Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 36, 3 September 1887 — LAUDILA. KA NAITA HOOPAHAOHAO O NA KAKAI MAUNA ME NA KAEI PALI O ITALIA Ka Olali oke Kahua Kaua. [ARTICLE]

LAUDILA.

KA NAITA HOOPAHAOHAO O NA KAKAI MAUNA ME NA KAEI PALI O ITALIA

Ka Olali oke Kahua Kaua.

Ki Eo«a oasi i ka Oaohi o»Uicalaau o ka La; k« Ui kcblici* i auiluiMiia ow»w-ea» o a» kvu* h,»-) me ru kuuhao; k.* naii uni > h<9ocuJut« La puu««i o na aiū»-abm« u paa o Europa a 1 iin.* a !te aioha, ' k'tbsi hahiohio Wiliii 0 h Eilou. A o ko Knonon IvUtani o ka Makakila HOOK.MU ponoi no au pua i hala. nolail», e nukjna aku ana no wau īj oe i kekahi mau makana 1111 waho ae, ia waUUu iho U oia elua kea hoohanohano a me elua hoku dainaana a omau aku la ia mau mei nn kona u nauma Mahope iho 0 keia, ua kahea ia aku ta ka p e kukini, a hoomaka iho la ka holo ana a eo no i ke kuki.u o iealia, a ulo no. na niakana iaia. Mahope iho o ke kukini, ua kahea ij ka poe mokomoko, a uj lilo hou no <e eo Ina keiki o Ita'ia. M ihope iho ua kahea ia ka poe akamai i ke kakalaau, ia maniwa 1 puka aku ai kekahi .noho m u kekahi hale lole tku a e paa ina o a i kekahi !aau newa nui, a 0 ko «u mau hioh'una, he opiopio wale no, lele aku !a oia a ku ma ke aio o ke kaīaka mua a pa» e aku la, 44 e kuu hoa, e an • anei »■ aīa nj ka mak*, no ka L-alea paha ? Pane niai !a kona hoa, ".ia ke akamai a me ka ikaika e luik. mii i kj hopenio ka kaui mau hana, iii i piih Ino ka nuke a i ole ia no ke )tn pjh«."

11 manawa koke n") i h >alii iho ai ke inoanoeehii maluni o U īa, e hakj ,jjnj ana kekahi i kekahi, a i ke kani ma mai o ka o-'e no ka hoomakaukau, ike aku lt ke ana.na i ua mau moho .ī.i, e hookuene pono iho ana i ko Un mau kulani pakahi, a i ke kam hou tna m u o ka !eo o ka o-!e, oia no ka <ra i oili ae ai na laau a !aja maluna o la poo, a hol; aku !j ke kani paapaii>a j)ohapoha i ka lewa nuu, a he mau ninuti po'«o!e wale no ko keia paio ina o laua, aia hoi, ua ike pono aku !a ;e anaina i ka loaa pono ana a'eu o keeahi hauna laau a'<am;.i !ua ole a ka j 4 >io mi ka aoao hema o kona hoa a ike pu ia aku li no hoi kona haule paiu ana iho i ka honua, a koe hookahi iho la ka opio lanaklU me ka h.ehie la ini o!e, a e kik. 1 ana oia, i kekahi o ia moho no ka he'e aku e lealea hou ne ia. Ua ku aku U keij opio a hiki i ka piha ani o ewalu moho i hoohina ia e ii, a ua haawi ia hoi iiia na makau i h >okaawale ia no ia lealea, me kou mahalo pu ia raai hoi e ke anaina, i

