Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 32, 6 August 1887 — Page 4

 

Nupepa Kuokoa.

 

No ka Makahiki. $2.00

No ka Mahina. $1.00

 

KUIKE KA RULA

 

Poaono Augate 6, 1887.

 

A LIFE ON THE OCEAN WAVE

 

NA KAI EWALU

 

Our familiar@ p.131.

1.         Na kai, kai ewalu nei

Me ka moana nui ae.

Kahi a’u e holo ai

Me na hoahele pu.

Na kai, kai ewalu nei.

Kahi a’u e holo ai

Me na hoahele pu.

Ke aloha ae nei au

I ka lipolipo nou.

I kou ilikai aiai

I kou kai malino no.

Na kai, kai ewalu nei.

Me ka moana nui ae

Kahi au i holo ai

Me na hoahele pu,

Na kai, na kai, e na kai ewalu nei,

Na kai, na kai, na kai ewalu nei.

2.         A nou ko’u mahalo ae

I na wai hooluu e.

Aloha mau no na kai

Na kai ewalu nei.

Aloha mau i na kai,

Na kai, kai ewalu nei.

Ke holo mamao kakou

Me he koae maluna e,

Me he koae maluna e,

I lele kiekie ae.

Na kai, kai ewalu nei.

Me ka moana nui ae.

Kahi au i holo ai

Me na hoahele pu.

Na kai, na kai, na kai ewalu nei,

Na kai, na kai, na kai ewalu nei.

                                         K.H.

@

No na Ekalesia.

 

KAWAIAHAO

            Ma ka pule awakea o ka la Sabati nei ua haiolelo ke kahu ma kela poolelo ma Mataio mokuna 6, pauku 24.

            “Aole hiki i ke kanaka ke malama i na haku elua” “Aole e hiki ia oukou ke malama pu i ke Akua a me ka mamona.”  Ua wehewehe ia mai no na kumu nui elua e alakai ana i ka noonoo o ka lehulehu. O ko ke ao nei pono, waiwai, hanohano, lealea a me na pono e pili i ko ka honua nei noho ana wale no, oia kekahi o na kumu alakai i ka manao o kanaka. A o ka lua iho, o ko ka uhane waiwai, ko na pomaikai, kona ola o me ko ke aupuni o ka lani pono.

            Ko ka honua ano pau wale ma kekahi aoao, a o ko ka lani ano ulu mau a ola mau ma kekahi aoao. O ka waiwai ma kekahi aoao, a o Kristo ma kekahi aoao, a pela aku.

            O ko kakou hoa’loha, a hoa hana hoi o Waikiki, o Kanuha, ua mai loa iho nei , a aneane hele aku. A ua oluolu nae i keia wa, a e ike hou ana kakou i kona mau helehelena maikai ma keia mua iho. Pela no hoi me Kanae o Maunakiekie, a ua maha no hoi kona eha a ua hala aku nei i Hawaii e hoolana ai.

            Ua hoi mai nei o Naleilehua Purdy mai Hawaii mai, mahope o kona kaawale ana no na makahiki loihi, me ke kino ikaika a ola maikai.

Ua mareia e ke Kahu o Hulupii a me Lepeka i ka la ekahi o keia mahina. He haumana o Lepeka no ke kula Sabati o Kamoiliili. No Hawaii ke kane.

E lulu ana o Kawaiahao no na puka aniani hou ma ka la Sabati ekolu o keia mahina. E makaala kakou i keia hana, i mahuahua ka haawina o ia la. E hoomanawanui a loaa ka pahu hopu.

 

KAUMAKAPILI

            Na Kamika Makua i malama ka haiolelo o ka pule anaina o ke awakea la Sabati i hala. A na Waiwaiole i malama i ke anaina hui o ka po Sabati O kana kumuhana: “Ina e malama ole ke Akua i ke kulanakauhale, he make hewa ke kiai ana.” Aia no ke Kahu i Lahaina kahi e hoomaha nei, a ua oluolu maikai ka noho ana. E hoi mai ana me ke kino ikaika a makaukau no ka hana ma keia hope iho.

            Aia ma Kawaiahao ke anaina hui o ka po apopo.

 

KAUKEANO

            Ua hoohui pu ia iho nei na ekalesia elua o Kaukeano me ko Polelewa. A e imi ana paha lakou i palapala hoohui malalo o kekahi inoa okoa. Na ka Rev. E. G. Beckwith e malama mai nei na hana o ia mau anaina hoomana. Ua ike kekahi hapa o ko makou poe heluhelu iaia ma ke ano he kumu no ke Kula Nui o Kapunahou a me Kahehuna no na makahiki loihi i hala: Ke manao nei ia mau ekalesia i huiia e kahea ia Mr. Beckwith i kahu no lakou. Pomaikai o Honolulu ke ae oia e hoi mai i nei e lawelawe ai i ka hana.

