Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 31, 30 July 1887 — Page 4

Page PDF (1.72 MB)

This text was transcribed by:  Patrick Makuakane
This work is dedicated to:  William Makuakane

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

No ka Makahiki…$2.00

No K@@@ Mahina… 1.00

 

KUIKE KA RULA

Poaono… Iulai 30, 1887

 

ROCKAWAY

AE MAI KE KAI MA WAIKIKI

Our familiar song of @@@@@@

 

1. He oluolu nui no,

Wa olu na'u e hoomanao,

Ko'u lohe ana i ka nu,

Ae mai ke kai ma Waikiki

Ua ku no au ma ka aekai

Oiai ka nalo olo p@.

A loha au i ka leo o

Me ka hauoli nui no

Ka !

 

He oluolu nui no

Wa olu na'u e hoomanao

Ko'u lohe ana i ka nu

Ae mai ke kai ma Waikiki

 

2. Ia'u i lohe ai ma o

I ka makani kawowo,

Ua ike au iluna nae,

I ka mahina molaelae,

Me e ka nani o keia kai,

E nee malie ana ae

Oiai ke one aloha mai

Ae mai ke kai ma Waikiki

Ka !

 

He oluolu nui no &c. &c.

K.H.

 

No na Ekalesia.

Maloko o ka hapa makahiki i hala ae nei, ua hiki pinepine mai na lono no na hana maikai iwaena o na ekalesia o Amerika Hui.  Ma kekahi mau apana o ka aina ua huli nui ka lehulei i ka pono, a ua hoopiha hou ia na ekalesia me na poe opiopio i huli i ka pono.  Ina e laha nui ae keia hana a hiki i o kakou nei, he mea e ka pomaikai o keia lehua kanaka.  O ka waiwai hookahi i oi mamua o na mea a pau no Hawaii i keia wa, i mea e pomaikai ai kona lahua oia no ka ua o ka Uhane mai luna mai.

 

KAWAIAHAO

Ma ka pule awakea, ua haiia mai ka olelo maluna o kela poolelo ma I Korineto, mokuna 3.  pauku 22, hapahope, a me ka pauku 23:

"No oukou no na mea a pau loa, a no Kristo oukou, a na ke Akua o Kristo."

I ke anaina hui o ka pule po me ka Halelu 116, puaku 2 ka poolelo: "No ka mea hoi, ua haliu mai kona pepeiao ia'u; nolaila, e kahea aku au iaia i ko'u mau la."

O ka pule ke kumuhana o keia poolelo.  Ua wehewehe ia mai no na ano pule ekolu.  1. Pule mehameha.  2. Pule ohana a me 3. ka pule anaina.  A ua hoike pu ia na kumu nana e koi ana ia kakou e malama mau i ka pule.

I ka po o ka la 26 o keia mahina ua mareia e ke kahu o Paul. M. Aea me Suia Oneha.  He mau opio kamaaina laua no Honolulu.  O ke kane, he keiki ponoi na Mr. Aea, misionari i ka Paeaina Maikonisia, a he haumana kula Sabati ma Kawaiahao no na wa i kaahope ae.  Ua maikai ka mare a ua piha ka papaaina me na mea maikai.  Ua maikai na ouli o mua aku o keia mau opeio.  E kuoo a e kupaa ma na hana pono.

 

            KAUMAAKAPILI

He pule lulu dala ko keia ekalesia i ka la Sabati i hala, no laila ua waihoia na hana e ae.  Ua lohe mai makou ua holo pono ka lakou hana.  O ka hiki mai koe o ka ogana hou, alaila e hookomo ia ana na noho ma ka umi maluna, a o ka luakini ia, kaawale ka rumi malalo no na hana e ae.  Ma Kaumakapili ke anaina hui o ka po o ka la apopo.

 

WAIALUA

E hee ana ke kahu o keia ekalesia i Maui i ka ohi dala no ke kia hoomanao o Laina Makua.  He mea pono ke kukulu ana i ke kia hoomanao no @a kauwa a ka Haku, aka, he wahi kanalua ko makou no ka hoonui loa ana i keia hana, a lilo aku paha i mea hookaumaha, me ka hoonele ana i na hana no ka poe a e ola nei.  Ua paa ke kia hoomanao no Laiana iloko o na puuwai o na haneri haumana kula Sabati o Hawaii nei, e memele mau ana i kana mau himeni iloko o na luakini a pau o ka aina.  E pono e houluulu ae i na wahi dala loaa a kukulu iho i ke kia pohaku, a o ke kia i oi aku, he kia ola mau ia iloko o ka naau o ka lahua mai o a o.

