Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 30, 23 July 1887 — Page 3
| This text was transcribed by: | Cheryl Mokuau |
| This work is dedicated to: | Ke`ea & Elli |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Paiia e THOS G THRUM ma ka Halepai o ka Hui "PRESS PUBLISHING COMPANY," Keena Hooponopono, ma na kihi o Alanui Moiwahine me Nuuanu.
E hoouna muaia mai na Olelo Hoolaha ma ke Keena Hooponopono mamua ae o ka hora 12 o ka awakea o na Poaha a pau. Aole e hoopukaia na Olelo Hoolaha ke laweia mai mahope o ka horo i hooikeia maluna. E hooko piha aku ana makou i keia rula maluna.
E hooili mai i na leta a pau a me na kauoha a me ka uku pepa ia KA NUPEPA KUOKOA ma Honolulu. Ina e loaa pono ole aku keia pepa i kona poe lawe, e hai mai me ka hakalia ole i keia Keena.
O ka uku a keia pepa e haawi ai i kona poe luna, he umi keneta no ke dala, koe ka apana o Kona, Oahu, a me kekahi mau apana e ae kahi nui o ka luhi i ka halihali ana i ka pepa, ma ia mau apana, e hooiia ka uku luna.
KELA ME KEIA
O ka hoopii a F.S. Pratt ku-e ia @ Atkinson, ua noho ka aha i nehinei @ ka hoopii.
@hoea piha aku nei ke ohohia nui @ E i keia pule mai kona ha@ ana no hookahi pule, oia no @ Pohihihi Edisepa.
He panalo o Hawaii me Maui, a he @ Kau ke pii hou `la ka we @ pele aohe wahi haule ua @ mai o Malulani.
Me ka hoopii koi poho a F.G. Thomas @ Kikaha no ka hoopaahao @ ua aponoia ke koina imua o ke @ $500, aole hoi he $10,000 e @ ke kui.
He @ kai pahaol@ia ae ma ka Poa@ nei na hookuu akea ia ka moku@ Bentania Conquest e ku nei ma ke awa lai o Kou no kela a me keia e aie ana e ike i kona kinohinohi, a ua moe ae kao-o ma ia misiona makaikai mea hou.
Ua hoolaha ino nei o Tom Chaple o ka mokukaua Beritania Conquest e ka nei i ke awa, i ka mea e aa aku ana e paani pelepele me ka pulu, a aole paha he mea i aa aku, o ko makou wahi @ ka mea e aa nei, ina ma ke no pelepele a Paulina.
Aia ma Waiawa, Ewa, he wahine i kapa iaia iho o ke “Anianikilohi.” He lawelawe lapaau kana o ke ano kahiko; me ka lau la-i ma ka lima e hilihili ai maluna o ka mea mai a me ka lewa pu ma o kona kikala a puni i ukali ia e kona mau paalalo, he mau wahine kino puipui. Hu ka aka.
Mamuli o ka moe a make ana o kekahi pae kahuna lapaau i ka puhipuhi imu ana i ka nupepa Elele i mau iho nei, ua hoi hou mai la kona ea, a ke @ pu aku nei me kona nui manu i keia la me kahi hanu paupauaho. A ke lawelawe pono ia kona mau kina, e pu maikai ae ana paha kona ola.
Ua hookuiia mai kekahi o ko makon limahana me kekahi o na mapuna ole@ e kapa ana ia KUOKOA a me Paeaina he mau nupepa hoinoino. I ka no @ pono ia ana aku, hauhili ae ana i Hikauhi i Kaunakahakai. O na mea i hana ia ma kahi ma lu, no ke akea ae @ hopena ponoi.
Ua hanau mai na Mose He-u me kona eva ma ka po Poakolu ma Puukolo ae nei he opuu makamae mai ka laua mau puhaka mai, a he mea honani ia ai ka Makua Mana Loa ma o Kona lokomaikai i ka haawi ana mai hookai manamanalima keu aku ma waho ae o 10 manamanalima.
He mea pono i na makamaka e noho nei ma ka makeke kuai ia o Ulako @ e mikaala i ko lakou mau ia i manao ai e hinai aku i ka lehulehu, ua keia ka pono ole o kekahi o ia mau waiwai i ka wa i hoi ai ma na home he @ ka hopena. Ua oi aku ka pono e hoihoi hou ae no i kona wahi i lawei mai ia.
