Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 36, 3 September 1887 — Page 2

Page PDF (1.73 MB)

This text was transcribed by:  Mary Deguzman
This work is dedicated to:  me happy birthday

 

 

 Nupepa Kuokoa.

 

No ka Makahiki. $2.00

No Eo@o. 1.00

-KUIKE KA RUKA.-

 

Poaono.  Sepatemaba 3, 1887.

 

HOAO E PELUKUA.

 

Ke hauwawa nai nei iwaena o ke kulanakauhale nei, ua hoao ae kekahi poe o ka aoao e kapa nei ia lakou he hoomaemae kumukanawai, e hoololi hou i na inoa o ka paa balota alii a lakou no i apono ai ma o na Konite la, ka lakou ailike i hana ai, a me ka ole lo apono a keia anaina halawai makaainana nui i malama ia maloko o Kaumakapili. He ekolu inoa o ia paa balota aki i manao ia e kiola, oia o A. K. Kunuiakea, J. Alapai a me D. W. Pua; a ma ka lakou mau hakahaka keia mau inoa, H. Bakalamana, Schimdt a me Ino. Ena (Ianuwa.)Ke hoike mua mai nei ka hua o ko lakou hilinai ole ia lakou iho, ko lakou lokahi ole, ko lakou hoao e hoomokua hana, a me ko lakou alakai hewa ana i kela anaina kanaka e apono i ka mea a lakou e hoowahawaha hou ana. nae he oiaio nei hauwawa. Wahi hou a kekahi lono, ke waiho nei he olelo hoopaa mawaena o lakou; a ina hoi he oiaio keia mau lono, alaila e nanahu ana ka olelo. E ka lehulehu, nana ia ke ala pono ma ka la koho, kapaeia ka poe kue i ko oukou apono ana.

 

O KO makou kahua wale no e ku nei i keia wa, oia ka iini nui e maemae io ka hooponopono aupuni. Hawaii, ka holomua o kona mau pono, a me ka aala mau o kona inoa. Aole o makou hoopili wale, aole hoi he hookahuli aupuni no ke ino. Ina he mau hoa aloha ko makou ma ke kulana hooponopono aupuni, a hana nae i ka me i kapakahi, e hoahewa no makou, a o ka lehulehu pa me makou. O ka ioli ana o koke aupuni hookele ma ke ala ka ikoa mai ko na makahiki i hala, a na ikea ka pomaiku, ke kupoa o ko Hawaii kuokoa a me ke onipaa o kona nohealii, oia ko makou ake e hana ia pela.

 

KE PANE mai nei kekahi poe i ko makou poipoi wale i kela dala kipe i oleloia he eha tausani, i haawiia i kekahi haole n o ka misiona hana kuikahi mawaena o Hawaii nei me Kanada, Amerika. He okoa ka poipoi ia makou, a he okoa noi ka makou kakali ana e ike lea i ke kkumu o ia hana o ia hana a maopopo. Aole o makou apono i na hana kipe wale e alikai ana i na hana ma ke ala pono ole. He kahua kue mau ko makou mai kinohi mai a mau aku

 

He @@@@ kai hiki ami i Honolulu nei i hoike ana, ua hopa ia a hoopaaia o Rev.  Mr. Doane he kahunapule i hoonohoia ma Ponape i ka Papa Amerika, na ka poe Sepania, a laweia oia i Manila e hoopaa ai. E hoike ana kekahi lono, na lele aku ke Kiaaioa iuka o Poaape, eono mau kahunapule a me kanakolu poe koa a kukulu iho la i napapu a mekekahimau hale nunui,  Aolei maopopo ke kumu o keia hana,aka, eia ke aupuno o Amerika ke nana nei i keia hana, wahi hou a ka lono.

IMUA o na lunaaupuni ka waiho ia ana o ka kanawai kiekie o ke ninau, ina paha ua keakea pu ia na  Luna Hooiaiopalapala, na   Notere, na Agene a mena hana Hooia hoopaa hana e ka pauku @@oke Kumukanawa@, e hoike ana ao le@e noho kekahi laun aupuni a lala paha@@ ka mana hooko kanawai iloko o k@@aha @el@ Ua ae mai na lunakana  @@ malalo o ke kuhikuhi a ke kanawai, o @@  he mau luna aupani no lakou i  @@@ @@@@a @@@ @@ ma o ke Kuhina K@@@@@@ la @@ ma kehahi wahi o @@@@@@@@keia  @@@@ ae ka  pane a ka @@@@@@.

 

HE HAUOLI NUI LOA.

 

@ ana. Aloha onkou  a pau loa. Owau no,  D. A, Manuia.

 

He mau paahao no Kawa i pau i ka mahuka i kela mau pule aku nei, a ua pau ino nei no i ka loaa. Nawai hoi e nalo ka mea hewa, ua kikohukohu.

 

HE HOALOHA I HOI MAI.

 

Ke hoopuka aku nei makou malalo iho i ka pane a kekahi hoaloha Hawaii imua o ka halawai Lipine Bolu o Hamakua Hikina, Hawaii, i hoounaia mai e ke kakauolelo o ka Ahahui J. N. Haena no ka hoolaha ana. He mau olelo pane keia no kona haalele ana i ka peai o ka poe inu waiona ikaika, he hoole waiona oia, a ua lilo ka waiona i enemi ino loa nona  Imua o ia anaina nui a imua hoi o ka Mea Mana loa i hoike ai oia i kona mihi oiaio, lawe mai la i ka poe lipine bolu o ka lanakila, omau iho la ma kona umauma he apo ana iaia iho mai ka haule hou ana iloko o kela lua mimilo ana i naku hele ai i ka loa a me ka laula o kona mau popilikia.  I keia wa, ke ku nei oia iwaena o na tausani hoike oiaio e pili ana i ke ino o ka waiona, a imua hoi o kela anaina nui ka hoike oiaio o kona hookiki paa e haalele i ka waiiona.  E nana iho.

 

KAIEWE NUUANU IMUA O KA HALAWAI

LIPINE BOLU.

