Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 43, 22 October 1887 — He Kumumauao. HELUHELUIA IMUA O KA AHAHUI EUANELIO O KA MOKUPUNI O HAWAII. [ARTICLE]

He Kumumauao.

HELUHELUIA IMUA O KA AHAHUI EUANELIO O KA MOKUPUNI O HAWAII.

Heaha la auanei ko ke kanaka pomaikai ke loaa iaia ke ao nei a pau. a lilo aku kona uhane? Mareko 8:36.

Mai ka pauku 27 a hiki 1 ke 33» ua kamakaiuailio o lesu me kana' mau haumana e pili ana i ka manao o kanaka nona, ua hoike aku Ukou, ua manao kuhihewa kekahi poe o Elia, a o ka kekahi o loane Babetiio, a o ka kekahi hoi o kekahi no o ko iakou mau kaula kaulana; a i ka ninau ana o lesu i ka manao o na haumana, ua hai koke aku la 0 Pttero e hke no me kona ano eleu mau» **0 oe no ka Mcsia/' a i kona lohe ana, ua papa mai Ia Oia ia lakou, mai hookaulana wale aku oukou i keia mea \x ha.i. A i kona hoakaka ana ia Ukou i na pilikui e kau mai ana maluna wu, oia hoi kona hoomaau ia, kona hooleia e ka poe koikoi a hanohano • ka aina, ka hoomainoino w, ka make eha ana nuluna o ka laau kea, a me kona aia hou ana mai ka make mai. A i kona hoakaka ana i keia mau poino e kau mai ana maluna ona, ua hoou I k*ke aku o Simooa P«tero me ka papa aku laia me kt olelo iku, "Aole loa e

hana ia nui oui pela." Huli le U o Idu a okio aku U ii Fctero, "£ hek oe pela mahope ou e Satana, no ka ipea, aok i llke me 10 ke Akua, aka, me ko na kanaka oo." Ajoha ino o Ptt«ru ! o Pctero keia ka irea e kapaia nei eka pee ke poo o ka £kalesia o I?s i Kt.no ma ka honua oei, a o ka makaiaua h<-*i o na Pc»pe hemalele. K.c \<t nt ī kakou ena keia mau pauku, iko ka Haku :ioihe*a ana ia Pctei\> me ktr kaea aku īau be Satana. a he eianaa kanaka, a kue i ko ke Akua maaao, Ai ka i'<e ana oka Haku ata iloko o kana mau hau©ana ke uhi nei kekahi nuu manao kuhihewa, *ia hoi ko lakou manao ana, ma ko lakou Uio ana he mau hauenana nana, e ioaa ana ia lakou ka noho oluolu ana t ka noho hanohano ait2, a me ko lakou maoao nui iko lakou ola iho, mamua o ka hana a ka Haku; ua aloha Oia ia lakou, a ua ike no hou ma e naau keia manao iioko o lakou. e I»!o auanei i mea e poino ai no lakou, a e haaleie wale hoi lakou i kana hana ke loaa i na pilikia a me na hoomaau ia nolai !a, ua noikeike aku ia Oia ia iakou a me na kanaka e heolohe pu ana iaia, i ke alanui e hiki ai e lilo i haumana oiaio nana, u O kā mea makemake e hahai mai ia'u. e hoole oiw īaia iho, t e leaikai i kona kea, a e hahai mai ia'u. r

| Oka manao o fca Haku ma keia pa- | -iku, e ao ana ia lakou, e hoole ia lakou iho, oia hoi ka noho oluolu ana, ka īini kanaka i na mea kino pau wale, a e auamo i na pilikia maluna o lakoj, me ka hoomanawanui ana i na homo ia, na heohenehene ia, a roe ka hoomaau ia mai no ka Euanelio a ka Haku, a e hahai aku iaia, me ka hoolilo ana taia i Haku, i Alii, a i alakai no lakou, no ka mea, wahi a ua Haku nei o iakou, "O ka mea manao nui i k®na ola, e lilo auanei kona ola, a o ka mea haalele i kona ola no'u nei, ane ka Euanelio, e loaa iaia ke ola. v Mai kuhihewa nae kakou, o ka manao o ka Haku ma keia pauku, oia hoi, e hana ino kakou i ko kakou kino me ka malama pono ole an.i, a e hana waie aku paha me ka ike no, i-a na<?aliwali maeli a oi aku mamua o ka mea kupono, i mea e pokoie ai na la a make koke iho, a e hoomainoino paha ia kakou iho e like me ka hana ana a na pegana, aole loa pela, aka, o ka manao nui ana ina pono kino, na lealea, ka hanohano, a me ka waiwai, a hoemi i ke aloha |ia lesu, a me kana hana, a hooi aku i keia mau mea, e lilo ana keia mau mea a Dau mai ke kanaka aku, a e nele ana i oia i ke oU i oi aku, ka hanohano jkeb, ka waiwai popopo ole, a me ka hauoli mau loa. Aka, no ka pau ole no o ko lesu manao nui no keia pomaikai uhant\ nolaila, ua lawe mai la o : lesu ma keia pauku 36, i ko ke ao nei a pau ame kona mau mea a pau, ma kahi aoao, a o ka uhane hookahi hoi ma kekahi aoao, a ninau mai la i keia ninau ano nui, "Heaha la auanei ko ke kanaka pomaikai, ke loaa iaia ko ke ao nei a pau, a iilo aku kona uhane ? Heaha la hoi, (wgihi hou ana) kake kanaka kumu e haawi aku ai, i loaa hou niat kona uhane ? Heaha la ka haina kupono o keia ninau a ko kakou Haku ? Ina paha e olelokakou, he pomaikai no ko ka uhane ke loaa keia mau mea o ke ao nei, e hoole mai no auanei ka ra)apala Hemolele a me na ahēahe lau makani, na nalu e o-we maiie ana ma na kahakai, na moolelo 0 na au i hala, |

