KA MAKE.—O na Paele i ike ia ai i ka Poalua, Mei 10, ma kahakai o Ookala Plantation, N. Hilo, ua loaa ko laua mau kino i ka Poalima, Mei 13, ma o ka hiki ana ae o ka Lunakanawai B. Naaikauna, Makai Nui o Hilo Akau S. L. Kawelo, a me ke kahi poe e ae he lehulehu wale. He ekolu poe kanaka nana i kii na mea make ilalo o kahakai, oiai, ua iho aku lakou ma kekahi wahi okaoa aku, a iloko hoi o ka nihinihi o ke alanui kahi a lakou nei e hele nei, me na pupue ana i kippali pohaku, i hiki laelae aku ai lakou i kahi o na kino make e waiho ana. Ua hoomaka koke no lakou i ka lakou hana, ma o ka wa-hi ana i na kino make me ke eke mauu, hauhoa ana i na kaula, a hiu ia ko lakou mau kino kupapau me ke kaula a kau iluna o ka honua. Aia ma kahi o ekolu haneri a oi a emi paha kauai ke kiekie o keia pali. A ma ia auina la no i noho ai ka Aha Koronero.    W. L. K.

 

Ke Kalepa "Hercules."

            He moku kalepa hao keia e pili ana ma ka uwapo o Pakaka, a mai Glasgow loa mai oia. Ua hulihia iho la oia i ka Poaha nei a wanao'a ana na kia a me na i a iluna o ka uwapo, mamuli o ka hoopiha ia ana o ua moku la i ka wai e hoomaemae ai, oiai ua pau kaukana i ka hue ia a ua olohaka ka moku. Ma keia hoopiha ia ana i ke kai, aole i holo like ka piha ma o a maanei oka moku, aka, hookahi wale noaoae o ka moku i hookio ai ke kai. Iloko no o ka wa e hoopihaia nei, ua ikea ka hio ana mai o na kia o ua moku la me ka malie; aole i liuliu ikaika loa ka iho ana o ka moku a huli aku la. He malani wale n@.

 

Na Hoakaka Piha o ka Helu Malama o Maui.

            E KE KUOKOA, Aloha oe: Ke waiho hou aku nei au i na hoakaka ana o ka helu malama o Maui nei i ike ia ai e ka poe kahiko, a i mea no hoi e hoaiai ae ai i ka hanauna hou, aka, ina ua oi loa ae na hoike a kekahi mea e noho mai nei imua o ka'u e oluolu ia e hoike mai, a eia no hoi ka'u i ike ai:

            IKUWA, (Ianuari.) O ke keikikanie keia o na mahina ino, o ka waena keia o ka Hooilo, he hekili ku'i nakolokolo nakeke kani uina owa o Ikuwa ka malama, ka pohaku hakoʻi ka poha koeleele. hoano mai na eho lapa uwila, hoolulu hiwa ka lani hekili mai ka ua, haki kaikoo o ka moana, ahiu na ale, pili ka hanu o Hilo i ke anu, a e ike ia no ka ua oiliili maka akua, oia hoi ka ua kulu paka kahi, he ua hekili a pulei leho ka moana i ka ino.

            WELEHU, (Feberuari.) He mahina ino no keia i ano like me Ikuwa, he anu maeele ko keia mahina, he ino, he pepelu ka hiu o ka ia i ke anu i keia mahina, a o ka mea ia i olelo ia ai, "Naueue kahiu o ka ia lewa i ke kai,'' a pela no i olelo ai o Kuapakaa i ka hoi o ka hinalea a ka lua lapuu ka hiu, i lapuu ka i ka ino; pue ka opae noho i ka pohaku, aole e kaa i ka wai akia, aole i ka wai oopu na ka loea ia.

            MAKALII, (Maraki.) O keia ka mahina he pale kau pale hooilo, oia hoi he ua a he la; he ua kakahiaka a awakea malie.  Pua ka lehua a me kahi mau laau e ae, awiliwili ka ua me ka la, ane like paha ko Maui nei helu malama me ko Hawaii nui a Kane me Hilo a Kane, i paa i ke mele: "Akahi au a ike i ka la o ka Makalii ua maloo kahawai o Hilo pali-ku;" a eia hoi ko Maui, "Huna ke kupa i ka hala pala mua i wawahi'a e ka ua o ka Makalii, ke kuaua nana i hooko-o hoonei i ka pua, kapea ka pala loli ahu i kahawai o Kakipi a he kai pualena,'' ke kai hiu koko a Makalii kau i ke olewa ka ai.