Ua loaa makou he lono kaumaha mai Halawa Kohala Akau mai, e hoike ana, aia he mama me kana kaikamahine a me kana moopuna oiai lakou no ka ohana hookahi, ua kikoo like ia mai lakou e ka make. Aloha no a ohana iloko o na haawe o ke kaumaha. O makou ou ia poai.
He halawai makaainana nui ka i malamaia i ke awakea Poalua nei mauka o Loleaka, a o ke ano nui o na hana i lawelaweia e ua halawai la oia ka hookou hou ana i kekahi pauku o ke Kumukanawai hou. Ua waiho ka lakou palapala noi i ka Moi i kakau inoa ia e ka lehulehu; maikai no hoi a maluhia loa na hana. Mahalo loa.
Ke hoike mai nei ko Hilo mau kini i ka wawalo nui launa ole o ko Keoni Beka leo ma ka pa o ka hale hookolokolo o Hilo oiai oia e paikau ana i kona mau koa Hawaii malaila. Ina hoi ka pela, he alakai maitai aku la o Keoni Beka no na koa pepeiao kuli. Ua lohe pu ia mai he pahu pu raipela ka i hiki aku nei ilaila.
Ua loaa pono mai ia makou ka haina pololei o ka nane a J.P. KAWAIKOL@, oia o “Nane” me na wehewehe ana mai ia s.H. Kahukula mai o Waiohinu, Kau, Hawaii. He lehulehu ae no na lae oo i hiki pu mai ka lakou haina i kulike loa me ka haina maluna ae, aka me na ka hiki mua ka makana o ka @ hopu. Ua kaulua makou i ka @ ana i na makana a keia pule ae @kahi nane i koe a pau ae keia holo @ ana me na pule elua i koe.
He mau la helu wale no koe a kohu po mahina phia mau aku ke iaona nei me ka malamalama o na alelo o ka uwila.
Ua loheia he mau huakai kai wawae ke hoolala ia nei no ka hoohanohano ana i ka Moiwahine Kapiolani a me Liliu ia laua e hoi mai ai a hehi hou i ka lepo o ka aina. No ka holopono o ia hana, aole i maopopo.
Ma ke ahiahi o ka poakolu nei, ma Kikihale ae nei, ua hemo mai he koe nona ka loa he 8 paha iniha kona loa mailoko mai o kekahi keiki uuku no 3 pana makahiki, he kamaiki hoi na ko kakou Capt. Kalauao. Pau aku la ia kupu ino.
Oiai kekahi mau kanaka e holo ana maluna o ka lio ma Kalihi i ka po o ka Poaono i hala a no ke ano kahiohio ua haule iho la iluna o ke apaapaa o alanui ua ikaika no nae ka aumakua no ka mea aohe wahi i manuheu o ua mau keiki la.
I ka auina la Poaha nei ma alanui Liliha e pael ana kau wahi pukiki e loaa ke paipu wai nui o ke aupuni, ua eli iho oia a hala loa ilalo a poeleele e aole i loaa eia ka apiki aia no iluna ke paipu eia ua manao kela ua lawe ia e Milu pela kana olelo mai.
Mai ko makou makamaka mai J.E. Laau o ke kai Hawanawana mai o Kawaihae i lohe ia mai ai he nui loa ke aku malaila i keia mau la, oia hoi mamua he hapalua i keia wa hoi ua emi i ka ekolu hapaha, he ma`u wahi mea hou ia o kuaaina.
Ua ona ia ke kalaiwa kaahelu, 166 e kalaiwa ana no i ke kaa helu 13 ma ka auina la o nehinei. E paa ana oia me ka pahi pelu me ka olelo mai e hou i kekahi keiki e ku aku ana, ke ole e inu i ka rama o ka omole ana (kalaiwa) e paa ana. Ma ka noonoo maikai ana, he hana kue loa kela i ka maluhia.
Ma ka auina la o ka Poalima o keia pu`e,ua u waka ae la kekahi poe kanaka i ka ike ana aku i kekahi puulu manuwa o ka moku kaua Conquest. I ka ike ana o keia poe kanaka i kekahi haole hoihi me ka papale poepoe, ua olelo ae la kekahi o ua poe kanaka nei o ka bulu kela, a o kekahi poe hoi e olelo ana aole kela o ka bulu, he okoa no ke ano o ka bulu, a hu ae la ka aka o ka poe e hoolohe aku ana i ka lakou mau hana.