 

EKALESIA ENELANI.

            Ke naue hakalia nei ka luakini hou o keia ekalesia.  Na Kamehameha V, i hooonoho  ka pohaku kihi, he mau makahiki loihi ke kaawale. Ua oleloia nae e paa ana paha iloko o keia mau mahina iho. Ua hala aku nei kekahi o na kahunapule, ka Rev. Geo. Wallace i Amerika e hoomaha ai.

 

KAPAA KAUAI.

            Ua malama ia ka Ahaaina a ka Haku ma keia ekalesia. Na ke kahu no i malama     

J. M. Kealoha. Ma ke Sabati la 3 o Iulai nei. A ua hookohuia kekahi hoahanau noho pono i Luna Ekalesia oia o D. Puhi. A ma ia la no, ua hookomoia kekahi poe hooikaika ma ka hoike manaoio he 13 ko lakou nui.

            Ua hooikaika keia poe ekolu a 4 makahiki akahi no a hookomoia. Ke ala mai nei na Luna Ekalesia e malama i na halawai apana a me ke kaapuni pu ana i ka ekalesia me ke Kahu.

            He mahuahua ke anaina a me ke Kula Sabati.

             O ka Ahahui Lipine Bolu, ke holomua nei ia hana ma keia Ekalesia. E lulu ana lakou ma ke Sabati elua o Augate ae nei, no na mea e kakau inoa ia he $21.50 a o kekahi aia ma ia la e ike ia ai.

            Ua loaa i ke Kahu ka oluolu maikai iki o kona ola kino, he ano nawaliwali no nae, he ohana nui kona.

            Mamuli  o ke ala ana mai o J. Kauhoe a launa pu me ke Kahu a hapai pu i ka hana he lima akau ikaika ia no ke kahu.

            A ma ka lilo ana o D. Puhi i Luna Ekalesia oia kekahi kokua kupono no ke kahu e lawelawe ana i ka hana me ka hoomanawanui a pela no hoi o A. Paumi S. Pukila a me J. Paaniani.

            Pomaikai na ekalesia ina he mau Luna Kahiko haipule ko lakou e like me Hulialo o Kealia, a me Naone ma Kawaiahao Honolulu, a me J. Kawaiaea ma Kaupo , a me kekahi poe e ae he nui, a me J. Haole o Wailuku.

           

Ke Kulana o ka Ahahui Lipino Bolu ma ke Kulanakauhale o Honolulu nei i keia wa.

@

            Ma keia kumu e loaa io ai ia kakou he kumu nui e hiki ai ia kakou ke noonoo pono iho i keia  pilikia nui o ka Lahui e kau mai nei, oia hoi ka hele awiwi ana o ka Lahui ehaule i loko o ka poino, ma ka nana ana ma ko kakou helu kanaka o na makahiki i hala, a me na hoike a na nupepa o keia makahiki e hele nei, ua ike ia aia ma ka aoao o na kanaka Hawaii, ke holo awiwi nei e hiki koke ai i ka pahu hopu o ka poino, oiai ke noho nei kakou me ka nanea, me ka nana ole ae i keia pilikia nui e hoao mau mai nei ia kakou.

            A pehea la kakou e hoao ai e pale ae no keia poino e kau mai nei i kokakou mau maka, eia e alu ka pule ia Hakalau, a kuu ka mama a loaa ke koa kaulana o ke au kahiko oia hoi o Koahele.

            Heahaia, ua loaa ke kahua paa e kukulu iho ai ka manao o ka lehulehu maluna o ka Aha Hui hoole waiona, oiai o keia Aha Hui e kukulu ia nei e na Hawaii   Ponoi, he hoike ana ae ia ia kakou ma ke kulana kiekie o ka naauao, a me ka mahalo ia mai e ka poe naauao o ka honua.

            (Aole i pau.)

 

            Hoolaha i na Kula Sabati.

            I na Kula Sabati o na Kawaihae me Puako, mamuli o ka ae lokahi ana, a me ko’u koho ia ana mai, e ke Kahu K. S. Nui o Hawaii Akau nei, W. A. Mio i Kahu K. K. Sabati no na Kawaihae a me Puako, nolaila, ke paipai nei au i na hope Kahu  K. S. e eleu oukou, e makaala, e helu pono ia na haumana i ke la a me keia Sabati, a e noonoo pono i ka averika paa mau o na haumana, i na manawa a pau, e hoomanao i keia, "He mana ka lokahi.