            KAELO, (Aperila.) He mahina moe palua keia o ka manu uwa'u i ka lua, hoeelo ana ke kane me ka wahine, hoeelo ka huihui hoku o ka lani, o Kaelo ka malama. He koolua no Mokulelekahiki, poha ka ula wena o ka makani i keia malama; o ka mahina keia e ike ole ia ai ke kolea maluna o Hawaii nei, a he wela ka la ke poha iho o keia mau malama, e like me neia: ''Ua wela ka hoku ka malama, ua wela Makalii Kaelo ia Kaulua.''

            KAULUA, (Mei.) He mahina malie keia, he pulu mau ke aho a ka poe lawaia i ke kai no ka malie; o ke kea haki keia a ka ia hele ka'i huakai e like la me ka naho manini kai o ke awakea, a me he la i keia mahina i olelo ia ai ka uhu kai o Makapuu, "Huki ku iluna ka lae o Kalaau," a eia nae he mahina nalu, wahi a Kuapakaa penei: "Ai mai ka ia he opakapaka, he hapuu, huki mai ka ulua; o Kaulua ka malama, malama keiki punahele o lilo i ke kai a ke Kaulua."

            NANA, (Iune.) He malie ko keia mahina, aohe ua: hiki ia Nana, hoonana ka ua i ka lani, a me he la o ka mahina keia a Elia i noi ai e paa ka ua i ka lani, ke keiki kaeaea iloko o ka Baibala. O ka mahina keia e hailona ia ai e ka poe kahiko a kahi e ku ai penei: "Hina i uka nana nuu, hina i kai nana nuu," a pela aku.

            WELO, (Iulai.) He mahina malie keia e kaka ai ka uhu a ka poe lawaia, welo ka momona o ka uhu, e like paha me nei la ka aina o ka uhu momona, i ka piko no oe lihaliha, a ua olelo ia, "Kanu ke kalo i o Welo aole e ulu ia e ka o-ha, he muo ka huli, he nui ke kalo, he ale ka wai mahope o ke kapuai ke haule aku ke kalo," a no Welo nei ke kalo i olelo ia i ka ale o ka wai i kau malumalu.

            IKIIKI, (Augate.) O keia mahina he la welawela ikiiki ke poha iho e like me ka la o Puuokapolei, e hoomaloo ana i na mea ulu, a pela me ka ua e hoopoho ana i na pala ohia, a e ikiiki ai ka noho ana o ka pupupu hale o koauka—he ikiiki i ka ua me ka la.

            KAAONA, (Sepatemaba.) O keia ka mahina i olelo ia he mahina laki no na keiki hanau o ke au i hala i o Kikilo, he laki, he muimuia, he maumaua, aohe wahi pa ole me he nehu la i ka noe o Alakai. Pipili no i kona kuleana o ke ala me ke onaona, noho no i ka uka o Kaniahiku. O Kaaona ka pale kau pale hooilo hope.

            HINAIAELEELE, (Okatoba.) Hoomaka ka pua o ke ko e owili e mohala, oia ka ka pua a Kamohoalii (pua ne), a pela ka nalu o keia mahina e owiliwili mai ai i ka lala, a oia hoi ka nalu halehale poi pu a holo ae i ka muku e like me ka nalu haimuku o Kalepolepo, e uhi ana ka pohina huakea i ka eleele o ke kai, kai koo ka mauna ha ka moana. He pili hooilo keia.

            HILINAMA, (Novemaba.) Ua like no me Hinaiaeleele ka nalu, he makani Kona ko keia mahina, aole e holo ka waa holo moana o make i ka moana hoolana i ka auwae, aka, he malie na pali a me na pili makalae i keia makani, a no keia makani paha ia la, "Pa ke Kona malie iho la ke kai, ua ahu wale na pae."

            HILINEHU, (Dekemaba.) O keia ka palena o na mahina, he waena hooilo keia a he ane kalikali aku ko ia nei ino e loaa o Ikuwa. Ua olelo ia i ka manawa kahiko e ike ia no na ilioha halawena ino i keia mahina, oia hoi na punohu ua koko nee i ka moana, a e ike pu ia na eho lapa uwila, a he ane like no me Ikuwa, he mau mahina hookalakupua no ka ino.

