Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 34, 20 August 1887 — LAUDILA. KA NAITA HOOPAHAOHAO O NA KAKAI MAUNA A ME NA KAEI PALI O ITALIA. Ka Olali o ke Kahua Kaua. [ARTICLE]

LAUDILA.

KA NAITA HOOPAHAOHAO O NA KAKAI MAUNA A ME NA KAEI PALI O ITALIA.

Ka Olali o ke Kahua Kaua.

R.i LUM -.j :a s \jo-k-aijhi e k» L*. Kjk l'i ktia»eu 1 nva;AJUAia mawaena eua iuat:»: BS« n* 'k U ru.ni aiaa i o u* A;i««a.Sir.e * l*un>pa X i er.a V.* "eh* i;ma c.< j. k« a'-e-hi, Si Xihsi PuAiokio Wiliii t u, Hikiu. Aoke Kapuen Iwikani o ka Makakila 1A manawa i kauoha ia mai ai, ona alakai wale no ke hakaka, a ia manawa no 1 uleu iike mai ai ua mau naita nei a kani mai la ka j>u dala a ike kuu ana iho, oia koke no ka wa i hoomaka ai laua e oniu i ka laua manmea kaua. Oka hauna pahi aka naita o Nepetai, he oi aku oka ikaika, a0 ka ka naita hoi o na hilana o Sekotia. he ano nawaliwali, eia nae he oi aku oke akamai loa. lloko o keia manawa a ua mau naita nei e hakaka ana, ua loaa pono aku la ka papalekila o ua keiki nei, a haule ana ika honua, ia manawa 1 uwauwa mai ai ke anaina me ka hoopuka ana i na huaolelo mahalo no ka naita opio 0

na hilanao Sekotia Na ia mea i hooi loa aku 1 ka piena o ka naita o Nepetai, me kona ake nui e haulehia ka naiu opio iaia, aka; he mau minute pokole mahope iho, ua ike aku la ke anaina kanaka, ika naita 0 Nepetai, e kuwalawala mai ana a pahu ana ika honua, ame ka hikiwawe loa oia i kau hou ae ai iluna o kona lio, a paio hou aku la i kona hoa, a he mau minute pokole, haule hou aku la no ua naita nei o Nepetai ilalo, a uwauwa hao henehene hou aku la ke anaina, no ka hiki ole i ka naita o Nepetai ke ku-

lai i ka naita ooio. ' Ua hooi loa ia ae ka piena 0 ka naita o Nepetai, a hopu ino akii la oia i kekahi kookoo e kau ana mamua o kona noho, a hahau aku la maluna o ka-naua opio, a'pa aku la maluna pono o kona papale kiia, ua poniuniu mai la oia a hehee iho la mai luna iho o kona lio a haule ana i ka honua, a lele koke iho la ka naita 0 Nepetai me ka manao e hoo komo iho i ka oi o kana pahikaua iloko o ka puuwai o ka noita opio, aka, mamua nae o ka lumai ana iho 0 kana pahi, aia hoi ua hoopuiwa la oia i ka lele ana 0 kana pahi i kahi e, a ku olohelohe iho la oia; a ia wa oia i huli ae ai a ike iho la. he naita ke ku aku ana me ka