Ua laweia ae @e ka makai i ke ahiahi Poaha nei he kanaka i haawi ae i na palapu maluna o ke kino o kekahi wahi opio kaikamahine uuku ma kahi i kokoke i ka hale keaka pake, e kiheahea ana na kulu koko. O ke kumu ano nui i lohea mai, no ka nalowale ana ka o ka hapalua (.50). He wahi hana kupono ole no keia na na makua maluna o na kamaiki.
Make ahiahi Poaha iho nei, oiai kekahi o ko makou kiu e hoonanea ana ma na hora liula o ke ahiahi, ua hoopuiwa koike ia mai la lakou e kekahi o na leo e puana ana i ano like me holina ma ka hoolohe aku; a no keia leo i puai ae no 3 manawa, ua pa`papau nui aku nei lakou mawaho me ke ake nui e ike ia ka oiai o ia mau mea. A i ka hoea nui ana aku o lakou ma ia wahi eia ka auanei e kahea ana ia Olina he opio kaikamahine. Hu ae la kahi aka a lakou la.
NA HOOHENO O KE AHE LAU MAKANI APAAPAA.
Ke holo mua nei na hana hoole waiona ma keia apana o Kohala nei mai Kahei a hiki i Pololu, mamuli o ka misiona kaahele a Mere G@rina i kukulu iho nei, a mamua ae hoi o ko Mere Gerina haalele ana iho ia kohala ne!, ua koho pono ia ko makou makua L. K. Hoomalu i Peresidena Nui no ko makou nei apana, ua wehe mua ae oia i kana halawai hoole waiona ma ka apana o Kahei, Honomakau, Ainakea, Hal,au, Niulii a me Kakolea ma ka la inehinei; ua puana mua ae nei kou mea kakau ma ka lalani mua o keia kukulu manao, “Ke holo mua nei na hana hoole waiona ma keia apana o Kohala nei, mai Kahei a hiki i pololu. Penei e akaka ai ka holo mua o na hana hoole waiona ma keia apana:
Ma ka la nui iho nei o na haole, oia ka la 4 o Iulai nei, a mamua aku, ua manao ia e ulu mai ana he ona a he haunaele ma ia la nui e like me ka maa ma na la nui mahope aku nei; ma na la mahope mai o ka la nui o na haole, ua noho mau ko makou makua L.K. Hoomalu a Peresidena Nui hoi, e hookolokolo i na hihia a pau i hiki mai imua ona ma keia pule iho nei, a ma kona ike a hoomaopopo iloko o na hihia ana i hokolokolo iho nei i keia pule iho nei, aole i loaa iloko o ua mau hihia la he hookahi hihia ona rama mailoko aku o ka poe a pau i kaukau i ko lakou mau inoa malalo o ka hui Lipine Bolo hoole waiona, aole no hoi mailoko aku o ka poe i haawi ole mai i ko lakou ae ma ke kakau ino ma keia apana mai Kahei a hiki i Pololu. Pela kona leo aloha ma kona ano he makua ma ke kanawai a he makua hoi ma ke ano Kristiano, i hoolana mai ia makou maloko o ka luakini o Kalahikiola i ka la Sabati nei, la 10 o keia mahina O kana olelo mau a`u e lohe nei i kona i kona wa e ku mai ai a pahola mai i na olelo hoolana, aole ona makemake e hapala ia kana buke moolelo o ka aha hookolokolo me kakahi o na hihia ona rama mailoko aku o ka poe a pau i kaukau inoa.
Ua hooleleia ka hauli o na haole kuonoono a waiwai hoi o Kohala nei ma keia mau pule aku nei, malalo o ko lamanao kuhinewa oiai na halawai hi pipine Bolu hoole waiona a Z. Kalai a me J. Kekipi e kukulu ana ma Kahei, nomakau, Ainakea, Halaula, ua manao na haole waiwai o keia apoana, o na halawai hui lipine Bolu e hoomau ia nei e ko makou Peresidena a e makou pu hoi a pau, he mau halaqwai paipai a hoeueu i na kanaka Hawaii a pau e puhi i ke ko a na haole mahiko o Kohala nei i ke ahi. Mahope koke mai no o ka wehe ana o ko makou Peresidena i ka halawai hoole waiona ma Kahei, ua hui mai kekahi haole me a`u a ua ninau mai ia`u i ke ano o ko makou Peresidena e hoomau nei i ka halawai ma na apana i hoike ia maluna. Mahope koke iho no o ia hui ana o`u me ka haole nana wau i ninau mai, lohe iho la wau ua noho ka halawai hoohuoi a na haole no keia mau halawai kaapuni a ko makou Peresidena, a ma ia halawai a na haole ua loaa he mau manao hoolana mai kekahi aku o na haole e pili ana i na anaina halawai a ka Peresidena o ka Hui Hoole Waiona a no ka pauole o ko lakou pohihihi, ua hele kino aku no kekahi mau haole e ninau pono imua o ko makou Peresidena, a nana i hoopau loa mai i ko lakekuewa, ua makemake na haole a pau e halawai hui me na kanaka Hawaii ma Kaiopihi, a hiki mai ma ka la nui la 4 o Iulai nei, hai ia mai ana he lono aole he halawai; ua haule pahu ia halawai i kahea leo nui ia ai.