            O ka pau keia o ka'u mau hoakaka piha no na malama he 12 ma ka helu malama a ko Maui poe kahiko. Me ke aloha no i ka Lunahooponopono a me na keiki hoonoho hou o kou keena oihana. J. K. KAPUNIHANA.

 

            [Mahalo hou no ia oe e ka makamaka a nui loa no kau mau hoakaka helu malama. Owai hou ae i kulike ole me keia?—N. K.]

"Kunewanewa i ke One o Luhi."

 

            He ino ko'u, he 19 hua palapala ka nui, a penei e lai ai ke kaunu ana i ka poli o ke hoa:

            Ko'u 1, 2, aia au iluna o na moku, i ka lawe hoolai a ka ihu o ka Alameda.

            Ko'u 3, 4, he kiekie au  maluna o oukou, he haahaa hoi malalo ae o ko oukou mau kapuai.

            Ko'u 5, 6, 7, aia au me ka poe mea waa a me na moku, e kilohi ana i ka nani o ke kai malino o Kona.

            Ko'u 8, 9, 10, 11, 12, he nui makou a puni na paemoku, aka, owau o makou ka i Hilo i kahi o ka "Ua Kanilehua."

            Ko'u 13, aia au iluna o na papakaukau i luluu i na mea ai ono a na haole, oia hoi keia:

"Ai i kamea ai ono o ka hotele, I ke kiaha gini hoonoenoe."

            Ko'u 14, 15, 16, 17, 18, 19, aia au i Kauai o Mano, he inoa like no'u Hawaii o Keawe.

            Ina e hui ia ana ka La, Mahina, Hoku, Ua, Makani a me Hekili, alaila e olapa mai no auanei ka Uwila no 6 manawa, e ike no oukou ia'u iwaena o na opua hoopahaohao o ka lewa, e nana ana i ka hene o ke kuahiwi o Maunakea i ka uhi mau ia e ka hau kakahiaka. Owai au?

JOSEPH S. KALEIMAMO, JR.

 

            Aole keia o ka nane makana he elima pooleta i hoike mua ia aku. Ua hoea hou ia mai nei hookahi, a he elua laua e puka aku ana me na makana pakahi i ka mea mua loa e waiho mai ana i ka haina pololei.—N K.

 

Kahuna Hoomanamana o Wailuku, Maui.

 

            Maka po o ka la 14 o Maraki i hala, ua hana iho la kekahi kahuna o Waa ka inoa, i kekahi mau hana hilahila i ka ike aku; penei ke ano:

            Ma ka po i hai ia ae la maluna, ua hookuu wale ia he eha poe kanaka, oia hoi he elua kane a he elua wahine, ua weheia na kapa a pau o lakou, a kaapuni ae la i ka hale no elima puni, he ekolu ma ka akau a he elua ma ka hema; eia keia i ka po e kaapuni nei.

            Ao ae la 15, ua hana hou ia no ua poe nei me keia ke ano; ua kukulu lalani ia mai kahi puka a i kahi puka. Aia ma ka puka mua o ka hale, ua kahuna nei kahi i noho mai ai ne ka olelo mai e "hoolohe," ina au e olelo aku, "Iki-ma-ma-u-e," e hoopili mai oukou ia wa. Ia wa no hoi, ua "Iki-ma-ma-u-e" mai la ua kahuna nei, a pela no hoi i "Iki-ma-ma-u-e" aku ai ua poe nei e ku nei me na pu-a pala-a i ka lima. Eia ua kahuna nei ke kaapuni nei mawaho o ka hale me kela mau huaolelo no i ka waha no elima puni paha.

            E ninau mai paha auanei ko'u poe heluhelu, heaha la ka mea i hanaia ai keia poe e like me keia, eia ka haina:

            Aia he moopuna na kekahi kanaka o Kealo Kailoiloi, e waiho ana iloko o ka mai pilikia pono ole; a o ke ake nui o ka poe nana keia mea popilikia, o ka loaa mai o ka pono ma o ka hana a keia kahuna hoopunipuni, a he neo ka mea i loaa mai, oia ae la la i ike iho e na hoa.

            O kahi i hana ia ai keia hana ku i ka hoohilahila maopopo, ma Kaulupala, Wailuku, Maui.

