Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 43, 22 October 1887 — Page 3

Page PDF (1.73 MB)

This text was transcribed by:  Inger Hojfeldt
This work is dedicated to:  Daughters of Hawaii

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa.

Pana e Thos. G. Thrum ma ka Halepai o ka Hui "PRESS PUBLISHING COMPANY," Keena Hooponopono, ma na kihi o Alanui Moiwahine me Nuuanu.

            E hoouna muaia mai na Olelo Hoolaha na ke Keena Hooponopono mamua ae o ka hora 12 o ka awakea o na Poaha a pau. Aole e @ pakaia na Olelo Hoolaha ke laweia mai mahope o ka h@o i hooikeia maluna. E hooko piha aku ana makou i keia rula maluna.

            E hoo@ mai i na leta a pau a me na kauoha @ me ka uku pepa ia KA NUPEPA KUOKOA ma Honolulu. Ina e loaa pono ole aku keia pepa i kona poe lawe, e hai mai me ia hakaha @e i keia Keena.

            O ka uku a keia pepa e haawi ai i kona poe luna, he umi keneta no ke dala, koe ka @ a o Kona, Oahu, a me kekahi mau apane @ kahi nui o ka luhi i ka halihali ana i ka @@@@ mai apana, e @ ka uku luna.

 

Kela me Keia.

 

            I ka hora-o ka po nei ka haalele ana m@ i o ke Zealandia no Kapalakiko.

            I @ anei i kuai kudala ia ai na pono hale o ke kapuna iho nei o Kaimiloa.

            E malamia ana ma ka Hale Mele Hau i keia po he hoolealea, ma ke ano k@ Iapana poe.

            I @ aku a hiki @ ai ka ogana nani o ka @ o Kaumakapili. Eia oia i ka moana kahi i au mai ai i keia wa.

            Ua hiki mai nei ma ka Australia iho nei o ka Poalua o Dr. E.G. Beckwith, kekahu hou o ka Ekalesia o Kaukeana.

            Ua hiki mai ma ko Bihopa ma Banako he 100 000 dala ma ke gula o Amerika Huipuia, ma ka mokuahi o ka Poalua nei ka ili ana mai.

            Ua kaulua iki kekahi o na leta a na @ ka maka o ke KUOKOA, mamuli o ka loaa ana o kekahi mau mea ano nui e ae e paha a i kona mau kolamu.

            E pae mai ana i o kakou nei he heluna puipui o na Iapana paahana ma na la hope o Novemaba ae nei, a i ole i ka pule mua aku pahi o Dekemaba.

            Ua huli hoi mai nei ka Hon. Mrs. James J. Dowsett a me kana keiki Edward Dowsett, mai ka laua huakai ma kaikai honua mai. He maikai ko laua ola kino.

            A hiki i ko makou pai ana i keia kakahiaka, aole i akaka ko John Makini Kapena puka mai mai kahi ana e moe la. Ua nawaliwali loa ia e waiho nei. Aloha no.

            Ma ka Australia o ka Poalua nei i huli hoi mai ai na keiki alii Kawananakoa, me Kuhio, a me kekahi mau keonimana e ae o keia kulanakauhale me na ola kino maikai.

            E hoomau ia ana anei ke kukulu ana i na @ho a me na kaa ma kae o ke Alanui Betela ma o mai o ka Hale Leta? E kaike, he mau hoohaihi ana keia i kahi o ka poe hele wawae.

            Ua lawe ia ae i Kuapapanui he eha kakini omole hia. He mau mea keia i hana ia e kekahi kanaka ma Kaumakapili ae nei me ka laikini ole. Ua mahuka oia, pela ka lohe ia mai.

            Mamuli o kekahi ulia ua hookui mai nei kekahi mau mokuahi a lo ohua ma ka lokowai o Constane a ua piholo a nalowale loa kekahi o laua. Nui na kino ola i nalowale pu.

            Ma ke ku ana mai nei o ka mokuahi Australia i loaa mai ai ka lono no ka ae ole ana o ko Kipikona mau kanaka iaia e haalele ia laila, no ka pau pono ole o kona onawaliwali.

            Ua malama ae na Kula Sabati o Moanalua a me Kalihi he wahi paina luhi o ka hele ana i ka hoike ma Waialua i ka Poakolu iho nei. Nui no na hoa i kipa aku e hoonuu i na kuhinia.

            He kanakolu-kumamaha luina, hookahi lutanela a me hookahi kauka no ka hoopuipui ana aku i ka heluna o na moku kaua Amerika e ku nei, ma ka mokuahi Kaleponi mai o ka Poalua nei.