Penei e maopopo ai he halawai hookuoi ka na haole: Ma ka la Sabati, la 3 o keia mahina, ua kukala mai ko makou Rev. S. W. Kekuewa, ua makemake na haole a pau e halawai hui me na kanaka Hawaii ma Kaiopihi, a hiki mai ma ka la nui la 4 o Iulai nei, hai ia mai ana he lono aole he halawai; ua haule pahu ia halawai i kahea leo nui ia ai.
Ke hana io nei na kukuna wela o ka la ma keia apana o Kohala nei, mailoko mai o ka mahina o Iune a hiki i keia la a`u e ulele nei i keia mau hunahuna mea hou; pa maloo ka aina mai o a o, ke hoomaka mai nei ke ko a naha o`e e maloo, ke hoi aku nei ka wai o na aina wai a na malualua poopoo, ke hoopuka iki ia mai nei ka wai a ka paoo, hului koko a Makalii paa ka ua i ka lani.
Mahuahua na ia (akule) i loaa ma ka Poano nei la 9 o keia malama ma ke awa pae o Kapanaia ma kai o Halawa ua ai ka poe lawaia, na luna aupuni o keia apana a palale wale mai no i ka poe maukauka, nui kela. Ke hoomakaukau hou nei na upena, ke pahonohono hou nei na wahi i keia Poaono iho, oia ua oi ae ka nui o na mea i koe e noho nei ma ia wahi no ma Kapanaia, mamua o ka mea i loaa ma ka Poaono iho nei. Oia ka kou mea kakau e hooheno ae nei:
“Ola ia kini ke a mai la ke ahi.”
Ke hoolala nei ka Hui Lipine Bolu Hoole Waiona o Kahei no kekahi mau hana a lakou i manao ai e hoohana ma ka la kuokoa o Hawaii nei ke hiki aku ia la, mai keia malama aku o Iulai nei a hiki aku ia la i manaoia, ke liuliu nei a mea pili aahu o na kane a me na nohea leo manu ma na himeni hoolea a hoonani aku i ke Akua lokomaikai ma ka malama ana a loaa ia la. Kou oiaio. J.H. Keliinohokaha
PUILI ALOHA PU ME KA LANI MOI NA KEIKI O KA UA KANILEHUA
Ma ke ahiahi Poalua o ka la 19 o Iulai, i loaa mai ai he leo Alii ma o ka elele la oia hoi o Mr. Okuu e kono mai ana i ko makou oluolu kekahi hoi o kona mau kakaainana o ka apana Hilo hkina, e papa olelo pu me ua alii la ke hiki aku i ka hora 9 o ka la 20; ua haa wi aku makou i ka ae e like me ka leo Alii.
I ka hiki ana mai o ka manawa, ua akoakoa aku la makou a pau ma ka home o ka Hon. J.L. Kalukou a Ilamuku nui oi o ke aupuni Hawaii ma Manamana, e like me kona oluolu nana makou e pailaka maluna o na kaa malalo o kona mau lio ponoi a hiki i ka Halealii me kona hoolauna pu ana aku ia makou imua o ka Puuku o ka Moi oia hoi o A. Rose Esq. a me Mr. Livai me ka hoike pakahi ana i ko makou mau inoa imua o ko laua hanohano.
Malaila makou i luana iki iho ai no ka manawa hiki ana ke koa imua o makou me ka pane ana mai, ano ka manawa no oukou e ukali mai ai mahope o`u no ka ike ana i@ki Mai i keia manawa a ukai aku la makou mahope ona a hiki i ke alanuipii e pii ai iluna me ka pane ai mu ianei oukou la pii aku me ka Ilamuku nui a hiki i ka lumi o ka Moi.
