Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 29, 16 July 1887 — Page 4

Page PDF (1.76 MB)

This text was transcribed by:  Brenda Mendiola
This work is dedicated to:  Brenda Kawehilani & Kenneth Mendiola

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Nupepa Kuokoa.

 

No ka Makahiki …………………….. $2.00

 

No E@m@ Maki@@ ……………….  1.00

 

KUIKE KA RULA.

 

Poaono ……………………….. Iulai 16, 1887.

 

CHRIST THE FOUNTAIN

 

Male V@@ Ch@@ @ @

 

1          P@nawai e ola i mau,

No ka põe luhi no

Kabe maa ka wai maikai:

Hiki no ke hoomaemae

Ponawai aloha no'u,

Kahe no'u ka wai ano.

Punawai aloha no'u.

Kahe no'u ka wai ano.

Wai o ke ola,

Wao ke ola,

Iesu, e hooina ia'u,

 

2          Punawai e kahe mau,

Kahe mai, e ola i wau,

Oia no ka wai maikai,

Nana wau e hoomaemae,

Punawai e hoomaemae,

Me ka pono hoomaikai,

Punawai e hoomaemae,

Me ke pono hoomaikai,

Wai o ke ola,

Wai o ke ola,

Iesu, e hooinu ia'u.

 

3          Pela no ka punawai

Kahe nou e hoomaemae,

I na hewa nui ou,

Me ko Iesu koko no,

Wai maemae i kahe ai

Mai ka lani laelae mai,

Wai maemae i kahe ai

Mai ka lani laelae mai,

Wai o ke ola,

Wai o ke ola,

Iesu, e hooinu ia'u.

 

K. H.

 

Kawaiahao.

 

"E hoopoina ana au i na mea @

hula mahope, a e kikoo aku

ana au i na mea mamua."

 

            I ke kahu kahaiolelo ma Kawaiahao i ka pule awakea o ka la Sabati nei. Aia ke poolelo ma Hebera mokuna 4, pauku 15 me 16: "Aole ia kakou ke kahuna i aloha ole mai i ko kakou nawaliwali; aka, o kekahi i hoowalewaleia aku i na mea a pau me kakou la i hoowalewaleia mai ai, aole hoi o na hala. Nolaila e hookokoke aku kakou ma ka nohoalii aloha me ka manaolana, i alohaia mai kakou, a i loaa hoi ka loki maikai e kokua mai ai i ka wa  popilikia."

            Mahope o ka weheweheia ana o keia mau pauku, kukuluia mai la keia mau mahalehele manao ekolu:

            I. He mea hiki kanakake launa aku i ka nohoalii aloha o Kristo i na wa a pau.

            II. Ma ka hoolauna ana aku ia Kristo ua hoolauna aku kakou i ka mea i ike mua mai ia kakou ma ko kakou ano a pau. Na hoowalewaleia ana a me na haule ana, a me na pilikia, ua ike maopopo mai oia, a ua aloha oia i ka poe i hoowalewaleia mai.

            III. He aloha ia mai ka poe i hoolauna aku ia Kristo, a he loaa ia lakou ke kokuaia mai no na wa popilikia.

            I ka po iho, ia Rev. J. H. Mahoe o Kauai @a haiolelo. Aia kana poolelo ma Timoteo I., mokuna 6, pauku 6: "O'ka manao i ke Akua me ka oluolu io, oia ka waiwai nui" Ua @wehewehe ia mai ke ano like ole o na waiwai o ke kino a me ko ka uhane. A ua wehewehe moakakaia, aia ma ka pono uhane ka oi loa o ka pomaikai

            He pule awakea ko Kawaiahao i ka la apopo, a i ka po iho, hui pu na anaina a elua i Kaumakapili. E pono e hele nui ae na hoahanau o na ekalesia a elua i keia mau halawai hui o na po la Sabati.

            Ua lohe mai makou no ko kakou hoahanau o Naleilehua Purdy, ua hanau he mau keiki mahoe na laua me kana wahine. Aia laua i Puna, Hawaiie noho nei i keia wa. He mau mahoe no hoi ka Mikasobe me kana wahine me Kina, o Waikiki, i lohe muaia.

            Ma Maemae ka halawai Poaha o keia pule iho. E hele nui ae i na halawai o na apana ma na Poaha a pau. E hoopiha ae kakou i ka Poaha o Maemae.

 

Hunahuna o na Aina

 

            He onene hou o na hana hoala kaua ma @a hikina iwaena o na aupuni Rusia, Farani, Enelani me Tureke, no na mea pili i ka ninau a hooponopono mana ana maluna o ke aupuni o A@gupita. Ke hoekui ikaika la na Elele Rusia me Farani e hookoia ka laua koina, a i ole pela; e hookoia no me ka oi o na mea kaua.