            Ka oukou kauwa haahaa.

               THOS. S. K. NAKANELUA.

Kahu K. S. o na Kawaihae me Puako.

 

Hoike Kula Sabati ma Kawaihae kai Hawaii.

            Ma ka la 24 o Iulai, ua hui pu mai na Kula Sabati 5 mo ka luakini hoole pope ma Kawaihae kai, malalo o ka noho hoomalu ana o ke Kahu Kula Sabati nui, W. A. Mio.

            Ke Kula Sabati o o Waimea, o Mr. C. Kalawe ke alakai ma ke mele, a o Z. Paakiki ma na haawina Baibala.

            Kula Sabati o Makela, o T. K. Bipi ke alakai ma na haawina, me na mele

            Kula Sabati o Kaalaea, o E. D. Kalua ke alakai ma na haawina baibala a me na mele.

            Kula Sabati o Kawainae, o Isaac D. Moi ke alakai no na makua, a o T.S. Nakanelua no na opio.

             Kula Sabati o Puako, O W. Kalani ke alakai ma na mea a pau.

            Ua hookuu na hana ma ka hora 5 o ke ahiahi, a ma ka olelo hooholo a ke Kahu K. S. Nui, ua makaukau like na kula a pau, ma na mea i ao ia.

            Nolaila he hoike Kula Sabati kamahao keia, i ike ia ma Kawaihae nei, ua piha ka luakini a koe kekahi poe mawaho o ka hale no ka piha loa owau o ka mea e kakau nei, ua helu au a ua piha he 168 haumana, ke hui me ka poe makaikai, ua piha 210 a oi nolaila he mau hoike keia, no ka lanakila o na Kula Sabati.

Me ka welina i ke KUOKOA a me kou Luna hooponopono.

             HAWAII MAU LOA.

 

            HE ANAINA halawai ka kekahi poe mauka ae nei o Koleaka; he wahi anaina noonoo no kekahi mau kumuhana e pili ana i keia au hooponopono aupuni hou. Ua pane kela me keia i kona manao iho, a o ka hopena o ua halawai la i hoike ia mai, oia ka aneane ana e mokuahana, a i ole ua mokuahana no paha. He mau puupuu lima ka i wiliwili ia ae imua o na maka malaila, wahi hou a ia hoike.

 

HE MOOLELO NO

LONOIKAMAKAHIKI

KA

Pua Alii Kiekie na Kalani.

Ke Alii Nui o Hawaii.

(KAKAU IA NO KA NUPEPA KUOKOA.)

 

         I ka pau ana o ka lakou ai ana ua makemake na alii, e loaa ona wai i auau ae hoi i ke kai o ko laua mau ili, i haule iho hoi paha ea, kani pono ka naue; aole hoi e maneo ka ili i ke kawau kai no ka mea o ka auau ana i ka wai ea, he mea ia e mau ai ka maikai o ke ola kino alaila ea, ke hiolani aku ia o na alii olu kela he wai o lalo.

         Ua huli hele aku la ko laua mau hoa holo moana i wai auau no laua a ua loaa aku la he wahi kiowai e pili ana ma ke kipapali; o Kalualii ka inoa o ia wahi. Ua kioohu ae la lakou i ka wai iloko o kekahi umeke pohue nui a hoihoi koke aku la imua o na alii a auau iho la na alii a pau ke kawau kai o ko laua mau ili, a luana pono iho la lakou me ka olelo aku o na alii i ko laua mau hoa penei: he keu hoi ha keia o ka aina pali nui wale ka; ua makaikai no hoi au i ko ’ u aina ia Hawaii aole pela, he oi ino loa aku nei hoi ka pali o keia

ke hele ‘ la a honi.

         I aku la ko laua mau hoa, he oiaio no hoi paha ia o ka aina io no hoi nei i noho ai ka pali, ke ike pu ae la no hoi i ka hele o ka pali a hoohuelo.

         Mahope o ka pau ana o ko lakou hooluana ana, ua haule iho la lakou e hiamoe hooluolu no ia koena po.

Kuuleimokihana

         I ke ao ana ae o kekahi la, ua ala ae la lakou mai ka hiamoe ae, ua hoomakaukau mai la na kanaka no ko lakou paina o ia kakahiaka, a ua hoea pu mai la na kamaaina o ia wahi io lakou nei, me ka haawi pu ana mai i na malihini i ke aloha kakahiaka; ua panai pu ia aku hoi ia haawina e na malihini me ka maikai.