Ia makou e pii ana i na kikeekee o ua home ano@ eehia lumi o na `luwahine e lualai ana me ka panai pu ana i na aloha malihini a kamoe loa `ku la ko makou alahele no ka lumi o ke ‘Lii ka Moi, malalo no o na hoolauna ana a ka Ilamuku nui e like paha me ka mea i maa i ke alo alii, puili aloha iho la me ua ‘Lii nei, a me kona ihiihi oia i panee mai ai i mau noho no makou a hoi aku la ka Itamuku i ka lumi puuku e kali ai no ko makou hoi aku, he mau minute wale no ko makou papaleo ana me ke aloha pumehana a huli hoi mai la me na panai aloha hope loa e like me ka mau, a hiki hou ma ka lumi puuku no ka hoi i ka home pela pu hoi ka Iiamuku nui.
Aole keia he kipa me ka manao e hoi wahi puolo e like me kekahi poe e ae aole loa pela, o ke aloha iloko o ko makou mau puuwai e like me ka leo kono a ke `Lii ma o kona elele `la a nolaila ua loaa i ka apana o Hilo ka hanohano, ma o makou nei kekahi o na makaainana o Hilo, oiai aole makou i manao mua e loaa ana na hookipa maemae mai ka Moi mai ma o ka launa olelo pu ana, nolaila keia maka peni e puana ae nei “E ola ka Moi a mau loa.
Ma ko`u ano maa mau he kiu mea hou no na pali mahoe o kuu aina hanau, pela au e panee aku nei imua ou e kuu KUOKOA aloha e olali nei iwaena o ke one oiwi o`u mau kupuna.
Nolaila o ke aloha no kou e ka Luna hooponopono a me na keiki hoono ho hua ahuli hoi ae au i ka leo hone a ka wai i na pali mahoe.
E.I. WAILANI
KA MOOLELO KAHIKO O ENELANI.
Unuhiia no ka Nupepa Kuokoa
Mokuna XII
ENELANI MALALO O HENERI II
MANA ae la ke Kumukanawai a ke alii Heneri, aka aole i hoopau pono ia na kekeue mawaena o ka Akibihopa a me ke alii, ua hoomau ia no pela. I kekahi la ake loa ka Akibihopa e hui pu me ke alii, aole nae makemake ke alii e ike iaia. Hoao ua bihopa la e holo malu mai Enelani aku aka aohe he waapa i ae ia nona e lawe ma ke kauwahi e aku a i ole maluna paha o na moku.
Lehulehu kona mau hoao ana e mahuka mai ka aina aku, aole nae i hookoia. Nolaila, hooholo hou kona manao e lawelawe hou i kona mana a me kana mau hana mua i ala ai ai keia mau kue; e pelukua, a e hoopaakiki e like me kana i manao ai he pono. Oia hoi kona uhaki ana i ke kumukanawai me kona mana a pau.
Ua hooko io ka Akibihopoa i keia manao hope ona a hana aku la me ka ikaika loa i oi aku i ko ka mua, a he lehulehu pu hoi kona mau kokua. Kauoha koke ke alii iaia e hoo
Kolokolo ia imua o kekahi aha kuka. Ua loaa nae oia i ka mai nawaliwali, a noho iwaena o lakou me ka mumule. Ua pane ia aku na ninau imua ona he nui loa,, aol nae hookahi o ia mau ninau i pane ia mai. Ukiuki loa na hoa o ka aha a haalele iaia pela ma ke keena hookolokolo. Hele mai na bihopa e ae a uwalo aku i kona oluolu e pane a e ihi no keia hana hou ana ona e like me mamua, aole nae i pane ia mau.
Ua noke wale aku na hoomalielie ana a makehewa, oia mau oia e noho ana he kanaka mumule. Aneane e po ka la kona mumu`e ana, a ia manawa i heluhelu ia mai ai he hoopai nona; aka ku koke oia iluna, puka aku iwaho a holo aku maluna o kona lio me kekahi kea nui e paa ana ma kona loima; a iwaena o na leo uwa nalo aku la oia.
Ma kona home, pahola oia he ahaai na no kona mau kokua ma ia ahiahi; ua ai ua inu, a ua lealea lakou a pau ma ia po. Ma ka waenakonu po, haalele oia i kona home a holo mahuka aku i kahi e. E ee ana maloko o na ululaau i ke ao a e hele ana i ka po me he kanaka powa la.
No keia nalo ana o ka Akibihopa, huhu loa ke alii. A kauoha oia i kona mau koa e hoopaa pio i na kauwa a pau o ua Akibihopa la i aneane eha haneri. Hoea ua Akibihopa mahuka la ma ke kauwahi o roma a hookipa ia oia e ka Pope a me kekahi alii Farani. Maloko o kekahi luakini, haiolelo ikakika ka Akibihopa iwaena o kekahi ana kanaka nui e kue ana i ke alii Heneri a me ke kumukanawai o Claredon, ma ka hoike nu ana i na inoa o kekahi poe koikoi o ka aina i kokua mahope o ke alii.