 

HILO

Ke waiho nele nei keia ekalesia makua me ke kahu ole.  Mahope iho o ka lawe ia ana aku o Koana Makua, ua hoonohoia o J. Kalana i kahu, aole nae i liuliu waiho aku la oia i ka hana, no ke kupono ole iaia.  Ua lohe mai makou e imi ana ia ekalesia i kahu hou no lakou, ma keia hope iho.  He manao pono loa keia.  Hemahema loa ke kihapai ke loaa ole ke kahu kupono.  Ua kokua nui o J. Pahio a me Jos. Nawahi i keia ekalesia no ka makahiki i hala ae nei, a pela no hoi me kahi poe makamaka haole o Hilo.  Ke paipai nei i na hoahanau o Haili i nui ke aho.  Hoomau aku ka hana pono mai hoi ihope.  A na ka Haku e haawi mai i ke kahuhina e pono ai:

 

WAIMEA

Ua loaa mai na lono i o kakou nei, aia ke holomua la na hana a ka Haku ma ka aina mauna o Waimea, Hawaii, a ua ulu nui na hana pono i keia wa.

Hoolaha Ahahui Kula Sabati

E noho ana ka Ahahui Kula Sabati o ka mokupuni o Hawaii, ma ka luakini o Kahikolu.  Napoopoo; Kona Hema, ma ka la 24 o Augate, auwina e like me ka mau oia mau Aba elua nolaila e akoakoa ae na lala a pau o ia Aha mamua o ka manawa.

W. M. Kalaiwaa

Ma o S. B. Kaalawamaka, Kakauolelo

 

Hoolaha Ahahui Euanelio

E noho ana ka Ahahui Euanelio o ka mokupuni o Hawaii ma ka luakini o Kahikolo Napoopoo Kona Hema. ke hiki aku i ka Poakolu eha o Augate, La 24.  hora 10. a.m. No laila e akoakoa ae na lala a pau o ia Aha mamua o ka manawa pono, a e hiki pono mai ana ko Kau poe ma ka Malulani o ka la 22 nolaila, e alualu mai ko Puna a loaa ka Malulani i Punaluu a i ole ma Honuapo paha o ko Hilo poe hoi, e kau iho ma ka mokuahi Kinau, no Mahukona ka pahu hopu a kui lima pu mai me ko Kohala poe maluna o na au waapa a me na mokuahi liilii: a o na wahi e ae ma na leio a me na hoki mai no.

Rev. J. Kauhane

Ma o S. B. Kaalawamaka, Kakauolelo

Hoolaha Kula Sabati

E malama ia ana ka hoike o na Kula Sabati o Kona waena Kepulu; Honaunau a me Hookena, ma ka luakini o Kahikolu Napoopoo Kona Hema ma ka la 27 o Augate, mahope o ka pau ana o ka hana o na Ahahui elua e like me ka mea mau.

I na he hiki i ko Kaohe a me Milolii ke hoomanawanui mai alaila, ua hiki no ke hui pu mai nolaila e liuliu a e hoomakaukau no ko oukou mau hana oia la, a eia na himeni hui, Hoku Ao Nani, aoao 162, aoao 110, 208 me 46.

E malama pu ia ana ka hoike o na Kula Sabati o Kekaha, Kailua, a me Helani, ma ka luakini o Helani Kona Akau, ma ke Sabati hope o Sept. la 25 na himeni hui, Hoku Ao Nani, aoao 297, 296, 229, 192.

S. B. Kaalawamaka.

K. K. S. N. o Hawaii Komohana

 

KUMUMANAO

NO KA OIHANA MARE.

No ke Akua mai keia oihana, i ka ke Akua hana mua ana i ke kanaka hana maila ia i kane a i wahine.  Iaku la ia, e haalele aku ke kanaka i kona makuakane a me kona makuahine, a e pili aku ia i kana wahine; a e lilo laua i io hookahi.  "Kinohi 2: 24

Olelo mai ia o Iesu, nolaila hoi e haalele ai ke kanaka i kona makuakane a me kona makuahine, a e hoopili ia i kana wahine a e lilo laua i io hookahi; no ia mea, aole elua hou aku laua aka, hookahi wale no io; o ka mea a ke Akua e hoopili mai ai , mai hoohemo ae ke kanaka." Mar. 10; 7-9.

