Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 40, 1 October 1887 — Page 2

Page PDF (1.61 MB)

This text was transcribed by:  Manuel Harris
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

No ku Makahiki          $2.00

No Eono Mahina         $1.00

 

-KUIKE KA RULA-

Poaono            Okatoba 1, 1887.

 

KA HOOMAEMAE AUPUNI

E WAE A KAUP@@NA.

            O ka hoomaemae, oia ke kulana hooponopono aupuni hou e ku nei i keia wa, a o ka ka iahoi i ake nui ai e maopopo pono, oia ka hoomaemae io, aole o ke apuhi.  Ua hoomakaia keia kulana hooponopono hou mahope mai o ka la 7 o Iulai i haia aku la.  A oiai no na la omaka mua o keia au hoomaemae malalo o keia Aha Kunina, a melalo hoi o ke Kumukanawai Hou, ua nui na @ ikuwa o kekahi poe lehulehu e hoike ana i ka ino a me na popilikia o na kanaka Hawaii ke hoomau ia keia Aha Kuhina a pela ou hoi me ke Kumukanawai Hou.

            He mea e kuihe ai ka manao o kekahi hapa o ka lahui, ka poe e ake ana e akaka lea ka oiaio o na hopena e hiki mai ana mamuli o keia Kumukanawai a me na poo aupuni hou.  Ua ao oe e Hawaii i keia la, ua kaakaa hoi kou mau maka mai ka pou@i o ka naaupo, a ua hiki hoi ia oe e Hawaii ke ike i ka maemae a me ki ekaeka.  A'e Hawaii aloha, kuu a na hanau, e haliu mai i o u nei a e lawe i keia mau hoa k@@a ana i kukui nana e heomalamalama i ko@ lunaikehala, a mau ia e kaupaona iho ma paha na oi aku ke koike i o na hookele aupuni o ka Aha Kuhina i mau@@@@@ aku la, o keia paka e @u nei.

            Aia i ke a@ ka@@ko o Hawaii nei a mamaa aku hoi o ke @@ ana mai o ka malam@dama i keia u@a@ @@@@ku, e n @@ n@ kekalu@hi @@ Ho@oipu i Koh@@, a he mea @@ a @@@hele hoi oia i kona mau kahu, a @a @ @lani nui ia.

            I kekahi ia lawe @@@ la kona poe ka hu @ i kahakai e a@ a@ ai, a he poe ike ole wale no l@k@@a @ u i ka au.

            Hookuu aku la l@@ii i ke al i ma @@@ hohonu, a e ka ike no aole hiki i ke alu, a me lakou pu ke au, a he hana hupo o@oli keia.  P@ola aku la ke alii @una a dalo o ka @ikai me ke @@ paka ana i o a @@@ me ku kuhea anA e kokua @ @@@ u@ aki, ua like kona po, kahu me @@ @@ @@ ole, a le lua he m@@@@@@@@@ lakou @ ana poio i hiki ai ia lakoa ke i@@pakele @ ai i ka lakou hanu aiu.

            Maalo ae la makula kekani poe e hele ana i ka lawaia Malolo, a ma'una lakou o @@ wai, a ike @h@ la lakou i ke alii e p@@pa ihe ih@ ana e pihalo, a @@@ @@@ aku h@@ @@ ko o ka hononu o ka muana.  Aw@wi aku la lakou maliila, hopu aku ia ma ke na lauolo a hapai @ ma o ka w@, @k@ , @a pi@a pu kona @@@ i ke kai a e kakeke aku ana e make.  H@@@@ uka laou e l@ni@e ma ka @@@@@@@@@@@ maka ka he m @@@@ ke ak @@@@@@wihu a ne ka @@@, a @@@@@@@@@@ @@@@@@@@@ @@@@ a @@ ka @@@@ @@@ @ @@@ i ni@@ @@@ ma.  A p@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@

@@@@@

@@@@@@@

@@@@@@

            Ua @@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@ Kai no hoi e k@@@ aku i na hoonui hio.  E laa ka hoopau ia ana aku la o kekahi mau koa kumau.  Kauoha ia aku nei hoi o Kaimiloa a ua hoi mai nei, a e hoopau loa ia aku ana kona mau hoolilo waiwai ole.  Papa ia aku nei kela manuwa i kauoha ia  aku e hana no Hawaii nei e kela Aha Kuhina.  Hookaa ia iho nei kela pookoi kahiko i na koi aina o Makiki a me ka pauahi, a me kekahi mau hoonui lilo waiwai ole he nui aku i hoopau loa ia aku i keia @a.  Aole anei keia he lomilomi maikai e oluolu iho ai ka opu makani piha aie nui o Hawaii?  Kaupaona ia mau.

            Eia kahi mea epa.  Ke lo nilomi mai nei hoi keia poe Kuhina, ke wanana nei hoi o mea ma * * * me na hua ne'e:

            "Pau kou hele wawae ana e Hawaii,

            Pau kou kau ana ma ka lio,

            E lawe ia ana oe e ka baluna,

            A ka lewanuu kiola iho."

 

            O keia ae la ka lakou mau hooiloilo, aka, pela no ka Keaka mau wanana, a oia keia:  E hele ana au i kiki i ke kumu o ka makani no lona kaiohe, a e hakihaki i na kukuna o ka la no kana mau hana ino.  A heaha ka mea i ike ia?  He neo.   E like me ka palaualelo o ka Keaka, pela aku ana no ka lakou nei ae.

            Nolaila, eia ka pono, e hui pu aku kakou me keia poe kahu hou o Hawaii a i hookahi ke kokua pa ana aku e lomilomi, a pela auanei e palekana koke ai ko kakou Hawaii aloha mai ka po nu mai.