            I ka Poalua aku la, (la @20) ma Kamakela ae nei, ua inu me ke kuhihewa kekahi keiki Pukiki, eono paha makahiki, i ka omole aila honua, a e ole ka awiwi ana i ke kauka pakele ai.-Paeaina.

            Ke hoomaka nei na waapa heihei e kakelekele no ka hoowikani ana i na io uwala o ka luna no ka la 16 o Novemaba e hiki mai ana. E komo pu mai ana paha na manawa ma keia hana hookahi.

            Ma ka auina la o nehinei, i hookulukulu iho ai kekahi mau kulu pakaua eloelo, ke hele la a haukaweweiluna o na pili piula; e ole nae hoi ia, ma'u iki iho ai ko ke kulanakauhale nei.

            Ua ahewa ia iao nei o Friest, ka mea kipu ma Kapamoo i Iulai i hala, a pake'e ke ola o ke Paniolo Pabolo, a o ka hoopai koe a haawi ia mai, no kona hoeha ana ia Pabolo me ka manao e make.

            I ka wa i haalele aku ai kekahi moku kiapa ia Iokahama me 12 luina Iapana, a i ke kokoke ana mai i Hawaii nei, ua kipu iho la ke Kapena i kekahi o keia mau luina, a iaia e waiho ana iloko o ka eha ma ka oneki, ua lalau iho ua Kapena nei i ka laau a pepehi aku la iaia a make loa me ka hoomainoino a kiola ia aku la oia iloko o ke kai. Ua hahaiia keia hana manaonao e ke koena o na luina ma ko lakou hiki hou ana i Iapana.

            Ma ka nalawai ana iho nei o ka Hui Hooheihei Waapa o Honolulu nei, ua koheia ko kakou Moi ma ka noho Peresidena, C.B. Wilson, Hope Peresidena mua; C.P. Iaukea. Hope Peresidena elu; W.M. G@ffard. Kakauolelo a Puuko.

            Ua olelo mai o Kaa@kuu ia makou, aohe oiaio o ka hoo'aha a kela kanaka o Ewa i hoopuka ia ma keia pepa, e i ana, ua ona oia ma Ewa. Aole pela, aka, o ke kokoolua o Kaa@kuu ka i ona. Ina pela, ua hauoli makou i ke kaawale ana o keia makamaka, a maluna no o ka mea hewa na olelo ao.

            E hiki mai ana ma o kakou nei kekahi mau haole haawi "kualapaa" ma keia Mariposa mai no na panalaau. I ka wa a ka moku e ku ana maanei, e haawi ia ana he hoikeike ma ka Hale Mele Hou, ilaila e ike ia'i ua mau olali la. He ekolu lakou, he poe wa'e no ua ailolo.

            Ma ka po Poakolu iho nei ua loaa aku i kekahi o na keiki hoehoe waapa o ka uwapo he eke opiuma, a maloko o ia eke he 180 tini ka nui. Ua loaa pu no keia opiuma i na kini o ka mokuahi i ka wa i hihia ai me ka hoe a ke keiki uwapo. Eia ua opiuma nei ma Kuapapanui.

            I ke ahiahi nei, ma ke alanui o Kawa, e holokaa huila kolu ana he wahi pake, iaia e hooholoholo ana ua haule aku la ia iloko o ke opilooilo, a he lohe ana ka ka poe hele o ke alanui i ka "Hai la, tumaki piliki la!" a i ka nana ana aku e eu ae ana kela iluna a huki aka la i kona kaa mai ke poho ae . Ma keia Poalua ae e malama ia ana ka halawai paio mawaena o na opio, maloko o ka rumi halawai ma Kaleleonalani Hale. Kumu paio, "He pono anei ke hoopau loa ia ke Kanawai Laikini Opiuma." Na Kakauolelo, J.H.K. Kaiwi, ma ka aoao ae, a o J.W.H. Wahineaua, ma ka aoao hoole.

            I ka auina la Poaha iho nei ka wehe ia ana o ka fea Pukiki. He ehiku mau pakaukau i hoopihaia me na mea kuai, a malalo wale no hoi o na lede he lehulehu wale i hoaahuia me na lele o na aina lehulehu. O ka papa kuai mua malalo ia o kekahi mau lede Hawaii nei i kahiko ia me ka holoku me ka lei.

            I ke kaalo ana iho o kekahi kaa ma alanui Kalepa i ka auina la o nehinei, ua okupe pu iho la ka lio o hakihaki liilii ae la kekahi mau pono o ke kaa, a me na ili, ma ko@u manao ana iho no kela mau omole bia paha i hooili ia mai ai iluna o ke kaa, a ua kaa e aku la paha ka ona o ua mau omole bia la maluna o ka lio, a oia hoi kona kumu i okupe ai.