I mai hoi o Paulo, e mahalo ia ka mare no na mea a pau, a hoopaumaele ole ia hoi kahi moe no ka mea, e hoowahawaha mai ana no ke Akua i ka poe hoop'iopi'o a me ka poe moekolohe.

Ma keia mau olelo, ua mapopo na ke Akua mai keia oihana; no laila he oihana maikai, he mea ia e pono ai na kanaka; eia ka mea e mapopo ai ka pono o keia oihana.

1. He mea ia e mahuahua ai na kakana; kauoha mai ke Akua ia Adamu ma, e hoohua ae olua e hoolaha hoi e hoopiha i ka honua ma na aina i malama ia keia oihana ua mahuahua na kanaka a paapu ke aina, o ka malama ole i keia oihana a me ka moekolohe oia ka mea e neoneo ai ka aina kanaka ole.

2. O ka oihana mare, he mea ia e kokua mai ai i ka noho naauao ana o na kanaka, no ka malama ana o na kanaka i keia oihana nolaila ua aloha ia na keiki e ko lakou mau makua, ua launa pu na makua me na keiki a ua imi pu i ka waiwai a me ke akamai i kela a me keia hana, i naauao ai a i pono ai hoi ka noho ana, ma na aina i mare ole ia, ua noho hupo na kanaka e like me na holoholona, a ma na aina naauao a pau ua mahaloia ka mare a ua kau ia na kanawai e hoomalu ai i keia oihana.

3. O ka oihana mare, he mea ia e kokua ai i ka noho pono ana i na malama ole na kanaka i keia oihana, ua ulu nui mai ka hewa ka moekolohe ka hoomakaukau, ka hakaka ke ku-e a me na hewa nui wale.  Aole malu ka noho ohua ana, pono ole ka aina pono ole ke aupuni, e like me Sodoma a me Gomora, e like no hoi me ka wa ia Noa, ai lakou  a inu hoi mare lakou a hoopalau no ka mare ana a hiki mai ke Kaiakahinalii, pau loa ia lakou a hoopalau no ka mare ana a hiki mai ke Kaiakahinalii, pau loa ia lakou i ka make koe wale no o Noa ma aole anei no ka paakiki hookuli a malama ole i keia oihana no aka, o ka malama pono i keia oihana @ia ka malama i ke Akua, he kumu ia o ka noho pono noho kukahi noho haipule, oia ke kumu o na mea maikai he nui wale.

No laila auhea oukou e na 'Lii hanau o ka aina, a me na kanaka o keia pae aina, e noonoo oukou i ka maikai o keia oihana a e imi oukou i ka mea e lanakila ai keia pono maluna o ka moekolohe a me na hewa a pau, aole pono e ae e like me keia pono e mau ai a e pomikai ai keia aupuni, a e mau ai ke ea o ka aina i ka pono.

Z.  Palikapuokeoua.

Napoopoo S. Kona. Iulai 21. 1887

 

HE MOOLELO NO

LONOIKAMAKAHIKI

 

KA

PUA ALII KIEKIE NA KALANI

 

Ke Alii Nui O Hawaii

 

KAKAU IA NO KA NUPEPA KUOKOA

A laila ua pau ka nana ana a na kanaka o luna o ka waa aia ka pono o ka pae aku i ka aina i hoopau ia ke poluea o na hoa o ka holo moana ana mai, a i hoopihaia hoi ka lua o ka inaina.

I keia wa, ke hooiho nei ka waa o Heakekoa ma kona i Molokai, hao iho la ka makani mahope o ko lakou nei waa aole i kana mai ka pakika o ka waa o lakou nei iluna o ka ohuku ale.  A ia lakou nei e holo la mawaho ae o Kawela i molokai, pau ae la ka pa ana o ka makani kaomi mahope o lakou nei, laiku iho la ko lakou nei waa.

Pa iho la ka makani he Ihuanu ma ka aoao akau o ko lakou nei waa, oia no ka makani o ia aina, he makani aloha hoi a ko laila keiki,

"i aloha ia ia makani Hoehaa o ka aina i ke ala," e like me ka hooheno a ka poe kahiko:

 

O kuu Mokihana ka Ihuana laau ala o Kawela

Ke mapu la i ka uka o Puupea

O ka lau ka i lilo i ke kanaka,

Honi na kaha o Hookaia.

 

No laila, ke ike ae la oukou e na hoa i ke ala o ia makani; no hea aloha ole hoi o ko laila kini; aka, ua pono no ke aloha ana, he ala ae la ko laila makani eia no ko lakou nei waa ke holo nei me ka maikai ma na kaha o ua aina la o Molokai, oia hoi ke kaha pili a Kaiakea.