makaukau e paio, ia manawa i pane aku ai'ua naita nei o Nepetai, e manao ana anei oe e paio mai ia'u, i ka weii o keia ao a pau. . I ka lohe uono ana o ka naita e ku nei i na huaolelo kaka-na a ka naita o Nepetai ua pane koke mai la oia me ka leo nui, 0 ko'u makemake la, i lohe ko l>epeiao, aole i haule pio keia naiu mamuli o kou ikaika aka, ua haule pio oia malalo o ka mana i loaa ia oe mai kela kookoo lapuwale. Ia manawa i pane mai ai ua naiu 'la kulikuli au ia oe, oia ka mana i haawi ia mai ia'u mai ko'u mau kupuna mai i e hiki no ia'u ke lawe pio i keia aupuni a me ka Ui nohea 0 Mauna Aniani, a he hiki no hoi ia'u ke paioa hoolī)o i keia aupuni i puu iehu me ka mana 0 keia kookoo. I ka lohe ana o ke alii opio, ua pane aku la oia, ke hiki ia'oe a ina aole e hiki, o oe no kaluahi. Oiai na naiu e kamailio ana, ua puiwa laua i ke ku ana ae 0 ka naiu i haule ai i ka honua, oia hoi ka nxita o na hilana o Sekotia, e kuuweiu mai ana kona mau lauoho, a o kona mau helehelena, he wahine maopopo a o kona nani, ua hahai aku ia 0 ka na> ni o ka u'i Pomelia, o ka helu ekahī no ia, a o ka lua keia. Hele mai la ua kaikamahine nei a ku īho la inamua o na naiu e hoooaapaa nei, a pane aku ta; aole au 1 pio ia oe | ma na akamai o kaua, ina oia ka kaua I mea i manao ai e hoikeike i na aupuni | a puni o Europa manao au, aole loa au | e haule pio a hiki i kou wa e haawi pio mai ai i kau mau mea kaua imua o'u aka t mamuli o ke ano e o kela kookoo au e paa 'ia, au i ani ae ai maluna o'u oia ko'u roea i poniniu ai, a haule p»o ai au malalo ou, ina ma na akamai walenoo kaua manao au aohe oe t hehi la imua o'u nei. I ka ike ana *o ke anaina, h«- kaika- ; mahine ka, ka mea nana i ka*li ka ha- ! nohano o ia hoouka kaua. ua kahaha ia ikokkou manau, a kauoha mai h

ka uj Pomeiia t ka ui o SekoJia, ehele aku laiua ona no ka hooko ana 1 na inea i hooiaha ia nuxua Ua ae aku la ke alii opio, a hoouna aku ia 1 ke kaikamihine naita imua 0 ka ui Pomeha, no ka hooko ana i na makana 1 hookaawaie u no ia lenlea a ua mahalo p«i u oia. Ke haohao mai nei paha oukou, no ! .eia naita eku pu nei me ka naita o Nepeui, e hai aku ka mea kakau, oia no ke keiki alii me kona mau kahiko uiha o ka oihana kaua. 1 ka ike ana aku o ka naita o Nepetat i ka haawi ia ona makana 1 kona hoa paio. ua kahea aku la «ia me kona ieo nui, eka nohea Pomelia, ka nani hookahi a kuu nuu maka e ike nei mai haawi oe i ka makana i kc!a kaikamahine, i hoolilo iaia i naita aka, o ka pono, na'u nei o maua ka makana Ia manawa i pane aku ai ke alii opio aoie e loaa ia oe, a la a Hakaka kaua a ina wau e pio ia oe. aiaila makepono ka ke lilo nau. Ahe, o kou makemake ka ia e kena wahi naita ea. ma |>ela; e hoomakaukau nou iho a me kou mau naita, ua aa au a me ko'u poe naita e hakaka. Ua pono, wahi a ke alii opio, i f>ane aku ai a hoi aku ia oia a ma kahi o ko na lio e ku ana, a me kona mau naita a kauoha koke aku ia oia i kona mau naita e kau lakou maluna o ko lakou mau lio, a e niakaukau no ka paio ani me ka naita o Xcj>etai. Ua kunou like mai la lakou, a kau ae la maluna o na Uo a kai aku la no ke kahua kaua, a ia manawa no hoi i puka pu mai ai na nait? o Nepetai a kuku ana imua oke kahua paio 0 ka la. Hookahi wale no a lakou mea e kakali aku nei oka leo oka o-le # a he mau minute pokole keia kali ana, ia wa i kani kapalili mai ai ka leo 0 ka o-le no elua manawa,« me hookahi kani kuokuolo ana, a i ke kuu ana iho; ua ik*eia aku la ke alii opio e hele ana ma ka aoao akau, a o kekahi mau naita hoi ma kahema.