 

KO KAKOU KUOKOA

            Ke Kuokoa, oia ka mea a na aupuni a pau o ke ao nei i ake nui ia e loaa ke KUOKOA, a e ukali pu aku hoi ka malahia ma koni mau kapuai.  Ke ne le kekahi aupuni i ka maluhia ole, he meaa maopo, aole e ukali aku ana ke KUOKOA mahope o ka maluhia.

            O na ouli kahoaka o ka maluhia ole oia no na manao kuee iwaena o ka lahui, a oia na mea hou a kakou i lohe pinepine ai ma na aupuni o Europa, he lokihi ole a me ka maluahana, a oia na ukali o ka ha@@ ko a me ka haunaole.

            Ina o ke Kuokoa ka mea nui a kakou i makemake ioa ake hoomau ia kona maluhia, al ia m@na aupuni e ae o ke ao nei, o ka ikaika oia ka mea nano e hoomau aku ko lakou maluhia ma o ea pua i k@a a me na aumoku kaua.  Ma Hawaii nei aole i hookumu ia ko kakou malahia ma ka ikaika o na mea kaua, aka, ua ko kumu ia ko kakou maluhia iloko o ko kakou nawa iwali, aohe mau p@@ k@a a me na aumoku kaua e kaua aku ai olai, ua hama ua ko kakou mau puuwai imua o ke ao heleo koa, a o ko kakou ai pakiko a me ka hoohua i na hana hoi iloko o ka aina oia na hoike no ko kakou holomua me na lako kaua o'e.

            Ina o Hawaii i keia ia a ua @ko oia i na @ ea kau@ no ke kaua aku aole ai ei ia he mei @@@@@@@@@@ ua hiki n@ ia kakou ke hoom@lu ia ka ko@ @@.  Ina ua loaa ia keke@ ke k@ k@@ @ ma @@@@@@@@@@

@@@@@@@@

@@@@@@@@

maka @@@@@@

kou @@@@@@@

hona @@@@@@@

ole @@@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@ mai kekahi mau haawina.  A o a manawa i manao ia, e hoomaka ka ehe ana o ke kula i ka la 20 o Okatoba.

 

Ka Haunaele ma Samoa

Oehuehu na Germania.

Ku i ka Weliweli na Hana.

            Ma ke ku ana mai o ka Mariposa mai na panalaau mai o ka hema i loaa mai ai no lono e hoike ana aia o Samoa iloko o kekahi haunaele kuloko weliweli a i hiki ole hoi i kona mau mana aupuni ke hoomalu aku.  A penei na lono i hiki mai:

            Ma ka la 18 o Aug. 1 hala, ua ko aku ma Samoa he eha o kekahi o na mokukaua ikaika o ko Geremania mau aumo ku malalo o ke alakai ana o ke Komodoa Heusner.  A ma ka la 23 mai i loaa aku ai kekahi palapala i ka Moi Malietoa o Samoa ma ke ano koi poho no ka huina dala he $13.000.00 no ka pepehi a hoeha wale ia ana o kekahi mau kanaka Geremania a me na koina no kekahi mau waiwai o na aina mahi o ka poe Olelo e i pakaha wale ia e ka poe Samoa.  A ua waiho pu ia mai maloko o ia leta e ho ke koke aku o Malietoa i ka na pane iloko o na hora he 24.

            Ae ia ka Malietoa pane:

            Ina mana kaua o Geremania ua loaa mai nei ia'u ka oukou koi ano nui a me ka manawa a'u e pane aku ai.  Ua manao au aole i lawa kupono ka manawa no'u e pane aku ai i keia kumuhana, a ina he mea oluolu ia mai, e waiho ia aku no ka'u pane iloko o na la ekolu mai keia la aku, mahope iho o ke kuka a noon o pono ia ana.

                                                                                                                                    MALIETOA.

                                                                                                                                    Moi o Samoa.

            Ua haole ia aku e na mana Geremania keia noi hoopanee pane a ka Moi San oa a he kukala kaua mai ka lakou i ma ka hora 8 o ke kakahiaka o kekahi la ae ua hoolele ia mai la na koa o na aumoku Geremania iuka o ka aina he 700 ka nui a lawe ae la i ka mana o ka hale aupuni o Samoa ma ka poho o ko lakou lima me ka hiki ole ke keakea ia.

            Ua hokai hele aku la lakou maloko o na hale o kela a me keia ano no ka huli ana i ka Moi Malietoa a me ka Elele Bush, a e noke aku ana lakou i ka hailiili i na mea a pau a lakou e ike aku ai ina he Samoa Amerika a Pelekane paha.

            Ua huki iho lakou i ka hae aupuni o Samoa ilalo a kau ia ae la ka hae Imeperiela o Geremania ma kona wahi.  Ua waiho aku na Kanikela Beritania a me Amerika he palapala e @@@@@@@@

mau hana, a@@@

kou i m@k@@@@

o Sa@@@@@@@

@@@@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@Malinuu

@@@@@@ no Sa

@@@@@ aloha mai

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@ nei au ia ou

@@@@@@ kukala ia o Ta

@@@@@@@M @ no Samoa ho

@@@@@@

@@@@@@

@@@@@@ BE@KER

@@@@@@ Kanikela Geremania

@@@@@@ 25 1887

@@@@@ ia ae la ka hae alii o Pama@@@ hale aupuni o ka Moi Ma@@@@ ua ka @@@Malinuu.