            Ua hoeha ia kekahi wahine ma kahi kokoke i ke Alanui Maunakea, i ka po Poaha nei, e kekahi luina o na manuwa Amerika. Ua paki aku la me ka noho i ka ilio pa hewa nae ke kanaka. He mau palapu kukonukonu ka mea i loaa ma ia hana ana. A ua lohe wale ia, ua ulu ae he hakaka mahope iho o ia wa mawaena o ke kane a ka wahine me ua keiki au kai la.

            Ma na hora molehulehu o ka po Poakolu nei ua hou ia iho la kekahi mau luina o ka manuwa Juniata e kekahi lina o ka Mehican, ma ia hana ana ua loaa aku na palapu kukonukonu i na mina elua. Ua lawe ia na mea i eha no ka Halemai Moiwahine, a o ka mea hoeha wale ua hoopaa ia. Ke kali nei ka hookolokolo ana a akaka ke ola pono ana o na luina a i elua.

            I ka makai ku uina o na Alanui Nuuanu me Moiwahine e kaahele ana maloko o kona mau palena i ka po Poakolu iho nei, ua hoohaupu ia oia mamuli la o kona ike ana i kekahi haole e ku ana makai iho o ka hale o Kuke ma, a i mea e hoopau ia ai kona manao ua hele aku la oia i kahi a ka mea ana i ike ai e ku ana, iaia nae e hele aku ana, ike aku la keia i ka haa lele ana iho o ua mea nei he puolo a holo aku la. I ka lalau ana iho a nana pono i na mea o loko o ua puolo nei ua loaa iho la iaia he 39 mau tini opiuma. Hoomau aku e kaiko.

            He leta mai nei ka keia pepa mai ka peni mai a ko makou makamaka maikai R. Maka, mai Butaritari mai. Ua maluhia lakou malaila, he maikai ka hoomalu ana a ka Moi i kona lahui. Ma Tabiteuea, ua make o Ema Kapu ma Mei 25, he mea walohia keia. Ke hoila hou la ko laila poe i na mea kaua no ke kaua ana mawaena iho no o lakou. He nui na poe e haihai la i ka maluhia a inu hou i ka rama. Ke hoala hou la ke alii Binoka i ka hula. Ke kono ia la na hoahanau e hula, a elua waa i piha i na hoahanau i mahu ka aku a hiki i Marakei. Ke kaua la o Tarava me Abaiana, he hana mau no laua ia hana.

 

Nuhou Hope Loa

 

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Zealandia i ke ahiahi nei, mai na panalaau mai o ka Hema, ua loaa mai na hooia no ka paa a lawe pio ia ana o ka Moi Malietoa e na Geremania, e like me ka mea i hoike ia ma kekahi o na kolamu o ka kakou pepa o keia la.

            He poino nui ko Henele Buki e noho la, ua hele oia i na pono kupono o ka noho ana, he ilihune maopopo mamuli la paha o ka haalele ana mai a Malietoa iaia. Ke hiipoi la no na kanaka iaia, a o lakou wale no kona mau hoa'loha maikai.

 

Hoohuiia.

 

            Ma ke awakea o ka Poakahi i hala, Okatoba 10, ua hoohuiia ma ka mare o Eben Parker Low, kekahi o na Hawaii e malama ana he oihana kiekie ma ka hui kalepa o Davies ma, me Elizabeth P. Napoliona, ko Mrs. J.U. Kawainui a me Mrs. S.K. Mahelona ma kaikaina. Ma Kawaiahao laua i hoohui ia@ e k@ Rev. H.H. Parker, a he eehia maoli no na hana o ia mare ana. Ua hiki ae malaila ka Mea Kiekie ke Kama'lii Kaiulani, na Hon. A.S. Cleghorn, S.B. Dole, W.H. Rice, J.U. Kawainui me ka lakou mau lede, na io ponoi o na paa mare a me kekahi poe maka hanohano e ae o keia kulanakauhale. Mahope iho o ko laua mare ia ana, ua malamaia he anaina ike ia laua ma ka hale o ka Hon. S.B. Dole ma ke Alanui Ema. He nui ko laua mau makamaka i hele ae e ike ia laua a he nui no hoi na makana nani i panee ia'ku. Ma ia ahiahi iho, ua kau aku laua maluna o ke Kinau, no Hawaii ke ala, no ka hoohala ana i na la olioli mua o keia hipuu maemae. Ke noi ae nei ke KUOKOA, e uhai ia laua e na pomaikai a pau o keia ola ana ma ko laua alanui hou o kela noho'na.

 

HOIKE A KE KUHINA WAIWAI.

