Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 45, 5 November 1887 — Kela me Keia. [ARTICLE]

Kela me Keia.

Ma ka lohe ia mai ua pau na pukuniahi o Pu >waiiu i ka wehowehe ia a ulokaa ia ihilo. Hu no lwi ka aka 1 n.i oleio "oiaio" a A"./ u ka la wehe Ahaoli'U» iho nei. Ua weheia ke Kula a Kamehameha 1 ka auma la o rehinei me kekahi mau haioU'lo pokole. Ke noho nei o ( anada me ka aie nui na aneane aku kona aie lahui i ke $ ;00.000,000. Mahalo i ke Kuhina Kope Baraunu no ke kope o ka haiolelo a ka Moi i hiki ma keia keena. L nana ma ka aoao eha, malaila e ikeia ai kekahi mau nuhou ano nui me na "Lila a na makamaka." Ua puka ae nei ka papa kuhikuhi 0 na hana heihei waapa oka la hanau o ka M>'i. He 19 ka nui o naheihei. He elua hale i pau i ke ahi i ka po nei ma Waikiki, ma kahi e kokoke ana i kahi oka Hooihna Ahi. Aole ola poim», a aole i ikeia ke kumu 0 ke ke ahi. Ua Uma ae he lono uwea inai Mon' treal ae, Canada, e olelo ana penei Ua kuai la aku iloko o umi la he 15,400,00,000 mau paona ko. Ma kekahi o na nupepa haole i ike la'i ka hoihoi ana o ke kauka lapana Iwai oka Halemai ma Kakaako ame Kauka Mouritz o na Haleinai ma Kalawao i ko laua mau hookohu. Ua ht opuka ia ae i ka Poalua nei he nupepa puka la hou —Ka Makaau mina. Ohuohu na koUmu o keia pokii hou. OK. ?. Testa ka Lunahoo ponoj»ono. Ua make mai nei o H. Hackfed, ke kahi 0 na hoa hui o k a hui Kalepa o Hackfeld nu e ku nei ma keia kulanakauhale. Ua heu w mai nei ke awa hou o Kaunaloa ma Puna me ka ahaaina nui. Ua aneane aku i ka i,ooo ka nui oka ln>e i hiki aku malaila, no ka hoohialaai ana i na ono kuhikuhinia a ka puu Ua haawi ae o Mr. D. Manaku me kana lede he j\ipaaina no kekahi poe wae i kono ia i ka P«>aono iho nei, ma ko laua wahi noho ma Aala, Honolulu. He nui na mea ai i hoomakaukau ia, a ua hoonani la ka hale me na lau uliuli onaona o ke kula. Ma kekahi Uo ka pule i hala iho nei, mauka ae nei o Leleo, i ka wi o kekahi ona olohe kalai aupuni o b apana e kaka ana i wahi wahie, ua lele ae he apana a pa ma Vona waha, a ua olioli ka mea kakau ke hoike ae aole i loia he poino ma ia h ina ana, koe wale iho no ka lele hilii ana o kona ipup*ka * mai ka waha aku a koe ka apana oke au iaia Aloha no paha ka makamaka.

Piha hauoli i ka "oiao" e ka ho-.:- ! punipuni mi. a "hoopunipuni" o oiai ? j«M. | Ua hlki oeai iko makou ke«na ne . be mau palapela, ni na makamaka mii !mai na mai, o Va poe i i:aa i ka mai lepeia, ke pti nr*o nei ka ms\kai o ka poe e :nu oei t ka baa a 5 H. Meekapu, a o ka pe-e mua ua o'a 'akou. Ua ioro u mai ko makou pai a, 1 a he!e ia a ioaa aku he mau kauna pu raifela iluna o Puowaina, me ka heao ia e hoohinuhinu hou i na apu'u 0 br.a oia wahL He mau koa Pukiki ka mea e kiai ana, ua puhee nui r.ae. Ua malama ia ae i ka Poaha iho nei. ma kahi noho o ki Mea Kiekie ke Kama Aliiwahine Liii 10<a'r,ni. ma Kapalama, he anaina ike. He nui ra 1 kf£>a: ae e ike ike ahi. Maiaila ee ka pua!i puhi ohe kahi i hoohen » ar. O ka Poaha iho nei ka ia i piha ai o 33 o m makahiki o ka Kmtfera | M»slo Hitu o Ua :n r na txio aunt ni o lap.im i o k ikou nei, he mau p&paaina no ka hoomnnao ana ia la, a he 1 ka p-• an». i^o. Ke lohe ia mai nei ka oopopo o na makai o.Hilo i keia miu 13 iho nei, o'a hoi ko lakou hoao ana e hopu he poe na'<e piliwaiwai, a ua pau ua j*oe nei i <e auhee i na pake, a ao'e 1 ike :a kekahi poe o iakou a hala he Ia naho; e iho. Auwe ' ,I Ao no ka ike ko.i, ao no i ka holo."' Ua kapeke iho he wahi waapa me elua mau mea o luna i kela Poaono iho nei, maloko nei o ke awa, i ko laua wa e hoomakaukau ana no ka hele ana aku e hoo'oholo. He kane me ka wahine na mea i ai:au kai. Ua noi aku na lom o Kipikona ir.a e ae ia mai na $8,000 no ke koi poho ina ka hihia uhaki ae rr.are, alaila e hoopau wale ia na hoopii a ka aoao i hoo piiia, a e uku ia ka $3,c00 a aole hoi ka 10,000 e like me ka ha.iwi a na kiure. He hauwalaau nui ma kekahi wahi maloko aku o Kunawai i kela po nku nei, aole i maopopo loa ke kunni. aka, o ka nunui launa ole mai o na leo a ine kekupmai o na aoa ilio ka i loheia nku. Maumaua loa keia mau ano ma ia wihi, e pono 1 na kiai 0 ka maluhia ke kiai i kela ino.