I ka hala ana o na anana ewlu haneri, oia no ka wa i kani mai ai ka pu. a oia koke no hoi ka manawa i huli like mai ai ua mau mahele naita nei, ua ike pu ia aku la no hoi, ko lakou hookuene pono ana iho i ko lakou m?u kulana, a unuhi iike ae la ua mau mahele naila nei a elua, i ka iakou mau pahika\ia. a paa ma ko iakou mau lima. Oiai lakou e ku ana me ka makaukau, ua kani hou mai la ka leo o ka o-le oia koke no hoi ka manawa i kuupau iho ai lakou i ka holo o ko lakou mau lio. a ma ka nana aku, ku kaehuo ka lepo i ka lewa, a he mau minute jX)ko* le, ua hookui ae la lakou a pau i kahi hookahi a he niea weliweli ka nakeke o ka lakou mau pahikaua, a e helelei pu mai ana no hoi na huna ahi mai ka lakou mau pahikaua mai. , Ike pu aku la no hoi ke anaina i na alakai. e hookikahakaha ae ana ma na aoao o ko laua mau mahele naita, .me ka hoopuka pu ana i na huaolelo hoolanalana, e kauoha ana e paio me ka ikaika a hiki i ka lanakila ana, a ua oi hou ae la ka hahana o ke kaua mawaena o na aoao elua, a he mau minute pokole mahope iho, ua ikeia aku la na naiia o Nepetai e wala koJheoheo mai ana mai luna mai o ko likou mau lio, a waiho 0111 ole ana i ka honua no ka mea, ua haalele 1 ka la i ka mea mehana, ? k >e hookah» iho la ke alakai o ua mau na»ta nei o Neneiai I ka ike ana o ka 0 Nepetai, i ka {>au loa 0 kona miu naiti 1 ka mike. ta wa oia i pane aku ai i ke alij opio, e hakaka laua noka make a me ke o!a t a ua ae aku la ke a'ii opio i ke* la manao ona. Ua kani hou mai la ka leo o ka o-le no 3 i ke kuu ana iho 10'a.koke no ka manawa i pukeae.aio j na mea k'aua a ua mau moho nei, a e haawi ana hoi kela a me keia o laua 1 ko laua makaukau pakahi, ma ke kake!e pahikaua ana a he manawa pokole !oa keia paio ana t ua loaa |K?no aku & ka naita o Nepeui i ka pahuna pahi mikioi a ke aiii opio ma ka aoao akau a loaa pu aku la kona puuwai, a haule ; nahu ana kona pauku kino pepeekue i ka honua, ua lele kona hanu a ua he- ! !e mai ke kino aku. Aole i liu'li'u mahope ua nee koi ke mai la ka ohu oohina, a uhhpaa iho |la maluna o ka pa kaua, ia wa koke no i li!o ae ai ke kmo o ka naiu o N'epeui, i pipi Rutu. a i ka mao ana ae o ka ohu. aia hoi aote\e kino make o ka naiu o Nepetai, a ma kahi i «aiho ai

kona kino, he pipi Husu ke ku ana nu Uua me n* hiona huhu I ki ike uui o ua pipi nei 1 kc lu optc, u* heiu ra»i U kona mau ro*ne«, * hoomiki m*i 1* ota e iho mai e ohiu, 1 ka ike *n* eke Ui opto, u* kokoke m*i kon* hoa paio» oi* no kona w* i lalau iho ai i k*n* keū kaua, « h*alele |uu iho !a ota t n* olona wikanio kon* fhau aahuki he [>oha *na, *i* hoi k** wale *na ke i*>o i kahi e, he m*u minu ke ua pili nou ae U ke poo o k* pipi pulu, * hoomaka hou *ku 1* 01* e haka ka mamuli o keia hakaka ana. ua 01 palua aku ka ikaika o ka pipi pulu, no ka mea ia Uua e hakaka ana. ua noke Uua ne», a hiki wale no i k* hala ana tl«>ko o n;\ u\utaau m*i na uHjli*u mai no hoi * loko 0 kt kai, i k* ike ana o k« Ui opio i k* \oaa ole 0 kona \i*a paio, me kana koi kaua ua waiho iho la oia i kana koi kaua, Ulau iho 1* oi* 1 kana laau ihe a pa* ae U ma kona linu * onui ae U oia me k* ikaika nui, a haa lei aku la maluna o kona enemi, he p# ha ana aia hoi ua Duka pu aku U kana laau ihe ma keU aoao a ike ia aku 1* ka hehee ana iho o ua pipi pulu nti.

koke tho la oia i kani kookoo aniani, a hili aku la maluna o ke kino make o ua pipi pulu nci t oia no ka wa i lilo ai ke kino i puulehu, a ma ka hi e waiho ana o ke kino lehu o ka pipi e ku ana kekahi liona nui a pane mai la, ua liona nei, inui ka ikaka, iola inui ka mana i lanakila.