         I ka ike pono ana mai o na kamaaina ia lakou nei, ua ane lelele ko lakou hauli i ka hoomapopo ana mai i kekahi kanaka kulana ano hanohano a eehia hoi, me kekahi wahine pu ma ia kulana like.

         Oiai ua nohoalii iho la ka muia wehi lani ma na papalina o ke alii wahine me he ‘ la hoi e i mai ana “he pua oia i ka wekiu, i puia i ke ala mokihana; ae oiaio no e like me

keia hooheno.

 

         Mapu ka hanu o la lauae i na pali

         Mapu no i ka pali o Waialoha

         Aloha wale ana i ke kapa huki palai

         Palai kahuli lole uka o alakai

         Noe wale mai no ka maka o la lehua makanoe

         Noe ka lehua makanoe wiwo i ke anu

         Anu aku i ke ala kipapa laau

 

         I ka u ’ i ka nani a me ka maikai o na helehelena o ua mau alii ‘ la no a elua a kakou.

         Ia manawa i hooho mai ai na kamaaina me na leo ohohia i ka hauoli penei, he noho wale ae nei no hoi ko makou a elemakule, aole no hoi he wa a ua make, akahi no a ike pono i na oiwi kino nani lua ole o ka maikai o na hiohiona e like me olua.

         Ia manawa olelo aku la kekahi o na kamaaina penei: e oluolu oukou e na malihini, e kala mai i ka ninau a ka oukou poe kauwa kamaaina nei ina paha ua kaa loa aku ia mawaho o ke kupono i ko koukou kulana.

         Ia manawa, i aui ae ai ke alii kane i kona kahu, a ea ae la ke poo o Loli a nana aku la oia me na helehelena oluolu i na kamaaina, a pane aku la

         Ua oluolu makou e kala aku, ina he mau ninau ka oukou no makou nei a pau, a i ole ia no kekahi paha o makou e noho aku nei.

         Ia manawa no i pane mai ai ke kamaaina nana ka ninau, ae; no oukou no a pau loa ka makou ninau.

         Owai la ko oukou mau inoa pakahi a mai hea mai nei la oukou, a e hele aku ana la ihea ka oukou huakai?

         Ia manawa, ua kali iki o Loli i ka hoike pakahi ana aku i ko lakou mau inoa, a penei oia i hoike aku ai.

 

         O ke kini noho loa keia i ka wai o Mokapu

         I noho a eleele a limua na alii

         O Liloa Laea o Kaumanamana

         O Lonoikamakahiki keia o ka pua a Kalani

         Nona hoi ka ia onionio ili malae kea

         O ka inoa hoi o keia alii wahine a oukou e ike mai la.

         O ka Lau oheohe o ke aka mahana

         I kupu a kapalulu kapalule ka pua

         Ka opuu pua lolohe hemahema ia o Kaikilani

         Nona ia lau ololo no Kanaloa

 

         Ia manawa i pani ae ai na lima o na kamaaina i ko lakou mau maka, no ka maka ’ u a hopohopo i na alii, oiai aole a lakou wahi makana o ka wini ana mai imua o na alii.

         He kapu make ko na alii i ka wa kahiko, a ’ e no i ke aka, he make ko ia mea a he oi loa aku nei hoi keia, no ka mea ua halawai pu he maka no he maka me na alii nui o Hawaii.

         Ia wa, hoike hou aku la o Loli penei eia na hoe waa ikaika o ke alii, Kapahi, Komoanaikaiwa, eia o Hokuula, he keiki hookama, o ko ’ u nei inoa o Loli a owau ke kahu o ke alii kane i holo mai nei, a mai Hawaii mai nei makou a e holo ana makou i ka makaikai a na alii nei, nolaila ea, ua lawa paha ko oukou makemake e na kamaaina no na mea e pili ana ia makou.

            Ia manawa i pane mai ai na kamaaina, ua lawa, a e hoi ae makou i kau hale, e hoomakaukau i mau wahi mea ai na ouoku e na alii, aole nae hoi ka nui aku, o kahi no e loaa ana.

            Ia wa, i huli hoi awiwi aku ai na kamaaina a hooholo iho la lakou e hele kekahi e hoike aku i ka lohe i na kanaka a pau mailaila aku a hiki loa i Waikolu. a e hoike aku ua pae mai na alii o Hawaii oia hoi o Lonoikamakahiki, a me Kaikilanialiiwahineopuna a aia iwaho o ka piko one, kahi i kau ai ka waa o na alii.