            Ke hele la @a @e@o e ki@ i lako pono @@@mea @@@ i ka @ a a me ka laula o @@@@@ ne he 'a a@@@ne Soo ka nui @@@ a @@ i e ka 'a n@e ka makaukau @@@@ ke @@@@@ me ka lako @@@@ na mea ka@a a@ me ka waluna, a he m@@@@@@ e he @e @@a aku ana ke'a@@@@@ ke @@@@'aha ke ole e hoomalu k@ ke @

            Ua manao ia e lawelawe keke aku ke Kanike'a Bertania ina hooponopono ana e @@ pae la ai kela pilikia oiai ua @@@@@ na kanaka Pelekane ma Samoa man@@ i o keia hana a na Olelo e.

            A eia @@@@@ @@@@@@@@ na Kanikela.

 

O HO KUKALA.

            "O @i ua kukala ae ke aupuni o Geremania i keia la ia Tamasi i Moi no Samoa nei.

            Nolaila o maua o na wahaolelo no Amerika Huipuia a me Beritania Nui, ke hoo@@@ aku nei ma keia, no maua iho a me ko maua aupuni aole loa e ike aku ana ia Tamasi ma ke ano oia ka Moi o Samoa, a e hoomau aku ana no i ka ike ana ia Malietoa ma ke ano Moi e like me ka wa i hala ae nei.

            Ke hoonauao ia aku nei na kanaka Samoa a pau ma keia e noho me ka maluhia malalo o na hana hoonaukiuki a pau e hana ia mai ana, aole hoi e kaua aku, e kakali malia iho i ka hopena o na kukak@ka e lawelawe ia nei, ka mea e hoike mai ana i na hopena o Samoa ma keia mua aku.

                                                                                                                        H. M. SEWALL

            Kanikeia Kenerala o Amerika Hui.

                                                                                                                        W. H. WILSON.

            Kan@ kela Beritania.

 

MA KE KAUOHA.

            Ua hookohu ia i keia la o Messers. J. Leiahi a me Kaino, i mau Agena hooiaio palapala aelike mawaena o na haku a me na paahana no ka apana o Hamakua, mokupuni o Hawaii.

                                                                        LOKIN. A THURSTON.

                                                                                                Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalakaina, Sept. 27, 1887                    2148-3ts

 

            Ua ae ia aku i keia ia 27 o Sept. 1887, o G. W. A. Hapai i Agena hooko mare no ka apana o Hilo, mokupuni o Hawaii.

                                                                        LORRIN A. THURSTON.

                                                                                                Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalakaina, Sept. 27, 1887                    2148-3ts

 

            Ua hookohuia i keia la 29 o Sepatemaba, 1887, @ @ W. Pa, i Agena hoooko mare no ka apana o Hilo, mokupuni o Hawaii.

                                                                        LORRIN A. THURSTON,

                                                                                                Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalakaina, Sept. 29, 1887.                   2148-3ts

 

            Ua hookohuia i keia la 20 o Sept. 1887 o J. E. Lyons i Luna Alanui no ka Apana o Hana Mokupuni o Maui.

                                                                        LORRIN A. THURSTON,

                                                                                                Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Sept. 20 1887.                                 2147-3ts

 

            Ua hookohu ia aku i keia la 20 o Sept. 1887 o D. Kalauokalani i Luna Alanui Nui no ka Mokupuni o Molokai.

                                                                        LORRIN A. THURSTON,

                                                                                                Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina Sept. 20 1887.                                  2147-3t

           

            Ua hookolu ia aku o E. C. Bond a me S. Lakalo i keia la 20 o Sept. 1887 i mau Komisina no na ala liilii a me na pono wai no ka Apana o Kohala Mokupuni o Hawaii.

                                                                        LORRIN A. THURSTON

                                                                                                Kuhina Kalaiaina

            Keena Kalaiaina Sept. 20 1887.                                  2147-3t

 

            Ua hookohuia aku nei i keia la 20 o Sept. 1887 o H. G. Treadway Esq i Agena Hooiaio Palapala Aelike mawaena o na Haku a me na Paahana no ka Apana o Wailuku Mokupuni o Maui.

                                                                        LORRIN A. THURSTON

                                                                                                Kuhina Kalaiaina

            Keena Kalaiaina Sept. 20 1887.                                  2147-3t

 

NA HOA O KA PAPA HOOPII AUHAU NO KA M. H.

1887.

HAWAII

@@@@@@@@ Richardson, Luther Severance @@@@@ John Wilson, Chas. Williams @@@@@@@@ E. C. Bond, S. Lakalo @@@@@@@@@ J. Stupplebeen, Z. Paakiki @@@@@@@ D. Alawa, Chas. Kaiaiki @@@@@@@@ S. Desha, Kaeo @@@@@@@@ G. W. C. Jones, Ed. Smith @@@@@@@@ R. Rycroft, J. M. Kauila

 

MAUI

@@@@@@@@ H. Dickenson, A. Pali @@@@@@@ W. A. McKay, W. P. Kahale @@@@@@@@ F @@llingworth, J. Kekahuna@@@@@@@ J. Granwald, J. E. Lyons @@@@@@@@@ R. W. Meyer, Kane

 

KAUAI

@@@@@@@@ C. Long, I. W. Lota @@@@@@@@@ S. Huntly, J. Paanian @@@@@@@@@ J. D. Neal, K. Mika @@@@@@@@@@ Kopke, J. B. Hanaike @@@@@@@ B. Hofgaard, D. Kua

 

OAHU

@@@@@John Waterhouse, W. F. Allen @@@@@@@ L. K. Halualani, S. K. Kuhano @@@@@@@ N. Nakumu, L. B. Nainoa @@@@@@@ Z. S. Squires, G. Mahaulu @@@@@@@ Jas Olds, J. W. P. Kamealoha @@@@@@W. L. GREEN,

            Kuhina Waiwai

@@@@@@ Honolulu Sept. 20 1887.