 

            Ma ke Gezate o nehinei i ike iho ai makou i na hoike a ke Kuhina Waiwai no ka hapaha i pau iho nei i ka la 30 o Sepatemaba, a ke panee ia aku nei imua o oukou ka ike no na loaa a me na hoolilo ano nui malalo iho:

Keena ma ka Waihona, Iulai 1 $116,044 64

NA LOAA.

No na hoopai me na

            koina $ 15,954 48

No na laikini, wai,

            haleleta, kuai o na

            aina, &c 85,463 78

Na loaa Hale Dute 155,971 69

Na auhau Kuloko 8,419 29

Na loaa Aupuni 9,295 70

Banako Haleleta 19,980 36

Na hoailona pai 3,416 00

Waihona hoaie dala

            (na bona i hoopuka

            ia ma ke ana wai

            wai io) 128,200 00

Na palapala holo o

            na pake 400 00

Na dala hoaie ku i ka

            wa (he mau auhau

            ihookaa ia) 25,000 00

Na hao kani 7 00

            452,108 30

            568,152 94

NA LILO

Na lilo alo alli $ 17,043 00

Na uku hoomau 1,548 00

Uku kakauolelo aha

            kukamalu 150 00

Oihana hookolokolo 23,013 00

Keena o ko na aina e 29,786 17

Loio kuhina 35,954 67

Keena waiwai 69,879 16

Oihana hoonaauao 18,949 02

Papa ola 39,641 38

Keena kalaiaina 277,297 14

            $504,221 54

Koena ma ka Waihona 64,931 40

            $568,152 94

 

Le-i o Kohala Pupupu na Mea Hou.

            E ke KUOKOA; Aloha oe:-Pua ka uwahi, nakeke na kaa bake o Kohala nei i keia mau la. Ua lako na kamaaina mai koa-loko a koa-waho i keia ano kaa, a he ku i ka hie ke lena aku na maka i ke kau a ke kane a me ka wahine.

            Ke liuliu, a ke makaukau nei ka Hon. John Maguire e wehe i mau hale pepehi bipi iloko o keia apana, elima hale.

            O keia iho la paha auanei kana hoopomaikai mua loa mahope iho o kona lilo ana i Lunamakaainana, i ai aku hoi na haku ona (makaainana) i na io bipi momona o Puuhue Ranch. E hoomaka ana ka wehe ana i keia pule iho, hana ia mai hoi kau a hiki i ka ewalu paona hapaha.

            Ke hihi nei kaunaoa hihi i Mana i ka uwea olelo o ka Aui Telefone o Kohala. Ua ku na pou, ua kau na kea, ua hihi na uwea, ua holo ka olelo i o a ianei, a he ehiku dala o ka mahina o ka pahu, ke makemake kekahi i telefone nona. Aia kahi e hui ai ke telefone ma Puehuehu, a mai laila mai holo i o a ianei.

            Olapa ka uwila i ka wa o ka hoomaemae Aupuni, i kau a mea he kalania o ke alanui aupuni, malalo o na hoohana ana o ko makou Luna alanui Capt. James Kaai Esq. Aole hoi pela ia W.H. Kailimai, o ko iala alanui no ka i ala i hana a kalania me ke dala o ka lehulehu. Mahalo nui ia oe e His Ex L.A. Kakina.

            E pau ana kahi elemakule hale hookolokolo o makou, no ka mea, ua au'a iho nei ke kahua o ka hale hou e ku ai.

            Eleu no ka wa hoomaemae aupuni; ke hoomaemae pu ia la me na hale hookolokolo.

            Na papale kapu holo kaa o ke Kupu lau. aia ma Honomakau kekahi mau lede i hana kohukohu ae i ko laua mau papale a like me ko ka ui holo lio o ka Hooilo, oia hoi o Miss alice Batheley. A o ua mau lede nei, o Mrs. Kaupena Kaimana a me Mrs. Naai Kamaunu. Nana aku ia la, kohu lepe palahu ke kii oi. Imi epa no hoi la. Ua kapa iho ua mau lede la i ka inoa o ua ano papale la, "Papale Kapu Holo Kaa Bake o ke Kupulau."

            Hana hou ia he ano papale hou; maluna hoi ka pekeu o ia a malalo ka ipu poo.

            Nui ka moi-lii o na kahakai ae nei o makou, piha na eke hake na ipukai.

            Nui na hihia hooponopono waiwai e noho nei imua o ka Lunakanawai Au kina.

            He ma'u iho la nei, kamau aku ka wai, olaola no.

            THOMAS G. KIHEI.

            Kapaau, N. Kohala, Okat. 14, 1887.

 

Na Hana o ka Ahahui Hoole Wa

iona ma Naalehu.