;e aka nai. 0 keia na'u ae la nana i kaili pine•in - ka lanakila mi ke kika laau, aole >tj he moho no kahi e m i, aka; o ka ikali ekahi no ia 0 ke Mii opio, ka ma i kana ii, u Ka we!t o ke kahua kaua, a » kt Iwi ka ii o ka makakila." 1 ka ike ana o ka ihiunuku 0 ka U u 1 eaiwale ke kalu* kaua, ua kani kika'u »u m<ii li ka leo hoene o ka ole, a ia w t i'<e ia aku ai kekjhi kanaka nui pau\ikaki me kt kekahi pahikaua liilii e paa ma kona lima, h«.U ae la ia a ku i ke kahua kaua. K.ani hoene hou mai la k\ leo o ka ole no ka nuniwi elu>, a ike ia aku la opio kin > pitalahi e hele ae ana ne kekihi j>ahikiua liilii ma kona (ima lele aku U oia a ku !tu n.e ke kanaka n j 1 e kaii mai U. Pohihoiaelaka leo o ka o U no k t manawa ekolu, la wa i kakele ae li u m u moho nei i kj 01 hopo ole o ka liua mau pahi liiiii, a iioko o na sckoaa 9 i ha 1; m ike iho ai ke kanaka kin » pauhakaki o laua, a ku kilakila iho la kt op o Unakila. He eiwa ka nui o īa mono ana i hoopio ai, a ua hlo raai 10 hol iaia na makani o ia leaUa, oia hoi, hookahi dj]j a me e la paa lipine guU. I ka piu am o na lealei, ua ku mai U ka pjuku a kamaiio mai la: E na alii a me na naita kauUna loa 0 Eurj pi, o keia ka ia hope loa o ko kakou mau lealea, noUi!a ke hookuu aku nei ali i kela a me keia e hol Aioha ouko 1 a pau loa. 1 ki pau ana o na olelo a ka puuku, ua ku mai U ke alii opn Liudi!a a ka mailio mai U: Enialiiame ns makiiinani, e wehe ana au i kekahi papaaina ma ka hora 7 o keia ahiahi, no ka naiwi ana aku i ka h i na aiii, a ma oa makaainana i Lixi m-i i ko'u

a-:puni nei, noUIU ke k-uoha akj rci au i na mea a {)au e hc> ae mi ka hal • alii i keia ahiahi, eo ka paina pu ana oni mahhini ame nakamaiina. A'o ha oukou. I ke kuu ana iho o ka 100 ke alii op o, ua huro mai la ke anaina, a wawalo ae ia ko lakou mau leo ma na paij o ka lewa. I ka meha ana iho, ua huii hoi :>ku )a kela a me keia no kolakou mau home, me keake nui aka manao. o ke kani mai o ka hora 7, a i ke kani ana ae o ka hapalua o ka hora 6, ua ikea aku !a ka huakai a na ahi o Europa e ieamoe ae ana no ka hale alii, a me na nana 0 Europa. I ka hiki ana ae i ka hora 7, ua ptha ae la ka lumi hookipa oka hale alii, i ni ahi a me na maki hinohano, aia pu nae iwaena o keia anaina kekahi poe i noho ka manao ino iloko, a he kuko hoi ko iakou e kaili i ka ti Pomelia a me ko na hilana o Sekotia.

I ke anaina e hoonipoiipj nei iloko 0 na hooniponipo ana a na maawe kauU a ke a!oh.i, a o na mea a pau e wa !ea ana i ka olu kohai 0 na Uau, a me ka innpu ala 0 na pua, e popohe ula wena mai ani iloko o na kiaha a lahieehu mai ana hoi ma ni paia nani 0 ka hile alii. 1 ke kani hoene ana mai o ka leo o ka bele, ua eu like ae la na mea a pau a kamoe aku la no ka lumi aina i hoomakaukau ia, me keake nui o ka manao e T<e i na ouo i hani noeau U, a e hooha'i ana hoi na kane me na wahme e lou ana hoi kela lou ke»a. Ua no'io iho la na mea a- pau malumuna noho a kanu.i:io mai la ke keiki alii Laud la he mau wahi huaolelo i>ok(>!e "E na lede a me n3 ke oiimana, ke haawi aku nei au i ka inahalo nui ia oukou e ka poe i akoakoa m fi, ano, e ai kakou i na mea i hoomakaukau ia, a e inu hoi, me ka hoomanao no ke ola o ko oukou alii wah n? a me a'u nei." I ka pau ana o na olelo a ke a!ii, npio, ua haawi ae la ke anaina 1 e m?u huro ekolu a noho iho la na mea a pau ma ka papaaina. Ia lakou e nanea ana i ka hoonuu i na mea ai i ia, a ki-ke ae U no hoi na puaniki i hoopiha ia i ka wai u!a o ka waina, a maho pe 0 ka paina ana, ua iho rr.ai !a ko luna poe a hoomalule iho la i ka poe inu waina a pau. I ke'a wa i huli hoi aku ai na m a a pau no ka lumi nui 0 ka hale alii, kahi 1 hookaawale mua U no na lealea hulahula o na ano a pau, a ia wa i hoene mai ai ka leo o na pila violaume a me ka hapa, e kikoni palanehe ia ana hei e na manamana lima mikioi o ka poe i lae 00 maia hana, a hoomaka iho U ke anaina e hula, a komo du aku ia ka ui 0 na hilana o Sjkotia iioko 0 na le.i'ea a o ke alii opio kekahi, koe wale no ka ui Pomelia. 1 ka honmaka ana o ka hula ann, ua huli hoi aku la lakou ma na noho ma Uiia lakou i hoomaha iho ai, no ke kahi mau minuke, a hoomaki aku la ka huU hou ana, oia ka wa i ialau m\i ai n.i lima o ke !ii opio i kana wahine, oia ka ui Ponulia, hoomaka aku U laua e huU