He mea pono i kou mea kakou e hoakaka pokole aku i na mea e p@@i ana i kela kaha, he kaha alii ia, nona ka olelo ia ana, aohe wale oia kaha, hele no me kahi hakina ai, a o ka hakina ia oia ka hakina hoolei o ia kaha, oiai hoi ka huakai a na alii e hele ana i ua kaha la, a hiki aku lakou i Kalae ka aina ia e hoike mai ana i ke alii, "e hookaawale ae no'u kau wahi, eia au la he Kalae he piikoi, "he ae ku ina no he alii, e hehi ku ia ana no e ko Kalae keiki.

E kala mai i ka mea kakau, oiai ke hoohilala loa aku nei na hoakaka ana i ka muku, e huli hou ae a kaua e nana aku i ka waa o Heakekoa ma, eia no ua waa nei o ke aliiwahine ke hooiho mai nei mawaho ae o Kapaakea, o keia aina o Kapaakea, oia no ka aina e pili pu la me Kaunakakai.

I kela wa, malie loa iho la ua makani nei he Ihuanu, hao mai la na lai elua a ka manu, he lai okoa ko ke kakahiaka, a he lai okoa ko ke ahiahi, he mau lai aloha keia a ko Molokai kupa, e hoopoina ole ai i ke aloha hoonipo e hone ana iloko o ka puuwai e like me keia a'u e hooheno ae nei:

 

Hea mai Kaiolohia e hoi maua,

Uwe aku o'u hoa i Kaana,

He aneane aloha ia'u ke kula o Niniwai,

O'u hoa no ia i ka lai a ka manu,

A manuwa wale i ka hoa laukona,

I ke kee lauaua ia e ka moe.

 

Nolaila, ua pae maalahi aku la ko lakou nei waa, i ka aina i kapaia o Kaunakakai, a ua pae aku lakou i ke ahiahi o ia la, a ua akoakoa mai la na kamaaina a me an malihini  holo moana, me ka ninau pu ana mai o na kamaaina ia Heakekoa ma:

Nowai keia waa, he waa alii anei, no hea mea, a e holo ana i hea?

Ia wa i pane aku ai o Heakekoa i ka haina:

No ke alii keia waa, no Lonoikamakahiki, mai Hawaii mai, a e holo ana i ka makaikai.  Aia nae ua alii nei ua holo ae a pae ae ma Koolau o Molokai owau nei o Heakekoa ke kahu o ke aliiwahine o Kaikilanialiiwahineopuna he waa ukali i ka hukai makaikai a na alii ua hoouna ia mai nei hoi ko'u waa e pae ma Kona o Molokai nei; aia a hiki i ka wa e hoomaka aku ai na alii a'u e holo no Oahu, alaila, hoouna mai laua i luna e hele mai a hoike mai ia'u i ka la e holo ai no Oahu a maanei aku no hoi ko'u waa e holo aku ai a hui pu aku paha makou i ka moana, a i ole i uka paha o ka aina, a oia ke umu o ko makou holo ana mai nei a halawai pu kakou he maka no a he maka.

Ia wa, ua hopu mai la na kamaaina me na puili aloha ana o ke ohaoha i ka lakou mau malihini me ka hookipa ana aku me ka maikai ma ko lakou mau home, a ua hoolako pu ia mai la hoi lakou i na mea e oluolu ai o ko lakou mau ola kino o ka noho ana o ia aina malihini me ka hai pu mai o na kamaaina i na olelo hoolana ia lakou nei ma ke ano hauoli, e like me keia ke ano@.

Eia ka hale, ka ai, ka ia, e noho oukou e like me ka loihi o ko oukou mau la e noho ai, he ai leo ole, he ipukai wehe wale, he ipukaa hale hamama o ka heahea, a e hana oukou e like me ka hiki i ko oukou makemake, a oia iho la ka oie'o @@oholo a na kamaaina ia oukou e na kamaaina, a mai hopohopo ko oukou noonoo, a oia ka makou hoike aku imua o oukou.

No laila, ua apo aku la o Heakekoa ma i ka oluolu o na kamaaina, a me ka haawi pu ana aku i ko lakou hoomaikai no na hana aloha a na kamaaina i pah@la mai ai imua o lakou nei.

A mahope iho o ia manawa, ua h@olako mai la na kamaaina i na mea ai no ka papaaina imua o ka lakou mau malihini a ua noho iho la na malihini e hoonuu i na mea ai o luna o ka papaaina no ka hoopiha ana i ka lua o ka inaina.