            He pulikoa o na keiki makapo ike ole ka i paikau hoikeike i mai nei ma Peneselevania, Amerika, a ua nui ka poe makaikai i hoopahaohao ia no ka loaa ana ia lakou he makaukau oi aku ma ka paikau oiai lakou he poe makapo. He kanaono ka nui o na keiki makapo, a ma kekahi mau hoailona e pono ai ka lakou paikau ana.

            Ua hoemi iho ke aupuni o Kina i'na haawina uku dala o kona mau Elele i na Aina e a hiki i ka iwakalua pa kene @ o ko lakou uku mau. He hoemi ana keia mamuli o ko ke aupuni ike ana i ka nui o na hoolilo waiwai ole. Pehea o Hawaii, ua ao kanaka ae nei paha?

            Ke hoikeia mai nei, ua aneane ku malie na hana o ke alawai oki o Panama. O ka hooholo pono ana i ka hana ka manao nui a kekahi mau luna e hooikaika la iloko o Farani. Aka, ua loaa hou ae be lono aia kekahi hui ma Europa e manao la e kokua i ka hoeholomua ana i @@ia hana.

 

ROMURA.

 

KE KUKI ALII O KA PUʻUWAI LIONA.

 

            Ka mea i k@paia ka "Opu@ R@@@i'@ ma

kihapai. m@ ka Puuwai @ k@ma l@-

kuli a o ka Maaa A@to hei o ma

kualono me na Uluaau ano-

âme pel@k@a @ Alegelia.

 

@ R IWIKANI KUKU O IA AU I WALA

 

A O K A

 

Hookalakupua o Ka Makakila.

 

HELU 31

 

            I A manawa no oia i hoomaka aku ai e lalau i ke kiaha me ka manao e inu ae i ka wai, aka, pa-e mai ia mahope o kona kua ka leo o kona hoa'loha Roma Le, e kabea mai ana,  ua oki mai lalau oe i kela kiaha o make oe a loaa ole ia oe ka mea a keu naau e ake nei e loaa.

            Ia wa, huli ae la oia @ hope aohe ana mea i ike aku, o na laau wale no a me na pua e luhe ana ma kae o ke kiowai kupua, a hoomanao koke ae la oia i ka mea nona ka leo o ka leo no ia o kona hoa'loha no ia mea i huli ae ai oia a kamao aku la i kona mau kapuai wa wae i ke akau, a i ka hala ana ae o na la he umi hoea aku la oia iluna o keka hi mahinaai nani lua ole i hele a luhie hu i na pua a me na laau huaai pahaohao e hoohina ai i ka naau kupaa o ke kamahele e maalo ana malaila, a e holoholo ana he kaikamahine ui opio malalo o ka malu o na lau laau, nona ka ui  e haule ai ka manaio o ke kamahele e maalo ana malaila.

            Oiai keia e ku aku ana ua pane mai la ua ui la me ka hoonawali o kona leo i ka pane ana mai: E ae mai e noho iho malalo o ka malumalu o keia mau laau, a e hoopaaia no ka houpolewalewa ke ai iho i na huaai o keia mahinaai, oiai hoi, he malihini kou mau helehelena ia'u, a ua maopopo he wahi loihi loa kou o ka hele ana mai, aole auanei e nele ka hakahaka o ka houpo, o ke kamau aku ka paha la, ikaika ka hele ana, a he mea hiki ole no hoi i na keonimana e like me kou kulana ke hoole ae i na hookpa a me na hoolauna ana a na wahine opio e like me kau kauwa imua o kou kiekieeke kamahele hanohano, a in a e honi ana oe i kekahi pua a ai hoi i kekahi hua o ka mahinaai, o kou ai ana no ia i na mea ai ono o ka'u papaaina a o kou muki ana no hoi ia i na papaina o kau kauwa nei, a e kuhikuhi aku no au ia oe i ko'u halealii a malaila oe e hiolani  ai no ke koena o keia la:

            I kela manawa, ua ae koke aku ia o Romura, a oiai oia i lalau aku ai i ka hua a ke kaikamahine kiai i haawi mai ai me ka manao e ai ae, pa-e koke mai la ka leo o kona hoa'loha Roma Le i ka i ana mai penei:

            Ua oki, mai hoopa, mai lawelawe i kela hua o make oe a loaa ole ia oe ka mea a kou naau i ake ai e loaa.

            Ia manawa koke no i hopu mai ai ua kaikamahine la i ka lima o Romura me ka i ana mai, e wiki e hookomo ae i ka hu o ka laau i kou waha, mai ho olohe i kela leo o na uhane lapu o ka po.