            He mea pono i kou mea kakau ke hoakaka aku ma keia wahi o ko kakou hoonanea.

            O keia aina o na alii pae ai, ma ke Koolau o Molokai, aole nae ia o ka inoa mua o ia aina aka he inoa keia i ma ka inoa o ka papa konane a ua mau alii nei i konane ai, o Kalaupapa ka inoa o ka papa konane a ua mau alii ‘ la, i konane ai.

            I ka wa i hele ia aku ai o ua poe kanaka nei ma ke ano he mau luna e hoike aku ana i na kanaka, ua pae mai ke alii o Hawaii oia no hoi o Lonoikamakahiki ke alii o lakou i lohe wale ai, o ke alii keia nana i luku nui mai nei na alii o Maui, a me kona pukaua.

            Ua kau ka weli ia lakou, me ko lakou manao kuhihewa, o ka holo mai no la nei o ua alii nei e kaua mai ia lakou a lilo lakou i mau puulehu no ke kahua kaua, e like aku la me Kamalawalu ma, eia ka he mau moeuhane palaualelo ia a lakou i manao lalau ai.

            I ka wa i noho alii ai o ia manao lalau iloko o ko lakou mau naau, ua hoakoakoa ae la lakou ia lakou iho e hui, a e kuka no ko lakou pono o ka hele ana aku imua a halawai me ke alii nona keia moolelo a kakou e hoohialaai nei.

            I ko lakou kuka ana me ka malie, ua hoea mai la keia mau manao like ole iwaena o lakou, oia keia: Ina he maka ’ u ko kakou aole kakou e hele aku ehui aloha me ke alii, o make mai auanei kakou. aia no ia ia kakou. aka he mau mea like wale no nei i ko kakou noonoo ana, ina he manao ko ke alii no kakou make, aleila, e noho no kakou a e make no, e hele no hoi imua o ke alii a e make no.

            Aka, he make hanohano nae ia o kakou e make imua o ke alii, malia paha hoi ina e ike iho ke alii i ko kakou mau maka i ka amo ae, alaila, e aloha iho oia ia kakou i na hulu makaainana lepo kanu hoi ana, he ole loa ko kakou maka ’ u honua a noho kakou aole hoi kakou e hele aku e ike ia laua i na alii, he mea pono ia kakou e hele e ike i na alii e lawe pu aku hoi kakou i ka kakou mau wahi makana imua oua kau alii ’ la oia hoi keia.

            I ai I ’ a, Puaa, Moa, Kapa a pela aku, ina e lawe aku kakou i ka kakou mau amkana aloha imua o ko laua hanohano, ina e apo aloha mai laua ia kakou a i ka kakou mau makana, alaila, he oi loa aku ia o ko kakou pomaikai pookela loa.

            Ia manawa a lakou i kuka ai me ka oluolu ua hooholo iho la ka hapanui o na makainana i akoakoa mai ai ma kela halawai, e lawe lakou e hookupu aku i ko lakou mau wahi waiwai imua o ke alii, e like me ka mea maa mau o keia lahuikanaka, he ipuka hamama he umeke wehe wale, nolaila, ua liuliu like ae la kela mea keia mea no ka lakou mau makana ike alii.

            I ka manawa i makaukau ai o ia mau mea, ua hele like aku la na kane na wahine a me na kamalii me ka lakou mau makana pakahi ma ko lakou mau lima.

            I ko lakou wa i hoea aku ai i kahi kokoke i ko ke alii wahi e noho mai ana, ua pania paa la ke a o Kalaupapa i ka nui o na kanaka, no ka mea hoi, o ka aina no hoi keia i holo ia i ke mele alii o ua alii nei.

            Heahea ka nui o Kalaupapa,

            A ka pali iki au i ohia

            Kike ka pupu olenalena.

            A kapahiau i na makani.

I ka wa i ike aku ai ua mau alii nei i ka nui hewahewa launa ole mai o na kanaka, a me ko laua mau hoa aloalo ehu kai, ua hoopuiwa ia ko lakou mau noonoo pakahi i ka ike pono ana mai i ka nui o na kanaka e nee aku nei i ko lakou wahi e noho ana, a oia ka ke alii i hopohopo ai no ka mea, aole oia i holo pu mai me kona koa kaulana i ka ikaika oia hoi o Puapuakea a me kana kumu ao laau, a ina paha o ko lakou kaua, e poino ana paha ke alii no ka mea he uuku loa lakou i keia wa, i ahona wale no paha auanei i ke alii i ka alo hookahi aku i ka puumake, no ka mea, he alii ikaika no o Lonoikamakahiki, he koa a me ka wiwio ole, a pela pu no hoi me kana keiki hookama.