I ka pau ana o ko lakou paina ana, ua hooluana iho la na malihini me na kamaaina, o ua aina kaha la a ka manu, a hiki i na hora liu wale o ka po, a ua hoike ia mai ko lakou nei hale e hia moe ai o ia po.

Haule aku la lakou nei hiolani hana ka uluna o Welehu ka malama.

Maanei kakou e waiho malie aku ia Heakekoa ma a hiamoe ana lakou, ua luhi ko lakou mau kino i ke kipehi mau ia e na huna kai o ka moana.

Ma keia wahi o ko kakou moolelo e hoohuli hou ae ka iho o keia hoonanea i ke alii nona keia moolelo, oia no hoi o Lonoikamakahiki, ua haalele aku nei kakou i ke alii a me ko laua waa, ma waho o Halawa i Molokai, pehea aku nei la ka waa o ke alii ua loaa aku nei paha i ka makani nui wale o Halawa.  Eia ka auanei aole i loaa i ka makani ino he makani maikai no o ua aina pali kahako la.

Hiki aku la ke alii i Hinalenale, ke haulani ka ihu o ka waa i na kai hanupunupa o ke Koolau.

I keia wa, kaalo ana ka waa o ua alii nei mawaho ae o ka aina i kapaia o Puuaahaunui ke holo la ka waa o ke alii me ka maikai, no ka mea eia ka makani mahope o lakou.

Haalele iho lakou ia aina, hiki lakou nei mawaho pono o kela aina o Hakaaano.

No laila olelo mai la ke aliikane i kona wahi kahu ia Loli, e hoomakaukau mai i ko kakou paina kakahiaka.

Ua hooko ia ka leo alii a ua makaukau na mea ai o ko lakou paina ana.

Ia wai na alii a me na kanaka i hoonuu iho ai a piha ka houpo lewalewa.  I ka pau ana o ko lakou nei paina ana, ua kaa pono ae la lakou nei mawaho pono ae o ka aina i kaulana a i paaana au hoi i ka waha o na kanaka, a me na hanauna hou o keia wa e olelo nei.

"Puhi kukui o Papalaua he ino."

Oiai ka waa o ke alii mawaho pono ae o ua aina nei i oleloia ae la maluna, oia hoi o Papalaua.

Hule ae la ua alii nei a olelo i kahi kahu ona, owai keia aina mauka pono o kakou?

Pane aku la kahi kahu i ua alii nei, o ka aina hoi paha keia e olelo ia nei "pupuhi kukui o Papalaua he ino."

He aina ino ka keia, wahi a ke alii.  I aku la kahi kahu o Loli, aohe he ino maoli, aka, hookahi no inu nui o keia aina o ka poelelele koke, aohe he loihi o ka mamanwa  e malamalama ai o keia aina, o ka pouli ka nui o ka manawa, aole hoi he pilikia o ka pouli ana o ka po, no ka mea, no ka po no ka pouli, eia no ka pouli: pilikia la o ko ke ao, ina no he ao e pouli ana no.

E oluolu mai e ka mea heluhelu na kou mea kakau e hoakaka aku i ke ano o ka pouli ana o ua aina nei oia hoi, "pupuhi kukui o Papalaua he ino, penei ke ano o ka pouli ana:

O ke ano o keia wahi aina, he pali kuhoho ma kekahi aoao, a pela no hoi ma kahi aoao, o keia wahi aina iwaena konu, a he haiki no hoi, he wahi aina kahawai poopoo keia, e huli pono ana nae i ke kai, a oia wale no hoi kona aoao haahaa, i ka wa e puka mai ai o ka la, aole e loaa koke ka malamalama i kela aina, ma a kiekie ka la iluna pono, alaila loaa pono iho la ua aina la i ka malamalama, mawaena paha o ka hora 11 a.m. a hiki i ka hora 1 p.m. e hoomaka ana no ka pouli o kela aina mai kela mau hora aku o ke ao, a hui pu aku hoi me na hora o ka po, aole i kana mai o ka nui o ka pouli o kela aina, ua olelo ia ina e kaulai ia ka lole paupau o ka wa kahiko, aole e loaa ana, he uuku ka manawa o na kukuna wela o ka la e hoolele iho ai maluna pono o kela aina, oia iho la ke kumu o ia huaolelo i kaulana ai pupuhi kukui o Papalaua he ino.