            Ia wa no i pa-e hou mai ua leo la a o ka elua hoi ia o ka manawa, i ka pane ana mai: Ua oki mai ai oe o make oe, a loaa ole ia oe ka manu hulu gula a me ke daimana ka mea nana i hoauanahele ia oe no na la loihi, a hooko ole ia hoi kau hoohiki i hoohiki ai imua o kou makuakane a me kou lahui kanaka e kali la o ka hoea mai o ka manawa au i hoohiki aku ai.

            Ia wa i hoomaopopo loa iho ai o Romura iloko ona, he oiaio o ka leo kela o kuu hoa'loha e kahea mai la ia'u, a he oiaio no hoi, he mea nui ka'u e huli nei, a he oiaio hei he hoohiki paa ka u imua o kuu makuakanhe a me kuu lahui kanaka, a ke hoole au i ke kauoha a kuu hoa'loha ahonui, he mea oiaio ka kela leo a'u e lohe nei, aole e loaa ke kumu o ka'u huakai hele.

            No ia mea, ua papale ae la oia in a lima o ke kaikamahine e paa'la iaia, a kuoe akua la imua o ke alahele hihipea e waiho mai la imua o kona alo, aka me ka maalahi nui hala aku la oia ma kekahi ponaha a e ku ana imua on a he pa pohaku huinaha i hana noeau ia a ua kipapa ia hoi@i kekahi pani pohaku a maluna iho na hua palapala i kahakaha ia me ke akami nui o ka mea nana i hana. No ia mea i ku iho ai oia a makaikai aku la iluna o ua pa pohaku la a me na hua palapala kupanaha nui wale elima o ke Sila o Solomona, ola hoi: "Aloha," oiai oia e nana aku la i na hua e ku la me he mau @ii mabera la imua o ka mea kaha kii a me he mau kino kanaka la hoi imua o kona alo, ua pane koke aku la oia i ka i ana aku.

            "E na hua palapala elima, e hoike mai oukou ia'u i ke alanui o ke ki e loaa ai ia'u ka pomaikai iloko o ka hale al@i o Laudera o  ka moi Boroneo."

            Ia manawa no i lohe aku ai oia i ka halulu o na ululaau a me ka oni o na lau laau pahaohao o ua aina la, me he la e kulai ia iho ana ilalo, a i ka mao ana ae, i uhi ai ka uwahi iluna o ka pa pohaku a nalowale na hua palapala imua ona, a ia wa no i pane mai ai ka leo mua loa nona ka halulu e like me ka leo o kekahi bibi bulu, i ka i ana mai, ua hele mai nei au mailuna mai o ka aina kaulana o Corezina a mai na ipuka mai o Hereders kaulana, mai ke alo mai hei o ka Moi Bears B@ora, me ka hooikaika nui ana e imi i ke ala e hoea aku ai i na ipuka o ka halealii o Laudera a me ke ki e wehe la'ela'e ia'i kono mau ipuka ua hooikaika nui au e loaa, a no ka loaa ole ana, ua komo aku la au iloko o ka halepaahao o ke kui ehaeha a paa pio iho la au ilaila a hoolilo ia iho la au i mea kino e like me ia au ike mai la e ke kamahele auwana a'u e kapa wale la o oe ka mea auwana i kapaia e na akua a me na kilokilo a pau o ka honua, i ka i ana:

            "A@a a hiki mai ka mea i kapa@a ma ka olelo Hebera o Salema, ke kanaka opio hele kuewa o na lalani mauna anoano o Kiretasia ka hanai a ka Moi Sanina, alaila e hook@u ia no na pio." Nolaila, ua nele oe : na kokua mai a'u aku e ke kamahele auwana, a ke waiho nei au i na noi he nui e hoopakele i ke kamahele kaulana ma ka inoa o ka moi Sanina ko makou haku, a me ka inoa laahia o Titerenobogiona ke kupua nui, e hoomanao ia'u o Abala ke kilokilo kaahele.

            I ke kuu ana iho o ke kamailio ana mai a ua leo la, lohe hou ia aku la he leo wawalo kupinai i ka pane ana mai:

            Ua kaahele ae au iluna o na palena o ka pae aina o Coresia a ua hala hoi i ke ala e hoea aku ai imua o na ipuka o ua Moi la, aole nae he wahi ouli o ka loaa ia'u o na mea e hiki ai a loaa ke alanui e hoea aku ai ilaila a ua pania ia mai a ua nalo, ua huna ia a ua nalo, a no ia loaa ole ua komo aku la au iloko o ka lima aloha le o na kiai luli ole o ua moi la a paa aku la au iloko o ka halepaahao o ke kui wakawaka,  a oia keia au e ike mai la he kino pahaohao e ke kamahele auwana kaulana a'u e ike la, o oe ka mea i hoike ia ma ka buke kilokilo a ka poe Kaledea, a o ka mea i kapaia o Salema, ke kanaka opio hele kuewa o na piko mauna anoano o Lebanona, ka hanai hoi a ka haku Sanina, ua nele oe i na kokua ana mai a'u aku no kau noi, aka, e hoomanawanui a mai pauaho, a ma ka inoa o Alahe e ola ai oe, a ma o Titelenobogion ke kupua nui, e pakele no auanei kou ola, a e hoomanao hoi ia'u ke Kaledea Liva Be kaahele.