 

"E na makamaka-E noho pu ana no kakou i ka la a oukou i hookahua ai i keia Aahui maloko o keia Luakini, a i ka minute i weheia ai ka Halawai, haka pono no au i ko'u inau lena ana maluna o ke aluka o ka poe e hoohiki ana, a i kuu ike ana ua kokoke loa mai ma ko'u aoao ka oe e kakau ana i na inoa, minamina iho la wau o koi  ia mai owau pu kekahi me lakou, no ka mea, o lo'u mau hoa ia. Eu ae la au me ka palamimo a nalo loa aku la mawaho o keia Hale, aole i hoi hou mai . Ua nana ia mai au ma keia eu ana. me ka manao ia mai owau kekahi e hei ana; aole nai. A hala aku nei ia mau la me kuu noonoo nui ana no'u iho, no ka pona a me ka pono ole ke hoohiki, no ka mea, he minamina nui au i ka waiona   Hala nae ia mau la, hoea hou mai he la mahope mai, ku au a hele aku ia Bolapola, (Ka Lunahoomalu o ke Komite ma keia mahele,)  hui au me ia, kuka pu a noi aku wau iaia e hookiki mai oia ia'u maluna o ka Baibala. Aka, hoole kela, me ka olelo pu mai e hele mai au iloko o keia Hale i nua o oukou i lehulehu ai na hoike o ko'u hoohiki kue i ka waiona.  Nolaila eia au imua o oukou ano i keia la me ka makaukau e hoike aku i na kumu o ko'u manao ana e kue i ka waiona.  Ao le no hoi au i manao he mea ino ka waiona, he wai wale no ia a he palupalu ka inu ana, aka, he ikaika nae a me ka mana e kaili aku i ka noonoo maikai o ke kanaka a pau. Nana no me kona ikaika a me kona mana poino i hookina ia'u e lilo i kauwa nana, mai kuu wa keiki a i ka hora a'u e kue nei iaia. Kuai aku au i kuu mau mea a pau, (a koe kuu wahine) i loaa mai ia'u ke dala e hoolilo aku ai no ka rama. No ka mea hoi oia kona kipuka ili e hei ai; ina nele au i ke dala, aole oia e hei ia'u, no ka mea he ahiu oia, ma ka hale o na Haole a me na Pake kona home.  Pela no kona ao mau ana ia'u me kuu hooko pono i kona mau manao a pau a hiki i kuu nele loa ana.  Owau wale no paha iwaena o ka poai o na poe inu rama i hoolilo aku i ka lio no elua omole rama, a i inu hoi i ka wai o ka omole hookahi a pau i ka wa hookahi moe aku i ka ona me he mea make 'la no ekolu la e he ana me he Puaa 'la.  O  na dala a pau e loaa ana ia'u, aole hookahi keneka e kuai ia i  ka io kamano; o ka rama wale no.  Mamuli o ka hooikaika o kuu wahine i ka hana me hai aku, e hoaahu ia ai wau i ka lole, a nona mai ko'u lole. He nui aku na pilikia e ae a ka rama i hana mai ai ia'u aka ua lawa iho la paha keia mau kumu a oulou e lilinai maai ai.  owau pu aku kekahi me oukou e kue a mau i ka waiona me ka mahalo." He ku i ke aloha kona ano i kona wa e hoakaka mai ana, kula na waimaka o kekahi poe no ka nui o ka poino a me ka maea o kana mau hana i kau aku maluna o kana wahine hoomanawanui.  Aia nae, ua lanakila ae la oia ua kau ka hae haua o ka hoole aku, e lilo ana oia i enemi no kona hoa'loha kahiko waiona )  J. N. HAENA.

 

AHAAINA MAKAIKAI APUHI.

 

Ma ka la 16 o Iulai i hala, ua wehe ae o Mrs. Haili he ahaaina maka-luhi nona a me kona mau paala'o o ka au ana i ke kai loa no Kauai malalo o ka na apana hana e iawelawe nei, oia hoi "Kahun kapaau" 

Eia kana hana maalea: Ua hele aku oia e nei wahi dala i ka poe mai ana i kaπaau ai, me ka olelo aku, he ahaaina hookuu keia nalu ia oukou, e kokua pu mai kakou i loaa na puaa.

Ua pono ae la keia i ka manao o na mai e kela a me keia ano mai ana i lapaau ai. Ma ka la i hai ia ae la maluna, ua ikeia aku he kaoo nui o na mai maluna o na lio me na aahu keokeo, a he kohu mea uakea ka naholo i na alu kahawai o Puuhaea, Hana nei, ilaila i hoomanao ae ai kou mea kakau no ka Haa hoomana a Mr. Kaona o Kainaliu Kona, ma ka like pu o na aahu, eia nie hoi: he mau Halelu ka lakou ma ka Baibala, a o ka lakou nei halelu hoi ea ma ka io puaa, apuawa. a me na omole Barani a pela aku.

Eia kahi mea aka: I ka lohe ana o kekahi poe he ahaaina maka-luhi no ka makaikai ana ia Kauai, he keu aku ka huhu launa ole, me ka olelo ana i ke "kahuna wahahee, lapaau wale iho no a o ke ola ole, imi hoopunipuni wale ae no i wahi e loaa ai ke dala, a he nui o na mea pono ole i hailuku ia aku maluna ona ma ia la.

Eia ua poe 'la ke imi hou nei i kahuna no lakou, he ana ole iho la no paha i nei hoopunipuni, ua kiki no, malia o loaa hou aku ona hoopunipuni i oi ae kana mau hana epa, O keia no ke kahuna a A. Libela i hoolaha ai ma ka nupepa Elele o ka la 28 o Mei i haia, no ke ola o ka mai, me ka manao paha o ka mea ia e loaa ai o ka laikini lapaau.

HE LUAU A ME KA HUAMOA KA MOHAI

IMUA O KE AKUA AUMAKUA.