Ia wa ua noho lakou nei me ka makaukau nui, a oiai ka huakai kanaka nui e hookokoke loa mai ana i kahi o na alii e noho ana, ua ike moakaka aku la na alii i na kane a me na wahine, a na kamalii, e hele mai nei, me na puaa,  moa, ai, ia, kapa ma ko lakou mau lima pakahi me na helehelena o ke ohohia a me ka hauoli i ka ike ana mai i na alii o Hawaii e lualai aku ana, aohe he mau mea kaua ma ko lakou mau lima, aka, he mau mea ai wale no, e lawe mai ana lakou i ka lakou mau mea ai i ai aku ka waha alii i ka lakou mau mea ai.

I ko lakou halawai pu ana me ke alii, ina apo aloha aku la na alii i na makaainana o ua pali Koolau la o Molokai, a pela pu no hoi na makaainana i apo aku ai i na alii, ua hoopiha loa ia ka naau o na makaainana i ka hauoli palena ole, ua hookupu na makaainana i ko lakou waiwai me ka olioli nui, ua hele na wahine ma na pali i ke kui opihi, limu, i mau mea hoonoono no na mea ai a ke alii.

Ua kalua na makaainana i na puaa, moa, i mau mea ai na na alii, he mau la kanaka nui ia o ua koolau la, oiai, akahi no a hiki na alii nui ma ia mau pali koolau, ua hoolawa ia na mea kupono no ka papaaina, i kela la keia la, ua haalele aku la na kanaka i ko lakou mau home, ua hoi aku la lakou a noho pu me na alii, ma ke ano hoolaukanaka aku i na alii no ia manawa a laua e noho ai ma Kalaupapa, ua noho aku la na kanaka ma ke  ano hoolealea i na alii, ma kela hana keia mau hana lealea o ke au kahiko, a he hana maa no ia i keia lahuikanaka mai ka wa kahiko loa mai, a ke hoopuelo mai nei no ia hana o ia wa i keia manawa a kakou e noho nei, ua lilo ia mau la he mau la kanaka nui no na Koolau.

            I ka wa i lohe ai o na kanaka o kekahi mau Koolau aku, aia ke alii ke noho la ma Kalaupapa, ua hele nui mai na kanaka e noho pu me na alii, ua hele mai lakou a noho pu me na alii.

I ka manawa i ike ai o ke alii kane, ke nui loa mai nei na kanaka e noho pu nei me laua, ua hooholo iho la oia, e hoi lakou a kahi e kokoke aku ana i kahi wai, ilaila lakou e noho ai, ua ninau aku la ua alii kane nei i na kanaka auhea ko onei wahi wai kokoke?

Ua hoike mai la na kamaaina, aia i uka o Waihanau aia ilaila ka wai maikai.

Ua manao au e hoi kakou ilaila e noho ai, he wahi wela o kai nei, e aho paha e hoi kakou iuka malia paha he wahi oluolu ia, no ka mea, ua maa makou i ka noho ana o ko makou aina mauna, o Waimea i Hawaii, he oluolu maikai ke ea o ia aina, pela au i manao ai e hoi kakou a kahi e oluolu ai o ka noho ana, no ka mea, ke nui loa mai nei kakou i keia wa.

            Ma ia mea, ua hooholo iho la ke alii a me na kamaaina e hoi lakou iuka, i kahi e kokoke aku ana i Waihanau, ua hoomaka lakou e pii iuka me ke alii, a aia ma kahi e kokoke ana i ka pali o Koloa, o Makanalua ka aina ma kahi aoao o ka loko kai o Kauhako, ma ka aoao makai o ka wai o Waihanau ma ka aoao mauka o ke kumu o ka pali, malaila lakou i noho ai na alii a me na kamaina o ua mau Koolau la, he wahi ia e hookokoke aku ana i ka Pali a he wahi oluolu ia i ke alii, ua ane hanu aku la i na ea huihui o ke Kaulupali.

            (Aole i pau.)

 

Na Matelia o Moanalua.

