Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 27, 2 July 1887 — IMUA I KE KAHUA! KE KULANAKAUNALE O HONOLULU. Ka I lalawai Makaainana Nui. NA UWALO IMUA O KA MOI. [ARTICLE]

IMUA I KE KAHUA! KE KULANAKAUNALE O HONOLULU.

Ka I lalawai Makaainana Nui.

NA UWALO IMUA O KA MOI.

OHuokn X »ii 1 ii kn Alm Ktihinn. Kaneoho i ka oehuehu. He wahi kuiana o ka pioloke iwaent o ke kulanakauhale nei ka i pahoU ae i ke kakaeiaka Poalua nei; o na la wena elelo o ia kakahiaka poniponi oiai nona hualu maka aohe i mohala pono ae, M Ua ptu na kuhina," a ke "kiai paa ia nei ka pa alii e na koa a me na makai," a nui wale aku. I ka la no a pumehana pono ae f maalo ana ka nu{)epa haole G*utte t a uaikeiaihola kekahi manao i paiia maloko roe na huaoielo Hawaii a me na inoa pu i kakauia maUlo, a e ike ia iho ua manao la malalo iho me ka mo> akaka a me ka maopopo o ka manao > ka poe heluhelu mai Kaneohe mai kei», a nona auanei na hoomanao poina o!c i ka lehulehu iioko o na hookala lro ikaika o nei mau la ke hapai ae kakou i wahi makia nona a puana ae, o ' 'KanKOHK KA I KE EHIEHI. Uapaneia e W. M. Kipikona na! «lea i mua ia iho nei, e pili ana i ke aupuni e ku nei, o ka poe ma 4 >e poo ke hilinai nei iakou ma o na

haole b o kn aina, o sa kamaaina hoi aole o lakou hiUoai iki i ka Moi a me kona mau Kuhina, i ko Lakoa hooponopono ana i ke aaponL Ua ikeia ka hemahema o ko Kipikooa mau alakai ana i ka manao o ka lehulehu, a e ike ia ka manao o na kamaaina o ka airu e like me na mea i kakauia malalo iha Ua kakauia keia ma ka olelo Hawaii e like me ka i ike luaka ia a i lohe ia mai ka poe no lakou na inoa malalo iho o keia, a i kakau moa ia e iakou me ka hoeuiaooopo fx>na. Ua makemake makou i aupuni mae mae, i aupuni e hooponopo noeau ia ana, a e malama ia ana na loaa a pau no kou home aJoh?, kou aina makua hine—"ua pau loa na alii oiaio la Lu nalilo ī ha!a e aku nei" O D. Kala kaua, aole oia be Aiii io; aole makou i noi i na Lunamakaainaua e koho iaia, aole no hoi o makou makemake iaia, e ; like me na kahoaka i ike la i kona la i | koha la ai. Ua heluhelu makou ira na nupepa i kekahi hana ino loa ana i hana ai—ka Moi -aole nae oia i ku a pale mai ne ia mea; aole no hoi i ku-e aku i ka po< nana e hooili aku nei; nolaila he me: maopopo ua oiaio na mea a pau, ki mea i hana ole ia e na alii kahiko; e ke alii aole oia e hana hewa; nolaila aole he alii o D. Kalakaua. Na na haole oia i koho i alii, a m na haole oia e kipaku ae, ke ku ka he wa maluna ona. Kiko, Poepoe, Pihenui, B. Malama J. Kanoii, J. Kaui, Kaolulo, Kahele C Corney, M. Kalaikini, F R. Kahao J. W. Papa, J. Meemano, Aena, N:au Kona, Kekoa, J. H. Barenaba, r.;ea Pohano, Kelemano, Kauhane, J. Pae ele, Kiko, [ N Kaaiiua, E. Alapai, H N. Luka, Kaaiai, Kimo, Kaia, J. Ala ma, Konakahao, Wahineokai, Kahale ulumoku, T. Naki, J. Keoki, A. D \Voodward, Peleleu, Nakinui, M. Ros< Kauanehu, Anakalea, Pahau, Keoho, Hanapano, Leiwawau, Napahulu, Ma hina, H. J. Kaiu, D. Pauhaalulu, Moi keha, Kahuila, William Watson, Wa iwaiole, Kaniihalau, Kalakoa, Peter, S, K. Kaaiiua, John. Hookano, Hale, Hanale, Jose Silva, Manoel Antonio, loane, Nahua, Kapuaa, George W. Rowan, Keoniailama, Kimo, Kea, lokia. NA KIAI MA KA PA ALII. Ua hooi loa ia paha keia mau piolo ke 9 me na wawa olelo mamuli o ka lohe ia ana ma ia kakahiaka, ua hului ia aku na pualikoa pualu a me na ohua alii a iloko o ka pa alii ma ia po no ke kiai maluhia, a ua aneane paha e papakolu na kiai. O na lono i lawea mai, aia no he wahi hopohopo maloko no