            I ka nalo ana aku o ke kamailio, i pa-e mai ai he leo haalulu i ka i ana mai, ua nui kuu minamina no ka hooko ole ia o kau noi e ke kamahele auwana kaulana, no ka mea, aole loa he mea i  ike i ua halealii la a me kahi o ua Moi la e noho nei, owau e ku aku la aole au i ike i ke ki a me ke ala e hoea ai ilaila, oiai eia au he pio nana no hookahi tausani keneturia i hala ae nei, a ke haupu mai nei ia'u ua hiki mai ka mea i wananaia a i hoikeia e hele mai ana ke kanaka kuewa nana e wehe ae i na poe i hoopaaia a o ua  mea la oia no o Salema ma ka olelo Hebera, e hoomanao hoi ia'u o Giberiane, ka makaula kaulana i ke kaahele.

            Ia manawa no hoi i poha mai ai he leo uina nakolo kohu leo o ka hekili, i ana mai penei:

            Aole i loaa ia'u ke ki, aole hoi ke ala oiai oia ke kumu o keia kino au e ike mai la he pio na ke kupua Boraneo, a in a o oe ka mea auwana i kapaia o Salema ka hanai a ka haku Sanina alaila, ua hiki mai ka wa e hemo ai na pio, e hoomanao ia'u o Hinoma ka magoi, ia-wa no i pa-e mai ai he leo olu waipahe i ka i ana mai:

            Owau ka i ike i ke ala a me ki e loaa ai ka pomaikai; ua ike au i ka puka kahi e komo ai, a ua makaikai hoi i na alanui e hoea aku ai i na lalani kuahiwi o  Heredera, a  aia ilalo o ua lalani kuahiwi la kahi i ku ai ka halealii o ua kupua Boroneo la, ano e ke kamahele auwana i kapaia ka mea huna iwaena o na kupua, a i puana ia hoi o Salema, e hoolohe mai i na ao ana a kou kokua nei, eia ilalo lilo o keia pa pohaku he lua huna, a maloko o ua lua huna la he elua mau waiwai i huna ia, he kui pine nona na maka he umikumamalua, a me ka ipukukui kupua, in a e paa ia oe ka manu nana e malama ana ua lua huna la, alaila loaa na mea huna, a in a aole e loaa paa pio oe i ka halepaahao o kui wakawaka, aohe kokua nui hou aku e pakele ai, nolaila ke ninau aku nei au ia oe, e paa ana no anei ia oe kela ma nu?

            Pane aku la o Romura, e kuu hoa'loha a kokua hoi, in a e hiki au ilaila na'u e hoopaa iaia ma ke ano he pio na'u, a e loaa no auanei ia'u kela mau waiwai i huna ia.

            Ia wa i pane mai ka leo, ano e hele mai ua hamama ka ipuka nou a e hoomanao ia'u o Areba ke kamahao.

            Ia wa koke no i mao ae ai ka uwahi ae hamama ana ka lua a ona hua palapala elima aia ke hoike mai la i ke pahao'hao' nui o ke kamahele kaulana o Alegiria. No ia mea holoi ai keia i ka hua palapala elima a o ka wa koke no ia i anapu ae ai ka malamalama a ku mailia imua o ia nei he alapii anuenue e pipio ana a maluna o laila i iho aku ai keia a i ka aneane ana e ku iho ilalo ia manawa no i lohe ae ai keia i ka halulu o na kikiao makani puahiohio' o ka eheu o ka manu kupua i kapa ia o Tiba e upai ae ana e lele ae, oia@ ua ike mai la oia ia Romura a oiai oia ma kona alahele, e nee mai la, me kona kino i puni i na pahikaua wakawaka, a me na ihe wela ua ku iho ia keia i ka papaku o lalo o ua lua la, a unuhi ae la i ka@a p@hi kaua wakawaka oi lua a paa ae la ma kona lima akau, a ma ko na lima hema kana huipa kupua me kona holoho'o ana ae, me ka haaheo nui. Aole i li u iho, ua lele mai la ka manu me ka uhau ana mai i kona mau 'eheu i paa i na pahi wakawaka a me na ihe wela iluna pono o ka kakou koa kamahao, a me ka ele@ o ka mea i ke akamai nui i pale ae ai ke keiki alii Romura, ua hala ae 'la na kiina akamai lua ole a ka manu ki@i, Tiba ke kiai naue ole.