Ua komo ia ae a lawe ia eka aihue he wjti mekekaula na L. Kanaeke, a he 25 da)a na J. MeLean, i ko laua wa e ma kahi moe i ka r° aono nei, ma alanui Kahunapule. Ua wiwo ole no hoi ka aihue o ke komo ana a huli ika lole ona mea e moe ana. E lja\ ana ia Kapena Kaluhikai he elua mau makana no kana hana wiwo ole i hana ai i ka wa i haule at o kekahi o kona mau luina iloko o ke kai, he wati mai ka Hui Hooholomoku Pakipika mai, a he medala mai na haole 0 ke kulanakauha'a nei. "No ka Wiwo Ole," oia na huaole'.o e kau ana ma ua medala la. I ka Poakahi i hala iho nei ka puni ana o na makahiki he 39 o keAlii ka Moi Luiz o Potugala. Ua welo ae na hae 0 ke kulanakauhale nei a ua kipu aloha ae no hoi na manuwa no ka hooI manao ana i ka la hanau o ua Moi nei. Ma ia ahiahi īho ua malama ae ke Komisina Pukiki he papaaina ma kona wahi noho. Ma Kealia, Kona Hema, Hawaii, ua oluolu i ke Akua Mana Loa ka lawe ana aku 1 ka hanu hope loa o J. E. Keaweahawaii, mahope iho o kona kaa mai ana no na mahma eiua a hala aku la i ka auina la o ka Poaha ne>. He kana eia i Honolulu nei a he ohana e uwe ana me ke kaumaha jno ka makua i hala aku me ka ike ole i kona aho hope loa a me kona kino hoi ji ka home lepo. Aloha wale oia.

Ua lohe ia aku e ko ke taona nei ke pahu ana mai o na pu mai Puewaina mai, a pau pu no hoi me na hale i ka hoonaueue ia. Ika fohe ana«*o ka Ilamuku Kaulukou i ua mau mea kani nei, ua hoouna koke aku la oia i mau n;akai no ka nana ana i ke kumu o -keia kani o ka pu i ka po f a ua hoounaia ae no hoi kekahi mau koa o ka Puali Kumau, aua like ka mea i loaa ia lakou me ka na makai. I ka hora 9ka I> heia ana o ua mau i>ahu nei. Aia ma Lele«, &a kahi e kokoke ana i ke Ahnui Liliha, he ]>oe malama ilia Ua nui na hana mo a keia ilio e tke ia nei, a he mea hoi ia na na poo o na puali makai e nana mai ai ine ka hoohakaha ole. No ka mea, ika po Poakolu iho nei, ua puka aku la ua ilio nei a alualu aku la e nahu i kekahi kanaka e hele ana ma ke ala» a ua lohe mai ka mea e kakau nei, ua moku aku ua kanaka nei. Me ke aumeume nui e pakele ai ka mea a keia ilio e make make ai e alualu. Aole o keia wale kana hana ana, aka, ua hana pinepine īoa ia me ka noh) mai ne a nana o ka mea nana ua ilio nei. Aua lohe ia mai no hoi ka nana maka waie ia ana o na hana aua iiio nei ikapo i oleio ii a« k maluna.

Ma ka Peikahi iho nei, ma i K*aawa Koohu'oa, ua okioki iho ia o I ī iini «ahine a holo aku ;!a e p«e He nui na pa'.apu i iot& iua | vahice reL Ua hoouna ia mai ka 5oi&o i ka Ilamuku lea ka uwea olelo, a jua uwea aki no hoi ka Ilamuku i ka i hepa ma'eai Makahalupa a me ke !ka;.ho Koo'aspoko oo ka hek ana \ afct, :.*a kahi i hana ia'i keLa hana me» ( r.en:er.e oLe. Iko iaua haei aaa aku, ua ioaa aku he elua moku raa ka puu< jua wūhine nei. he moku raa ka poo*nj w?, ' r GQ<&hi rriahof€ oka pepeia >, heo j ka'ni mahop« oke poo, hookahi ma ka j av:wa-c a ma ka [apahna kekahi moku. i | L*a"hunvjhuir.u iho ke kauka i na wahi j pukapusj, ao ka mea pepehi hoi us | h'/:o aku oia 3 pee. Oke kumu o ke- | n hana e'eele, ua uiu mai no ia mai | Soko nai o ka !i!i, oia ka mea i manao ia. Ke iianu la no ua wahine nei. Ma ka h- ra q u ia ahUhi no; ua hoi aku ua kanaka r.ei, ao ka v.a no ia i ;aa ai i ka ho[»u ia. Ika Poalua ae. ea lawe io3 :a mai oia no Honolulu nti no ka »a 3!! i. i