lioko o ka wa a laui e htl 1 ana, ua ku mai U ka lehulehu e nana, mi ka hoop tka ana ona lii opio no ka oi ma ka hula ana, il »ko 0 k 1 wa a ka ui Pomv lij e oni ae ai t> kona kino, e haawi nau aku ana ke anaina i na leo h)o niikai palena ole, no ke kama alii wahine no ka oū Ni keia mau leo h>oho-o ki hauoU i hoohiai loa a'<u i ki minio h «o'iie iloko o ua ui nei, me koni manao ole a; aiie ki mea nmi e aihue iaia; a o ka moana kj k >na wahi e noho ai, no kekahi mau la. I ki n li a me ka lehalehu e hoomau nti i ki lealea, ke hoekepue mai U kc:ahi ra .u km> kmika ehi, e aihue i ke iii wahine, I ka maluhi ani mat o na mea a pai i ki wiiom, a o ka hapalui ia o k 1 ho'a ei ia, ua a hu mokaki iho U na neea a piu, maluna « ka papa hele, oia no ka wa 1 huli aku ai o ke lii wahine me kana aikane, no ka lumi komo kapa, no ka wehe ana i ko laua mau aahu. Oia no ka wa i komo mii ai o kekahi miu kmaka eha, lele aku U 'akou a ho-o ak i U i ka w*lu i na waha 0 ua mau ui nfi. Meki eleu nui iakou 1 hana ihi ai a pia, ua oni ae la nonae ka ui o na hilana o Sikotii, me ka manao no e wehe aa» i ko laua piiikia mailoko ae o k^ia