keia man nunc-C-»r=.v C ,i ?.i ia ne), a no ka ikeia ana paha o kela manao ae la maluna, (ke ole makou e koho hewa.) Ua loaa pu mai no hoi he lono—ma ia po, ua telepone ia aku ke•eahi mau makai o Kooiau aku nei e pii nni me ka awiwi a e ku kiai ae maloko o ka pa alii. A me he la o ka hora 12 paha ia o ka po, hoalaia ana ka hiamoe nanea o kekahi poe o na kauhale, eia ka o ua poe la i kauohaia aku ai e pii mai. Aohe i manao la ka pouli a me ke anu o īa po i ka leo kauoha—moe a make ka lio, o Honolulu nei ka ihu —a noho ana me na helehelena ano hikilele. KA HOOPAU tA 0 NA KUHINA. O ka lono mua loa i pa*e ae ma ia kakahiaka nui ma na ipuka hale, ua pau na kuhina; o keia no paha kekahi kumu nui o ka pioloke. Ua ake la ka oiaio o keia mau lono a hiki i ka auina la, a hoike hou ia mai la, aohe i pau: na na lono o ia auina la i hoike mai ua hoihoi hou aku na kuhina i ko lakou mau hookohu, a ua ka-ua iki mai ka Moi. Ma na nupepa o ke kakahiaka Poakolu nei i hoomaopo loa mai, ua kali ia ko lakou pau a maopopo ka ana kuhina hou. HOOI.AKO MI NA PU. Mai ke kakahiaka o ka Poakolu iho nei a hiki i ke ahiahi ana, ua lehulehu loa na haole i ikeia e hoi ana i na kau* hale me na pu raifela a me na hoomo poka. Ma ia la aole i maopopo loa ke komu o keia hoolako nui ana, he hookahi nae olelo nui, no ka la 4 0 lulai, (Pokiulai.) He nune a he pioloke nui iwaena o na kanaka ma ia la, a hookahi manao nui iloko o kekahi poe, t kaua ana. Ua loheia mai; mamuli o keia hooUko nui o na haole, ua liuliu ae ta kekahi poe pake i mau pu (ia lakou, a eia ko ke kulanakauhale nei ua piha pu. KA HALAWAI MAKAAINANA NUI. Mamuli o kekahi hoolaha halawai akea 1 hoopukaia ma ka auina ia Poakolu nei, ua malamaia ua halawai la maloko o ka hale paikau o ka pualikoa Honolulu Raife!a ma Manamana i ka auina la hora 2 Poaha. Ua akoakoa ae he heluna nui o na lahui like o)e ma kahi i oleloia, a ao!e e emi iho maUIo 0 na tausani elua ka poe i akoakoa ae. Ua kahea koke ia na hana o ka halawai e SL R Djle ma ke koho ia ana o P. C Jones i Lunahoomalu, a n'ana hoi i hai mai i na hana nui o ia halawai, oi» ka hoohalahala ana i na hooponopooe aupuui paewaewa anae lawelaweia nei, ae hoike pu hoi i kekahi mau manao e hoomalamalama ai i ka manao o na kanaka a pau loa. E

loai ika lehakha he aopooi maemie a e h&na ia hoi kekahi oielo hooholo i lokahi ia e noi aku i ka Moi e haliu mai a e ma!iu mai i ka uwaio ako a kma mau kanaka a me na lahui no i pau e neho ana ma keia paemoku. Ua helaheluia mai e Hon. L. A, Ka kina ma ka oleio haole be olelo hookob i hoomakaukau moa ia, a na ka Mr. W. A. Kini i mahele mai ma ka,t)iclc Hawaii, a e ike ia ke ano nui o ki o!e--lo hoohoio maia!o nei: OL£LO HOOHOLa 0 makou na makaainana, 3* kupa a me na poe hookaa auha* ° Honolulu, e hooko ana e like me JO ®a*oo. manaopaa me nakokua ana ma \**tc ka pono no hoi o na makaainat&, a ota makou e akoakoa ana īloko o ka haiawai makaainana o ke kulanakauhale o Ho oolulu, ma ka ia 30 o lune iSS;, k< hooholo nei makou penei 1 Mamuii o ka ino a me ka makau kau oie o ke aupuni Ha*ait, ua hiki ole ke laweiatre ia na hana me ka heoke ana i ka maluhia no na pono pīli kme me ka waiwai, ke kuieana e noho aupu ni ai na aupuni a pau. 2 Oiai he mea hiki oie ke hoopai koke ia ano keia mau hana ino a pau a makou e hoohalahala nei, aole hoi o k< paie ia aku o na hana hou ana m: ia ano; a he nui hoi o na mea e ae i hi ki ole ke hoopoloiei koke ia. Mamu: ae oka hiki ana e hoomaka i kekah | hana hoomaemae holopono a mau loa | aku.