Lohe aku la ke alii i keia mau hana, wela loa kona inaina a aneane pupule. Nolaila, papa loa ia na moku a pau aole e lawe i kekahi palapala mai Enelani aku no Roma. I keia manawa ua ano maluhia iki na kuee ma Enelani, aka, na noho en emi ae la laua me Farani ia wa.
He loihi ka manawa o keia kue ana o na aupuni, mahope hana iho la ke alii o Farani he kuikahi noho hoa`loha ana me Heneri o Enelani. Apono koke o Heneri a hoopaa koke a hoopoau wale ia keia kue ana o na aupuni elua Alaila, holo mai ke alii Farani a me ka Akibihopa i Enelani e ike ia Heneri. Hui aloha hou lakou a pela i maalili ai ka huhu o Heneri no kana punahele Gilebata, a oia hoi i ke alii. Me ka haahaa a me ka mihi i kukuli ai ua Akikibihopa la imua o Heneri, pela hoi ke alii i kala mai ai i kona mau hala a pau. Ke mau la no kena kulana akibihopa ana, nolaila hoonoho hou o Heneri iaia ma ia kulana mua ona ame ka hauoli.
E Manao mai ana paha na mea heluhelu, ua pau na kuee, a o ka hopena keia o ia mau hana aole pela ina hou aku no. (Aole i pau.)
HUAKAI A Ke KOMITE Hoeueu NO KO KIA HOOMANHAO O KA MAKUA
Rev. L. LAINA I NA HANO O PIILANI
Ina e ae mai ka Haku alaila, e hoomaka hou ana ka huakai a ke komite no na mokupoani o Maui, ma ka pule mua o Augute.
E hoomaka ana ma Molokai e lele ana ma Kaunakakai a kaapuni ae i ka mokupuni a pau ia, no Maui, e lele ae ana ma Hana a malaila ae a puni.
E na hoa`loha o ka hana o ko kakou Haku, ua makemake nui au e ha pai pu na hana walawai haipule ma na wahi a pau a`u e kipa aku ai.
Nolaila, e na makamaka iloko o ka Halu aole o ka hana komite ka hana nui aka, o ka hoala ana i na hana o ka pono iwaena o ko kakou mau ekalesia oia ka hana nui, nolaila e na hoa paa hana, e hui pu kakou e hapai i mau halawai hoohulihuli ma na wahi aa pau a`u e hui pu aku ai me oukou a e launa pu aku me na makamaka ma na kauhale, a e nonoi nui aku hoi i ka Haku nona ke kihapai e kokua mai.
E.S. TIMOTEO
HE WAHI NANEA. He inoa ko`u he 19 huapalapala, a penei ka hoonohonoho ana a loaa Hamebire i ka iuiu:
Ko`u 1, 2 noho pu au me na lahui o ke ao nei, na holoholona a me na ma nu o ka lewa.
Ko`u 3, 4, 5, 6, he mea i makemake nui ia e na alii a ia kakou nei, a ua hanaia ia mea i ke au o ka wa kahiko.
Ko`u 7, 8, 9, 10, ua loaa au mailoko mai o kekahi ano ko`i i hanaia e na haole, o ko`u inoa iho no ia e pee la me ka ike ole ia e oukou.
Ko`u 11, 12, 13, he inoa wau no kekahi manu kaulana o ke ao nei, a he hoaaloha hoi no`u o Mahinahikiahiahi, a no ko`u paa i ke kapa pouli nalowale ai wau mai a oukou mai.
Ko`u 14, 15, 16, 17, aia wau iloko o ka buke Kumumua, a no ko`u ano maka hiamoe nolaila loaa wau i kamalii kula ma kapa o ke alanui Maunakea.
Ko`u 18, 19, he alii au maluna o na wahine a pau, he hiki no ke hoolilo ia i kauwa mai a kakou aku.
O ko`u huina a pau mai mua a hope alaila, e loaa no au ia oukou ke imi e ia`ua a loaa au i ka aina paia ala ike ka hala. He kaulana a@ mai o`u kupuna mai. Owai au ia oukou ai Hawaii a Kauai? Aloha a nui. JOS S. KALEIMAMO
HOOLAHA KUMAU
KUAI MAKEPONO LOA
Ke panee aku nei ka mea nona ka iuoa malalo iho i kona mau waiwai a pau no ke kuai makepono ana aku maloko o kona
HALEKUAI LOLE NUI LOA
Ma
MONIKAHAAE!