            Ma ka Poaono Iulai, 30 1887 ua malama ia he ahaaina hui ma Moanalua nei ma ka wahi noho o W. H. Kanewahine, kekahi o na keiki kupa a kuonoono o ia lai. He ahaaina mare keia i pakui pu ia mai me ka papaaina hoolaulea a Sam. Damon, ka Ona aina o ke ahupuaa o Moanalua nei, a malaila oia i panai mai ai i kona welina aloha i ko Moanalua nei, mahope iho o kona huli hoi ana mai mai na aekai mai o Kaleponi, aole hoi ma ke ano hoomalimali no ke kumukanawai, e like me ka ka poe puni kamailio.

            Ma ka hora 4 p. m. ua akoakoa ae na mea a pau ma ka papaaina, na mea i mare ia Geo. Haililani me Miss Rebecca Kahawaii, ka Ona aina S. Damon a me ka lehulehu, mahope iho o ka paina he mau lealea Hawaii a nani hana a pau. ADIEU.

            J. E. Forest Jr.

HOOLAHA KUMAU.

H. HACKFEILD & CO

Mea Kalepa nui, a kuai kukaa i na

Waiwai Lole, a me na Mea Hao

A HE MEA

KALEPA WAIWAI NUI

            Honolulu, H. I.  2082-1yt

 

KAUKA IWAI (IAPANA.)

            Kauka lapaau a Kauka oki: ma kahi o Kauka Goto, e lapaau ana i na mai e like me ka Kauka Goto hana ana. Manawa hana ma Kakaako mai ka hora 9 a hiki i ka hora 11 A. M. o na la a pau koe ka la Sabati. E hele no oia i na hale o ka poe i mai ke kauoha ia mai.

`           O na mai e ae, ma kona hale kauka e hele ai, kihi o na alanui Puowaina me Beritania Manawa hana, mai ka hora 1 a hiki i ka hora 5 P. M. o na la noa; a mai ka hora 8 A. M. a hiki i ka hora 12 M. ma na la Sabati--Telepone Bell Helu 387.   2131-3ms.

 

HOOLAHA KUMAU.

 

Kuai Makepono Loa.

            Ke panee aku nei ka mea nona ka inoa malalo iho i kona mau waiwai a pau no ke kuai makepono ana aku maloko o kona

HALEKUAI LOLE NUI LOA

MA

MONIKAHAAE!

OIA HOI O

MAUNAWEHI!

            Nolaila, ua makemakeia ka oluolu o ka lehulehu e hele nui mai, i ike kumaka ai oukou i ka makepono maoli o na waiwai e kuai ia aku ana ma ka

Poaono lulai, 16, ‘87

            Arabia o na wai like ole he nui, he $1.00 no ka ia mamua, he hapalua wale no i keia wa.

            Na Arabia o na wai like ole he nui, he 30 iniha ka laula, he  hapalua no ka ia.

            Na Huluhipa pahee o kela a me keia ano, he like ole na kumukuai o ka ia. he 25 ken. ko kahi, 30 hoi ko kekahi a he 50 ko kekahi.

            Na Huluhipa nanahe, mamua he 50 ken. no ka ia a he 25 ken. wale no i keia wa.

            Na Huluhipa ahinahiha, he 50 ken. no ka ia mamua a i keia wa he 25 ken. wale no.

            Na Pahoehoe o kela a me keia ano, mamua he 75 ken. no ka ia a he 35 ken. i keia wa.

            Na nanahe Vitoria o keia a me kela ano, he 1.50 no ka apa mamua a he 1.00 wale no i keia wa.

PAPALE WAHINE MAIKAI

i hele a ohuohu i na pua i na pua a me na hulu, mai ke nui a ka liilii

            Na papale lole bebe, he $1.00 mamua a he 50 ken. i keia wa.

            Na lole keiki, he hookahi dala mamua, a he hapalua wale no keia wa.

            Na huluhipa papamu, he 25 ken. o ka ia.

            Na makalena nahenahe, he $2.75 no ka apa. Makalena 30 iniha ka laula, he 10 ia no ke dala.

            Na hainaka lilina pelunui, he 65 no kakini

            Na pale ili keokeo o na kane, he 25 ken.

            Na muumuu keokeo o na wahine, he 50 ken.

            Na mamalu liilii me ka lihilihi a puni, he $1.50

            Nolaila, e ka lehulehu, e naue nui mai i ike pono i ka emi o na kumukuai.

 

Ku Kima.

21 37.1m.

FRANK GERTZ.

MEA KALEPA A LAWELAWE HANA MA

NA ANO KAMAA A PAU NO NA

Wahine, Kaikamahine a me Kane.

Na Kamaa Buti a me na Kamaa haahaa no na Keiki Kane a me na Kanaka makua, o na ano paikini hou loa   2081-6m.

