Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 29, 16 July 1887 — KA MOOLELO KAHIKO O ENELANI. Unuhiia no ka Nupepa Kuokoa. [ARTICLE]

KA MOOLELO KAHIKO O ENELANI. Unuhiia no ka Nupepa Kuokoa.

MOKUNA XII. Exelaxi «alalo o Hknlki IL lIMO LA kc alsi Henen ik>ko ona: "E ha&ai aa iaia i poo no oa k*huna oka oihana laa, i mea kokua no'u ma km'u nii i hana e piliana ia oihaaa, ae na hnu pu a'u e ake ai e laweiawe. Ao!e au e kazuiaa n .>na, ina ia he k.imki ihīihi, puni koko, aioha a aloha ole, a hoc»V<ekir uaha. Na'u auanei e kaupaiena i kona mau manao a pau ke hoao e }iapahi iho maluna o ko'u." Keia kana mau oklo a hookohu sku la iaia i Akib;hopa.

Haaheo hou ae ia o Gi!ebau no keīa kubna *itkie ma ke aio atii o Henen, ahe mea hooi loa ae ia i kona hanohano. He hanohano mua kona no ka «aiwai, ke guia, ke daia a me na waiwai e ae, aka, o keia kuiana hou iwaena oio Enelani hoopono{>ono au puni ana, ka mea nana e hoikeike se iaia imua oke ao. a ~ug ia hanohano ka C>iicbata i hooholo ai i kona inanao e hana me k >na ikaika a pau.

M tin nae paha aia no he mea huna iloko •> (>ticbata no ke alii a peia pu paha me ke ahi. He mea maa ia nae iwa» na o na 'iii, na keikiahi a me kekahi niuU kanaka koikoi e iho o kaaina, ka hoao ( anj i ke ano a me ke kulana hana o k.t lakou mea i hilinai ai me na punahe'e. Ua iawe ae nae o Gi)ebata ika oihaiia ma kona iima a lawelawe īho la me ka hoao pu ana e hoopaa ia ma ko Enelani moolelo heoponopono aupuni, kana mau hana ana a pau i pih ika oihana no kona hanohano. Mkiia o kona h.mohano ke oi ana aoko ke alii paha , O kana hana mua i manao ai oia ke anuu maa o ka ihiihi a me ka hemoleie i pili i kana oīhana, oia kona hoopau ana 1 kona mau paaialo a piu, ai oia i na mea ai naakiki, inu i na wai awaawa aahu i na iole ili lepo peiapeia, (oiai he hoailona ia o ka hemoleie loa ke h :>opelapeia,) iulu i ka lepo ma ke poo, holoi i na wawae o 13 poe kanaka ilihune ahe nanaina peiapela loa maoii k«na me ka hoowahawaha ia. Aoie ioi aku ke pahaohao o na kanaka a pau i ike i kela huakai elele ana 1 Farani mamua o keia mau hana hou ana, aua liīo i mea kamailio nui ia nona nu ktia oihana hou ana, mam'ia ae 0 kekahi mau oihana ana 1 iawelawe ai mamua. Lilo ae la nae keia mau wawa kamailio nui ia o- ka Akibihopa hou i mea inaina loa no ke alii Heneri, no ka mea he mau hana hookauLna ana ia īaia, a 0 kana (ke alii) mau hana wale no kana i manao ai e hookaulana ia, oiai ua hoonoho oia 1 kela punahele ana ma ka oihana iaa i mea kokua i kana mau hana a pau, me ka hookaulana īaia, aole hoi no ua punahele la. Ua noke aku la nae ua Akibihooa la 1 ke koi i kekahi mau waiwii iike ole o na 'lii oka aina a hoomana īho la no ka bihopa; aole la lakou wale, aka i ke alii Heneri pu kekahi. Koi aku la oia ike kakela a i\ie ke kuianakauhale o Rochester e haawi mai no ka oihana kahuna hihopa, me ka hoike pu aku aole ioa he mana e ae maluna ona nana e hookohu i mau kahuna hou,aka oia waie iho no a puni o Enelani ma kona kulana he poo no ka oihana. Ua hooko io ka Akihihopa i kona mana maluna o ka oihana, hoopau aku

la oia i kekahi kanaka 1 hookohuia e ke alii o ia oihana, a no ia mea i huhu loa ai ke alii a kauoha aku la i ka Akihihopa e hooki koke i keia mana hoopau ona, aka pane mai ka Akihihopa me na huaolelo mana nialuna o ka ke alii. Nui loa ke kuee mawaena o iaua a ua hoomauia aku pela. Aia hoi kekahi kahuna i iawelawe i kekahi karaima pepehi kanaka Kauoha ae la ke aiīi e laweia mai oia a hookolokolo imua o ka aha kanawai e like me ka lawelawe ia ana ona lawehala pepehi kanaka. !No keia kauoha ua hoole ia e ka Akihihopa, a lawe ae la oia i ka lawehala a hoopaa ma kahi hoopaahao o na hihopa. Hoakoakoa ae la ke alii i kekahi anaina kuka a ua hoikeia kona manao iwaena oia anaina, oia hoi ka haawi ana mai i na kahuna bihopa a pau i la welawe i kekahi hihia malalo o na hoop.wopono ana a ke kanawai o ka aina, ke ku ka hewa imua o ka aha hookolokolo o na hihopa, oiai he aha hookolokolo ahe wahi hoopaa okoa no ko na bihopa. Ua waihoia aku keia mau ole-

lo a ke alii imua o ka Akibibopa, a ua hoole ia mai roc na pane oolea. Ma keia hoole hou ana, ua hooi loa ae ka huhu o ke alii. Komo aku la ka hopohopo iioko o kekahi mau kahana hihopa a kono aku la i ka Akikihopa e ae aku i na manao 0 ke alii ma ko lakou manao ana he | pono ia. Apono koke mai ka Akib i -1 [hopa i keia a hoouna a aku la 1 kekahi palapala i ke aiiL Ka ia oalapala i hoomaalili hapa mai i ka huhu o ke alā me ke kanalua iki no nae ; n» ka oiaio loa o na mea i hoikeia ma ka palapala. No!ailt kahea ae !a oia he ahakuk? o na bihopa a pau e akea koa ma kekahi hale, aia nae maloko o kekahi keeni pili kokoke i ke keena

ha!»«rai he puili oaiu i heomikaukiuia me na bko kiua no ka hafia a ke ahl e kauohi ai me ka a*iwr. a ua malu loa keia hai»a la ana. Hiki i ka manawa akoakoa mai na bihopa I |>au. Laweia mai he kanawai hou no na hooponopono aupuni ana imua o ka Akihihopa, a hooia aku oialalo wale no o na kuhikuhi ana a ua kanawai hou ta e lawela we ia ai na hana pili aupuui a pjiu. Hoole hou ka Akibihopa me ka paa kiki !oa: ku mai n.\ hihopi a pau me ka makau a kaknh Be ka uwe pa ana imua ona. eae aku ika ke alii; paa loa nae ko<u manao hoole, a ia wa wehe hamama ia ae la na pani puka o kekahi keena a oili mai la na naita i hoakoakoa la a hooweiiweli aku la i ka Akihihopa. Mamuli oia hana ana, ua hooiaio koke ka Akibihopa i na kauo. ha a ke al i, kau inoa oia i ke kanawai hou, a kapa p iho U ia kanawai ke "Kumukanawii o Claredon." {A#f* i /u».)