            I ka ike ana mai o ua manu@a ua hala kana mau hauna pahi, ua hooi loa ae la oia i kona akamai, a iloko koke no o ia wa i lele hou mai ai ua manu nei me ka eleu nui a oia ka ua mau moho'la e hoike 'la i ko laua makaukau pakahi iho ke hele 'la a ike ole ia ka nimu o na pahi a laua a elua, e haawi ana kela a me keia o laua i ko laua ike me ke ake o kela a me keia e haule kekahi, a no ka manawa loihi i kaa mai ai ke au o ka lanakila ma ka aoao o ke koa opio.

            Oia, ua moku ae la kekahi eheu o ua manu la, a i ka wa i hoi hou ae ai ka eheu o ua manu la e pili, ua paa loa mai la i kahi popoki eleele Boma Le, a pau mai la i ka ai ia, na ia mea i hooi loa aku i ka inaina o ka manu, a lele hou mai la oia me kona eheu i koe, aka ua @ o nuku hou aku la e like me ka mua, a maalo hou ana no ua wahi popoki la, a pau hou aku la no i ka ai ia; me ke kuhea ana mai e hopu aku i ka manu a paa, ua hooko aku la keia i ke kauoha, a paa iho la ua manu nei, a holo mai la ua wahi popoki nei a hoo kahi ko laua nauhoa like ana, a i ka paa ana o ka manu kiai, ua ninau aku la o Romura ia Boma Le, mahea oe i hiki mai nei, a i nahea oe i hiki mai nei ianci, oiai ua haalele aku au ia oe iluna o kela mauna.

(Aole i pau.)

Ke kulana o ka Ahahui Lipin@Bolu ma ke Kulanakauhale o Honolulu nei i keia wa.

 

            Ma ka hoomaopopo iho i ke kulana a me na hiohiona o ka Ahahui Lipine Bolu e nee nei maloko o ko kakou kulanakauhale alii nei i keia mau la ke pii ae nei ia i kela pule i keia pale, mamuli o ke ohohia maoli no o na kanaka no ke kumu, ua hoomaopopo maoli no ka lama; a ke lilo nei ka poe i ikeia mamua he poe pakela o ka inu lama, i poe kokua nui i na hana maikai; a ke lilo nei lakou i poe alakai e kokua ana i ka pono o ka lehulehu, a e lilo auanei keia hui i mea kokua nui i ka poe i hoopoinoia e ka lama.

            A owai la auanei ka hoa paio o keia ahahui ma keia mua aku? Me he mea la, o ka poe iaia ka mana hookohu, o lakou no ia e onou nei me ka pupuahulu i na laikini kuai lama, me ka nana ole ae i keia pono nui e ho@ikaika ia nei e na lala o ka hui holookoa no ka pomaikai a me ka holomua o ka lahui ma ke kulana kiekie o ka hoole waiona. A in a e holopono ana na hana i manao ia e keia Ahahui, al aila, ua hiki ke hoomanao ia ma ka mookuauhau; na Hawaii ponoi no i hoopakele ia Hawaii, a e loaa auanei he inoa hoomaikai na ka kakou mau mamo ma keia hope aku, e hoomaikai mau ai i ka inoa o ka poe nana i kukulu i keia hui, no ka mea, ma ka nana ana iho i kahi hoailona e kau nei n a ka umauma o na lala o ka Ahahui Lipine Bolu, me he mea ole la no kona makalii loa; eia nae ke lilo nei keia mea makalii loa i enemi nui no kekahi mau mahele ikaika iloko nei o ke aupunui, a ke lilo nei i kumu paonioni no laua e hoohana mau ai iloko o ko laua mau umauma, me ka imi ana iho i kumu hoolawehala na laua e kuko ino ai, a e manao ae ai e lanakila ka naaupo, a e hoohaahaa i ka hanohano a me ka inoa maikai o ka poe nana e kukulu nei i ka Ahahui Lipine Bolo.

            O keia Ahahui Lipine Bolu e kukulu ia nei iwaena o keia lahui kanaka, ua lilo ia i enemi nui no ke aupuni hoonui hewahewa ana i na laikini kuai lama, malaila i maopopo ai ke hoolilo nei ke aupuni iaia i hoa paonioni no na hana maikai a keia ahahui e hooikaika nei no ka pono a me ke ula o ke aupuni. Ma ka hooikaika ana o na luna hooko o keia ahahui e hoopakele ae i ka lahui mai ka hookui ana o ka mai ake pau.  (Aole i pau.)