3. Mamuli o keia mau nianao ke noi aku nei makou i ka Moi, Akahi—E hoopau oia i kona aha kuhina e noho nei me ka hakalia ole, a ke noi aku nei makou e kahea oia i kekahi kanaka o keia poe, oia hoi o Wiliam L Green, Mark P. Robison, Henr>* \Vaterhouse, Codfrey Brown, a i ole o S. B. I)o!e, a na ia kanaka e kokua iaia i ka wae ana i aha kuhina hou. a e haawi h aha kuhina i ko lakou noonoo no ka pono o ka hoomakaukau ana i kumukanawai hou, Alua—E hoopau koke ia o Walter M. Gibson mai na oihana aku a pau e paa nei ma kona lima malalo o ke aupuni. Akoiu—l mea e kaawale ai ke kikohukohu hilahila e kau nei maluna o ka nohoalii, ke noi aku nei makou i ka Moi, e hoihoi k©ke aku oia i na da!a he kanahiku kumanukahi tausani (71000) i loaa mai iaia ma ke ano kue 1 ke kanawai, me ke kue i kona hoohiki ana ma ke Kumukanawai, mamu!i o kona ae mua ana 1 ka mea nana i haawi mai ia waiwai e loaa aku ana iaia ka laikini kuai opiuma i hoakaka ia ma ke kanawai 0 kaM. H. 1886 Aha—A'no ka mea"4^J)jcekahi meaoJunius Kaae, ua hihiapu'ola" ma ka lawe ana mai ia kanahiku kumamakahi tausani dala, aka nae, ua hoomau ia no ma kana oihana, a ke noho nei no i keia wa ma ka oihana Luna Kakau Kope o ke aupuni, ke noi nei makou 1 mea e maluhia ai na pono waiwai o ka aina, e hoopau koke ia o Kaae mai ia oihana aku, a e waiho ia na kope o ko makou mau kul#ana aina ma ka lima 0 kekahi kanaka i hiki ke hihnai ia kona ano hoopono. Alima—Ke noi aku nei makou i ka Moi e haawi mai oia i kona hoohiki maopopo no keia mua aku; 1 aole oia e lawelawe pili kino, a ma na ano e ae hoi, ma na hana paha a na lunamakaainana; 2 aole oia e hoao e hooponopono i na hana kau kanawai a i na lunamakaamana hoi; 3 aole oia e keakea aku i na hana s kona aha kuhina malaloo ke Kumukanawai; 4 aole oia e lawe i ka mana o kana oihana i mea kokua no kana mau hana pili kino. Hooholoia:—Ma keia ua kohoia he Komite umikumamakolu lala, oia o PIsenberg, W. W. Hall, J. A. Kennedy, W. H. Rice, Caut King, E B. Thomas H. C. Reed, John Vivas, W. A. P. Brewer, W. B. Olcson, Cecil Brown, Capt Ross a me J. B. Atherton e hoike aku i na olelo hooholo mamua ae nei, a me na noi i hooholoia imua 0 ka Moi, a ua kauohaia ia KomUe ma Veia e noi aku i ka Moi e haawi roai oia i kana pane iloko o na hora he iwa kaluakumamaha mai ka manawa e loaa aku ai o keia iaia; a e hoakaka pu aku i ka Moi, ina e pane ole mai oia iloko 0 ka manawa i oleloia, alaila e manao ia, o kana pane ole, he hoole ana ia i keia mau noi. hooholo:—Ina e hoole ka Moi i keia mau noi, a i ole ina e pane ole mai oia, alaila, he mana ko keia komite e kahea hou i halawai makaamana ma keia wahi ma ka La i makemakeia no ka noonoo hou ana aku 1 ke kolana o | ka aina | Mahope iho o ka pao ana o keia | olelo hooholo i ka heluheluia, ua ku mai ka Hoa C R. Hihopa a heiuhelu mai he palapala iaia mai ke alii ka Moi mai, a e ike ia no ke ano nui o ua pa--1 lipali !a maUIo iho nei: I He L£TA MAI KF. ALI! KA Moi. Poaha lune 30, 1887. ; Hon. C- R. BihopaL Alii o ahah a o ka Ahikukamalu etc Me ka mahalo:—Ke waiho aku nei au mamuii o kou noonoo maikai a naaoao ana me ka hoomaopopo pu ihoi ke ake nuio na kanakn, ua koeoia mai makoa, e hai aku ia oe i ke kulana hooponoponohouo ko kaUeou aupuni, oia ko makoo kahea ana ia W. U Green e