Ia manawa i hala hope mai ai ua aina hoehaa la, kau like ana ka iho o ko lakou nei waa me ka lae o Kikiopua, a hala ia lae mahope o lakou nei, oni hou ae ana no hoi he lae mamua o lakou nei, oia no ka lae o Lepau.

I ka aui hope ana ae oia ke mai a lakou aku, waiho kahelahela mai ana hoi ka pali o Malelewaa ma ko lakou nei aoao akau, me he mea la, e ani peahi mai ana oia i na alii aukai, me kona haawi pu mai i kona hoomaikai no ka huakai hele a na alii o ka la hiki o ka nalu o ke awa hoopae waa, ua hamau ko lakou leo me he mea la ua ike mai la lakou i na alii ua hamau ko lakou leo.

Hala hope o Wailua ia lakou, a hiki lakou mawaho ae o ka wailele o Waiehu e hoohuelo ia mai la i na pali, a me ka wai o Oloupena, me he mea la ia mau wai kaulana o ia mau aina e haawi mai ana i na malihini kaahele hoonua. Kaahope ae la ia mau wailele ia lakou, hoea aku la lakou mawaho ae o Pelekunu, oia ko lakou wa i huli pono aku ai o ko lakou alo a nana aku la i ke ku kilakila mai o Haupukele me kona mau hi@hiona nani, he puu kaua keia i pii ai i ka lani, oia ke kaua ana mawaena o Kana ka moopuna a Uli, a me Kapepeekauila ke koa nui o ua puu la a hiki i ka haule ana o Kapepeekauila.

Hala ia puu mahope o lakou nei me kona nanaina hoopahaohao i ka noonoo o ka malihini.  Hiki lakou nei i ka "Molio a Moi," (ua kapaia ia wahi me ka inoa o ia kanaka mai ka wa kahiko loa mai a hiki no i keia wa.)

O Moi, oia no ke kahuna o luna o ua puu kaua la o Haupukele, e like me ka mea e kamailio nui ia nei iwaena o keia hanauna hou, "O ka moe kau a Moi, a ke kauna mana o Haupu."

I ka hala ana o ka malino a Moi ma ka hope o ko lakou nei waa, hookomo aku la lakou nei maloko o kekahi ana nui i kapaia o Anapuhi; ua kapa inoa ia keia ana ma o kekahi puhi kupua la oia hoi o Anapuhi.

I ka puka ana aku o ka waa o ke alii mawaho o ua ana la, huli aku la ke alii a nana aku la i na moku manu, ia Mokapu a me Okala, me he mau iwa kau aheahe la i ka malie i ke kau hoolai mai i ka ilikai.  Ia huli ana ae o ke alo o ke alii i uka, ike aku la oia i ke kauwahi moku pohaku haahaa i ano nalowale i ke kai, oia no ka wa a ua alii nei i hooheno ae ai i kona kahu, "E! Ka honu nui ma ka aoao mauka o kakou."

Ia wa no i pane aku ai ke kahu, aole ia he honu e ke alii, he moku ia aia iloko o ke kai o Papapaiki kona inoa. 

Ia wa a lakou e hauoli nei i keia honu nui, he moku pohaku, kaalo ana lakou nei ma ka lae o Lainapapio.

Ia wa i pane aku ai ke alii, owai keia lae e Loli, pane mai la kana wahi kahu o ka lae o Leinapapio.

He keu hoi ha keia oa kahi aina lae nui wale.

I aku la kahi kahu, ae he aina nui keia o na makalae, i pono loa no paha i kahi kahu i ka paanaau o na wahi pana o ka aina, na ke alii ka ninau ae, a na kahi kahu hoi ona e hoike aku na inoa pakahi?

Ia wa pane hou mai la ke alii, owai hoi keia wahi aina oiki poopoo i ke kahawai?

Pane mai la hoi kahi kahu, o Waikolu ka inoa o keia aina au e ke alii e ike aku la.

I kela wa ua hookokoke loa aku la ko lakou nei waa ma kahi lulu o ka aina e pae aku ai ko lakou nei waa, oia ka olelo a ke alii i kona mau hoa holo moana.

I kela wa a lakou e kamailio nei ke hee loa aku la ka la i ke ahiahi, me he mea la e lawe aku ana o Lehua i ka la.

Ua holo ae lakou nei a pae ma kahi i kapaia o Pikoone, malaila lakou nei i pae ai, ke ano o ia inoa o Pikoone, malaila e waihoia ai ka piko o na keiki hanau.