na ouli o ka manawa e nee nei, a me ,na mea no a pau o keia ao; a ina pela, heaha ka haina o keia ninau ? Aole pomaikai, a maluna o keia, Ke kukulu nei au i keia naau manao . I. Ke ano pookela, koikoi, a waiwai maoli 0 ka uhane o ke kanaka. He nui na mea pookela, na mea ano nui, a waiwai o ke ao nei i manao nui ia e ke kanaka, ko ke kanaka kaulana, kona hanohano, kona mau waiwai, ka hana a kona mau lima e hana ai, a me na mea he lehulehu e ae o ke ao nei, aka, ua hiki anei ke hoohalike ia ia mau mea me ka uhane hookahi ? aole loa, e pau ana ke kaulana, e kaili ia aku ana ka hanohan-\ e jx>ho ana ka waiwai, e auhulihia ana ka ke kanaka mau hana, a e hiki mai ana ka make, a kaih aku iaia, a e lilo auanei kana mau mea a pau 1 inea ole; heaha la hoi ia mau mea a pau imua o ke au oka manawa ? he mea ole lakou. He mea pono nae ia kakou e lawe mai i kekahi mau mea e hooiaio ai i ke ano pookela o ka uhane mamua o na meaa pau. (1) Na ke Akua mai keia mea o ka uhane. Kahaha ! wahi a oukou, kai no hoi no ke Aku*. mai na mea pau Ae, no ke Akua no. A ina hoi ha pela, ua like no hoi ka uhane me kekahi mau mea e ae a ke Akua i hana ai; aole pela. E nana aku kakeu i ka hana la ana o na kupuna makamua o kakou. I iho la ke Akua, U E hana kakou i ke kanaka e ku ia kakou, ma ka like ana me kakou iho, a e hoalii iaia meluna o na i a o ke kai, maluna 'noi o na manu o ka lewa, maluna hoi # na holoholona lak? a p*u, a maluna o ka honua a pau, a maluna 0 na mea kolo a pau e kolo ana rna ka honua." Hana iho la ke Akua i ke kanaka ma kona ano iho, ma ke ano o ke Akua oia i haha ai bia, hana mai la 1 kane a i wahine. Kin. 1: 16,17. Ma keia oaau pauku, ua maopopo maoli kt ano pook«la o ke kanaka imua • »1

mea a ptu m i ht£& ai, a o ka asea i i peekela ii, o kooa Haa* toa i k« kasa* i ka'ma kona aeo ihe. (2) O VcVihi! mea e akaka 3» ke pookela ioa ob uhaoe, ma ko lesis make ant i hooiapoeai do ka uhane. Ua ikeia ke ano vai«rai a inakaoiie o «ekahi a.**a, eu* ke ano oke kumukuai' ou* mea i^ 3 ? he x;t*a inakimie, * pi» auaoei ke ku- j mukuii o im mea, a im he wiswai j o*>. a msr r n;i ia, *Gie no e haawi ia ka n e klekie r-o u mea ha^haa. | Fehea ktu uKane? f«e rn«*a n.akanue? gle anei ke«a ? Nawai, i hiaiele af o J lesu i ka p-.ji a';-.>ha o kona Makua, ka leo ikuwa o na anela, ni leo hooho a hosana o na kini iani, a me kona n' h> alii nani ? No keaha i hanau ia i o lesu n»a kela wahi pelapela a ihhune, a iwaena hoi ona hotohoVōna ? No i •...

keaha kona noho hune ana, piiixu, a pololi hui ? No keaha kela mau kulu koko i hui ia me na kuiu hau ma ke kihapai o Gesen2ne, ke kīhapai o ka luuiuu ? Nawai i nakinaki i koni mau Ima hewa ote, !im t aloha, lima kokua ia hll ? Nawai kela mau hana hoomaewaewa, ke kuha ana i na maka aloha, na kuamuamu ana, na kai;la a ke asoha o!e e hili ia ana makonakua ? Nawai 1 kau i keia Ue ika iei kakalai -a ka Ue i ku[>>no no na kalaunu nanj o ka lani ? Nawai ke'a kunewanewa r»na maisl > o ke Kea kaumaha ?