 

Ma Puuhaoa nei, e noho ana he mau elemakule kane a me wahine, a ma ke ahiahi la 15 o Iulai i hala, ua komo aku la o M. K. Hiue iloko o ko laua hale, aia hoi; e noho mai ana kahi elemakule wahine ma ka puka, he wahi ao luau ma kekahi lima, a he wa hi huamoa ma kekahi lima, a e pule ana oia penei:  "E na aumakua kane na au makua wahine, ko uka a me ko kai, na puu a me na awawa, ko luna a me ko lalo nei, ko ka hookui me ka halawai, e hoohalawai mai kakou i keia ahiahi, he wahi papaaina ka kakou, e hookolokolo kakou ia'u no na hewa a'u hana ai a he mau hewa paha kekahi i hanaia e ka noho-hale, eia ka puaa hulu ole (luau) eia ka huamoa, malia he hua na ka waha-O kona iho aku la no ia ma ka namunamu liilii a pohihihi ka makai kiu mea hou.  No ka papa kahuna no a Haili keia wahine, a i kona inoa ma ka oihana, he Kakiana Puuku, a e hoihoi ia aku ana paha i kahuna nui no Kauai, a me Niihau.

HE WAHINE HILAHILA OLE.

Eia no ma keia wahi kahi wahine maa mau i kana hana ike, penei. Ina he holoholona lio, hoki Ete, e hele a ai i ka mauu o luna o ka aina o lakou,  e hoouku ia ana elima a hiki i ka umi dala o ke poo hookahi, me ka hoopuka  ana i na olelo ku i ka hilahila e kue ai i ka noho aloha ana.  Eia nae, o ua poe la ana i hanamo ai o kahi no ia ana e pipili mau ai i na wa a pau. Ina he mau hipa, a kao, na kahi poe i hookuu i luna o ka aina ma kana kau oha e hoopiha i kana mau holoholona, a ina ua lawe kela poe i ko lakou mau holoholona me ko ia nei ike ole, oiai ua lawa hoi kona makemake, o ke kipaku aku la no ia i na holoholona e ae, me ka panai pu aku i na olelo ino, eianae, aole e hala ekolu la, aia oia ma ia mau ipuka hale kahi i pipili ai, ina e hoike pau ia ana ka nui o kana poe i kipaku ai mai ke kanaka, holoholona, ma kona mau hoa hakaka, e piha ana eono kolamu. O kona kaikunane ka mea ponoi nona ka aina, he olu waipahe oia  I na like oia nei me ia, maemae pono ka aina, aole e lilo i kula holoholona. He lala keia no ka papa kahuna i hoike ia maluna, o keia mau wahine aohe ike i ka heluhelu a me ke kakau.  J. KAUHANE.

 

HE HOOMAIKAI

 

Ke pahola aku nei na hoahanau, na luna, a me ka Kahu pu kekahi o ka ekalesia o Kawaiahao i ko lakou aloha, a me na manao hoomaikai piha imua o na hoa'loha a me na makamaka a pau nana i hookipa aku i na komite ohi dala no ka lulu ana no na puka aniani hou o ka luakini o Kawaiahao i ka la 21 iho nei o Augate.  Ua lokomaikai ia mai na komite e ka lehulehu o Honolulu, a mamuli o ia  lokkomaikai, ua pau pono ka hapa nui o ka hana me ka maemae. Ke hauoli nei ke anaiina hoomana o Kawaiahao no keia hana, a aole loa e poina ana ia lakou ke aloha o na lima kokua nana i hapai pu i ka luhi.

 

La Ahahui Lipine Bolu ma Keanae

Mani

 

Ua kukulu ia ka  Ahahui Lipine Bolu ma Keanae i Iulai 11, 1887. Ua noho keia Ahahui malalo o ke Kumukanawai i hoouna ia mai e ka mea hanohano ka  Hon. A. F. Judd, a ua kohoia na Luna, a eia iho ka nui o ka poe i kakau i ko lakou mau inoa palahi malalo o ka palapala hoohiki e hoole i ka waiona, a e lilo i lala no keia Ahahui.

1 Mrs. V. N. Kahea    Peresidena.

2  "  E. K. Kawahamana hope ""

3 Miss N. Kahula       Kakauolelo

4  "     Helani Alali      Puuku.

5 J. P. Kahahei

6 S. K. Makaena

7- John Aimoku

8 -V. N. Kahea

9 Kaiwi opio

10 M. K. Makaena

11-J. W Kahulu

12 -J. W. Naaoa

13 J. P. Kama

14 -Kaaihue Keahi

15-Mrs. Kina

16 Miss. Sela

17 Master Jes. Kahulu

18-  "       Kalepa

19- Mrs. Ana

20-  "     Mary

21 - Miss. Imi

22-  " Keamalu

23- Mrs. Makana

24- Miss Akeka Kaha

Mai loko ae o na lala i hoike ia maluna, ua kohoia na komite penei: Miss. Imi, Mrs. Kina, V. N. Kahea, o ka lakou hana ke kiai i na lala o ka Ahahui, i malama lakou i ka hookiki hoole waiona. Mrs. Mary, Mrs. Makana, Mrs. Ana, Miss. Kiekie, Miss. Sela, a o ka lakou hana ke kokua i ka  poe mai, a hoolana i ka manao o ka poe pilikia a me ka poe i hoowalewale ia, no ka hooponopono ana i na kokua mai na wahine mai no ka hooholo ana i na hana o ke ai Ahahui. Iloko o na lala i koe iho, ua koho hou ia he mau komite mele penei: I P. Kama, M. K. Makaena, na lakou e hoomakaukau i na mele kupono no na halawai kumau. He mea na keia makapeni e olelo ae ai, ke nee mua nei na hana o keia Ahahui.  E halawai mau ana ma kela a me keia ahiahi Poalina, no ka hoolohe ana i na haiolelo, ka noonoo ana i kekahi mau mea e ponno ai a e holomua ai ka hoole waiona ma Keanae nei   K. K. MAKAENA

 

HOLO MUA- Ua lohe mai makou, o ka Papa Nana Koho Balota o ka Apana o Koolauka ka helu ekahi o ka hoihoi ana mai i ka apa inoa o ka poe i hoohiki malalo o ke kumukanawai hou o ke Aupuni Hawaii.  A ua hiki ka huina o ka oe i hoohiki ia i ka 327 a ua haawi pu ami ke kakauolelo nui o ke keena o ke Kuhina Kalaiaina i kona mahalo no ka maemae o ka helu balota o ia Apana.

