Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 43, 22 October 1887 — Ua kuu ka Luhi ma kaia ao. [ARTICLE]

Ua kuu ka Luhi ma kaia ao.

Ku o kttu enau h*at aui ivaeo« -e ka ekitc«īs o &r.::sa«ai:iti t neko no o Va A. O. 1876, ua ha<. bo y ;o k* *ha bna o Kāumakāpili e lule i dila bo keia luakim 0 ? ka nei ua hooUh* i& aku ra keia haoa nui Ueko o na tpaa p»u o Kaun'*k«piū. i U* keho 11 na batpu> imhine o ke ha tV:'l«s:a 1 mau komi;e rc keli a n e keia s*f>5rw. 0 ka'u «ihine eia no ke koniīie no ke maua o>a ka |:ule | hop-r o Dck ti 12 makahiki r.o ua hoo- [ ho o 12 ela ka tca?;awj e hoike ai o na kom ie o r.a apana a pau ioa i ko lakou mau loaa, »a ia hoike ana ua kaa ka hanohano i ko maua apana makona ko mUe ia ka helu ckaV i o ka lulu ana rna ia >a o ka h'omaka mua ana 1 dala no ktia luakini hou e ku nei.

A ma ia hana o:a i hooikaīka at a hiki i ko maua haalele ana i ka ekalesja o Kaumakap'i a hele aku la maua n»"> ka hana a ki haku no ka tkalcsjao Ha uula, ahila pau kana heoikaika ana u hana iwaena o ia ekalesia. Ma keia wa o maua e noho nei ma Iwi ei, ua hoouna eku )a ka ekalesia o Kaumakapili ia maua no ke kula kahu napule, i ka maka mua o ko Rev. C. M. Hy<ie noho kumu nui ana mai, a Peresidena no keia kula e ku nei ma Houolulu i keia wa, o maua kekahi o na haumana maka mua lea. I ka psha pna o na n akahiki elua o ko maua noho ana i!<Ao o ke kuia, ua hoouna ia na haumana e hele e malama i na eka!esia kahu ole. i ka manawa heomaha o ke kula no na mahina

ekolu. Ke kahea sna mai o ka leo o ke Akua ia maua no ka eku!esta o Hauula ka eka!esia i make loa na hana pono a ka haku no na makahiki eono e hiamoe ona 'oia iloko o ka paUka a me ka hoomaloka, mamuli o ko ke akua mau paipai i kekahi mau haipuie e nohoa'oha ana i ka pono o ka haku iwaen* o keia eka!tsia eia 0 Mr. G. B. Koekee me kana wahiwe mua, ua kii rrai laua ia maua e hei ire laua e noho ai, e hana maua ika hana aka haku īwaena oia mau tkalesia kahu ole a elua e waiho wa!e sna, oir lua waiho o I). Kekioka!ani i ka eka!esia ia wp, me ka aa 0 keia mau haipi.le elua wale no, na iaua e malama i ko maua ola a hiki i ko maua hoi ana i ke ku!a no Hono!u!u. Ma ka la 6 o lulai M. H. 1879 ua he!e malihini aku la maua a noho iwae na o keia mau ekalesia kahu ole, mala!o o na kamaaina i hoike ia maluna ae. Ia maua e lawelawe nei me ka u wahme ina hana aka haku, ua hooholo

maua e kaapuni maua me ko maua mau iwaona o na ekales a elua e noho kuokoa an?, & e hoohuiia ia wa. Penei makou i mahele ai 1 na hana; owau a me ke kamaaina (k), ma kekahi eka!esia e komo kauhale ai, 0 ka'u wahine a nie kamaaina (w), ma kekahi mau eka!esia laua; oela ko makou kaapuni ana iwaena o keia mau kihapai, a ua launa mai la hoi ka Uhane o ke Akua maluna o keia mnu ekjlesia a elua. a hiki i ka puie hope o Sepatemsba, M. H. 1879, he Hoike Kula Sabati nui maloko o ka luakini o Hauula, ma ka la Sabati ae, ua hookomo ia o Rev. C M. Hyde a n»e M. Kuaea, na hua ohaha o ka maua hana me keia makuahine haipule iloko o ka ekklesia 0 Hauula, i ke kokoke ana mai o ka manawa e hoi ai na haumana 1 ke kula ua au'a iho la na ekalesia a elua e noho| maua i m3u makua no lakou, ua hana lakou i palapala kahea no maua imua ] 'okaahahui mokupuni o Oahu. Ka ; lua, he palapala e noi ana imua o »a ahahui e hoohui i ka eKalcsia o Kahana a me Hauula i hookahi ekalesia maialo o ko maua noho Kahu ana, ma ka noho ana o ia ahahui ma Kaneohe, ua apono ia aha i keia mau palapala nei e ( li!o maua i Kahu no lakou, i ka ili ana mai o keia oihana koikoi maluna o maua, ua hapai ae la ka'u wahine i kekahi hana nui iwaena © ka ekalesia, he hui hooulu i ka pono Kalikiano no na wahine, mai Kaawa a Laie, ua hapai aku la oit i na hana o ka Uhane, a me na hana o ka noho maemae ana o ke kino e pale aku ai i ka noho ilihune nna, ua ala like mai la na wahine, a hana pu me ko lakou makuahine me ka holomua o na hana, ua hooholo iho la keia hui a na wahine, e iulu mau lakou ma kela a me keia mahina, i waihona dala no keia hui, o na wahi e hoolilo ia'i o ke dala o keia hui, oia na piukia o ka ekalesia, ka lua, ka poe ilihune ka ilo» ko o ka ekalesīa e noho kama o!e anf, ke kolu, ka poe mai hiki ole ia lakeu ke im» i ko lakou ola irau* o ke k»uka, o keia kana hana makamua o ka hapai ana 1 kinohi iwaena o ka ekaiesia, la ulu a kiekie keia hana me ka holomui o ka pono iwaena o ke kihaoai, maU'o o keia hana nui a keia makuahine, u« imi aku la maua e hooponopono i na wsiwai paa o keia ekalesia, i hoomaopo po o!e ia e ea Kahu mua a me ka Papa Kaha Waiwai © ia ekslesia, e noho paUleha ana me ka maopopo ole ia lakou he ekales?a «ai«rai keii 1 makana ia e aa haipule i paa l ka make mua t i in i pu la hoi e ka makua £meson i pomaikai no keia ekalesia« aole nae i ioaa ka mana o keia maa waiwai o ka ekaleiia, waiho oia i keia mau ekaleaia a pau u a Ul* oma. Ua km Aaua mokm aaa i \ ā-