                                    2148-3t

 

Hoolaha Kuai

O NA

AINA AUPUNI

A ME NA

HOOLIMALIMA

- MA -

H@@@@@@@ Oahu

E KUAI ia aku ana ma ke kudala akea ma ke a@ iho o A@@olani Hale, ma ka hora 12 o ke awakea o ka Poalima, Okatoba, 28, 1887, kekahi mau Aina Aupuni waiwai nui a me kekahi mau Hoolimalima i hoikeia malalo iho nei:

            1-Ka hoolimalima o kela hale waiho ukana o ka "Hui Laina Mokuahi Lawe Leia Pakipika."

            Na kumu hoolimalima:

            Hoolimalima no elima makahiki, ma ka uku kiekie i haawiia he $600.00, no ka makahiki, e uku ia ana ma ka hapalua makahiki i kinohi.

            2-Ka hoolimalima o ka apana helu 44. ma Ainahou, i anaia ma ke 50@100 kapuai ma ka aoao komohana oia hoi ke kihi o Halekauila a me alanui Kilauea.

            Na kumu hoolimalima:

            Hoolimalima no 10 makahiki, ma ka uku kiekie i haawiia ia no $100.00 no ka makahiki, e hookaa ia ana ma ka uku hapalua makahiki i kinohi.

            3-Elua apana aina e waiho la ma Kanawai Honolulu, ma ke komahana o ke alanui Liliha, a makai nei o ke alanui Kauka, nona ka @@ he 55-100 a me 5-100 eka pakahi.

            Na kumu hoolimalima:

            Uku kiekie i haawi ia, $150.00 no na apana @@@a.

            4-Ka hoolimalima o ka apana aina helu 16 ma Ainahou, i ana ia he 3@@100 kapuni ma ke i@o @@ o alanui Papa, oia hoi ka apana e waiho ana mawaena o ka hale o Cha@@er a e noho ia nei i keia wa e Yates a me McKenzie a me ka hale o Lucas.

            Na kumu hoolimalima:

            Hoolimalima no 10 makahiki ma ka uku kiekie i haawi ia $300.00, no ka makahiki, e uku ia @@ ka hapalua makahiki i kinohi.

            Ua pili i keia hoolimalima na kumu; e hookeia e kakuluia kekahi hale pauahi ole e like me ka manao o ke kanawai i emi ole iho na lilo malalo o ka $2,000, maluna o ua apana aina la.             LORRIN A. THURSTON,   

                                                                        Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Sept. 26, 1887.                                2148-3ts

 

MA KE KAUOHA.

            Ua hookohuia ka poe no lakou na inoa malalo iho i keia ia 23 o Sepatemaba, 1887, i poe Agena haawi Laikini Mare no ka apana o Makawao, mokupuni o Maui.

            H. P. KELIIKIPI,                   HAO KAWAIMAKA.

            JAMES ANADERSON,                                NAAILONO.

                                                LORRIN A. THURSTON,

                                                                        Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Sept. 23, 1887.                    2147-4ts.

 

HOOLAHA

            He oi a he ninau keia.  Auhea ia ke kanaka nana i okioki na laau Onai loloa iloko o ka pa o S. N. Castle mi Kawaiahao, i ka la 10 Sepatemaba, 1887:  Ina wau i ike i ka inoa o keia kanaka, ina ua hele wau e huli a loaa, no ka mea, ua makemake wau e hoopau koke ia keia hana i keia wa ano.

                                                Mrs. S. N. CASTLE.

            Honolulu.                                                                                                                    2148-1t.

 

HOOLAHA HOOPII AUHAU O 1887.

            Ke hoolaha ia aku nei i na mea a pau.  E noho ana ka Papa Hoopii Auhau o ka Apana Hookolokolo Elua no ka hoolohe ana i na hi@ia hoohalahala auhau ma na apana penei :

Hale Hookolokolo, Wailuku, Oct. 6&7 10 A M

  "                                            "                                   Makawao, " 12&13 "

  "                                            "                                   Hana.  " 20 "

  "                                            "                                   Lahaina, " 25 "

  "                                            " Pukoo, Molokai, " 28 "

                                                GEO. E. RICHARDSON,

            Peresidena Papa Hoopii Auhau Apana Elua H. P. Aina.

            Wailuku, Maui, Sept. 22, 1887.                      2148-3ts.

 

MAU AINA WAIWAI NUI MA KE KUAI.

            E kuai ia aku ana ka Moraki ma ke kudala ma ka Poakahi, Okatoba 10, 1887, ma ke Keena kudala o E. P. Adams & Co. ma ka hora 12 awakea o ka la i olelo, oia na aina malalo iho i hoolahaia a e hooko ia aku ana ka Moraki.

            1-Ka aina o Barenaba ia Holstead, 5 85-100 eka e waiho la ma Hihipa Kamanaoui, ma Waialua.  Palapala Hoona Kuleana helu 1645 ia Piliko a me Kaia; a pela me 1 10-100 eka ma Kamananui, Palapala Sila Nui, helu 475 ia Wahapaa: pela hoi me ke Kuleana o Barenaba, iloko o 5 10-100 eka ma Kamananui, Palapala Sila Nui helu 267.

            2-Ka aina o J. Ulunahele ia Blaisdell, oia kela apana aina ma Kipahulu, Maui.  Ma Kikoo, Palapala Sila Nui helu 1404, ia Mahina, 28 eka ma Kauai, Palapala Sila Nui helu 7091 ia Mokuohai.  Ma Haena, 4 1/4 eka: aia no ma Haena, 5 1/2 eka, Palapala Sila Nui helu 5488 ia Keahiaka.