 

MA KE KAUOHA.

 

Papa Kuhikuhi o na wahi Koho Balota o na 'Lii a me na Lunamakaainaua ma ka la 12 o Sept. 1887

 

HAWAII.

APANA O HILO A ME PUNA.

 

Mahele apana 1  -Kahi koho, i kka Hale Hookolokolo o Laupahoehoe.

Mahele apana 2  -Kahi koho, i ka halekula o Wailea.

Mahele apana 3 - Kahi koho, i ka halekula o Onomea.

Mahele apana 4 - Kahi koho, i ka Hale hoo kolokolo o Hilo.

Mahele apana 5 - Kahi koho, i ka Hale hoo kolokolo o Pohoiki.

 

APANA O KAU.

 

Mahele apana 1 - Kahi koho, i ka halekula o Pahala.

Mahele apana 2 - Kahi koho.

 

APANA O KANA HEMA.

 

O kahi e koho ai ma ka hale kula o Hookena.

APANA O KONA AKAU.

 

 O kahi i koho ai ma ka halekula o Kailua.

APANA O KOHALA.

 

Mahele apana 1 - Kahi koho, i ka Hale hoo kolokolo o Kapaau.

Mahele apana 2 - Kahi koho, i ka Hale hoo kolokolo o Waimea.

 

APANA O HAMAKUA.

 

Mahele apana 1 - kahi koho, i ka halekula o Kukuihaele.

Mahele apana 2 - Kahi koho, i ka Hale hookolokolo o Honokaa.

Mahele apana 3 - Kahi koho, i ka halepule ma,

 

MAUI.

APANA O LAHAINA ME KAANAPAII.

 

Mahele apana 1 - Kahi koho, i ka Hale hookolokolo o Lahaina.

Mahele apana 2 - Kahi kohok i ka halekula o Honokohau.

 

APANA O WAIIUKU.

 

Mahele apana 1 - I ke keena oihana mahiko o Waihee kahi koho

Mahele apana 2 - I ka Hale hookolokolo o Wailuku kahi koho.

Mahele apana 3 - I ka Hale ilute o Kahului kaho koho.

Mahele apana 4 - I ka Hale hookolokolo o Honuaula kahi koho.

 

APANA O MAKAWAO.

 

Mahele apana 1 - I ka Hal hookkolokolo o Makawao kahi koho.

Mahele apana 2 - I ka halekula o Hamakua poko kahi kkoho.

 

APANA O HANA.

 

Mahele apana 1 - O kaho koho,

Mahele apana 2 - O ka Hale hookolokolo o Hana kahi koho.

 

MOLOKAI.

 

Mahele apana 1 - I ka halekuai o Kalaupapa kahi koho.

Mahele apana 2 - I ka Hale hookkolokolo  Pukoo kahi koho.

 

LANAI.

 

O kahi e koho ai ma ka hale  kula o Kaohai.

 

OAHU.

APANA O HONOLULU.

 

Mahele  1, ma ka One-mile House kahi koho, alanui Nuuanu.

Mahele 2, ma ka Hale Kaawai Helu 4 kahi Loho, alanui Nuuanu.

Mahele 3, ma ka Halekula Hoopololei, Palama, kahi koho.

Mahele 4, ma ka Hale Kaawai ili Pacific Hose House, alanui Moi kahi koho.

Mahele 5, ma ka Hale Kaawai Helu 2 kahi koho.

Mahele 6, ma ka hale paikau Honolulu Kaifela, kihi alanui Beritania me Puoina kahi koho.

Mahele 7, ma Sunny South, Pawaa alanui Waikiki kahi koho.

Mahele 8, ma ka hale kanu laau o ke aupuni alanui Moi kahi koho.

Mahele 9, ma ka luakini o Kamoiliili kahi koho.

 

APANA O EWA ME WAIANAE

 

Mahele apana 1, ma ka Hale hookolokolo o Ewa kahi koho.

Mahele apana 2, ma ka Hale hookolokolo o Waianaae kahi koho.

 

APANA O WAIALUA MA KOOLAULOA.

 

Mahele aapana 1, ma ka hale kula aupuni Laaiewai kahi koho.

Mahele apana 2, ma ka Hale hookolokolo o Waialua kahi koho.

 

APANA O KOOLAULOKO.

 

O kahi koho, ma ka Hale hookolokolo o Kaneuhe.

 

KAUAI.

APANA O HANALEI

 

Mahele apana 1, ma ka Hale hookolokolo o Waioli kahi koho.

Mahele apana 2, ma ka halekula aupuni ma Kilauea kahi koho.

Mahele apana 3, ma ke keena oihana o ka hoi mahiko o Eleele

 

APANA O WAIMEA ME NIIHAU.

 

Mahele apana 1, ma ka Hale hookolokolo o Waimea kahi koho.

Mahele apana 2, ma ka halekula aupuni o Kekaha kahi koho.

 

NIIHAU.

 

Mahele apana 3, ma ka halekula kahi koho.

LORRIN A. THURSTON    Kuhina Kalaiaina.    Keena Kalaiaina, Aug  22, 1887.     2143-3t.

 

MA KE KAUOHA.

 

Ua hookohu ia i keia ;a 22 o Iulai 1887. oA. L. Rappety Esq. i Agena haawi Laikini Mare no ka Apana o Kau, mokupuni o Hawaii.

L. A. THURSTON  Kahina Kalaiaina.   2143-3t.

 

Ua hookuhu ia o J. W. Maele i keia la, i Agena haawi Laikina Mare no ka Apana o Kona Hema, mokupuni o Hawaii.

L. A. THURSTON      Kuhina Kalaiaina.    Aug. 19, 1887.   2143-3t

 

Ua hookohu ia i keia la o B. Naaikauna Esq. i Agena haawi Laikini Mare no ka Apana o Hilo, molupuni o  Hawaii.