hu ro keia kihapi'. hca-a \oi niaua 1« bc hale ri*3ho no kc kahu, ao'e aīra ?i9biat ?. 3C?e he? he e knk--1.: bou i al« i ka iuiKin» i hiolo uu Va ckaiesti o Kahana, i ho-'hui ū i ho»īkahi ekale3« <nSĪaJo o hooki.ke ©ll na k*m ka Mo'emona b m*»ua, nia ieu ikeani !o maua ī na han* § *o |ua mau mua i noho i nuu tk » es*:* ! e nob»> heiV'ahcci:-A ak-a ai u i-oc «sari £ -

!pc aku» uj |>aue ai*i k< h :•■ |h.'ipule ia'u, htrihi *a knaa b.v\.\ nu. e | hana a;"iwatna oka o a l . ka {ua e noho Kahu ān.i, e j.<no kaui e imi i pea a kai r,o ka tka!cs>a, » me ki» kau* niau hope e n ho nuiai nu k?ha;:ai, i o'e hkou e a iwa keia ho pe aku e like me ku-,;x K* m3ua hana mua r.ie ko'u kokeo Ija i hooikaika <n oka ekalesi.?, Ke kuai ana i kahi aira o kekahi hoahanau haipu'e nvakte i ka fK>no rua keia apana o Kahana, i aina no ka luakini o Hauula i *ahi e kukuluia a: oka liakini hou, ua kuai akj !a ka t ialcs a i ka a«na a ua kuipo hou aWu L me ka p:>e Molemona no keia aina i ku ai k* ioakini nu a i hiolo a hlo mai \» ia ama i ka ekaksu o Hauula, a o ko ka ekalesia aina hot iii > aku ia i ka poe Molemena.

Ka lua o *a mjua hana ntu, ke kuku lu ana ika luakini hou maluna o ko'a ama i lilo mai ika tkaUsia ma Kai gna e ku la, kc ko!r, ko mai.a hooikaika ana i ka ajar.a sina o G. B. Ukeke j i haawi ai no ka eka!csia o Hauuia, i kon» wa e ela ;»na, aole nae i hooiaio:.', !a na kona mau hooilina i hooko nui nei i keia aina no ka ekalesia, ka h?, ko M. Kuaea hoolilo ana mai i kahi mau eka ama no ka ekalcsia, i ko maua wa e noho Kahu ana. Ka lima, ko maua kukulu ana i na ha!e Kahu, e ku la maluna o kela aina a Kuaea i hoelilo mai ai. Ke nno, ke kukulu ana o ka'u wahine i kekuhi hana inaikai iwaena o na wahine, i niea e hookaawa!e ia aku ai ka noho ihhune ana o ka ohana, ka hiku, ka hoomaemae hou ta ana o ka luakini o Hauuia, ka pau keia o kana mau hana nui i hooikaika ai r.o ka ekalesia o Hauula, a waiho aku <a i kiahoomanao no kana mau kll ki i alakai ai malaila, no ki j.ono o kona haku a haalele aku la mana i ka ekaltsia o k Hauula i ka b 6 o lu ; ai, A. D. iSS6, hele ma» ia no ka cka!esia o ka Haku no Waioli Kauui nei, makalv.ki me eha niahina o ka noho ana iwaena o keia kihapai, kii mai la kona haku iaia a hele aku la ma kela liome i hoomakaukau ia no kona poe hbij ule, ua waiho iho oia i kana mau hana mai£ai ma keia ao, i ku'ike me ka Paulo < lelo ao ika ekahsia ma Hcbera. E hoomanao i ko ctkou m»;u alakai, na mea nana i hai nai i ka ole o a ke Akua ia ( ukou, e noe.noo pono i ka ho pe o ka Ihk' u hana ana, e hele hoi mamuli oko lakou manae io. Ma keia mau hana ano nui a keia haipule i lewelaneai i ka hana a kona haku ma keia ao, ua lilo ia i kiahoomanao na'u a me na haipule ma na wahi ana 1 kuku lu ai i kona manaoio, me ka paule'e nui maluna 0 kona Haku Nani lesu Kristo e like me kana olelo huulan;»: Poinaikai ka poe make, ke make ihku o ka Haku, ma keia hope aku, he oiaio, wa r,i aka Uhane, i hoomal.a lakou i ko iakou luhi, a ke hah«i nei hei ka lakou mau hana me lakou. Noluila, ua j)00iana ia ko'u na*u kaumaha iwna, ua make oia ika niake »na oka poe haipule oia ; o. J. W. Kaapu. Kauai. Sepateniaba 29, A. D. 1887