 

Ka Waiwai ma ka Hohonu

 

            Ua holo ae la he moku mai Peneselevania ae a i ka aekai o Deleware no ka hoao e huli i kekahi puu dala nui o 10,000,000 i waiho loihi maloko o ke kai. He puu dala keia e hali ia ana e kekahi moku kaua Beritania, a he waiwai pio hoi no kekahi mau moku kalepa Sepania ekolu i lawe pio ia; mamuli nae o ka halawai ana o keia moku Beritania me kekahi moku kaua Amerika ma ke kaua, ua poholo iho ka moku Beritania i ka opu o ka hohonnu me kana waiwai @io. Aia nae kekahi pailata maluna o ka moku poino i ike i keia waiwai, ua hoopakeleia kona ola a hoihoi ia ma ka aina. No kekahi makahiki holookoa ka hoao ana o keia pailata e huili i ua puu dala nei, me ka malu loa, aole nae i loaa; a ano mai nei, ua hoikela keia mea huna e kekahi o kana mau moopuna, a oia keia moku i hoounaia mai la e huli.

 

HOOLAHA KUMAU.

 

KAUKA IWAI @APANA@

 

            Kauka @ap@au a kauka o@@ ma kahi o Kauka Goto e @ap@@u ana i @a mai e like me ka Kauka Goto hana ana. Manawa hana ma Kakaa@o mai ka hora o a hiki i ka hora !! A. M. o na la a paa koe ka la Sabati. E hele no oia i na hale o ka poe i mai ke kauoha ia mai.

            O na mai e ae, ma @oaa hale kauka e hele ai, kihi o na alanui Puowaina me Beritania Manawa hana, mai ka hora i a huki i ka hora 5 P. M. o na la n@a: a mai ka bora 8 A. M. a hiki i ka hora 12 M. ma na la Sabati-Telepone Bell Helu 387.  2131 @ms.

 

GEORGE P. KAMAUOHA.

 

He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

 

            He Lo@a Hooiaio Pa@paia Kepa no ka Apana o Kohala Akau.

            He agenda hooiaio palapala no ka mokupuai o Hawaii.

 

A HE MEA

 

ANA AINA.

 

E loaa no ma Kohala Akau, Hawaii.

2091 - 1@

 

PACIFIC HARDWARE COMPANY

 

Na hope o Dilinahama Ma.

 

Mau Mea Kuai Lako Hao

Alanui Papu, Honolulu.

 

HALE PAIKII ALANUI NUUANU

 

I WEHEIA NO EKOLU MAHINA.

 

            MAHOPE IHO O NA HOOPONOPONO hou ana i wahi e loaa ai he wa maikai no kela a me keia e hele mai ai e pai kii no lakou iho ma ka uku oluolu, ua hoapaa iho makou e hoolako aku i ka poe a pau e like me keia malalo iho:

            Kii pepa,         6, no $1.00

            Kii lako hale, lumi, hale a pela aku .. 3, no $1.00.

            Kii nui 8x10    I, no $1.00; a i ole $$ no ke kakini.

            Hoomaemae a hoolele hou ana i na kii ka hiko, ma ia uku hookahi no, Hookahi kii pena 8x10 a me ka laau, he $6.00.

H. A LUSCO MB,

Helu - Alanui Nuuanu.            2116tf

 

Ka Waiwai o ka Hilinai

 

KA AYER Laau Sasaparila, kai kaulana a hilinai nui ia no ka hoomaemae koko, ma na wahi a pau o ka honua, he aneane 40 makahiki i hala ae nei, a ua lawelawe nui ia ho@ iwaena o na oihana lapaau. O keia

 

LAAU SASAPARILA, no loko ae ia o ke aa Sasaparila Honedura maoli; ua loaa ka mana hoomaemae ma o ka hui pu ia ana me kekahi mau aa laau e ae, a me kekahi mau mea no loko o ka honua a me ka hao.

 

HE koko inoino a nawaliwali anei kou? Ua a wili pu anei me na ano mai i kaika? A ua hui pu anei me na wai awaawa hoopehu Na keia

 

LAAU e hoomaemae ia mau mea @no a pau, a maikai. O na kauka lapaau a pau o Amerika i ike i ke ano o ka AYER SASAPARILA, ua olelo lakou, aole he mea maikai e ae no ka hoomaemae koko ana mai na mai i awili pu ia, aka o keia wale no. No ka

 

HOOMAEMAE ana i ke koko, a me ka hookahua pono ana i na mea a pau ma kekahi mau ano mai i ikeia, o ka AYER SASAPARILA wale no ka laau nana e hoomaemae hakalia ole mamua ae o kekahi ano laau e ae O ke

 

KOKO ino hakuhaku, a nawaliwali hoi kona holo pono ana ma ke kino, e hoomaemae ia a e hooikaika pu ia no hoi ma o ka ai ana keia LAAU SASAPARILA A AYER. Hemaalahi a he

 

MAIKAI loa hoi keia Laau, aole no ka hoomaemae wale ana no i ke koko, aka, no ka hookaawale pu ana kekahi i na ma'i, hoomomona hou ana i ke koko ino, a me ka hooikaika pu i kona holo pono ana ma na aa.  He lehulehu wale na hooia ana mai na wahi a pau o ke ao nei i hoohana mau i keia laau mamua o kahi mau laau e ae.

