Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 31, 30 July 1887 — EDISEPA FERIDO KA HIENA KAULANA O BAGALIA KA OLALI O NA MEA HUNA POHIHIHI Ka Aina Lewa Pahaohao o Mauna Bevia. [ARTICLE]

EDISEPA FERIDO

KA HIENA KAULANA O BAGALIA

KA OLALI O NA MEA HUNA POHIHIHI

Ka Aina Lewa Pahaohao o Mauna Bevia.

1 ■ Ke Kuhikuhi Puoone Poapou Kamahao, a o ka Lkma Hanu Mehea Pololei. Ht MOOUU Emlani i unuhi ia na kt Kuakoa* IKELA «a koke no i nalo aku ai ua Berudiana kupaaaha laa kaahele ae la oia ma na wahi a pau o ka lewa e kalahea ana i na kupua a pau. Kipa ae la ua Berudiana la iloko o ka aina o Bubesa ke kupua o ka lewa, a hui ae la laua, hoike aku la o Berudiana i ke ano o kana huakai a me kana mea i hele mai ai, a kauoha i>u aku la oia, a i ike auanei oe ia Edisepa ka hanai a Setiwa, hopu iho oe iaia iloko o na aupuni 5 o Guni Lewa Ae aku la o Bubesa ke kupua 1 ka olelo a ka lio lele, a hoohiki iho la laua ma ka inoa o ka mea mana loa a paa iho la ka laua olelo. Haalele iho la ka lio Bcrudiana ia Bubesa, a kaahele hou ae la oia ma ka lewa holookoa a kipa ae la oia īa Aseterosa (Diabolo) la, a hui ae la laua a hoike aku Ia ua lio la i ke ano o kana huakai, a kauoha aku la iaia ina e ike ia Edisepa e hopu a paa a lawe aku iaia i na aupuni 5 o Guni Lewa. Ae aku la o Aseterosa i ke noi a ka lio, a hoohiki iho la laua a paa keia hoohiki, a haalele iho la ua lio la ia laila a kaahele hou aku la oia ma kona alahele. Ma keia huakai imi kokua a Berudiana loaa aku la he 36 kupua no ka lewa, he mau aina Lewa ko lakou, a iloko o keia mau kupua he 36 o Euredu|ra kekahi, a 0 Nani Ehiku kekahi, 0 1 ke ala o na mea pohihihi kekahi. E hoomanao iho oe e ka mea helu- ' helu o keia Euredura ae la maluna, oia no ka hoa paio o Edfsepa i na wa i hala ae nei, a ua ike hoi kaua ua paa pio oia iloko ona papu aniani, aka, i keia ( wa, he kanaka lanakila oia, oiai, ua hemo oia i ka lio Berudiana. maUlo o i kana mau kokua ana. | - O keia Nani Ehiku hoi, he ipo oia i na kaua Edisepa i na la i hala ae, a ua | ike hoi kaua i kona hoi ana i ka poli o | kona mau makua, aka, i keia wa, aia oia ma ka aoao kue ia Edisepa, ka mea hoi ana i lealea mua ai i na la 1 hala ae | he lili oia i ko Edisepa lilo ana i keia nani hou, aohe hoi e olelo ana no ke

ala o na mea pohihihi, oiai he enemi ino mua no ia no £disepa. Kaahele hou ae la hoi ua lio la ma ka moana, loaa hou «ku la he 24 mau kupua a hoohiki mai la lakou a pau malalo o ke noi a keia lio, a kuikahi like