tn »u nki c paa nc : 4 ;uj, oiu iu:u n3cUr 4 a 2 ua poho wr.c, wa no i ti.: h'«e aka n: ua pcc k,ir.a'<.i nei me ka Ukoa tn.\vi puei : n.,-,vj; e au.imo 2m nn ko likou n\.iu kj.i r. ke awa kumoku ka j\Vcna. I ua poe e'eele nei e ';a::i i':: la ka aka, ua hiki nku la iakou i k.\ r.v> ku, .1 kau nui aku b» kena ;»ku l\ i Vo lakou nuu e ha ki i na pea, .1 hiraka aku la e hol \ o ka ;>a īho o l-.-kehau, ui haulni aku la k.i ihu o k ' 'akou moku i na a'e o ka nio.va.v k. akaka-U liko:.t t i ka wehe ar«.i ae a k.u no, ua pii ae la lakoa i iurvi, nu h v v..\ puaki ke kuahiwi, ua p»!u l.u ii !;\ v >u ika o!io!i ua hji ak.i la Ukr.i a wj!v: ae li i na kup:e !no 0 ni l; m 0 u\ mau ui nei, a me ki wela 1 okor.o ti ai ka w.ihi, a hemo, oia no ko ia (\ , v • 1 *iv \ i noi aku ai Ina mau ui ne 1 , e l'.o *\o ia ko lakou mnu iiai, ci t 1110; ao!e 1 Inua e ne a hiki i ko laua make an v Akn, 0 ua poe nei ua waiho aku la na olelo pelo, mai ko u,k). mau waha, me kinihee, me h-i me 1 \.\ ua hana ia me ka ail.i, eia n.\e oia mau mea a pau ao!e loa na ui i puni m.,i, i.a hooie loa mai la lau;v E nn hoa kui li na 0 ka mo)lo'o, o ke kti!<i al i Liudila, e hule'e ae Uo kakou kamailio ana no na poua ua l.iki no hoi likou, ke hoi ni i la i ko I.ikou aina me ka oholi. E hu'u ae hoi ko kakou kamai io ana no ka mei iuiu keia mo 1.10, ka mea nana 1 hehi ku na ale ok 1 moana, me kona 1.0 kaua I Ke lii opio i hoi ai ma k<->na ! i:m wehe kapa, a 1 ka [>au ana 0 koan nu 1 iahu i ka hemo; ua puka mai la oi.i a heLi nui h no ka l.imi koim ka;)i o kana wahine. i kiei mai ka lun\ ao!e kana miu wnhine, 0 ka punana ke waiho ann ao!e nae k i nunu, nann lono iho la oin a loaa iho !a kekahi k »!u <oko e wa h ) an 1 i l.m 1 o kn liole, iā muiawa o;a i nunao ne ai ;n i na i ka lumi nu m, ua hele L)a n'r.i !a no hoi keia i laiia, 1 kiti ak i kn lu:u aole o l.«i!a ua huh he!e aku !a en .1 pau kn lule n!ii io!e nae i loa:, rv)!.i;! i, hoomnnao ae la oin i na o!c'o no a kona makuakane. Un he!e loa nkn la oi.i n kikeke ;.<k la oia i ka puka 0 ka lumi o ':orn iuakuakane, ala mai la oin n wehe ne 11 1 ka puka niiia-i inai In e kuu keiei he..ha ka manao 0 kuu luku oka w:he :in mai o ka puka, e pipi o kuu wa'i.-io aole, pane nui la kor»a uukuakaue, aole au e kala i hai aku ai ia oe. E he!e aku oe e nuuu i kou m.iu kiai p ilaualelo, ia wa ua he I ».* uui ! i oia a ku ann nu k 1 n.mai a kvi ne ' i oia i kann ole un kom \.\ilu a pu'.i aku b, i ke kuu atu i u>. oia n«; ka v:i i hoea m; i ai kona mau ukali a ku ; nn imua oke hi opio, pnne aku la ou . e anei oukou i ike i 111 hi wihine, ua h

ole lile mai la kona miu ulenli, e k makou haku, aole nj;.kou i ike, ii wi i ' huli mai ai ke lii epio a kauoh i a ; i 'n i kona kahu lio e hea ia kona lio ka kauoha pu aku la no hoi ke lii opi ► i 15 wa'e no ukali e hah .i a'<u nu ks a huakai, 0 ka nui e hele m lakou e hnU ma na u'ulaau ma na wahi a pau o ki ainB, o keia manawa o ka hcr.i 6 i.i 0 ke kakahiaka. I ka makaukau ana 0 na Ik', va {> ;>-: mai la kona a pane mai a a»a ko mau iluruoka moku ua aihue ia e kekahi mau keik-ul i aia r.~c ke noke U i ke koi e hoohjuruij, ao!c nae iae ko mau wahine an) ka ae Ile ana ua hoopaa hou ia ko l.«ua mau lin a 1 k i hao, Nola>la, e wiki oe aia laua iluko 0 ka ehaeha kahi i noho ai, i ka lohe ana 0 ke al.i i keia maj mea, ua kou.o koke aku U oia iioko o ki lumi a k il.iko iho !a i kona maau aahu kaua 0 ra »ii hoi 0 Europi ua ala lke 1 e hkou a lohe iho la 1 keia mau mea hou. Ho puka hke ae lakou a pau 1 r.a huaolelo haili l», me ka olelo ana, e ke, e make, e make ka f>oc hani uo t heaha )a ka he«ra a ke supuni 0 iealia i hana ai, i hana ai kela poe puu.v.i eleele ika Lkou mau hani ino, o k:< maikai ka i panee ia aku imua 0 'a'.eu eia ka he ino ka mga e paaee »a mai ai, ahe mea hoi e waia ai na aupu-ii a l au o Eur pa, e huli aku a loaa ala la e lawe mai i ua pne i.i a ni ir,akou e koliola aku iap, a e puhi uku i ko Ukou mau io i ke aii. (AoU i /eu.