            3-Ka aina o Pilipo Kalua ia Moss ma Waimanalo, Oahu, 3 42-100 eka.  Palapala Sila Nui helu 1596 ia Kaiwinui, a me 81-100 eka: Palapala Sila Nui helu 2534 ia Kaalu.

            4-Ka aina o Waiholua a me Kekua, ia Dean.  He apana aina aia ma Waikiki, ma  Piliamoo, Palapala Sila Nui, helu 6097 ia Kanehaiku.

            Ma Honaaala, Maui.  11 30-100 eka, Palapala Sila Nui helu 1392 ia Kapiina.  17 53-100 eka. Palapala Sila Nui helu 1233 ia Kapiina.  36 90-100 eka, Palapala Sila Nui helu 1388 ia Pahia.  5 50-100 eka, Palapala Sila Nui helu 6408 ia Kaloi.      2148-2ts

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.

MAMULI O KEKAHI MANA KUAI I hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o NOHEA KAAI me JAMES KAAI kana kane mare o Kohala, Mokupuni o Hawaii o ka aoao mua, a me ALEXANDER J CARTWRIGHT Kahu malama Waiwai o ka waiwai o R. W. Holt i make o ka aoao elua, ma ka la 15 o Iulai 1884 i kakau kope ia ma ke Keena o ke Kakau Kope o ke Aupuni ma ka Buke 91 aoao 101-2, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, no ka hookaa ole ana i ke kumupaa a me ka ukupanee ma ka manawa i olelo ia,  nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e Kudala akea ana ia i ka aina i hoike ia ma ia moraki, e like me na hoakaka ana malalo iho, ma ka Poakolu la 26 o Okatoba 1887, ma ke Keena Kudala o James F. Morgan ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka hora 12 o ke awakea o ia la.

            No na mea i koe, e ninau ia J. M. Monsarrat, loio ma ke kanawai.

                        ALEXANDER J. CARTWRIGHT

            Kahu Malama Waiwai o ka waiwai o R. W. Holt

                                    Mea Moraki.

            Honolulu, Okatoba 1 1887.

            O na aina e kaai ia ana, penei no ia :

            1-He aina e waiho la ma Makapala, ma Kohala i oleloia nona na palena penei: Ma ka aoao akau ko J. Kaai apana aina aoao hikina ko Kaa apana aina, ma ka aoao hema ko J. K. Hookano apana aina, aoao komehana ko D. W. Aiwohi apana aina; a oia no ka hapa o ka aina i hoakakaia ma ka Palapala Sila nui 9781 ia Keliileolea, i hoolilo ia aku ia Nohea Kaai i olelo ia e D. W. Aiwohi ma kekahi palapala i kakau ia ma ka la 13 o Okatoba 1883, i kopeia ma ka Buke 87 aoao 135.

            2-He aina e waiho la ma Makapala i oleloia nona na palena penei, E hoomaka ana mai ka pohaku hoailona penei - ma ka muliwai a holo akau 79 deg 46 min hikina (oiaio) 80 kapuai malalo o ka muliwai pili pu me ko Kaai wahi.  Akau 24 deg. 26 min. hikina (oiaio) 263 ma ka muliwai me ko Kaai.  Hema 79 deg. 12 min. hikina (oiaio) 166 kapuai pili pu me ko Keliileolea Kuleana.  Hema 18 deg. 2 min. komohana (oiaio) 152 kapuai pili me Nialii a hiki i ka - hema 19 deg. 24 min. komahana (oiaio) 392 kapuai pili pu me Niulii a hiki i ka pohaku hoailona i kaha pea ia.  Alaila akau 68 deg. 35 min. komohana (oiaio) 127 kapuai ma ko Kamakaala wahi a hiki i ke kaha pea ma ka pehaku ma ke kae o ke awawa.  Akau 40 deg. 30 min. komohana (oiaio) 173 kapaai me ko Kamakaala wahi ma ka aoao o ke awawa a hiki i ke kihi o ka loi kalo.  Alaila akau 26 deg. 50 min. komohana (oiaio) 73 kapuai a hiki i ke kahawai.  Akau 50 deg. 20 min. hikina (oiaio) 83 ka puai a hiki i ko Keanu  wahi ilalo o ke kahawai a hiki hoa i ka hoomaka ana no na ka ili 275-100 eka. a oia ka hapa o ke Ahupuaa o Makapala Kuleana Helu 8559 B, apana 3 i hoolilina ia Nohea Kaai e na Kahu Malama Waiwai o ka waiwai o Lunalilo ma kekahi palapala i kakauia i ka la 2 o Mei 1884 i kopeia ma ka Buke 91 aoao 99 me 1@0.                         2148-4@

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

 I kulike ai me kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi moraki i hanaia mawaena o Chung Hoon mea moraki aku, a me Charles R. Bishop me Samuel M. Damon, he mau kahu no ka waiwai o Rebecca Panee Puuku mea moraki mai, i kakaoia ma ka la 6 o Feberuari 1835, i kopeia ma ka Buke 91 aoao 461, 462.  Ke hoike nei keia palapala ua manao na mea moraki mai e hoo@@@@ muraki no ka uhakiia o na kumu aelike, oia ka uku ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee, a ma ia hooko ana e kuai kudala akea ia ana ma kahi a me ka manawa e hoikeia aku ana, na aina a me na pono i hoakakaia ma ia moraki e like me ia malalo iho :

            No na mea i koe e ninau ia Whiting & Creighton he mau loio ma ke kanawai.

CHARLES R. BIHOPA

SAMMUEL M. DAMON  }

            Na kahu o ka waiwai o Rebecca P. Puuku.