"Auwe ka lei hookiekie o na mea

            ona ma Eparaima,

Ka pua mae wale o kona nani mai-

            kai,

Ka mea ma ke poo o ka papu mo-

            mona,

O na mea i ona i ka waina,

Malalo o na wawae e halii ia ai.

Na lei hookiekie o na mea ona ma

            Eparaima. Isaia 28:12..

            He oia mau no ka nee ana o na Lana, aole he mau lala i oki ia, koe wale no, hookahi o makou i hookuu ia no ke Kula Kahunapule ma Honolulu, oia o D.M. Piliola, ko makou kakauolelo nui a komite hoolaha nupepa i aloha nui ia. Ma ka halawai o keia hui ma ka la 28 o Sepatemaba, ua hai mai oia e haalele ana oia ia Kau nei, ma ka la 2 ae o Okatoba, no ka hele e hoomakaukau iaia iho i paahana no ko ka Haku kihapai. Ua malama ae oia he papaaina i ohuohu pono i na mea ai Hawaii. Ua ai ka lehulehu a ua lawa, Ua lulu aku ka lehulehu nona, mai na kanaka a na haole, he $47.30 he makana iaia no kona ae ana e lawe i ka oihana i oi. Ua malama ia he mau halawai me ia a me na hoaloha, na makua a me ko makou Kahu ma ke ahiahi Poaono a me Sabati. Ua nui na olelo aloha i puai mai mai kona mau hoa mai kona mau hoa i auamo hewa ai i na au maka pala ole a ke diabolo, aka, ua wae ia ae nae oia no ka hana heihei lani. Pela i ko ai ka Haku. He nui ka poe a hea ia, a he uuku ka poe i wae ia.

            Ke mau nei no ka makou noi iaia, e hooikaika, imua! Imua aku!! Imua loa no!!! Aole oia i hanaiia i ka ai o ka ike ma na kula nui, ma ka poli no ia o ko Naalehu mau ahahui a hele aku la. Ka hua mua keia o ka Ahahui Hoole Waiona i loaa, mahope o ka ae ia ana o Naalehu e kaawale mai mai ka Ahahui nui ma Waiohinu.

            Ma kona mau wahi i hoakakaia, ua koho ia o C.M.W. Kanui i kakauolelo, D. Punua, hope; P. Hueu, Kahula, Komite Hoolaha Nupepa.

"Auwe ka poe e ala ana i kakahia-

            akanui, e inu i ka mea awaawa,

A kakali ho@ a molehulehu, i wela

            ai lakou i ka waina. Isaia 5:11.

            P. HUEU KAHULA.

            Kau, Hawaii, Okatoba 3, 1887.

 

Nuhou o na Aina E.

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Australia a me kekahi mau moku e ae, ua loaa mai keia mau wahi hunahuna mea hou o na aina e.

            O kela wahine nana i kipu kekahi haole iluna o ka mokuahi Alameda ma Kapalakiko, ua ahewa ia mai nei oia, a o kona hoopai, "e paahao a pau ka hanu."

            He nui wale o na kanaka o kekahi mau lahui e ae e hopuhopuia la ma Farani no ka noonoo wale ia he mau kiu.

            Ke ku nei me ka makaukau kekahi mau pualikoa o Sepania no ka hoouna ana aku i Moroco.

            E hoololi ae ana paha o Italia i kana mau kumuhana e pili ana no Aferika i mea e oluolu ai o Geremania.

            Ua weheia mai nei ke kia hoomanao o ka Moiwahine Vitoria ma Balamoraia i ka la 6 o Okatoba.

            Ua manao ka poe Nova Sekotia e kapili i kiakahi no lakou no ka hookuku ana no ke kiaha Amerika.

            Ua kakau aku o Dhuloof Singh, malalo o ka la 10 o Okatoba, he leta i na nupepa olelo Inia ma Inia, e olelo ana ua haawi aku o Enelani he $250,000 no kana koi i ke Aupuni malalo nae o ke kumu aole oia e hoi hou mai i Inia, a ua hoole aku oia ia haawi. Ma o kona hopu ia ana ma Adena, wahi ana, kona mea i hoino loa ai ia Enelani, a e hooikaika ana oia no ke kuokoa o kona Aupuni mai na kua hookaumaha mai a Enelani. Ua olelo ae no hoi oia, e hakaka ana oia no kona alii hou ka Emepera o Rusia a hiki i kona kulu koko hope loa. Ke manaoia nei, ina e pai ia ana keia leta ma na olelo Inia, alaila e ulu mai ana he kue huliamahi aku i ka Enalani mau hooponopono ana.