L. A. THURSTON     Kuhina Kalaiaina    Aug. 19, 1887   2143-3t

 

HOOLOLI O KA PAUKU 26.

 

A KULA A ME NA HOOPONOPONO ANA NO KA HOOHIKI ANA I NA LUN AUPUNI. NA LUNA A ME KA POE E NOHO ANA MA KEIA AUPUNI. I NA OLELO HOOHIKI E KOKUA MAMULI O KE KUMUKANAWAI A ME NA KANAWAE E HOOMAPOPO ANA NO KE KAKAU ANA I NA INOA I KA POE KOHO, A ME KA MALAMA ANA I KE KOHO ANA NO NA 'LAUA ME A LUNAMAKAAINANAA, I HOOLAHAIA MA KA LA 25 O IULAI, 1887.

 

Ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 26 o na Rula a me na hooponopono ana i oleloia maluna, a penei e heluhelu ia ai: "26. O ka balota no na Lunamakaainana he apana pepa keokeo, a o ka balota no na 'Lii he apana pepa bolu, i kaa ole ia kekahi heaolelo, kii a hoailona a mea e ae paha mawaho ae o ka inoa o ka oihana, a me ka inoa a mau inoa o ka mea a mau mea holo balota i koho ia. "Oia balota e kakau ia a e pai ia paha, a i ole ia e kakau hapa ia a pai hapa ia paha me ka eleele wale no. "O ia kakau ana o pai ana paha e hana ia ma ka aoao hookahi wale no o ka pepa balota. "O ia mau balota e hana ia ma ke ano huinaha, a aole  e oi aku mamua o eha me ka hapalau (41/2) iniha, aole hoi e emi malalo o eha (4) iniha, ka loa; a aole e oi mamua o ekolu me ka hapalua (31/2) iniha, aole hoi e emi malalo o ekolu (3) iniha, ka laula.  "O keia mau balota mai ka pepa mai no i hoolako ia aku e ke Kahina Kalaiaina me ka uku ole.  " O na balota i hookomo ia maloko o ka wahi, aole no e lawe ia a helu ia paha kekahi balota i hanaia pela."   WILLIAM  L. GREEN, Kuhina Waiwai, GODFREY BROWN, Kuhina no kon Aina e. LORRIN A. THURSTON. Kuhina Kalaiaina,  CLARENCE W. ASHFORD, Loio Kuhina.

Aliiolani Hale, Augate 8 1887.

 

HOOLAHA.

 

 

I na Konisina o na Ala liilii, na Pona Wai na Agena Hooia Palapala a pela aku   Ua hoikeia mai ia keia Keena Oihana he lehulehu na hakahaka ma ka Papa Konisina o na ala liilii, na pono wai a me na pa.  a pela aku, mamuli o ke lakou nee ana ma haki e mai ko lakou Apana i hookohuia ai, a ma o kekahi mau kumu e ae paha: a mo ka manao ana e hooponopono hou i ka Buke Kope inoa a e hoopiha hou i na hakahaka @  nolaila, o ka poe a pau e paa nei i na Komisina  mai ke Keena Kalaiaina aku ma ke ano lala no ka Papa, na Agena Hooia Palapala, na Notari, Agena Haawi Palapala Kepa, jAgena Palapala Mare, na Agena a Luna o na aina aupuni, ke kauoha ia nei lakou e waiho mai i keia Keena ka manawe o'ko lakou hookohuia ana, a me na hoakaka kupono no ko kakou hoohakahaka ana. me ka hikiwawe a me ka eleu.  O ka poe i ae ole ia ma ke kanawai a i hoololi i ko lakou wahi noho, ke kauohaia nei lakoiu e hoike mai i keia Keena.

LORRIN A. THURSTON. Kuhina Kalaiaina.  Keena Oihana Kalaiaina, Aug. 15, 1887. 2142-3t.

 

Na Papa Luna Nana Koho Balota i

Hoakakaia na lakou e Kakau

i na Inoa  ka Poe Kupono

e Koho i  ma 'Lii.

 

I kulike hou ai a malalo no hoi o ka mana i oleloia, ke hoakaka aku nei au ma keia i na Papa Luna Nana Koho Balota i hoike ia ko lakou mau inoa mahope iho mei ma ko lakou mau Apana hoho o lakou na Papa Luna Nananana e kakau i na inoa o ka poe kupono e koho i na 'Lii.

MOKUPUNI O HAWAII.

 

Apana o Hilo me Puna.

O ka Papa i kohoia i  mau Lluna Nana Koho Balota no ka Mahele  Apana Eha, oia hoi:-F. S. Lyman, Lunahoomalu: C. C Kenndy, Daniel Porter, G. W. A. Hapai, D. H. Hitchcock.

 

Apana o Kau.

 

O ka Papa i kohoia i mau Luna Nana Koho Balota no ka mahele Apana Elaa, oia hoi--J. S. H. Martin, Lunahoomalu; Edward: Smith, G. N. C. Jones.

 

Apana o Kona Hema.

 

J. D. Pari Jr. Lunahoomaluy: Stephen L. Desha, J. W. Kuaimoku.

 

Apana o Kona Akau.

 

George Mc Dougall, Kunahoomalu: Judge J G Hoapili, George Clarke.

 

Apana o Kohala.

 

O ka Papa i kohoia i mau Luna Nana Koho Balota no ka Mahele Apana kekahi, oia hoi:--H. P. Woods, Lunahoomalu;  W.W. Wright, W. J  Bro@he.

 

Apana o Hamakua.

 

O ka Papa i kohoia i mau Luna Nana  koho Balota no ka Mahele Apana Elua, oia hoi: -R. A Lyman, Lunahoomalu: Nakipi, W. H. Richard, J Marsden, J R Mills.

 

MOKUPUNI O MAUI.

 

Apana o Kaanapali.

O ka Papa i kohoia i mau Lun Nana Koho Balota no ka Mahele Apana ekahi, oia hoi: --D. Kahauleio, Lunahoomalu: H  Dickenson, Thos. E Evans.

 

Apana o Wailuku.