            Penei na aina e kuai ia ana:  O kela aina me na pono e waiho la ma alanui Maunakea Honolulu i hookakaia na palena penei:  Hoomaka ma ke kihi akau alanui Maunakea, holo hikina 60 kapuai i ko John Meek apana aina, a ma ko Mamai apana komohana 59 1/2 kapuai a hiki i ke alanui Maunakea; a ma ia alanui aku he 37 1/2 kapuai a hiki hou i kahi o ka hoomaka ana; oia no hoi ka hapa o ka aina i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui helu 47.                        2145-4t

 

HOOLAHA HOU.

MA KE KEENA O KA LUNAKAnawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ka Waiwai o KOOKOO (k), no Punaluu, Kau, Hawaii, i make kauoha ole.

            Ua heluheluia a ua waiho ia ka palapala noi a Kalauakua, e noi ana e hooponoponoia ka waiwai o Kookoo (k), no Punaluu, Kau, Hawaii, i make kauoha ole.  Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka Pualua, o a ka la 25 o Okatoba, M. H. 1887, i ka hora 10 kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo i Waiohinu, Kau, Hawaii, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoikeia.  F. S. LYMAN.

            Lunakanawai Kaapuni Apana Ekola o ko H. P. A.

            Hilo, Hawaii, Sepatemaba 14, 1887.

2147-3ts.

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI ma ke Keena Apana 11 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.

            Ma ka hana o ka Waiwai o Russell Newton no Lahaina Maui i make kauoha ole.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala Noi a Lillie S. Newton no Lahaina Maui e hoike ana ua make kauoha ole o Russell Newton no Lahaina Maui ma Lahaina Maui i ka la 20 o Augate 1887, a e noi ana e hoopukaia ka Palapala Hookohu Luna Hooponopono Waiwai a me ke kahu malama Waiwai no na keiki oo ole ia H. G. Treadway.

            Ua kauoha ia o ka Poakolu ka la 20 o Okatoba M. H. 1887 ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la ma kona keena, ma ka Hale Hookolokolo, ma Lahaina a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la.  A o keia kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Beritania & Hawaii i ekolu pule maloko o Haw. Gazette & KUOKOA Nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Wailuku Ko Hawaii Pae Aina Sept. 17th. M. H. 1887.

            GEO. E. RICHARDSON

            Lunakanawai Kaapuni Apana H. H. P. A.

            2147-3t

 

NA PAPA HOOPII AUHAU KAU AI 1887.

            E noho ana na Papa Apana e hoolohe i na Hoopii Auhau me nei:-

            Ma Waimea, Halehookolokolo, Poalua Oct. 11, hora 10 a. m.

            Ma Koloa, i ko'u Keena, Poaono, Oct. 15. hora 10 a. m.

            Ma Lihue, Halehookolokolo, Poakahi, Oct. 17 hora 10 a. m.

            Ma Kapaa, Halehookolokolo, Poalua, Oct. 18 hora 10 a. m.

            Ma Hanalei, Halehookolokolo, Poaha Oct. 20 hora 10 a. m.

                        J. HARDY

            Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.

                        Peresidena o na Papa.

            Koloa, Sept. 16, 1887.

            2147-3t

 

AHA HOOKOLOKO APANA EHA O Ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono Waiwai.  Ma ka Waiwai o Solomona Kawainui o - i make kauoha ole.  Imua o ka Lunakanawai Kaapuni, ma ke keena.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a Rose (w.) a me S. Kanavanui kana kane mare, e hoike mai ana o Solomona Kawainui no Hanalei, Kauai ua make kawehi ole ma Hanalei i olelo ia ma ka la - o Iune M. H. 1872 a e noi ana e haawiia ka Palapala Hookolu Luna Hooponopono Waiwai ia S. Kanavanui i oleloia.

            Ua kauohaia o ka Poalima ka la 21 o Okatoba M. H. 1887 i ka hora 10 a. m. oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua nei la, imua o ua Lunakanawai la ma ke keena Hookolokolo o keia Aha, ma Hanalei Kauai a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai ka mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la.  A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule maloko o ke KUOKOA nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Koloa, Kauai, Ko Hawaii Pae Aina Sept. 17 M. H. 1887.

                                    JACOB HARDY

            Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.

            2147-3t

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

            I kulike ai me kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi moraki i hanaia mawaena o Chung Hoon mea maroak aku, a me Francis M. Hatch mea moraki mai, ma ka la 4 o Mei 1883, i kopeia ma ka Buke 79 aoao 402, 403, 494, a i noho hope ia ua moraki la ia William Hillebrand mai ia Francis M. Hatch mea moraki mai, ma kekahi palapala i kakauia ma ka la 13 o Feberuari 1884, a i kopeia ma ka Buke 79 aoao 492; a ua make ua hope moraki la.  Nolaila ua hookohoia o Hon. C. R. Bishop a lunahooponopono no ka hooilina i huiia o ka waiwai o William Hillebrand.  Ke hoike nei keia hoolaha, ua manao ka lunahooponopono o ka waiwai o William Hillebrand i make e hooko aku ia moraki i oleloia mamuli o ka uhakiia o na kumu aelike, ka uku ole ia o ke kumupaa me ka ukupanee; a ma ia hooko ana e kuai kudala ia ana ma ke akea ma kahi a me ka manawa e hoike ia aku ana, na aina a me na mea a pau i hoakakaia ma ia moraki malalo iho:

            No na mea i koe e ninau ia Whiting & Creighton he mau loio ma ke kanawai.

                                    CHARLES R. BIHOPA

            Lunahooponopono o ka waiwai o William Hillebrand.