hoi ko lakou manao. Kaahele ae la ua lio la ma ka aina maloo loaa aku la iaia he 50 mau kupua ikaika, he poe lae 00 wa!e no hoi | ma na mea kupua, aohe hoi o lakou | mea nana e hoonaueue ma ka honua ! holookoa, o lakou a pau ka i hoohiki mai a koe aku hookahi o lakou oia o Sabo)a, ka mea iaia ke ki o ka lua hohonu o Merisa, a he 49 i huli mai ma hope 0 ua lio Berudiana ta. Mahope īho o ka hooko pono ia ana o na mea a pau a ka lio i hele ai, huli ae la oia a hoi aku la imua o kona haku aliiwahine a hoike aku la i na mea a pau mai ka mua a ka hope. A oia ka Makeneu i pane mai ai i kon* lio penei, mahalo ia oe e kuu lio maika», nani kou ahonui i ka hooko pololei ana aku nei i ka'u kauohi, a ehia ka nui o na kupua 1 hoohiki mai nei imua ou ? Pane aku la o Berudi»na, o ka nui o na kupua i hoohiki mai oiahope o'u ma ka lewa be 36, aole mea i hoole, he »4 ma ka moana aole mea i hoole, a he 49 ma ka aina hookahi wale no mea i hoole 0« o Sabc!a ka mea iaia ke ki o ka lua hohonu o Merisa. Pane hou aku la o Maleneiū o ka pau ae la no anei ia o na kupua, aole anei ia o na kupua, aole anei he kupua aku i koe ? Pane aku la oa Uo la, aole, 0 Sedwa koe, a m« koo kaiknnane, aloa, a o Sabola, akolu, o lakou a pau na kupua 1 koe, aole f huli mai ma ko kaua aoaa Kioaa hou aku la • M>kentri t pehea kou maaao no lakou, maoao 00 anei oe t lanakila mai ana kekahi o lakou maluu o kakou ? ?u»akite • lei.ilieea, iweheW

wale no a'u mea e makau nei o Setiwa' ke kanaka makaii', tne he mea la, o ka ikaika o kona lima akau ua like eo la me ka akahi hapalua o ko kaua mau kupua, a ina e pakui mai ana kona lio Uwepa Eleele, alaila, e pau loa ana na kupua 0 kaua a koe kaua elua, ina i holo aku o Sabola mahope o Edisepa ke pakui ia mai o Baka Boioka, e lilo ana kaua i mea ole. ake hopohopo nei au no ko kaua hoonauluulu ana aku ia Setiwa, e aho paha, e hoouna aku kaua i na elele imua o na kupna a pau e hele aku lakou e imi ia Edisepa a loaa alaila lawe mai laia imua o kakou. Paneaku Ia o Makeneti, ae he manao maikai kela ou, e kuu lio maikai, me keia huaolelo oia i puana ae ai, a j hoani ae Ia oia i kona kookoo no ekolu manawa, a ia wa koke no i oili aku ai kekahi mau manu eleele 4 a kani wawalo ae la ko lakou mau leo 1 ka lewa me he mea la e hea aku ana ia Makeneti, e ko makou aliiwahine heaha ka huaolelo ? Oiai ua poe manu la e lele pohai ana ma 0 a maanei, pane aku la 0 Makeneti, e a'u mau elele mama, luaole, e lele aku oukou a hai aku i na kupua i kakau 1 ko lakou mau inoa malirto o ka hoohiki, e hoomakaukau ia lakou iho no ka lakou e hele aku hoi e huli i ka mea a kuu naau 1 enemi ai, me ka hoike pu aku hoi, e hopu a paa iaia a lawe mai imua o'u, aole hoi e hoopoino i kekahi o kona mau lala. I ka lohe ana 0 na eieie i keia mau huaolelo a ko lakou aliiwahine, kunou like mai la ko lakou mau poo a nalo like aku la iloko o ka imo ana a ka maka. He mau sckona wale no keia lele like ana aku aua poe manu la, a ma ka hapalua like 0 ko lakou alahele, mahae ae la ko lakou hele ana, hele aku la hookahi o lakou ma ka moana, hookahi o lakou ma ka aina, a he elua ma ka lewa, a kukala leo nui aku la lakou ī na mea a pau a ke aliiwahine Makeneti i hoike aku ai, a lohe ae la na kupua i keia, lalelale koke ae la lakou no iakou iho, a hoomaka aku la lakou no ka he le huli ana. Hele mai la ko ka moana mau kupua me ko lakou mau ki>i a me nakoa ma ka moana, ma na aekai, na pali kahakai, na ako'ako'a, na ooopoo pohaku limu, ka ili o ke kai, a me na wahi a pau o ke kai wale no. Hele ae la hoi ko ka aina ma ka aina me na tausani o na tausani kiai, a me na koa, e huli ana ma na puu na kuahiwi a me na awawa na alu na ana, a me na wahi a pau maluna 0 ka iliho-

nua, kaahele ae la hoi ko ka lewa e !e--le ana me ka mama nui ma ka lewa, iloko o na ao hakumakuma oka lewa, na wahi a pau aka makani e pa ai, ka la ka mahina a me na hoku, ua pau wa!e no i ka huli ia.