 

O ka Papa i kohoia i mau Luna Nana Koho Balota no ka Mahele Apana Elua, oia hoi:- T W Everett, Lunahoomalu: G E Richardson, A Barnes, Kepoikai. W A Mc Kay.

 

Apana o Makawao.

 

O ka Papa i kohoia i mau Luna Nana Koho Balota no ka Mahele Apana Elua, oia hoi:-C H Dickey, Lunahoomalu: E Helekunihi, W P A Brewer.

 

Apana o Hana.

 

O ka Papa i koho ia i mau Luna Nana Koho Balota no ka Mahele Apana Ekahi, oia hoi;-J Grunwald, Lunahoomalu; John N Lyons, W H Halstead.

 

MOKUPUNI O MOLOKAI ME LANAI. 

 

O ka Papa i koho ia i mau Luna Nana Koho Balota no ka mahele Apana Elua, oia hoi:-R W Meyers, Lunahoomalu; D Kailua, Kukamaeo.

 

MOKUPUNI O OAHU.

 

Apana o Honolulu.

 

O ka Papa i koho ia i mau Luna Nana Koho Balota no ka Mahele Apana Eha, oia hoi:--Ino Austin, Lunahoomalu; L C Abels, M D Monsaratt, F Wundneberg, H S Kila.

Apana o Ewa ma Waianae.

 

O ka Papa i koho ia i mau Luna Nana Koho Balota no ka Mahele Apana  Ekahi, oa hoi;- Alex J Campbell Lunahoomalu A Kauhi, John Kukiiahu.

Apana o Waialua me Koolauloa.

O ka Papa i koho ia i mau Luna Nana Koho Balota no ka Mahele Apana Elua, oia hoi:--M Dickson, Lunahoomalu: E S Kimokeo, Frank Halstead.

 

MA KE KAUOHA.

 

Apana o Koolaupoko.

 

A Kaulia, Lunahoomalu: M Rose, James Olds.

 

MOKUPUNI O KAUAI.

Apana o Hanalei.

O ka Papa i kohoia i mau Luna Nana Koho Balota no ka Mahele Apana Ekolu, oia hoi;-G H Dole. Lunahoomalu: Sam. Hundley, G Hoopii.

Apana o Lihue me Koloa.

O ka Papa i kohoia i mau Luna Nana Koho Balota no ka Mahele Apana Ekahi, oia hoi: -S W Wilcox, E W Purvis, S Kalu.

Apana o Waimea me Niihau.

O ka Papa i kohoia i mau Luna Nana Koho Balota no ka Mahele Apana Ekahi, oia hoi: -Francis Gay, Lunahoomalu; L. H. STolz, C. B Hoffgard. Honolulu, Iulai  25,  1887. LORIN. A THURSTON. Kuhina Kalaiaina.

 

Papa Inoa o na Luna Nana Koho

Balota.

NO KA MEA mamuli o ka Pauku 1 o na Rula a me na hooponopono ana no ka hooiki a na Luna Aupuni, na Kupa a me ka poe e noho ana ma keia Aupuni, i ka olelo hoohiki e kokua mamuli o ke Kumukanawai a me na Kanawai i hana ia a i hoolahaia e ka Aha Kuhina ma ka la 25 o Ialai, makahiki 1887; na haaweea ka mana i ke Kuhina Kalaiaina e haawi i na palapala hookohu i ka poe no lakou ka nui ma kela a me keia Apana Kkoho o ke Aupuni a ua Kuhina la e manao ai he Kupono no ka hoohiki ana aku i ua mau olelo hoohiki nei a o ia poe i hookohu ia pela he mau Luna Nana Koho Balota no na Apana i Mahele Apana Koho paha a lakou i hookohu ia aku ai.  A ma ka Pauku 14 o ua mau rula nei, i oleloia, ua haawi hou ia ka mana i ua Kuhina nei, i oleloia, e hoakaka i hookahi Papa Luna Nana Koho Balota ma kela a me keia Apana Koho, a na lakou e kakau i na inoa o ka poe kupono e koho i na Lii; NOLAILA, mamuli a ia kulike ai hoi me ia mana, ma keia ke koho a hookohu aku nei au i ka poe no lakou na inoa mahope  iho nei i mau Luna Nana Koho Balota no na Apana Koho Balota no na Apana a me na Mahele Apana Koho o ke Aupuni, e like me keia mahope nei :

MOKUPUNI O HAWAII.

APANA O HILO ME PUNA.

Mahele Apana Ekahi - J. M. Lydgate, Luna hoomalu ; G. W. Paty, S. W. Pa.

Mahele Apana Elua - W. Kinney, Lunahoomalu : B H Scholtzy, Palau.

Mahele Apana Ekolu - T Turker, Lunahoomalu ; W. W. Goodale, George Whittaker, C M Walton.

Mahele Apana Eha - F. S. Lyman, Lunahoomalu;  C. C. Kennedy, Daniel Porter, G. W. A. Hapai, D. H. Hitchcock.

Mahele Apana Elima   J E. Elderts, Lunahoomalu; J. M. Kauwila, D K Makuakane.

 

APANA O KAU.

 

Mahele Apana Ekahi George Timoteo, Lunahoomalu;   Julian Monsarrat,     S. Beke.

Mahele Apana Elua - J. H. S. Martin, Lunahoomalu ; Edward Smith, L. R. Macomber

APANA O KONA HEMA.

J. D. Paris Jr. Lunahoomalu; Stephen L. Desha, J. W. Kuaimoku.

APANA O KONA AKAU.

George McDougall, Lunahoomalu  ; Lunakanawai, J. G. Hoapili: George Clarke.

APANA O KOHALA

Mahele Apana Ekahi    H. P. Woods, Lunahoomalu; W. W. Wright ; W. J. Brodie, F. C. bond me J W Moanauli.

Mahele Apana Elua  John Stupplebeen,Lunahoomalu  ; S. C. Luhiau, Z. Paakiki.

APANA O HAMAKUA.

Mahele Apana Ekahi  W. A. Mio, Luna hoomalu;  W. Herbert Purvis, Kaaekuahiwi  W Horner.