            Penei ma aina e kuai ia ana:  Aia ke waiho la ma ka aoao komohana hema alanui Hotele, Honolulu, nona ka ili he 35 anana kuea me 6 kapuai kuea, oia ke Kuleana Helu 258 ia Kauhola, Palapala Sila nui Helu 15, i kakauia ma Ianuari 1859, a i hoakakaia i ke ana ia ana ma kekahi palapala mai ia Kauhola ia Hangip i kakauia ma ka 15 o Sepatemaba, 1858, kopeia ma ka Buke 11 aoao 72 me 73.

            O kela apana aina e pili pu la me ka aina i hoikeia maluna, alanui Holele i hoakakaia ma kekahi palapala mai ia Francis Spencer ia Hangip i kakauia ma ka la 23 o Feberuari 1859, i kopeia ma ka Buke 11 aoao 492, nona na kapuai ma ke alo a hiki i ke alanui he - me 31 kapuai hononu.           2145-4t

 

OLELO HOOLAHA

            E IKE auanei na kanaka a pau loa ke nana mai i keia, o ka aina o Puulani ka inoa a me Popoiwi, e waiho la ma Kaupo mokupuni o Maui, "Ko Hawaii Pae Aina," oia hoi ka aina o Wm. B. Sake haole i kuai aku ai i kuu keiki ponoi ia Jona Laika no Kipahulu, Maui nolaila, ke hoike aku nei au ma ke akea, aole he kuleana i kona mau hanau mua e lawe i ka mana e malama ma ke ano Luna Hooponopono Waiwai - a hoolilo a hoolimalima i ua aina la, aia no ia u na hooponopono ana i na mea a pau e pili ana i ka waiwai o Jona Laika a me na mea a pau, aole i kahi mea e ae, a o ka mana a'u i hookohu aku ai ia.  Hilipoolani I hope nana e malama i ua aina la.  E like me ka hoolaha i puka ma ka "Nupepa KUOKOA" ma ka M. H. 1886, ua hoopau loa ia ia i keia la, aia wale no maluna o'u na mana a pau mai keia la aku.

                                    C. E. LAKE Kona X Kaha

            Kipahulu, E. Maui, Inne 21, M. H. 1887

            2136-3m

 

HALE PAIKII ALANUINUUANU I WEHEIA NO EKOLU MAHINA.

            MAHOPE IHO O NA HOOPONOPONO hou ana i wahi e loaa ai he wa maikai no kela a me keia e hele mai ai e pai kii no lakou iho ma ka uku oluolu, ua hoopaa iho makou e hoolako aku i ka poe a pau e like me keia malalo iho:

            Kii pepa…6, no $1.00.

            Kii lako hale, lumi, hale a pela aku..3, no $1.00.

            Kii nui 8x10…I, no $1,00; a i ole $3 no ke kakini.

            Hoomaemae a hoolele hou ana i na kii ka hiko, ma ia uku hookahi no.  Hookahi kii pena 8x10 a me ka laau, he $6.00.

                        H. A. LUSCO MB.

            Helu-Alanui Nuuanu.  2116-tf

 

HOOLAHA HOU.

HOOLAHA.

            E noho ana na Papa Hoo@ A@ Hilo, Puna, a me Kau, m@@@@@ penei:

                        M. H. 1887

            Ma ka Hale Hookolokolo, @@@ i ka Poalima, ia 7 o Okatoba.

            Ma ka Hale Hookolokolo, Honolulu, la 12 o Okatoba.

            Ma ka Hale Hookolokolo, @@@ Hilo Akau, i ka P@alima.  @@ ina he mea hoohalahala.

            Ma ka Hale Hookolokolo @@@ i ka Poakahi, la 24 o Okatoba.

                        @@@@

            Lunahoomala @ na Pa @@@ Hilo, Hawaii, Sepa@@@@@@

                                    214@@@

 

MA KE KEENA @ KA @ nawai Kaapuni @@@@ Hawaii Pae Aina.  Ma @@ @@@ KULA NA@A@@@@ Ka@ @@@@

            Ua heluheluia a ua wa@ @@@ a J. W. KAHO@@ @@@@@@@ noho mua ia ne @@@ K @@@@@ kona mau waiwai, e @@@@@ mai kona noho kah@@@@@@@@@ ka mea opio a ua m@@@@@@@ laila, ua kauoha ia ua @@@@@@@@@ iho mai i kona hoike @@@@@@@@ a pau i pili.  Ua ka@@@@@@@@ 25 o Okatoba, M. H. 188@ @ @@hiaka, ma ka Hale H@@@@ Kau, Hawaii, ma ka @@@@@@@@ hoia no ka hoo@he a@a@@a kue ke hoike ia.  

                                    @@@@@

            Lunakanawai, Ka@@@@, A @@@@@ P. A.

            Hilo, Hawaii, Sep@@@@@@@@@@

                        214@@@

 

AHA KAAPUNI @AN@@ ke keena o Ko Haw@@@@@@ Hooponopono Wa@@ @@@@@ Hawaii Pae Aina.  M@@@@@@@ Sylva no Lahaina, Maui@ @@@@@.

            No ka mea, ma ka @@@@@@ H. 1887, ua w@@ @@@@@@@@@ kahi Palapala, @@@@@@@@@ Hope Lea o A@@@@@@@@@ me ka Palapala H@@@@@@@@@@ kela Palapala Ka @@@@@@@@ lapala Luna H@@@@@@@@@@@ ia mai e Mary @@@@@.

            Nolaila, ke h@@@@@ ia ka la 20 o @@@@@ M. H. 1887 @@@@ a. m. ma ka Kumu H@@@@@@@ ka Hale Ho@k@@@@ @@@@@@ me ka hora, e hoo@@@@@@@@ a e h@@lohe h@@@@@@@@@ poe a pau i pala, e ka @@@@@@@ ha, a me ka @@@@@@@@ Hooko.