Oia Hoi O
MAUNAWEHI
Nolaila, ua makemakeia ka oluolu o ka lehulehu e hele nui mai, i ike kumaka ai oukou i ka makepono maoli o na waiwai e kuai ia aku ana ma ka
POAONO IULAI, 16, ‘87
Na Arabia o na wai like ole he nui, he $1.00 no ka ia mamua, he hapalua wale no i keia wa.
Na Arabia o na wai like ole he nui, he 30 iniha ka laula, he hapalua no ka ia.
Na Huluhipa pahee o kela a me keia ano, he like ole na kumukuai o ka ia he 25 ken, ko kahi, 30 hoi ko kekahi a he 50 ko kekahi.
Na Huluhipa nanahe, mamua he 50 ken, no ka ia a he 25 ken, wale no i keia wa.
Na Huluhipa ahinahina, he 50 ken. O ka ia mamua a i keia wa he 25 ken. Wale no.
Na pahoehoe o kela a me keia ano, mamua he 75 ken, no ka ia a he 35 ken. i keia wa.
Na nanahe Vitoria o keia a me kela ano, he 1.50 no ka apa mamua a he 1.00 wale no ike ia wa.
PAPALE WAHINE MAIKAI
i hele a ohuohu i na paa a ame na hula, mai ke nui a ka liilii
Na papale lole bebe he $1.00 mamua a he 50 ken. i keia wa.
Na lole keiki, he hookahi dala mamua, a he hapalua wale no i keia wa.
Na huluhipa papama, he 25 ken. o ka ia.
Na makalena nahenahe, he $2.75 no ka apa. Makalena 30 iniha ka laula, he 10 ia no ke dala.
Na hainaka lilina pelenui, he65 o ke kakini
Na pale ili keokeo o na kane, he 25 ken.
Na muumuu keokeo o na wahine he 50 ken.
Na mamalu liilii me ka lihilihi a paai, he $150
Nolaila, e ka alehulehu, e nano nui mai i ike pono i ka emi o na kumukua.
HOOLAHA KUMAU.
MRS. THOMAS LACK,
Helu 81, ALANUI PAPU.
MEA KUAI A LAWELAWE I
--NA--
Mikini Humuhumu na Aahu, a nui wale Aku
HE AGENA KUAI NO NA MIKINI
White, New Home
Davis, Crown, Howe
Mr Florence
Na Kui Mikini o na
ano a pau a Hawaii
Na pepa ana lole o
na ano a pau a me
kela keia mea.
NA LOPI MIKINI A KALAKA
HE AGENA KUAI I NA
Pu @aifela, Pu Panapana, Pu ki manu
na Poka, Lu, Pauda, Kukaepele.
NA KAPUAHI AILA MAHU
Mai ke nui a ka liilii.
Ma ka lawelawe nui ana o`u i ka hana lima akamai o ka oihana hana pu a pela aku u makaukau au e hooko kaulua ole i na kauoh a pau.
O na kauoha mai na mokupuni e hookohnia 2082-tf
HALEKUAI HOU
Me Na
LOLE HOU!!
Ka HALEKUAI MAKEPONO LOA keia o neia Kulanakauhale me ka mai kai loa o na lole ma ke kihi o na
Alanui Papu me Kalepa.
Na Lole o na ano a pau no na
Keonimana me Keikikane.
Na Lole komo,
Na Papale,
Papalekapu,
Na Pahu waiho Lole,
Na Paiki Ili,
a pela aku.
He mau waiwai i lawe pololei ia mai no keia wahi, a i wae pono ia no hoi i kulike m ka makemake o na makamaka Hawaii.
Ka hale kuai keia o ke kanaka Ilihune. He mea e lawa ai ka makemake o ka poe uuku o kahi loaa.
O KO MAKOU MAKIA,
E, OLA KE KANAKA ILIHUNE
E hele mai a e nana pono, i ike a pau kuhihewa. EGAN & CO. 2092-IY
GEORGE P. KAMAUOHA
He Loio o he Kokua ma ke Kanawai.
He Luna Hooiaio Palapala Kepa no ka Apana o Kohala Akau.
He agena hooiaio palapala no ka mokupuni o Hawaii.
A HE MEA
ANA AINA.