ohi i b papoi kuhiru hou, a o oi poe b ka «aakoa e a pono aka ai e tike me ka tim a htlinai ana o ka a o na booma?u maikai ana e !ike tne ko kakott ake ooi mala!o o l;e kamuka-awai ameoa kanami o ko kakou aupnni ka makoa e hooko ai sa mau heopanoporu> ana. \ j«j hoaloha. Kalakai'a. V HAIOLLU) OV. A- KIM. 4 Pane m?n mai 017 i kana haio!c{o mi ka o'.eiu Eaelani a mihope ka o!e Wahi ana, he keiki hanau m no Ha«rait n?i, a ina i oluolu ke Akui e ob a-i nulala o ka hae Hawaii, ma Ha«raii nei; (kuhikuhi iho la oia i ka hae Hitraū i uhob ia ma ka awal) Aks, hc iini ko'u e maemae ke ia hae; ao'e no n<e e maemae ana ina |pe*a mau ?ku k* ole e kaawale ka aha kuhina o Ua lawe mai au i keia h3e nwmei i kahua no ka'u hana. O ko'u ake nui, oia ka pono a me ke kuokoa mau loa o Hawaii. Eia ke puana nei ma r.a tehe!ehe i kumukanawai hou me ka polo'ei. He lokoino kieki« ka hookome nni a'eu ia eha mau kana ka iloko oke k?.hua hoopoino me ka hoolako p i zrj> aku fa lakou i na ku!a< na e hoomau ia malaila. I kumu ka nawai hou ko kr.kou a e hooko koke ia. Aole !oa iakou e ku malaila me kei2 ano oni makahiki eono i hala. £ ma luhia kakou; a i kumuk*nawai maikai hoi e mahihia ai—a e kahe ka maluhi? me he muliwai la. A e ano hou aua nei ko k:»kou kulana, a e mana koikoi auanei ke ahi e līke me ka Moiwahine 0 Beritania nui. Ina ma kona pono iho kona ake nur e hoohui aku i na po no o ke kanahiku kumamalima tausani kanaka aole e hiki. Oka huliamahi e na manao, e panai pu ia me ka huliamahi o na lako kaua, e like me ka maa mau, k? hooko ole ia ko kakou mau koina kupono. Ua ake nui oia no kona ola, kona pono pilikino a me kona ihiihi, a malalo o keia hae nana ia i hoomalumalu mai kona hanau ana. Ina 1 holopono ole keia hana i na kane, ua holopono ina wahine. Nana i alako mai keia kulana a loaa ia mau haawina i keia la. Aole keia o ka wa e hiki ai ike kanaka ke noho palaka no keia nee mua ana. Ua kau na pea, ua makaukau ka I moku ma kona kulana, a mai hoi hooe j kakou. "Ho aku iaia imua iloko oke kai akea." I He nui na haiolelo mai kekahi poe makamaka lehulehu. Oia o Dole ma, Bihopa, Kakina, W. H. Rice a pela aku. No ka lawa ole oke kowa o keia pepa i keia pule nolaila, ua hoike ano nui makou i na hana. Ma ka hora 4 a oi o ke ahiahi, ua hookuu ia ka halawai iloko 0 na leo huro,ji ua kai mai la ke komite nana e lawe ka olelo hoohōio imua o ka Moi ma ka pa alii. Ma ia po aao a hiki i ka hora 4 a oi o ka auina la Poalima, ua kukala ia mai la ka nuhou hope loa, a oia keia malaio iho: NA LON'O E AE. Ke manao nei kekahi poe e hoalaia ana he wahi paio e na kanaka ma keia mua aku, oiai ka eia na haole ke hoohikilele mai nei. Aohe o makou hooiaio loa i keia lono —Ua lohe hou ia mai, ua hiki kino ae imua o ke alii he elua mau mea ma ke ahiahi Poaono paha i hala, a kono aku 1 kona oluolu ina eae mai ana ia e hoopau keke i keia aha kuhina i malie mai nei mau nune ano nui, wahi a laua Noka oiaio aole i loaa la makou. —Ua kahea ia ae ka poe i waiho loihi i ka oihana koa no ka hoomakaukau ana paha e pale aku i na enemi, ina he enemi io; a ke ku kiai nei lakou ma ka pa alii, pela | hou kekahi lono. He oiaio anei ?