Mahele Apana Elua - R. A. Lyman, Lunahoomalu; Nkipi, W. H. richards,J Marsden  j. R. Mills.

Mahele Apana Ekolu - A  Lydgate, Lunahoomalu Isaac Thompson,  John Wilson.

MOKUPUNI O MAUI.

APANA O LAHAINA MA KAANAPALI.

Mahele Apana Ekahi- D. Kahauleho, Lunahoomalu; H. Dickenson, Thomas E. Evans.

Mahele Apana Elua - D. H. Kaialiilii, Lunahoomalu; A. Wahinehookae, G. Kauhi.

APANA O WAHUKU.

Mahele Apana Ekahi  G W R King  Lunahoomalu;  G. W. R. King, J. Lani  S W Aberahama.

Mahele Apana Elua - thomas W. Everett, Lunahoomalu;  A. Barnes, A. N. Kepoikai, W. A. McKay, Geo. E Richardson.

Mahele Apana Ekolu -- W. F. Mossman,Lunahoomalu; F. L, Stolz,  J. H. Stelling.

Mahele Apana Eha -- M. Kealoha, Lunahoomalu; James Smyth,  Charles Wilcox.

APANA O MAKAWAO.

Mahele Apana Ekahi S. F. Chikkingworth, Lunahoomalu; James Anderson, C. Copp.

Mahele Apana Elua - C. H. Dickey, Lunahoomalu; E. Helekunihi, W. P. A. Brewer.

APANA O HANA.

Mahele Apana Ekahi - P. Kamai, Lunahoomalu; P. M. Kaluna, C. Lake.

Mahele Apana Elua - J. Grunwald, Lunahoomalu; W. H. Halstead, John E. Lyons.

 

MOKUPUNI O MOLOKAI.

 

Mahele Apana Ekahi Kahauleho, Lunahoomalu; Kopena, Kiha.

Mahele Apana Elua   R. W. Meyers, Lunahoomalu;  D  Kailua, Kukaimana.

 

MOKUPUNI O LANAI.

 

S. Kahoohalahala, Lunahoomalu;  Lapaki, Analu.

 

MOKUPUNI O OAHU.

APANA O HONOLULU.

 

Apana 1 - M. P. Robinson, Lunahoomalu; A. P. Kalaukoa, A. W. Carter, I M Cansara Jr.

Apana 2 - F. Turill, Lunahoomalu; PierreJones, David Waiwaiole.

Apana 3 - W. L. Wilcox, Lunahoomalu; Rev. S. Paalohi, Henry Kaia.

Apana 4 - Iao Austin, Lunhoomalu; L. C. Ables, M.D. Monsarat, F. Wundenberg, H. S. Kila.

Apana 5 - J. A. Magoon, Lunahoomalu: J. Mahiai Kaneakua, Wm. Unger, Chas. T. Rodgers, M. D.

Apana 6 - Geo. J. Ross, Lunahoomalu; Manuel Iosede Freitas, Samuel Mahelona, Ino M Ferreira.

Apana 7 - Frank Hustace, Lunahoomalu; S. Hookano, S I. Kinikake.

Apana 8 - C. A. Brown, Lunahoomalu; J A M Osorio, W O Atwater, J. W. Kahulewai.

Apana 9 - J. W. Naakana, Lunahoomalu; Ku, B. Wallace.

APANA O EWA WAIANAE.

Mahele Apana Ekahi Alex J. Campbell, Lunahoomalu; A. Kauhi, L K Aalualani.

APANA O WAIANAE.

Mahele Apana Elua  F E Atwater, Lunahoomalu; J Kekahuna, C Arnemanii.

APANA O WAIALUA ME KOOLAULOA.

Mahele Apana Ekahi -- C N Kalama, alunahoomalu; J Kuluhi, Kupukupu.

Mahele Apana Elua -- M Dickson, Lunahoomalu; E S Kimokeo, Frank Halstead.

APANA O KOOLAUPOKO

A Kaulia, Lunahoomalu; M Rose, Ja@ Ohls.

MOKUPUNI O KAUAI.

APANA O HANALEI.

Mahele Apana Ekahi -- Koeling, Lunahoomallu; J Kakina, J Chas Long.

Mahele Apana Elua - h H Garrtein, Lunahoomalu, W B Starkey, Moke.

Mahele Apana Ekola - G C Porter, Lunahoomalu; Samuel Hantley, G Hoopii.

APANA O LIHUE ME KOKOA.

S W Wilcox Lunahoomalu; E W Purvis, S Kaiu.

Mahele Apana Ekahi -- Jacob Hardy, Lunahoomalu; J W Alapai, J K Burkett.

Mahele Apana Elua -- Alexander McBryde, Lunahoomalu; H C Norton, J Kaluna.

 

APANA O WAIMEA

 

Mahele Apana Ekahi -- T H Gibson, Lunahoomalu; L H Stolz, C B Hoffgard.

Mahele  Apana -- Hans P Fae, Lunahoomalu; david Ku, W E Smith.

MOKUPUNI O NIIHAU.

Geo S Gay, Lunahoomalu; J B Kaomea,

 

HOOLAHA  HO@ 

 

AHA KIEKIE O K@@ NA   AINA. Ma ka @@@@ wai. Ma ka hana o @@ a Beckley Kistler. @ Ma@@ @@@ koho ana i la e hoo@@@ @@@Kauoha, a no ka hoo@@@ @@@. No ka mea, ma @@@ @@ 87, ua waiho ia ma@@@@@@@kahi Palapala, @ oi @@@@@@@@@@ ha Hope @ea a M @@@ M@@@@@@ i make aku kai a me @@@@@@@@@ noi ana e hoo@@@@a @@@@@@ e hoopuka ia hea ke @@@@@@@@ ia Edmend Kiele @@@@@@@@@@@ mend Kistier @@@@@@ a  Nolaila, ua @@@@@@@@@@@@@ ka la 28 o Sep@@@@ @@@@@10 o kakahiaia m @ @@ lo a ia Aha, ua A@@@@ @@@@oia ka ia me ka @ @@ Palapala Kau @a a @@@@@noi ana mea, a @@@@@@@@@e kue ana ia  @ @@@@@@ @@@hoopuka ana @ ka @@@@@ A ua kau@@a  @@@@@@@@@@ mea no na p@@le @@@@@@@@@@@@ @@@@@@ me K@@@@@@@@@@@ ia a i hoola@@a ia @@@@@@@@@