E loaa no ma Khala Akau Hawaii. 2091-Iy
WOLFE & CO.
Me Kuai i na Ano o pau o na Mea
AI, HUA AI, O NA ANO A PAU.
Eke Palaoa, Berena, Waiu Bata, Berena manoanoa, Berena huinaha, mea ono, o kela ano keia ano; Ko paa Kope, Ti, Aila mhu, a me na ano a pau.
Helu 66, Alanui Hotele, Halekuai mua o Lewis & Co
E loaa koke aku no na kauoha a pau loa me ka hakalia ole, a me ka maikai o na hoomalu ia ana. E hooko ia na kauoha o ke kulanakauhale nei me ka hikiwawe ma na ka me ka uku ole. O na kauoha mai na mokupuni, e lawelawe koke ia. 2085-6m
NUHOU! NUHOU! NUHOU!
AILA MAHU MAIKAI!
HOOKAHI DALA WALE NO NO KE
KINI AILA HOOKAHI!
E kuai paa ia aku ana no ka nui loa o ka aila i keia manawa.
E AU E NA MAKAMAKA! E AU!
E kipa ae ma ka halekuai o
Kakela me Kuke.
B.F. EHLERS & CO.,
PAINAPA
Poe Kuai i na Ano Lole a Pau.
Helu 99 alanui Papu. – Honolulu.
E loaa mau an na lole hou o na ano a pau maluna o kela a me keia moku.
Ka Waiwai o ka Hilinai
KA AYER Lasu Sasaparila, kai kaulana a hilinai nui ia no ka hoomaemae koko, ma na wahi a pau o ka honua, he aneane 40 makahiki i hala ae nei, a ua lawelawe nui ia oi iwaena o na oihana lapaau. O keia
LAAU SASAPARILA, o loko ae ia o ke aa Sasapaila Honedura maoli; ua loaa ka mana hoomaemae ma o ka hui pa ia ana me kekahi mau aa laau e ae, a me kukahi mae mea no loko o ka honua a me ka hao.
HE koko inoino a nawaliwali anei kou? Ua a wili pu anei me na ano mai ikaika? A ua hui pu anei me na wai awaawa hoopehu Na keia
LAAU e hoomaemae ia mau mea ino a pau, a maikai. O na kauka lapaau a pau o Amerika i ike i ke ano o ka AYER SASAPARILA, na olelo lakou, aole he mea maikai e ae no ka hoomaemae koko ana mai na mai i awili pu ia, aka o keia wale no. No ka
HOOMAEMAE ana i ke koko, a me ka hookahua pono ana i na mea a pau ma kekahi mau ano m i i ikeia, o ka AYER SASAPARILA wale no ka laau nana e hoomaemae hakalia ole mamua ae o kekahi ano laau e ae O ke
KOKO ino hakuhaku a nawaliwali hoi kkona holo pono ana ma ke kino, e hoomaemae ia a e hooikaika pu ia no hoi ma ka ai ana keia LAAU SASAPARILA A AYER. HE maalahi a he
MAIKAI loa hoi keia Laau, aole no ka hoemaemae wale ana no i ke koko, aka, no ka hookaawale pu ana kekahi i na ma`i hoomomona hou ana i ke koko ino, a me ka hooikaika pu i kona holo pono ana ma na aa. He lehulehu wale na hooia ana mai na wahi a pau o ke ao nei i hoohana mau i keia laau mamua o kahi maua laau e ae.
A HILINAIIA no ka ikaika kupono o ke ola kino, ma ka maemae ano o ke koko, hoomake pu ia na ma`i, a pela aku. He nui na laau hoomaemae koko i hoolaha waha hee wale ia malalo o na inoa lehulehu, aka, o na hilinai a me na hooia wale no a ke ao holookoa, maluna o ka
Ayer Laau Sasaparila.
I HOOMAKAUKAU IA E
Kauka J.C. Ayer & o., Lowell Mass.
HOLLISTER & CO.
Na Agena ma ka Paeaina Hawaii. Helu 100. . . . Alanaui Papu, Honolulu
2086-tf
Laau Mai Lenera Helu I
A
S. H. MEEKAPU.
E LOAA A E HOOUNA IA NO MA ke kauoha, ka laau Mai Lepera ma na wahi a pau ke loaa he mau hoike oiaio no ka mai Lepera, a ke hoouna mua mai i na lilo o ka laau. E loaa pu no hoi me na Rula o ka inu ana . Helu 1 Alanui Nuuanu Honolulu.
2086-1yr, II