— IKe hoole'hou ia mai nei aole he oiaio 0 kela manao ako Kaneohe poe t pai ia ma ka Hawaiian Gazdfe, a e puka aku nei ma keia pepa mailoko mai o ia pepa. Aka, ke haohao nui nei makou, eia iho no iloko oke taona nei kekahi kanaka i paa kona inoa malalo o ua manao la i hooia ae 1 ka oiaio o ia manao imua o kekahi poe. A pela wale a nui wale na lono. Mai ka napoo ana o ka la o ka Poaha a hiki ike ao ana, ua kiai paa ia ke alowai o Honolulu nei e na koa raifjla, na hale oihana aupuni a me kahj noho o Kipikona. Ike kakahiaka nui Poalima, Ua komo mai la ka mokuahi Mariposa ma ke awa nei mai na panalaau mai o ka hema. Ma na hora oia kakahiaka, ua ikeia aku la ke kai ana mai ona koa raifda ma kela a me keia aoao o keka hi kaa kikane i piha me na pahu uka na loloa mai ka mokuahi m*i, a lawe loa ia ae la a hoahuia maloko o ke keena waiho ukana o ka Hui hoohole moku o Kuke ma ma alanui Moiwahine. Iko makeu ninau ana ike ano a me ka waiwai o loko o na pahu, ua hoikeia mai he mau pahu keia ona lako kaua pu a peb aku no kekahi poe. Ua hoomaluia keia mau lako kava ma ka hoonoho kiai ia ana o na koi a puni ka hale amana huina aianui Mor, Nuuanu, Kalepa, Maiine, Moiwahine me Kaahumanu, ama ke alowai no hoi. Mahope ih© o ka waiho ana o na pahu pu ame na kiai, hoea mai he kauna koa aOl me Kipikona ame Kikaha e alakai «awae ia ana a nalo aku Ia iloko oke keeea oka Hui hooholo moku o Kuke ma.

Liuliu ioa mahope iho, hoea hoo he mau koi raifeU mahmi o na lio me ke kakauaklo o ke Keena ona Aina e, a nalo hou no ileko o ke Keena i hoike ta malona Aoie i maopopo lea oa inea i hanaia nnloko, a hiki ika hora 3 auina la. akahi no a fco;hoi ia o Kipikona ma i ka ha!e me na keu raifela e kiai ana ia laua. Hora 4 aei ahiahi. laveia mai la o Kipikona be pio na ke kana«ai mamuli o kekahi hihia i hana ia, a o ua hih a !a ka makoa i lohe mahui mai ai ike ahia*)i loa ana iho, a oīa wahi mea iki ka makou e hoopuka tku nei. Koe aVti ka nui a laulaha loa aku. O na ko? kiat a pau i ku kiai ae ma na wahi a pau o Kipikona ma e alakai ia ana, ua lako wa!e no lakou me na pono kaua a pao—ka pu. poka, elau, oahi me na pu panapana. He mau hana nuhou loa keia iloke 0 keia mau la e ikeia nei, ua ano hiki lele maoli no kekah i poe a hookaawale Ike lakoo mau ohua ma kahi kaawale loa aku. E maalo ana ka haole mai kakahiaka a po me na lako kaua, aka e ka hoala ole ta o kekahi mau haanaele, aole loa. Oka pioloke he oiaio ia, a 0 ka hcoVahe koko oie ua maluhia. A i pono no i ka hoonioni ole ia aku. Ma nehinei hoi i loaa maopop mai ai īa makou he lono e hoike ana. ua hanee a okaoka liilii ka aha kuhina e Kipikona, a ua lilo ae la ia mau wahi i keia mau inoa malalo iho nei: W. K Green, Kuhina Waiwai; Godfrey Brown, Kuhina oko na Aina E L. A. Thurston, Kuhina Kalaiaina; G