PACIFIC HARDWARE COMPANY

Na hope o Dilinahama Ma.

Mau Mea Kuai Lako Hao

Alanui Papu, Honolulu.

HALE PAIKII ALANUI NUUANU

I WEHEIA NO EKOLU MAHINA.

MAHOPE IHO O NA HOOPONOPONO hou ana i wahi e loaa ai he wa maikai no kela a me keia e hele mai ai e pai kii no lakou iho ma ka uku oluolu, ua hoopaa iho makou e hoolako aku i ka poe a pau e like me keia malalo iho:

            Kii pepa, 6, no $1.00.

            Kii lako hale, lumi, hale a pela aku. 3, no $1.00.

            Kii nui 8x10  1, no $1,00; a i ole $8 no ke kakini.

            Hoomaemae a hoolele hou ana i na kii kahiko, ma ia uku hookahi no. Hookahi kii pena 8x10 a me ka laau, he $6.00.

H. A. LUSCO MB.

Helu Alanui Nuuanu. 2116-@

PAPA! PAPA!

AIA MA KAHI

LEWERS & COOKE.

(O LUI MA)

ma ke kahua kahiko ma alanui Papu me Moi.

E loaa ai

PAPA NOUAIKI

o kela a me keia ano

            Na Puka Aniani, Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a, Na Papa Hele, Na Papu Ku, A me na Papa Moe nui loa

Na Pili o na Hale o na Ano a Pau

Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau, Na Kui mai ke Nui a ka Makalii, Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami o na ano a pau, Na Aila Pena, o kela mekeia ano, Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale, Na Aila e ae o na ano a pau.

NA WAI VANIKI

A ME NA

WAI HOOHINUHINU NANI!

O NA ANO A PAU LOA

NA BALAKI ANO NUI WALE.

A ke hai ia aku nei ka lono i na Makamaka a pau, ua makaukau keia mau Makamaka no oukou e hoolawa aku me na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana

NO KA

UKU HAAHAA LOA.

E likeme kamea e nolo ana mawaena

LAUA a me ka MEA KUAI.

HELE MAI E WAE NO OUKOU

 

HOOLAHA KUMAU.

 

Kakela a me Kuke

HALEKUAI NUI O NA WAIWAI

E laa na pahiolo, koi hole, hamale, koi nui a me liilii, kila, wili puaa, rula, apuapu, koi o na ano a pau, kala kaa, hao hoopaa puka @ pohaku hoana, kepa, lei ilio, kaula hao ilio, pahi, upa, pahi umiumi, kalapu, kope hulu, pulupulu. oepa @lakala, ilna hao, ami, keehi, a me @

KAULA  OPU

Palau o na ano a pau, Oo, ho, kopala, pe, kipikua, hao kope, au ho a pela aku, kua bipi, lei bipi, kaula hao bipi, uwea pa, uwea keleawe, hao @ piula, kaa palala, ipuhao, ipu@

PA-PALAI MAKAU ME KE AHO

Ili wai, papa holoi, kopa ala, ka@ kuaina, hu’akai, ehi wawae, hulu pena, a pela aku. Pena wali, kini nui a me liilii o na ano a pau, me ka pepa kuhikuhi, pena keokeo, aila pena, aila hoomaloo, vaniki kaa, a me vaniki moe,

PENA HOOMALOO

a me aniani hale.

AILA MAHU, AILA MIKINI, AILA @, AILA KAA, INIKA KAM@

PAUDA, KUKAEPELE,  @ PAUDA, UIKI IPUKUKUI o NA ANO HE NUI A LEHULEHU

LOLE MAKEPONO

@

AHINAHINA, KALAKOA, KEOKEO, LEPONALO, HULUMANU, UWE-WAHINE, KUI HUMUHUMU, A ME KA LOPI

 

Ke kueka a loaa no @ ma @

Kakela & Kuke

NA MEA PIULA

Mikini Humuhumu

Makini a WHEELER a me WILSON

MIKINI A WILCOX ME GIBBS

NA MIKINI

A REMINGTON

He nui loa na mea hao me na ukana e ae o na ano a pau, aole hiki ke ha@ ia aku, hewa i ka wai na maka @

Laau Lapaau Kaulana Loa

A DR. JAYNE,

LAAU HOOMAEMAE KOKO, LAAU HOOPAU NAIO, LAAU

KUNU, PENIKILA, HUAALE, PAAKAI, LAAU HOOPAA HI,

Me na Laau Hamo a Pela ‘ku,

Kakela me Kuke