N*aw;ii keia mau p tka kui rn3, na lima ame na wawae ? Nawai ke!a make ana a moe hoi iloko o ka lua puauu anu ? Nawai ? Ka? no na keia uhanē no ! wihi ana, u Ua hele mai nei ke keiki a ke kanaka e imi a e hoola i ka mea i nalowale;" Luka 19: 10; oia ke kahua a me ke kumu o kana misiona i ka honua nei. Wahi a Paulo, "ua kuai ia oukou me ke keko kina ole o ke keiki a ke kanaka." (3) O kekahi mea e akaka ai ke ano pookela o ka uhane, o kona mau loa. . 0 na nani o ke ao nei, na hanohano, na waiwai, a me na hana kaulana a na lima o kanaka, e pau ana lakou, a liio i niea ©le. E haehae ia ana na lani me he pepa la īmua' o ka makani, a e lilo ana hoi ka honua 1 puu lehu, aka, o ka uhane, aole loa ia e uau, no ka mea, o ke ano ia a ke Akua 1 hookomo ai iloko o keia kino palaho, a e like me ka mau loa ana o ka mea nana 1 hana, pela auanei e mau loa ai ka uhane makamae. 11. O ka pomo ana o ka uhane o kekahi kanaka, oia ke poho oi loa i loaa 1 ke kanaka.

Ina e poho ka waiwai, ua hiki no ke imi hou aku a loaa ka waiwai. Ina e kaili ia ki hanohano, ua niki no ke ne-i hou ia a loaa hou no ka hanohano Ina e mai ke kino, ua hiki no ke imi hou aku ike ola kino. A ina e lawe ia ka pono kivi!a o ke kanika, ua hiki no 'ke noi aku i ka Moi a ioaa hou mai no, aka, ina Doino ka uhane, aole !oa e hiki e imii mea e hoopakele ai, ina e hele aku me ka makaukau ole imua o !k* Aha Heokolokolo o Kristo, nolaila, i ninau ai o lesu ma ka pauku 370 keia mokuna, "Heaha la hoi ka ke ka naka kumu e haawi aku ai, a loaa mai kona uhane ? " "E ku ana kekahi kahunapule me kanaka waiwai, maluna o kekahi wahi kiekie, a e kuhikuhi ana ua kanaka waiwai la i kona niau waiwai i ke kahunapule, wahi ani, "O kela mau hale nui nani au e ike aku la, no'u ia mau ha!e, o kela mau kula uliuli a me na tausani o na hipa, lio, bipi_. no'u ia mau mea; o kela mau ha!e 010 papa nui au e ike aku la, a e pua mai la hoi ka uwahi, no'u ia; a o keia mau mea a pau imua o kou alo, no'u wale no ia mau mea a pau; hele mai au ia nei, he wahi kanaka ilihune au, aka, i keia manawa, he ona au ma

maluna o na tausani eka aina, na tausani holoho'ona, a mc na tausani dala. O ! (wahi ana) aole e hiki ia oe e hoomaopopo i ka nui o ko'u waiwai," a nana mai la oia ike kahunapule me ka helehelena haaheo, me kona manao e mahalo ia aku ana oia. Nana aku la ke kahunapule iaia me ka minamina a huli ae la i ka lani, a kuhikuhi aku la me ka ninau pu aku, "Heaha kau i o?' Kulou iho la ua kanaka waiwai la me ke ano kaumaha a pane mai la, "Aole;" he elua pule mahope iho, make aku la ua kanaka nei, ā haalele iho la i na mea a pau ana i manao nui ai ma ke ao nei. Pehea, ua lilo anei ia mau iako h®**ua i rnea e oomaikai ai kona uhane ? aole; hele ia ua haaiele ia mau mea a pau. U E ke kanaka naaupa, i keia po e kit ia aku ai kou uhane. a nawai ia mau mea au i hoolako ai ?" A ke ao ia mai nei kakou mii ioko mai o keia mau olelo. (i) He uhahe makamae aia iloko o kela a me ktu kanaka. (a) Ina e poino ta ehane makamae, no ke kanaka no ia hewa, aia no maluna o kona poo iho kona koka (3) Oka uhane hookahi, ua oi aku. ia imua o na mea a pau o keia ao holookoa. (4) Ina e poino ka uhane o kekahi kanaka, he poino mau loa ia, aoie e hiki ke hoihoi hou ia mai uia ka pomaikai aaa i hoo maunauna ai. "E ke keiki, e hooma* nao oe t ua ioaa ia oe kau mau t»ea maikai i kou wa e ola ani, a ia Ltxaro hoi na mea ino, ano hoi, ua heoluola ia oia ne?, aua hoehaeha ia hoi oe." u Hcaha la auanei ko ke kanaka pomaikai kt loaa iaia kt ao nei a pau t a li-o aka koM ukaae ?** Mt k« aloha 00. STvassv L. Dioul