W. Ashford, Loio Kuhina. O keia ka papa Kuhina hou. KA NI'HOU AXO Nl'l HOPK LOA. O na manao a pau maloko o ka olelo hooholo maluna ae i heluheluia a i hoaponoia imua o kela halawai makaa inana nui i malamaia ma ka Hale Paikau o na koa Honolulu Raifela, ua hoo hoto a ua apono mai ke aiii ka Moi maloko o kana palapala pane i na komite i hoounaia aku e ua halawai makaainana la, e hooko ana oia, a e ikeia kana pane 1 kakauia malalo iho: 1 KA MEA HANOHANO PaUL ISENBERCi ME NA KF.ONIMANA O KE KOMITE C KA HALAWAI MAKAAINANA. Ena Keonimana:—l ka loaa ana mai o na olelo hooholo i hooholoia ma ka halawai makaainana ai i ka la inej hinei, a i haawi ia mai e oukou, ua oluolu makou e hoike aku ma o oukou la Ko'u mau makaainana a me na kamaaina o Honolulu nei i Ko'u manao aloha a me ka hauoli i ka lawe ana mai o Ko'u mau makaainana a hoikeike mai i ko lakou mau pilikia e like me ka mea i hoakakaia malalo 0 ke Kumukanawai. No ke noi iloko a ka olelo' lioohole mua, k'e *panfc nei makou, ua hooko mua ia ia mea ma ka waiho ana mai 0 na Kuhina mua i ko lakou mau palapala hookohu i ka la 28 o lune a ua ae ia, a ua kahea makou ia lion. W. L. Green e wae oia i papa kuhina hou ma ka la mahope iho o ka waiho ana mai 0 na Kuhina mua. No ke noi elua: Ke pane nei makou ua pau loa ko Walter M. Gibson mau lawelawe anr i na oihana aupuni a pau, a ua kaawa!e loa oia. No ke noi ekolu: Aoie makou eae

i ka oiaio o na mea i oleloia maloko o ia noi, aka nae, e waiho aku ana makou ia mea iloko o ka lima o ka Aha Kuhina hou, a e kokua makou e like me leo lakou ao ana mai, e hoihoi #ku ka poe nana i hanā ia mea. No ke noi eha: Ke pane nei Makou ma ka Makou kauoha, ua hoihoi mai o Junius Kaae i kona hookohu f,una kakau kope oke Aupuni ma ka la 28 o lune a ua hookohu ia kona hope. No ke noi elima: Ke pane nei Makou o na hoohiki a pau i noi ia mai, ua ae ia aku ia mau noi a pau. A ma keia ks hai ia aku nei, ua hauli Makou i ka pane aku i na Komite a me ko Makou mau makaainana, ua ma kaukau mau Makou i ke kuka ana a me ka hoolohe a hooko i na mea i makemakeia eka Aha Kukamalu me na Kuhina a me ka poe naauao a aloha aina e noho ana ma ko Makou Aupuni, e pili ana ika hanohano, ka pomaikai a me ka holomua o ke Aupuni. Hanaia a kakauia roa ko Makou Haleaiii i keia la 1 o lulai, A. D. 1887, a i ka umikumamaha o na makahiki o ko Makou Nohoalii ana. Kalakaua Re\. i Ua hoopaneeia ka holo aku o ka mokumahu Hokuao no na paemoku o Kilibati a keia Poalua ae. Ua hopuia o Kahikina Kelekona ma kakahiaka nei no ka hoopuka ana ae i kekahi mau o!e!o mawaho iho o ka Hale Leta ua haiolelo ka kekahi haole e oki i ke poo o ka MoL £ na hoa o na Ahahui Opiopio Imi Pono Karistiano o na Honoapiilani, eia mai ko makou misiotia kaahele ke het aku la e hui pu me ou kou ma k® ano hai misiona a puni ta maii moko. £ hookipa aku iaia me ke ohohia, a e oluolu pu hoi ina kukai olelo ana. I ka mokuahi il Ukelīke , ' o keia pule oia e kau aku ai; oia no oW. s. Lokai, me kona hoa hana iloko 0 ka Haku leso, e ake aku ana e ike 1 na mea i lohe wale ia "o Maui no ka oi **