I ka liona i pane mai ai ua pane aku ia no hoi ke lii opio, i nui ka ikaika 1 hoi ola i ke aupuni o Neprtai.

I ka pau ana o keia mau olelo oia no ka wa i hoomaka mai ai f ua liona nei e uwo me ka |eo nui, wiliwiii ae lu oia i kona huelo a uhau iho la i ka honua no ekolu manawa, ia manawa i n* ueue ae ai n* kukulu o ka honua, o ka poe makaainana ua pilipu iakou, aua naka haalulu na mea a pau e ike aku ana i na hana a ua liona la, aka, o ke lii opio, aole ioa oia i naka a haalulu, pakolu keia hana ana a ka liona me kona leo, ua hoomaka mai la oia t kokolo mai me he popoki la e hoomakaukau ana e poi i ka ioie, [>ela iho li, ka hana a ua iiona la, he mau sekona waie no mahope iho, ua iele niai ia ua iiona ia me ka palamimo maiuna o ke iii opio, eiike me ka palamiino o ka le'e ana mai a ka liona, pela no ho< ka pelamimo o ka hauna pahiia ke lii opie», aia hoi haiawai ae la na iima o ka lio» a me» ka pahikaua a ke lii opio, he |K>ha ana i ka iewa he haiuiu ana i ka honua, aia hoi kuehu ae ia na wawae hoi>e o ua liona nei i ka iepo o ka honua a ua iike ka ikaika, ona \oiamu le| o e pii la i ka lewa me ka ikaika o na wainuilani he mau tausani, (;»ii |>ololei ae la ua mau koiamu le{x> nei a kiekie, a uhi iho la maluna o ka pa kaua holookoa o ka inanawa a ka iepo e uhi nei nialuna o ka pakaua, he wa kupilikii ia no na kanaka, a-o ke lii opio kekahi i loaa ma ia haawina hookahi, ia wa i kamai ai na mea apau, e ue ana no ka make, i ka iolie ana o ka olomana Kelaudila i keia mau leo kanikau o na mea apsui, ua wehe ae la oia i ke po'i o kona kookoo a kiola ae la iluna o ka lewa, he mau sekona helu wale no elua ua puka mai la ke kauahi makani. mai ke kukuiu komohana mai. A kuehu ae la i ka iepo e uhi ana mi luna o ka pa kaua, aole i liuliu, ua nalo wale aku ia ka lepo mai ka pa kaua iku a noho iho la ke anaina me ka olu lana malie, a ike pu ia aku la no boi na moho hakaka e ua umeume ana, o ka lima o ka liona ua weluwelu ika pahi kaua. I ka ike ana o ka liona, ua moku kona mau lima ua hooikaika mai la ko na waha, me ka manao e nahu mai i ke lii opio, aka me ka eieu nui ke iit opio i pahu aku ai i kana pahi kaua, ma kahi e kokoke ana i ka_ puuwai, a ku aku la oia a hina iho la ilaio ua lele ioa kona hanu I ka ike ana mai o ke anaina ua ma ke ka liona, a-o ke lii opio hoi e ku ana oia me kona hanohano nuī, oia no ka wa i hulo mai ai ke anaina me na leo hulo o ka hauoii» a piha ku'i ae La ka lewa i na leo hulo o ka hauoii, i ke kuu ana iho> ua ike ia aku ia kekahi iaina pea e hoio mai ana mai loko mai o ka ululaau, a ku nui ana ma ka pu ka, e like me ka uila i anapu ae kooa malamaiama ma na kukulu o ka honua, pela iho la ua mau laina pea nei i ie!e like aku ti maluna o ke lii opio.