            Ua kapiliia mai nei ma ke Calaide, Sekotia, kekahi o na wahi kapili moku kaua o Beritania Nui, he moku kaua no ke Aupuni o Sepania, a ua oleloia oia kamoku holo loa i hanaia. Ua hiki aku kona holo i ka 21 me ½ mile i ka hora hookahi, a ina e hookina ia e loaa no iaia he 23 me ⅓ mile o ka hora. Ua hiki loa paha i keia moku ke holo mai Nu Ioka aku ma Amerika Huipuia a hiki i Queenstown ma Irelani, he 3.000 paha mile ke kaawale iloko o elima la a me elima hora.

            Ua hana hou ia mai nei ma ka la 10 o Okatoba, ma Berelina, ka hoohui ano makamaka ana mawaena o na Aupuni o Italia, Geremania a me Auseturia no elima makahiki, me ka loaa ia Italia o ka mana hololua ole no ka wa e ala ai o ke kaua mawaena o Farani me Geremania. Ua hiki mai no hoi he hooia mai Ladana mai no ka hooikaika nui ana o na nupepa aupuni o Rusia e hoopau ia keia hoohui ana o na mana o Europa, a ke nonoi ikaika mai nei no hoi ua mau pepa la e hoohui ia o Rusia me Geremania. Ua kulanalana loa no hoi ko Rusia kulana ma o ko Tureke hoole ana aku i na manao i waiho ia'ku imua ona no ka hoomalielie ana i na ninau e pili ana ia Bulagaria.

            O ka lono hope i loaa mai mai Tabalaka mai e pili ana i ka Hooilina Alii o Geremania, mamuli la o ka ulu hou ana o ka io i oki mua ia'i e ke kauka, aohe he akakuu iki, oiai, ua hoea hou mai ia me ka weliweli nui, a o ka mea wale no e hiki ke hana ia, oia no ka hoao ana e hoomalielie i kona eha nui.

            Ua manao wale ia ma Shanghai, Okatoba 6, ua peholo ka moku kaua Beritania Wasp me na kanaka a pau mamuli la o ke kikiao makani ino i pa iho nei ma na kai o Kina. Ke imi ia nei oia e kekahi mau moku e ae.

            O na lono hope loa i lohe ia mai nei e pili ana no Samoa, oia keia: Ua hopu ia ka Moi Malietoa a lawe ia iluna o ka moku manuwa Geremania, no ka hoopaa ana iaia ma kahi mamao no kona pale ole ana i kona mau makaainana mai ka lawe wale ana i kekahi mau pono o na kanaka mahi o Geremania e noho ana malaila, a ma ka la 5 o Okatoba, ua oleloia, ua lawe ia'ku o Malietoa maluna o ka moku kaua Geremania Adler a hiki i Cooktown, Auseteralia, a ua hoouka hou ia aku oia maluna o ka Albatross no ka lawe loa ana aku no Nu Guinea, kekahi o ko Geremania mau panalaau.

            Ua olelo ae o Bayard, Kakauolelo o ke Keena a ko na Aina e o Amerika Huipuia penei: He mea kanalua ole ua hana aku na Geremania i na hana pono ole i na kanaka o Samoa. O ka mea e pahola nei, aia na Samoa ke hoomakaukau la i na mea kaua no ke kue ana aku i na Geremania, aohe he oiaio o ia. O na kanaka o keia mau aina ao'e i oi aku mamua o 20,000, a he mau lako mailuilu loa ko lakou. He mea maopopo ma ka hoohalike ana,-he kue ana aku keia na na lilipukiana i na pilikua.

            Ua haawi ia'e he mau hana lealea ma Nu Ioka i wahi e loaa ai ona mau dala no ke pale ana i ka hihia o kekahi wahine Italia, ua pepehi oia i kana kane a make.

            Ua manaoia ua mahuka aku i Kanada ka mea haawi dala o ka Banako a ka poe Kalepa a me ka poe Paeli me $15,000.

            Ua olelo ae o Kapena Black, ka loio o ka poe i manaoia e li no ke kipi, ua hiki loa iaia ke hooiaio na na enemi o ka hae ulaula i hana mua i na hana o keia haunaele kipi.

            Ua loheia, mai Pohaku Liilii. Akanasa mai, ka nalowale honua ana o ka elele o na Kaa Halihali Pakipika, e holo ana ma na Alanui o ka Mauna Hao, me na puu dala nui i hiki aku ka huina mawaena o 30,000 me 60,000.

            Ua lele iho a ku i ka honua o Ned Hathaway, ke kanaka kaulana ma ka lele baluna, ma Ilinoi, mahope iho o ka pii ana o ka baluna a loaa ke kiekie he 1,000 kapuai.