 

A HILINAIIA no ka ikaika kupono o keola kino, ma ka maemae ana o ke koko, hoomake pu ia na ma'i, a pela aku.  He nui na laau hoomaemae koko i hoolaha wahahee wale ia malalo o nainoa lehulehu, aka, o na hilinai a me na hooia wale no a ke ao holookoa, maluna o ka

 

Ayer Laau Sasaparila.

 

I HOOM AKA@KAUIA @

 

Kauka J. C. Avar & Co. Lowell, Kass.

 

            HOLLISTER & CO.

 

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

 

Heiu 100         Alanui Papu, Honolulu

20$6-tf

 

MRS. THOMAS LACK,

 

HELU $1, ALANUI PAPUU.

 

MEA KUAI A LAWELAWE I

 

NA

 

Kikini Humuhum@ na Aahu a nui @al@ Aku

 

HE AGENA KUAI NO NA MIKINI

 

White, New Home,

            Davis, Crown, Howe,

                        Me Florence,

                                    Na K@i Mikini o na

                                                ano a pau a Howard,

                                                            Na pepa ana lole, a me

                                                                        keia keia mea

 

NA LOPI MIKINI A KALAKA.

 

HE AGENA KUAI I NA@

 

Pu Raifela, Pu panapana, Pu ki manu, na Poka, Lu, Pauda Kukaepe@

 

NA KAPUAHI AILA MAHU

 

Mai Ke nui a ka Hilii

 

            Ma ka lawelawe nui ana o'u i ka han@ lima akamai o ka oihana hana pu a pela aku, u mak aukau au e hooko ka@l oa ole i na kauoh a pau.

            o na kauoha mai na mookupuni e hooko@@@

20$2-17

 

HOOLAHA KUMAU

 

H. HACKFELD & CO

 

@@@ Kalepa Nui, a Kuai Ku@@ i na

 

Waiwai Lole, a me na Mea Hao

 

A HE MEA

 

KALEPA WAIWAI NUI

 

HONOLULU, H. L.                                                                                                                                                   20$2-1yr

 

HOOLAHA HUI

 

            EIKE auanei na kaoaka a pau e nana ana i keia olelo hoolaha, o makou o ka poe no lakou na inoa malalo iho, ua hookohu pono aku makou ia JOS. MAIKAALOA KAUHI, O Mokuhooniki, Hilo, Hawaii, i Peresidena no ko makou Hui Kalepa Hawaii, ma Kahahii, Hilo, Mokupuni o Hawaii, ma kahi o J. Kaianui i hoopau ia, a i Komisina ohi ale no hoi, a ke hoike ia aku nei ka lohe i na poe a pau i aie i ka waiwai o ka Hui, e hookaa ae ia JOS MAIKAALOA KAUHI i oleloia, oia ka mea mana e hana, a e lawe i na hihia e ulu mai ana, imua o ka Aha Hookolokolo

            O makou no                KAAWA,

                                                J.K. KAIAKOILI,

                                                I. KALUA,

                                                MANU,

2130 3m                                  KAIHUPAU,

 

FRANK GERTZ.

 

MEA KALEPA A LAWELAWE HANA MA

 

NA ANO KAMAA A PAU NO NA

 

Wahine, Kaikamahine a me Kane.

 

            Na Kamaa Buti a me na Kamaahaahaa no na Keiki Kane a me na Kauaka makua, o na ano p@ikini hou lo@

20$1-6m

 

Laau Mai lenera Helu I

 

A

 

S. H. MEEKAPU.

 

            E LOAA A E HOOUNA IA NO MA ke kauoha, ka laau Mai Lepera ma na wahi a pau ke loaa he mau hoike oiaio no ka mai Lepera, a ke hoouna mua mai i na lilo o ka laau. E loaa pu no hoi me na Rula o ka inu ana. E loaa no ma Alanui Nuuanu, helu II.                                                                                                                                                                            2086-1yr,

 

HALEKUAI HOU

 

ME NA

 

LOLE HOU!!

 

KA HALEKUAI MAKEPONO LOA keia o neia Kulanakauhale me ka mai kai loa no na lole ma ke kihi o na

 

Alanui Papu me Kalepa.