            A ma kekahi po iho no, oia ka po o ka la 15, ua hoohele wale hou ia no elua mau mea, na mea nana ka mea pilikia, he kane me ka wahine, me ka hookuu wale ia o na wahi huna. A pau ia, ua wehe ae la no ua kahuna nei he hainaka silika, a uhola ae la a nana iho la a loihi, ua hai mai la i na mea ana i ike ai iloko o ua hainaka nei, ua kohu nupepa ke heluhelu mai, "he mea a he mea na mea e hana ai," he mau hua kekahi iloko o keia hana ana a ua kahuna (Waa) hoopunipuni nui nei.

            Auhea oukou e ka poe i hana ole ia e like me keia poe maluna ae nei, mai puni i na hana e like me keia poe i puni wale i na hana kini aila e like me keia a na kahuna hoopau koalaala. Pau ole no hoi ka epa ia oe e Hawaii.

            Eia ka'u kauleo ia oe e Waa, mai hana hou aku oe e like me keia ma keia mua aku, o hoolaha hou ia auanei oe; he maka peni lili keia i na hana e leike me kau i hana iho nei imua o kela poe maluna ae nei. Hilahila wale pela oe e hana mau ai; mahope auanei Poka Bila. Nui kela.

            Me ka Lunahooponopono ko'u aloha waianuhea pu ana, a me na keiki hooleilei hua metala ka welina. Owau no me ka oiaio,

G. Z. P. AHIKANANA

 

Ka Iole me ka Popoki.

 

            Hoopaapaa iho la kekahi mau Iole elua no kekahi lua; olelo kekahi nona ka lua, a olelo hoi kekahi nona; he iole nui kekahi a he iole uuku kekahi. A nui loa ko laua hoopaapaa ana, hooholo iho la laua e hele imua o ka popoki oia ka lunakanawai nana e hoopau keia hoopaapaa o laua. Aka, kukakuka hou laua malia o lele mai ka popoki a popoi mai ia laua, nolaila, pane ka iole uuku: He waha uuku ko ka popoki a he kino nui kou e kuu hoa loha, a nolaila, peneia kaua e hele aku ai me ka makaukau: O oe mamua a owau mahope; a i lele mai ka popoki maluna ou aohe oe e pau koke iaia i ke ale no ka mea he nui oe. E ma@u kana nahu ana, paa ia'u kona wawae i ke nali ; a lilo ia'u ea, alaila, nanali mai oe, a pela kaua e hana ai.

            Holopono ae la keia ia laua a hoomaka aku la e hele imua o ka popoki. Pane mai la ka popoki, e neenee mai olua a kokoke ma kuu alo, he hapopo he hanapilo ko'u leo, i lohe pono olua i ke akahai o ka popoki a i ka hapopo hoi o na maka me ka manao iho aole la e ike pono iho i ko laua mau kino, nolaila neenee aku la laua a kokoke. Popoi iho la ka popoki ia laua a elua me ka ikaika a pau i ke ale ia; aole hoi i hooko na iole i ka laua mea i hooholo ai.

 

            MANAO PILI:—Pela iho la ke ano o ka poe pili wale. Ike i ke akahai o kekahi mea ino a noho nanea pu; aka, i ka wa pono e ale ia lakou e like me keia mau iole. Ma kahi e hoolala mua no na pale, aole i hooko.

 

He mau Hana Wiwo Ole.

 

            He elua mau mea i hoike ia i ko laua wiwo ole ma na hana a ma ka waha o ka make; hookahi na ke kauwahi kaikamahine uuku ma ka mokuaaina o Kansas, Amerika, a hookahi na kekahi kanaka koa kino ikaika. E noho ana keia kaikamahine uuku ma ke kula, a i kekahi la, pa ikaika mai la ka makani a hoohanee i ka halekula; paa keia kaikamahine malalo o na kua laau koikoi a anaane make. Hiki aku ka poe kokua a hoao e wehe ae i na kua; aka pane mai kela: "Uoki pela ia'u, e hooikaika no au e hoomanawanui i ka ehaeha a e hoopakele mua aku oukou i kuu wahi kaikunane unku.''

            A ua like hoi pela ko ke kanaka koa ikaika: I kela au kaua huliamahi o Amerika, halawai ae la na pualikoa pa onioni ma kahi mamao he mau anana mai kela a me keia aoao, a luahi akua la i na elele a ka make mai ka waha o na pu. He alakai puali keia koa, a oiai oia e hele ana imua @ kona laina koa me na olelo hoolanalana manao, hopu pio ia iho la oia e ka enemi a hoouai ia ae la mamua o laou i pale poka. Menemene koke kona mau ko ponoi i ka ike ana mai aia ko lakou alakai mamua o kahi e lele aku ai ka poka, nolaila aole lakou i ki aku i na enemi. Aka, kahea aku ke alakai koa me ka wiwo ole: "E ki mai e na koa! mai nana ia'u: E hooko i ka oukou apana hana! E ki mai a mai makau!