            Ua make mai nei o John H. Pearson, ma Lanacasata, Okatoba 10, kekahi o na kanaka kakau nupepa kahiko loa o Penesilavania, i ke 70 o kona mau makahiki. I kona mau la opiopio, oia ka lua o na hoonoho hua kepau holo loa ma Amerika Huipuia.

            He mai nawaliwali loa ko Jenny Lind, kekahi o na manu puukani o ke ao nei.

            Ua hopuia mai nei kekahi mau kanaka ma Farani no ka lawe ana e kuai i na kea hoohanohano.

            Ma ke noi a ka lunahoomalu ua hooholo lokahi ia e haawi aku i mau hoohi wahiwa ano hooulu ino, no ke kipa ana mai o ke keiki alii Arbeit Victor ma Northampton, no ka hoonoho ana i ka pohaku kihi Iubile o ka hale o na Ilihune. Ua hoolala pu no hoi ua poe kipi nei no ka lulu dala ana, a e kai huakai lakou me ke puhi ia e na bana ka leo mele o ka make ma Saula, e hana ia i hae eleele nui no keia kai huakai me na huaolelo i kau ia ma ua hae nei penei: "Mai haawi i ko oukou paulele ana i na Alii." Ma keia, ua pane ae ka lunahoomalu ma ke ano he hana hoowahawaha ana iaia ina lakou e hoomaewaewa ana i ke keiki alii pela, a e pono e haawi mua ia aku ka lohe iaia mamua o kona hele ana mai no ka mea, o keia kipa ana mai he mea ka mahao loa ia ma ko kakou moolelo, a malia o keia ke kipa hope loa ana o na alii i o kakou nei. O ke kumu o keia hana, oia no ko lakou waiho ana aku na na alii ka hoonoho ana i ua pohaku kihi nei, a manao lakou "he mea hoehaeha ia ia lakou i ka hoouna ana mai i na kama'lii e hana i ua hana la."

Laau Mai Lepera Helu I.

            A S.H. Meekapu e hoomau ia ana no ka lehulehu, i loaa ai ka pono a lanakila ke inu i keia laau e hoopau i na mai Lepera kaokao, koko ino, mai hu', a me kua hanee, e hoouna ia no ke hoouna mua ia mai na lilo laau.

            S.H. MEEKAPU M.D.

            Waikahalulu.

 

AHA KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o William B. Wright i make kauoha ole. Olelo ka uoha mamuli o ke noi a ka Lunahooponopono Waiwai no ke kuai ana i kekahi Waiwai Paa.

            Ma ka waiho ia ana mai o ka palapala noi a W.C. Parke, o Honolulu, Oahu luna hooponopono waiwai o ka mea i make, e noi ana e kauoha ia oia e kuai i kekahi waiwai paa o ka mea make e waiho la ma Kapalama a me Kulaokahua, Honolulu a e hoakaka ana i kekahi mau kumu ku i ke kanawai, e ae ia'i e kuai ia ua mau waiwai paa la.

            Ua kauohaia e hele mai na pilikoko a me ka poe a pau i pili i ka mea i make, a me ka poe a pau i kuleana i ua waiwai la imua o keia Aha ma ka Poakolu la 2 o Novemaba 1887 ma ka hora 10 o ke kakahiaka ma ke keena hookolokolo ma Aliiolani hale, Honolulu, ma ia wa a ma ia wahi e hoike mai ai ina he kumu kekahi e hoopuka ole ia ai ka olelo kauoha e kuai ia'i ua mau waiwai la.

            A ua kauoha hou ia e hoolaha ia keia olelo kauoha no ekolu manawa mamua ae o ka la e hoolohe ia'i i oleloia iloko o ka Haw. Gasette me KUOKOA he mau nupepa puka hebedoma i paiia ma Honolulu i oleloia.

            Hanaia ma Honolulu, Okatoba 5, 1887.

            Na ka Aha:

            HENRY SMITH       

            Hope Kakauolelo.

            2149-3t.

 

MRS. THOMAS LACK.

HELU 81, ALANUI PAPU.

MEA KUAI A LAWELAWE I

-NA-

Mikini Humuhumu na Aahu, a nui wale Aku

HE AGENA KUAI NO NA MIKINI

White, New Home,

            Davis, Crown, Howe,

            Me Florence,

            Na Kui Mikini o na

            ano a pau a Howard,

            Na pepa ana lole o

            na ano a pau, a me

            kela keia mea

NA LOPI MIKINI A KALAKA.

HE AGENA KUAI I NA

Pu Raifela, Pu Panapana, Pu ki manu,

            na Poka, Lu, Pauda, Kukaepele.

NA KAPUAHI AILA MAHU

Mai ke nui a ka liilii.

 

 

            Ma ka lawelawe nui ana o'u i ka hana lima akamai o ka oihana hana pu a pela aku, ua makaukau au e hooko kaulua ole i na kauoha a pau.