Ia wa ua hoopaa ia aku la ke kaula o ko lakou nei waa i kekahi ana, he puka ua ana la a hiki i keia la, mailaila i hoopaa ia ai ke kaula o ka waa o ua alii nei o Lonoikamakahiki, a kapa ia ka inoa o ia ana o Anapuka.

Ua lele aku la i uka o ka aina ua mau alii nei a me ko laua mau hoa holo moana, a malaila lakou i hoomakaukau ai i wahi no lakou e moe ai ma ia po, a mahope o ia wa ua hoomaka iho la lakou e paina ko lakou aina ahiahi o ia la.

(Aole i pau.)

HOOLAHA KUMAU.

H. HACKELD & CO

Mea Kalepa Nui, e Kuai Kuh@@ i na

 

Waiwai lole, a me na mea hao

A HE MEA

KALEPA WAIWAI NUI

HONOLULU, H.I.   2082-151

 

KAUKA IWAI (IAPANA.)

Kauka lapaau a Kauka oki; ma kahi o Kauka Goto, e lapaau ana i na mai e like me ka Kauka Goto hana ana.  Manawa hana ma Kakaako mai ka hora 9 a hiki i ka hora 11 a.m. o na la a pau koe ka la Sabati.  E hele no oia i na hale o ka poe i mai ke kauoha ia mai.

O na mai e ae, ma kona hale kauka e hele ai, kihi o na alanui Puowaina me Beritania Manawa hana, mai ka hora @ a hiki i ka hora

5 p.m. o na la noa; a mai ka hora 8 a.m. a hiki i ka hora 12m. ma na la Sabati. - Telepone Bell Helu 387.       2131-#@@

 

HOOLAHA KUMAU

 

Kuai Makepono Loa.

 

Ke panee aku nei ka mea nona ka inoa malalo iho i kona mau waiwai a pau no ke kuai makepono ana aku maloko o kona

 

HALEKUAI LOLE NUI LOA

 

-MA-

 

MONIKAHAAE!

 

--OIA HOI O--

 

MAUNAWEHI !

 

No laila, ua makemakeia ka oluolu o ka lehulehu e hele nui mai, i ike kumaka ai oukou i ka makepono maoli o na waiwai e kuai ia aku ana ma ka

 

Poaono Iulai, 16ʻ87

 

Na Arabia o na wai like ole he nui, he $1.00 no ka ia mamua, he hapalua wale no i keia wa.

Na Arabia o na wai like ole, he nui, he 30 iniha ka luala, he hapalua no ka ia.

Na Huluhipa pahee o kela a me keia ano, he like ole na kumukuai o ka ia, he 25 ken. ko kahi, 30 hoi ko kekahi a he 50 ko kekahi.

Na Huluhipa nanahe, mamua he 50 ken. no ka ia a he 25 ken. wale no i keia wa.

Na Huluhipa ahinahina, he 50 ken. wale no.

Na Pahoehoe o kela a me keia ano, mamua he 75 ken. no ka ia a he 35 ken. i keia wa.

Na nanahe Vitoria o keia a me kela ano, he 1.50 no ka apa mamua a he 1.00 wale no i ke ia wa.

 

PAPALE WAHINE MAIKAI

 

i hele ohuohu i na pua a me na hulu, mai ke nui a ka liilii

Na papale lole bebe, he $1.00 mamua a he 50 ken. i keia wa.

Na lole keiki, he hookahi dala mamua, a he hapalua wale no i keia wa.

Na huluhipa papamu, he 25 ken. o ka ia.

Na makalena nahenahe, he $2.75 no ka apa. Makalena 30 iniha ka laula, he 10 ia no ke dala.

Na hainaka lilina pelunui, he 65 no ke kakini

Na pale ili keokeo o na kane, he 25 ken.

Na muumuu keokeo o na wahine, he 50 ken.

Na mamalu liilii me ka lihilihi a puni, he $1.50

No laila, e ka lehulehu, e naue nui mai i ike pono i ka emi o na kumukuai.

 

Ku Kima.

2137 - 1m.

 

FRANK GERTZ

MEA KALEPA A LAWELAWE HANA MA

NA ANO KAMAA A PAU NO NA

Wahine, Kaikamahine a me Kane

 

Na Kamaa B@ti a me na Kamaa haahaa no na Keiki Kane a me na Kanaka makua, o na ano paikini hou loa

2081-6m.

 

PACIFIC HARDWARE COMPANY

 

Na hope o Dilinahama Ma.

Mau Mea Kuai Lako Hao

Alanui Papu, Honolulu

 

HALE PAIKII ALANUI NUUANU

I WEHEIA NO EKOLU MAHINA.