            He oiaio, ua hooko kona mau koa i ke kauoha i haawiia ia lakou; lele makawalu mai la na poka me he pakaua la, haehae ae la i ke kino i ko lakou wiwo ole, a hula aku la na poka mahope e luku ana i na enemi i uwai ae i ke aliikoa i pale poke no lakou—Y. C.

 

He Ilikini i Hoonaauaoia.

 

            "E aha ana oe e Mr. Maka Lilelile me kena apana pepa?" wahi a kekahi ilikini i ninau aku ai i kekahi haole ia ia e kakau leta ana maluna o ke kauwahi pakaukau.

            "E aha ana au? O, makemake au e kamailio i ko'u mau hoa'loha ma kahi e." wahi a Maka Lilelie.

            "E kamailio ana oe me lakou! Pehea e hiki ai no ka mea ua mamao loa lakou?" wahi hou a ka ilikini.

            Hoomaikeike aku aku la o Maka Lilelile i ke ano o ka hana a ka palapala a me na mea pili, aka, pane hou mai la ka ilikini. "Aole au e puni ia oe, ke hoao mai nei oe e pahele ia'u; he kanaka hana mana ka paha oe?"

            "E Mr. Ilikini," wahi a maka, "e hoiaio aku no au ia i keia. E nana aku ma kou aoao akau ma kahi mamao he 400 iwilei mai a kaua aku, a e ike no oe he kanaka e noho ana." Huli ae la ka ikikini a ike aku la "He kanaka kanu paka oia," wahi a Maka. E lawe oe i keia wahi palapala a haawi aku iaia, a e haawi mai no oia ia oe he pepee paka." Lalau aku la ka ilikini i ka apana pepa a holo awiwi aku la i kahi o ke kanaka kanu paka.

            No kekahi mau minute hoi mai la oia me ka pepee paka a haawi ia Maka. "Aha! ua pololei e like me ka'u olelo ia oe, e manaoio mai oe i keia a'u i hai aku nei ia oe, e kamailio ana au me ko'u mau hoa'loha ma kahi e. Aole o iala i lohe i ka kaua mau olelo i olelo iho nei maanei, no ka mea ua mamao loa oia mai a kaua aku.

            "Ua maikai kau e kuu hoa'loha maka lilelile, aka, ke hoao hou mai nei no oe e pahele ia'u, malia ua lawelawe mua olua i keia hana. Nolaila, aole au e manaoio aku i keia wa; e kakau hou iho oe i palapala e olelo aku ana e haawi mai i elua pepee paka hou a me ona ipu paka a lawe ae au. Ina e loaa pololei mai e like me ka'u e olelo aku nei e manaoio koke n@au." Wahi hou a ka ilikini.

            Ua pono ae la keia a holo hou aku la ka ilikini me ka palapala ma kona lima. Nana iho la ke kanaka kanu paka i ka palapala, unuhi ae ia oia elua pepee paka hou a hookahi ipu paka, a haawi mai la i ka ilikini.

            I ka ilikini i hoi mai ai a ma kahi he @o anana mai ia Maka aku, wa'uwa'u ae la oia i kona poo me ka luliluli ana. "E Maka, kiekie maoli kou hoopunipuni ia'u; ua hana mana aku paha oe i kela kanaka, a i ole, ua maopopo mua ia olua keia mea. Aole au e puni aku ia oe, aka, e hana hou i palapala e kauoha ai ua hooko ia. O ko'u akua o Ala, he hoopunipuni: Oluolu oe o oe ko'u akua."

            Akaaka loa o Maka, a hai pono aku i na mea a pau, alaiia, manaoio iho la ka ilikini a hoi aku la i kona home me ka naau hauoli.—Y. C.

 

He Pohaku i Pao ia o ka Malolo.