            A ua kau@ ha h@@@@@@@@@ no na pule ekol@ @@@@@@@@@ Gazette l u @ H@@@@@@@@@@ hoolahala ma H@@@@@

            Kakauia ma Wu@@@@K @@ Sept. 17 1887.

                                    GEO. K. @@@@@.

            Lunakanawai K@@@@@@@

                                                @@@@

 

MA KE KEENA @@@@@ nawai Kaa@@@@@@@@@ Hawaii Pae Aina, ma ka l@@@@@ wai.  Ma ka Wai@@@@@@@@ Kau, Hawaii, i make @@@@@@.

            Ua heluheluia a ua @@@@@@ a Kalauakea, e @@@@@@@ Waiwai o La@ ik@ n@ N@@@@@@ make kauoha o e.

            Nolaila, ua ka @ha @@@@@@@@ ka Poalua, oia ka la 25 @@@@@@ ma ka Hale Hookolok@@@@@@@@@ Hawaii, i ka hora 10 @@@@@@@ me ka manawa @@@@@@@@@@ ua noi la a me ua mea @@@@@@

                                    @@@@@@

            Lunakanawai Kaap@@@ @@@@ H. P. A.

            Hilo, Hawaii, Sepa@@@@@@@@

                        2147@@

 

AHA HOOKOLOKOLO @@@ ko Hawaii Pae Aina.  M@@@@@ poa@ waiwai.  Ma ka h@@@@@@@ john k robinson, @@@@@@@ INSON, a me A@@@@@@@@ na keiki a John @ @@@@@@@@@

            Ma ka waiho ia ana @@@@@@@ me ka papa hoike a Y@@@@@@@@ son, kahu o na kaiki @@@@@@ e noi ana e apono @@ na @@@@@@@ e hoike ana o @@ m@@@@@@@ $-, a e noi ana e @@@@@@ mau mea, a e ka@ ha @@@@@@@@ wai e waiho ana wa k@@@@@@@ leanan malaila, a e ho@@@@@@@ ho ana ma ia ano.

            Ua kauohoia o ka POAKAHI @@@@ OKATOBA, 1887, ma k @@@@@@@ ma ke Keena ma k@@@@@ Aliiolani Hale, Hololulu, @@@@ manawa i kohoia n@ ka @@@@@ la, a me ka papa h@@@@@@ pau i pili malaila, e hale @@@@@@@@ kuma ina he kumu @@@@@@ ua noi la; a mala@@ @@@@@@@@ na mea i kuleana ma@@ko@@@@@@.  A e hoolaha ia keia kau @@@@@@ waii, maloko o ke K@@@@@ a hoolaha ia ma H@@@@@@@@@ mua ae o ka manawa @@@@@ ana.

            Kakauia ma Honolulu, @@@@@@

                        Na ka @@@@

                                                @@@@

                                                            @@@@

            2147@@

 

AHA HOOKOLOKOLO @@@ko Hawaii Pae Aina @@@@ pono waiwai.  Ma ka @@@@@ KEOKI KULEANA, he @@@@@ kauoha ole.

            Ma ka waiho ia ana @@@@@@ Mrs. Sophia Pease, o H@@@@@@@ ua make kauoha ole o K@@@@@ kaako, Honolulu, ma k@@@@@@ 1887, a e noi ana e h@@@@@@@ hookohu lunahoop@@@@@@@ Leonor Foue@nel, o H@@@@@@

            Ua kauohaia o ka POA@@@@@@ OKATOBA, 1887 ma ka @@@@@ oia ka manawa i kohoia @@@@@@ ua noi la, ma ka hale @@@@@@ olani Hale, Honolulu, a @@@@@ ia wahi no e hele ma@@@@@@@ hoike mai i ke kumu, @@@@@@ lakou e ae ole ia ai @@ no@@@@@ ia mea ma ka olelo Haw@@@@@@ maloko o ke KUOKOA, @@@@@@@ doma ma Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu, Sept. 22, @@@@

                        Na ka Aha

                                                HENRY SMITH

                                                            H@p@@@@@

                                    2147@@

 

HOOLAHA KUE MORAKI.

MAMULI o ka mana @@@@@ ki i han@ ma ka @@@@@@@ A. D. 1886, mawaena o KUA@@@@@@ Waimea, mokapuni o Kauai, @@@@@ aoao mea, a me J. A. MA@@@@@@ mokupuni o Oahu, ka me@@@@@@@ A owau o TABITA, ka wahine @@@@@@ wela (k), ke kue nei wau i @@@@@@@ kela moraki ana i k @@ kuleana @@@@@ ko o kona mau Waiwai P@ @@@@@ hui iki a hooponopono i ka ae ana @@@ i kela palapala moraki, oiai ko @@@@@@ malalo o ke kanawai mare i kei@@@@@ wehe i ka pili hookoo ia loko, a@@@@@ o ko maua noho hookaawale ana.

            A ina ua hanaia kela palapala @@@@@ wela, kuu kane mare, a me ke @@@@@ maua inoa ponoi, ke hoole kue nei @@@ ke akea, aole wau i kakau iki ma keia @@@ la moraki.  A ma ua ike ia ko'u inoa @@@@ ana maluna o kela palapala moraki, ala @@ hanaia kela ma ke kakau apuka @@@@ inoa, a he kue ana hoi kela i k@@@@ hapa-kolu iloko o ka Waiwai Paa o kuu @@ mare.         Owau no me ka oiaio.            

                                                MRS. TABITA KUAWELA.

            Waimea, Kauai, Sept. 10, 1887.

            2147.