 

Na Lole o na ano a pau no na

 

Keonimana me Keikikane.

 

Na Lole Komo,

            Na Papale,

                        Papalekapu,

                                    Na Pahu waiho Lole,

                                                Na paiki Ili,

                                                            a pela aku.

 

            He mau waiwai i lawe pololei ia mai no keia wahi, a i wae pono ia no hoi i kulike me ka makemake o na makamaka Hawaii.

            Ka Hale Kuai keia o ke Kanaka Ilihune. He mea e lawa ai ka makemake o ka poe uuku o kahi loaa.

 

O KO MAKOU MAKIA,

 

E OLA KE KANAKA ILIHUNE

 

            E hele mai a e nana pono, i ike a pau kuhihewa.

EGAN & CO.

2092-1y

 

PAPA! PAPA!

 

ALA MA KAHI

 

LEWERS & COOKE.

 

(O LUI MA)

 

ma ke kahua kahiko ma alanui Pa'@ a @ Moi.

 

Eloaa a@

 

            @@@@@, Na Puka Aniani, Na Olepelepe Na Pou, Na O@a, Na Papa Hele, Na Papu Ku, A me na Papa Moi nui loa

 

Na Pili o na Hale o na Ano a Pau

 

Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai e pau

Na Kui mai Ke Nui a ka Makalii, Na Ami

Puka, Na Ami Puka Ani@ci, Na Ami

o na ano a pau, Na Aila Pena, o

kela me, keia ano Na Aila Hoo-

maloo, he lehulehu wale,

Na Aila e ae o na

ano a pau.

 

NA WAI VANIKI

 

A ME KA

 

WAI HOOHINUHINU NANI

 

O NA ANO A PAU LOA.

 

NA BALAKI ANO NUI WALE.

 

A ke hai ia aku nei ka lono i na Makamaka a

pau, ua maka@kau keia mau Makamaka

o oukou e hoolawa aku @a

ua mea a pau e pili ana

ma ka laua oiha@e

 

NO KA

 

UKU HAAHAA LOA.

 

E @kem@ kamea e nolo ana mawaepa

 

LAUA a me ka MEA KUAI.

 

HELE MAI E WAE NO OUKOU

 

HOOLAHA KUMAU.

 

Kakela a me Kuk@

 

HALEKUAI NUI O NA WAIWA@

 

E laa na pahiolo, koi hole,

hamale, koi nui a me liilii, kila,

wili puaa, rula apuapu, kui o na a@

a pau, kela kaa, hao hoopaa pu@

 

pohaku hoana, kepa, lei ilio, kau

la hao ill, phi, upa, pahi umiumi,

kalapu, kope hulu, pulupulu, oepa @

lakala, lina hao, ami, keehi, a me

 

KAULA OPI

 

Palau o na ano a pau,

Oo, ho, koala, pe kipi-

kua, hao kope, au ho a p@

a aku, kua bipi, lei bi-

pi, kaula hao bipi, uwea

pa, uwea keleawe, hao p@

piula, kaa palala, ipuhao, ipu

 

PA-PALAI MAKAU ME KE AH@

 

Ili wai, papa holoi, kopa ala, kau@

uaina, hu'akai, ehi wawae,

hulu pena, a pela aku.

 

Pena wali, kini nui a me liilii o @

ano a pau, me ka pepa kuhi

kuhi, pena keokeo, aila

pena, aila hoomaloo,

vaniki kaa, a me

vaniki moe,

 

PENA HOOMALOO

 

a me aniani hale

 

AILA MAHU, AILA MIKINI, AH A @A@@

 

AILA KAA, INIKA KAMAA.

 

PAUDA, KUKAEPELE, KIAN.

PAUDA, UIKI IPUKUKUI O N@

ANO HE NUI A LEHULEHU

 

LOLE MAKEPONO

 

@ aa @a

 

AHINAHINA, KALAKOA, KI@

KEO, LEPONALO, HULUMANU

UWE-WAHINE, KUI HUMU@@

MU, A ME KA LOPI

 

Ke kuike e loaa no ia ma @uh@

 

Kakela & Kuke @

 

NA MEA PIULA

 

Mikini Humuhumu

 

Makini a WHEELER a me WILSON

 

MIKINI A WIILOX ME GIBBS

 

NA MIKINI A

REMINGTON

 

He nui loa na mea hao me na ukana ae o na ano a pau, aole hiki ke hai pau ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike

 

Laau Lapaau Kaulana Lo@

 

A DR. JAYNE.

 

LAAU HOOMAEMAE KOKO

LAAU HOOPAU NAIO, LA@@

KUNU, PENIKILA, HUAALE

PAAKAI, LAAU HOOPAA HI,

 

@@ @a Laau Hamo a Pela 'ku

 

Kakela me Kuke