            O na kauoha mai na mokupuni e hookokuia. 2082-tf.

 

PACIFIC HARDWARE COMPANY

Na hope o Dilinahama Ma.

Mau Mea Kuai Lako Hao

Alanui Papu, Honolulu.

 

Ka Waiwai o ka Hilinai

PAYERS

KA AYER Laau Sasaparila, kai kaulana a hilinai @ @ no @ noomaemae koko, ma n@ wau a pau o ka honua, he aneane 40 makahiki i hala ae nei, a ua lawelawe nui ia hoi iwaena o na oihana @oaau. O keia

LAAU SASAPARILA, no loko ae ia o ke aa Sasaparila Honedura maoli; ua loaa ka mana hoomaemae ma o ka hui pu ia ana me kekahi mau aa laau e ae, a me kekahi mau mea no loko o ka honua a me ka hao.

HE koko inoino a nawaliwali anei kou? Ua awili pu anei me na ano mai ikaika? A ua hui pu anei me na wai awaawa hoope@ Na keia

LAAU e hoomaemae ia mau mea ino a pau, a maikai. O na kauka lapaau a pau o Amerika ike ke ano o ka AYER SASAPARILA, ua olelo lakou, aole he mea maikai e ae no ka hoomaemae koko ana mai na mai i awili pu ia, aka o keia wale no. No ka

HOOMAEMAE ana i ke koko, a me ka hookahua pono ana i na mea a pau ma kekahi mau ano mai i ikeia, o ka AYER SASAPARILA wale no ka laau nana e hoomaemae hakalia ole mamua ae o kekahi ano laau e ae. O ke

KOKO ino hakuhaku, a nawaliwali hoi kona holo pono ana ma ke kino, e hoomaemae ia a e hooikaika pu ia no hoi ma o ka ai ana i keia LAAU SASAPARILA A AYERS. He mailahi a he

MAIKAI loa hoi keia Laau, aole no ka hoomaemae wale ana no i ke koko, aka, no ka hookaawale pu ana kekahi i na ma'i, hoomomona hou ana i ke koko ino, a me ka hooikaika pu i kona holo pono ana ma na aa. He lehulehu wale na hooia ana mai na wahi a pau o ke ao nei i hoohana mau i keia laau mamua o kahi mau laau e ae.

A HILINAIIA no ka ikaika kupono e ke ola kino, ma ka maemae ana o ke koko, hoomake pu ia na ma'i, a pela aku. He nui na laau hoomaemae koko i hoolaha waha hee wale ia malalo o na inoa lehulehu, aka, o na hilinai a me na hooia wale no a ke ao holo okoa, maluna o ka

Ayer Laau Sasparila.

I HOOMAKAUKAUIA E

Kauka J.C. Ayer & Co., Lowell, Mass.

HOLLISTER & CO.

Na A ena ma ka Paeaina Hawaii.

Helu 100, …Alanui Papu, Honolulu

2086-tf

 

FRANK GERTZ.

MEA KALEPA A LAWELAWE HANA MA

NA ANO KAMAA A PAU NO NA

Wahine, Kaikamahine a me Kane.

            Na Kamaa Buti a me na Kamaa haahaa no na Keiki Kane a me na Kanaka makua, o na ano paikini hou la.

2081-6m.

 

WOLFE & CO.

Mea Kuai i na Ano a pau o na Mea

AI, HUA AI, O NA ANO A PAU.

Eke Palaoa, Berena, Waiu Bata, Berena manoanoa, Berena huinaha, mea ono, o kela ano keia ano; Ko paa, Kope, Ti Aila mhu, a me na ano a pau.

Helu 66, Alanui Hotele, Halekuai mua o Lewis & Co.

E loaa koke aku no na kauoha a pau loa me ka hakalia ole, a me ka maikai o na hoomalu ia ana. E hooko ia na kauoha o ke kulanakauhale nei me ka hikiwawe ma na ka me ka uku ole. O na kauoha mai na mokupuni, e lawelawe koke ia. 2085-6m

 

Nuhou! Nuhou! Nuhou!

AILA MAHU MAIKAI!

HOOKAHI DALA WALE NO NO KE

KINI AILA HOOKAHI!

E kuai pau ia aku ana no ka nui loa o ka aila i keia manawa.

E AU E NA MAKAMAKA! E AU!

            E kipa ae ma ka halekuai o

            Kakela me Kuke.

 

B.F. EHLERS & CO.,

PAINAPA.

Poe Kuai i na Ano Lole a Pau.

Helu 99 alanui Papu. - Honolulu

E loaa mau ana na lole hou o na ano a pau maluna o kela a me keia moku.