Oiai keia poe kupua e huli la, ke lo he ia la ko lakou kapalulu ana ma ka lewa, ka halulu ana ma ka honua, a me ka oweowe ana ma ka moana me, he mea la he kaikoo He mau la loihi keia huli ana o na kupua me ka hoomanawanui luaole e noii ana ma na wahi a pau 0 ka lewa, a i ka 9 o na la o ko lakou hele huli ana, ike ae la na kupua a pau o ka lewa i kekahi wahi aina uuku 1 ka lewa, a he hookahi kanaka maluna ona nona na hiohiona nani lua ole ma ka nana aku. I ka ike ana o na kupua i keia mea kamahao, uwa like ae 1a na kupua a pau me ke kahea ana, aia ! aia ua kanaka nei a kakou e imi neL I ka wa i puka aku ai keia mau huaolelo, ia wa koke no i alualu aku ai ua poe kupua la ia Edisepa, i keia wa pu no hoi aia no 0 Edisepa ke ike mai la, k- nana mai la no kona mau maka i kona alualu ia aku, a i ke kokoke ana aku o na kupua i ona la, pane iho la o Edisepa i kona mau wahi mokupuni liilii penei; E na aupani liilii o Kamaa Ulaula, e huna aku olua ia'u mai na maka mai o keia poe ilio pololi e uhai mai nei ia'u. I ka pau ana no o keia mau huaolelo, ia wa koke no e iīke me ka aaapu ana o ka malamalama o ka uwila, nalo aku la ua Edisepa la mai na maka aku 0 na kupua a psu. I keia we no hoi aia ke kanaka mt> kalii ke ku mai la iluna o Aina Dsimana, nona hoi na kapuai loihi he aoo anana aia ma kona lima akau be pahikaua oilua, a ma kona Uma hema kana iiio puoahele Zura I ka īke ana 0 aa kojoa oa aalo bou kemeae kkeueimi aiei, ie wm ukei

aku la lakou ma ka akjsu me ka ma>j popo o'.e o ka lakou wahi e hele nei. I keu wa nae aia o Evi>epa ke ho<> kokoke aku la naluna o ka moana kai ehuehu me kona manao oia kena mau wahi e pakele ai. Jaia nse i hookekoke aku ai. hooho mai la na kupua o ka moana i ka puana like ana mai, aia, aia ka mea a kakou e imi nei, ua ioaa ia u kakou i kela wa. Oiai keia poe kupua o ke kai e olewalu ana me keia mau leo wawalo, lohe mai la na kupua o ka aina hookokeke mai la lakou ma ke kae o ke kai. I keia wa huli ae la o Edisepa a nana ae la ma o a maanei me ka naatl pihoihoi ole, aole kanalua iloko o kona naau no kona paa pio i keia poe kupua aole no hoi oia i hopo no keni paio ana aku me lakou. Oiai na kupua o na aoao ekolu e kokoke aku ana e lalau ia Ed sepa, pane aku la 0 Edisepa ? e keia poe kupua aeahaukae, e aha mai ana oukou ia'u ? Olowalu like ae la na kupua a pau me ka hooho like ana: A ! paa oe ia makou, paa oe i& makou. I kela wa, pane iho ia ua Eiisepa la i kona mau wahi aupuni l.iiii, e na au puni o Kamaa Ulaula, e huna aku olua ia'u mai na maka aku o keia poe kupua e alualu mai nei ia'u I kela wa e like me ka imo ana o ka maka nalo aku la u& Edbepa la mai na maka aku o keia poe kupua a pau loa, aole hookahi o lakou i ike i kona wahi i nalo aku ai. (Aok i pau.)