 

Kaka@@a ma H@@@@

Na ka A@a

@@@@@@  @@@@@@@

 

Aha Mele N

 

E WEHE  Ju@en@@ @@@  K@@@  ne Cl e@@@o M @@@@@   moi@@@@@@ ke h@k@@a@@@  Maha, @, 1887  Ma ia @@ e K@@@ ole o na kaikau@@@@ hiwai o Waia@@@@ nahe, ka p@@@@@@ ke kapalili o ka @@@@@ no oe o ka k@@@ waokule. E haawi     Hoolealea e na keiki  Kamoil@@@ ma @ p@@@@ aho. A ma ia poe  @@@@@kamahine  @ K@@@@@@@@@ kileo kani nana @@@@@@ hanehane i ke @@@@@@@@  A ma ia poe @@@@@@@Hosea i ke k@@ @@@@@@@ ke kam@o@@@@@@@@@@@@kopekie o kon@@leo @@e@@@ o I kahak@le. make nui, a ma hiki i @@@@@@@@ kona leo malal@ aku @@@@@@na manu o ka nei @@@@@@@@leo, ka na@a@e  @@@@@@@@  O keia Mrs. @@@@@@ ke Juvenile C@@@@@ N@@@ mea i aa aku @@@@@@@ na Julian Wa@@@@@ o Manea, a m@@@@@@ Mrs. Lahela me M@@@  W@@@@ ana i kela hiaa@@ M@@@ N@@@ auanei o kaja ka mea  la; ke wail@@@@ @@@@@ @@ i ka mea oi o ke @@@@@@@Ma keia po @@c @@@@@@li leo lea o ka l@@@  I nona ke kaulana ma  Paemoku.  E hele nui mai @ k@@@@lea o " Hala lii" k@@@@@@@@@@@lohe olelo auanei. E loaa no na @  @@@@ na Lommite, ma ka @@@@@@@ana na hana ma ka @@@@@hora 10 P.M.

 

MA KE K@@ NA @@@@@ NAWAI KA @@@@@ Hawaii Pae Aina. Ma @@@@@ M@@@@@ Kohala Akau, Hawaii. Ua heluhelu ia a @@@@@@@@noi o F. C. Bo@@@, L@@@ka palapala kauohia @@@@@ lawa i ka waiwai @@@@@@@@@@ i na aie, oia; $@87@@@ e kuai i ka wai@@@@@@@@@@@@ hoolawa aku i na @@@@@@@@la. Nolaila, na k@@@@@@@ ka Poalia, oia ka la @@@@@@@hora o kaka@@@@@@ @ ma @@@@@ E Kapaau Kohala A @@ N@@@@koho ia no ka h@@@@@ mea kue ke hoike @@@@@@@      Luna Ka@@@@  Augate 18th 1887

 

MA KE K@@NA O @@@@  NAWA@ K@@@@@@@@ Hawaii Pae Aina. M@@@@@@ noho no Kulu@@a @@@@ make. Ua heluhelu ia a @@@@@@@pala nui a Mrs. @@@@@@@ hoohoho ia o Wa@@@@@@ @@@ nopono no ka waia Kuku@l aole Han@@@@@@@@. Nolaila na k@@@@@@@@@@ pila, o ka Poakola @@@@@ 1887, i ka h@@@ o k@@@@@ Hookolukolu ma H@@@@kahi a me ia m@@@@@@ hoolohe a@2 @ ia nei ke hoike ia. Lani K @@@@@ Augest 17,1887.

 

KE KULA KAM@N NA KEIKI@@@

 

E MAKAUKAE @@@@ kaua hameha na @@@@ apo ana aku i na h @@@@@@@@  Po@@@ @@ @@@ Ua kaupal@ ia iho @@@@@@ e komo ma i keia ma @@@@@@ pau i a@e e k@@@@@@@@@@@ aku, e hoike a ma @@@@@ 1887. E loaa no he@@@@@@@@@@@na pakahi i lakou i ka  @@@@@@@@@@noho; a o kekalu me @@@@@@ ana e na ba@@@@@@@@ ninau mua ae  @@@@@@@@@@ E ae ia na ma @@@@ @@@@ o ka pale p @@@@@@@ @@@@@@@ luna akamai, @ele @@@@@@@la o ka pale. O a p@ kino @@@@@@@@@@@@@@@@@ i kela me keia ia. E ae ia no ma @@ A nia, Akeakamu, N@@@@@@Kii, Moleanai @@@@@@ @@@ kela humu lole, p@@p@@@na mea like, a me  o KA @@@@@ HE ($@0) KANAHA  @@@@@@ KA@@@@@   E uka mu ia ke  @@ka ana o ka hapaha  E loaa mua @@@ ha @@@@Kauka no ko lakou kuii na palapala hoop@@@@@@ e ae.  E malama ia ae @@@@@@ koa@o ana ma k@ @@@@@@@@3, 1887, ma ka hak@@@ 8:30 A. M. E @@@@@@@@ kakaulima, palapala a @@@eha o ka Arimakiki, @@@@@ me ke pela ana ia @@@. No na mea i k@@@@@@@kumu nui.   REV. WA@ @@@@@@@  21@@-@@

 

MAHELE KOHO A@AN

 

E NOHO ANA KA PAPA NE@@@@@@. Mahele Eha o ka Apana o H@@@@@  keia la, ma ke Keena K @@@@@@Hale, mai ka hora 2  a liki i @@ e hooko i ka hoohiki @@@ aku @@Kumukanawai, a hoopaa @@@@@  koho i na luniakaainana.

INA, AUSTIN, L. C. AB@ES, M. D. MONSAKKAI, F. WUNDENBERG,H. S. KILA.  214@-t1.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

     

 

    

.