MAHOPE IHO O NA HOOPONOPONO hou ana i wahi e loaa ai he wa maikai no kela a me keia e hele mai ai e pai kii no lakou iho ma ka uku oluolu, ua hoopaa iho makou e hoolako aku i ka poe a pau e like me keia malalo iho:

Kii pepa, 6 no $1.00

Kii lako hale, lumi, hale a pela aku.. 3, no $1.00

Kii nui 8x10.. 1, no $1.00 a i ole $8 no ke kakini

Hooinaemae e hookele hou ana i na kii kahiko, ma ia uku hookahi no.  Hookahi kii pena 8x10 a me ka laau, he $6.00

H.A. LUSCO MB.

Helu - Alanui Nuuanu.  2116-11

 

PAPA! PAPA!

AIA MA KAHI

LEWERS & COOKE

(O LUI MA)

 

ma ke kahua kahiko ma alanui P@@u a me Moi.

 

E loaa ai

PAPA NOUAIKI

o kela a me keia ano

 

@@@@@@, Na Puka Aniani, Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a, Na Papa Hele, Na Papu Ku.

A me na Papa Moe nui loa

 

Na Pili o na Hale o na Ano a Pau

Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai e pau Na kui mai ke Nui a ka Makalii, Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani,

Na Ami o na ano a pau, Na Aila Pena, o kela me keia ano Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale, Na Aila e ae o na ano a pau.

 

NA WAI VANIKI

 

-A ME NA-

WAI HOOHINUHINU NANI @

 

O NA ANO A PAU LOA.

 

NA BALAKI ANO NUI WALE.

 

A he hai ia aku nei ke lono i na Makamaka a pua, ua makaukau keia mau Makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana

 

-NO KA-

 

UKU HAAHAA LOA.

 

E like me kamea e @olo ana mawaena

LAUA A ME KA MEA KUAI.

 

HELE MAI E WAE NO OUKOU

 

NA HOOLAHA KUMAU

KAKELA & KUKE.

 HALEKUAINUI O NA WAIWAI.

E laa na pahiolo, koi hole, 

e hamale, koi nui a me liilii, kila,

wili puaa, rula, apuapu, kai o na ano a pau, 

kala kaa , hao hoopaa puka

 

pohaku hoana kepa, lei ilio, kaula hao ilio, pahi, upa, pahi umiumi, kalapu, 

kope hulu, pulupulu, oepa kalakala, lina hao, ami, keehi, a me ke 

 

KAULA OPU

 

Palau o na ano a pau,

Oo, ho, koala, pe, kipikua, hao kope, au ho a pela aku, kua bipi,lei bipi, kaula hao bipi, uwea pa, uwea keleawe, hao pili. piula, kaapalala, ipuhao, ipu ti

 

PA-PALAI MAKAU ME KE AHO

 

 

Ili wai, papa holoi, kopa ala, kaula kuaina, hu'akai, ehi wawae, hulu pena, a pela aku.

Pena wali, kini nui a me liilii o na ano a pau, me ka pepa kuhikuhi, pena keokeo, aila pena, aila hoomaloo, vaniki kaa, a me vaniki moe;

 

 

PENA HOOMALOO

-a me aniani hale-

 

AILA MAHU, AILA MIKINI, AILA HAMO ILI, AILA KAA, INIKA KAMAA.

 

PAUDA, KUKAEPELE, KIANA PAUDA, UIKI IPUKUKUI O NA ANO HE NUI A LEHULEHU.

 

LOLE MAKEPONO

 

E laa na

 

AHINAHINA, KALAKOA. KEOKEO, LEPONALO, HULUMANU, UWE-WAHINE, KUI HUMUHUMU, A ME KA LOPI.

 

Ke Kuike e loaa no la ma kahi o 

Kakela & Kuke!

 

NA MEA PIULA

 

Mikini Humuhumu

 

Mekini a WHEELER a me WILSON

 

MIKINI A WILCOX ME GIBBS

 

NA MAKINI A

-REMINGTON-

 

He nui loa na mea hao me na ukana e ae o na ano a pau, aole hiki ke hai pau ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike.

 

Laau Lapaau Kaulana Loa

A DR JAYNE.

LAAU HOOMAEMAE KOKO LAAU HOOPAU NAIO, LAAU KUNU, PENIKILA, HUAALE PAAKAI, LAAU HOOPAAHI. A

 

Me na Laau Hamo a Pela 'ku.

 

Kakela me Kuke.