 

            Aia ma na pili ma ka lae o kekahi mokupuni i kapaia o Afanga, ma na paemoku o Samoa, e ku ana he pohaku nui kiekie i pao ia kekahi puka nui ma waena a hoea ma kahi aoao. Ua hoike mai kakahi kanaka Kukuma i ka moolelo i hana ia ai ia pohaku pela ma o kona lohe ana mai i knona mau kupuna oiai oia e opiopio ana pene@@ I kela au kahiko loa, he mea mau e like me ko Hawaii nei ka hoomana o na kanaka i ka ia. He mano nae hoi ka hapanui o ko Hawaii nei, a he malolo a hookui ia lakou. He puka pu ka aoao o ka waa a hula ma kekahi aoao.

            I kekahi la, huhu loa ia paha keia malolo hookalakupua i ka palaka o na kanaka aole e pule iaia, aole hoi e hanai, nolaila i hookokoke mai ai oia i ka aina a ma kahi kokoke i ua pohaku nui la, lele mai la oia me ka ikaika e hookui i wahi paha e hulihia ai ka aina ilalo a pau na kanaka i ka make. Iaia nae i hookui mai ai, ua onipaa loa ka pohaku aole neeu; a me he la he hao kila ma kona lae i hoopaa ia, a nolaila, ma keia hookui ana no a ua malolo nei, puka pu aku la ka pohaku a hula ma kekahi aoao. Aole i hulihia ka aina, a ua lele hou ka malolo no ke kai me ka manao ana he mea paakiki ke kulepe ana i ka aina ilalo ka waha, mamua o na waa i hiki iaia ke hoopoholo iloko o na minute pokole. A eia no ua pohaku la ke ku nei a hiki i keia la me kona puka nui i pao ia e ke poo o ka malolo, a ua olelo ia he hiki i ke kanaka ke hele ku a puka ma kekahi aoao.

 

HOOLAHA KUMAU.

 

MRS. THOMAS LACK,

HELU 81, ALANUI PAPU.

MEA KUAI A LAWELAWE I

NA

Mikini Humuhumu na Aahu, a nui wale Aku

HE AGENA KUAI NO NA MIKINI

White, New Home,

Davis, Crown, Howe,

Me Florence,

Na Kui Mikini o na

ano a pau a Howard,

Na pepa ana lole o

na ano a pau, a me

kela keia mea

NA LOPI MIKINI A KALAKA.

HE AGENA KUAI I NA

Pu Raifela, Pu panapana, Pu ki manu,

na Poka, Lu, Pauda, Kukaepele.

NA KAPUAHI AILA MAHU

Mai ke nui a ka liilii.

            Ma ka lawelawe nui ana o'u i ka hana lima akamai o ka oihana hana pu a pela aku, ua makaukau au e hooko kaulua ole i na kauoha a pau.

            O na kauoha mai na mokupuni e hookoh@ia.            2082-IY

 

PACIFIC HARDWARE COMPANY

Na hope o Dilinahama Ma.

Mau Mea Kuai Lako Hao

Alanui Papu, Honolulu.

 

WILLIAM McCANDLESS.

HALEKUAIK BIPI O WILIAMA MA KALALENA MA ULAKOHEO. Na ano Bipi a me na Ia a pau o ka makeke no na kumukuai oluolu.         UalaKahiki a pela ku.

 

WOLFE & CO.

Mea Kuai i na Ano a pau o na Mea

AI, HUI AI, O NA ANO A PAU.

            Eke Palaoa, Berena, Waiu Bata, Berena manoanoa, Berena huinaha, mea ono, o kela ano keia ano; Ko paa, Kope, Ti, Aila mhu, a me na ano a pau.

 

Helu 66, Alanui Hotele, Halekuai mua o Lewis & Co

            E loaa koke aku no na kauoha a pau loa me ka hakalia ole, a me ka maikai o na hoomalu ia ana. E hooko ia na kauoha o ke kulanakauhala nei me ka hikiwawe ma na ka me ka uku ole. O na kauoha mai na mokupuni, e lawelawe koke ia.            2085-6m

 

Nuhou! Nuhou! Nuhou!

AILA MAHU MAIKAI!

HOOKAHI DALA WALE NO NO KE

KINI AILA HOOKAHI!

E kuai pau ia kau ana no ka nui loa o ka aila i keia manawa.

E AU E NA MAKAMAKA! E AU!

            E kipa ae ma ka halekuai o

Kakela me Kuke.

 

B. F. EHLERS & CO.,

PAINAPA

Poe Kuai i na Ano Lole a Pau.

Helu 99 alanui Papu. - Honolulu.

            E loaa mau ana na lole hou o na ano a pau maluna o kela a me keia moku.