Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 48, 26 November 1887 — Page 3

Page PDF (1.82 MB)

This text was transcribed by:  Morgan Mamizuka
This work is dedicated to:  Mary Kuulei Spencer Jones

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa.

 

            Pana ma ka Halepai o ka Hui "PRESS PUBLISHING COMPANY," Keena Hooponopono, ma na kihi o Alanui Moi@ahine me Nuuanu.

            E hoouna muaia na Olelo Hoolaha ma ke Keena Hooponopono mamua ae o ka hona ia o ke awakea o na Poaha a pau. Aole e @@@p@kaia na Olelo Hoolaha ke laweia mai mahope o ka hora i hooikeia maluna. E hooko piha aku ana makou i keia rula maluna.

            E hooi@@ mai i na leta a pau a me na kauoha me ka uku pepa ia KA NUPEPA KUOKOA ma Honolulu. Ina e loaa pono ole aku keia pepa i kona poe lawe, e hai mai me ka hakalia @e i keia Keena.

            O ka uku a keia pepa e hawi ai i kona poe luna, he umi keneta no ke dala, koe ka apana o Kona, Oahu, a me kekahi mau apana @ ae kahi nui o ka luhi i ka halihali ana i ka pepa, ma ia mau apana, e hooiia ka uku luna.

 

KA NUPEPA KUOKOA NO 1888.

 

            E puka aku ana ka Helu ekahi o ka Buke XXVII o ke KUOKOA i ka pule mua o Ianuari. Ke kono aku nei ke KUOKOA i kona poe heluhelu a pau o keia makahiki e lawe hou i ka pepa no ka makahiki 1888.

            Ua hoopilikia ia kekahi o ko makou poe heluhelu i na wa i hala mamuli o ka hana pololei ole o na luna o lakou, ke paipai aku nei makou ia poe makamaka i hoopilikia ia, e waiho i ka lawe ana o ka pepa ma o na luna, a e hooili pololei mai i ke dala ma ke keena o ka pepa, ma Honolulu nei, ina e paa ka inoa o ka poe lawe pepa ma ka Buke Inoa o ke keena me ke kaa pu o ke dala uku o ka pepa, e hooana pololei no makou i ke KUOKOA ma na hale @@@a a piha ka makahiki 1888.

            E puka aku ana he mau moolelo ho'i no ka makahiku hou, a me na manao waiwai e ae i ike ole ia mamua, me ko makou manaolana e oi ae ana ka waiwai o ka poe heluhelu i keia pepa ma keia mua aku mamua o ko na au i hala.

            E hoomanao ka poe e noho aie nei i ka pepa, a e hookaa pau mai i na koena, o nele auanei lakou i ka pepa no ka makahii 1888.

 

Kela me Keia.

 

            Ua hoopanee ia aku la ka lohe ana i ka hihia pepehi kanaka a keia Poaha ae.

            Ua hoihoi aku ka Luna Hooia i kona palapala hookohu i ka Moi. No ke aha la?

            He papaaina ke malama ia ana ma kahi o Kimo o Lahaina, ma Waikiki, i ka la i o Dekemaba.

            Ua lilo ae nei ka noho kapena o ke Alakai i kekahi o ko makou makamaka maikai Mr. J. M. Poepoe.

            E alawa ae ma ko makou mau kolamu "Ma ke Kauoha," i na hoolaha Aupuni e puka aku nei i keia pule.

            Ua haalele iho ka mokuahi Australia me ka piha ohua a piha ukana i ka Poalua iho nei no Kapalakiko.

            Ma keia mokuahi mai paha e loaa mai ai na kauoha no ka haalele iho o kekahi o na manawa i ko kakou awa nei.

            He mau heihei lio ko Kahului mau hana lealea o ka la kulaia iho nei, a he umikumamakolu mau heihei i malama ia.

            He paikau hookukuke malama ia ana ma ke kahua kinipopo ma Makiki i ka Poakahi ae nei, la Kuokoa o Hawaii nei.

            Ua loaa aku ke kino make o Lapana e l@na ana iloko o ke kai i ke ahiahi Poalima ae, elua la mahope iho o kona lilo ana i ka wai.

            Ua make ma Puunui, i ka Poaha iho nei, ka J. Kahilahila a me Kaehuena ka uaiki, mahope o kona hanu ana i na @@ maikai no 10 malama.

            Ua lilo ka eo o ke kahua heiehi ia Panilealea ma ka holo ana me Leilehua ma Waialua iloko o 56 sekona. Hu ka makani.

            Ua hooheno ae na keiki puhiohe me ka lakou mau mea kani ma Ema Kuea i ka po Poaha iho nei, a i ka po nei hoi ma Kamaki Kuea.

            Mahalo i ka eleu o na Ilamuku a me na makai pu no ka lakou hooikaika i ka huli ana i ka pepehi kanaka o ka Poalua nei.

            I ka po Poaha iho nei, ma Ema Kuea, ua ike ia kekahi mea i hoane e ae iaia ma ke koma ana i ka lole wahine a he kokoolua kona e hele pu ana.

            Ua lono wale ia ua haalele aku nei ka mokuahi hou o Waila ma ia Enelani no kei awa. He moku keia e hooholo ia ana mawaena o kakou nei a me Kapalakiko.

            Aole i paa ka pili mawaena o na waapa o Vandalia me Hanakeoki no ka $600, he $200 wale no o ka mokukaua. Makau paha auanei ua poe haanui nei i ka nui ke dala a lakou.

            Mai ka Malulani i lohe ia'i ka ike hou ia ana o ka uwahi e pu-a mai ana mai Maunaloa mai. E hoolele hou ana paha na ai a ka oi.

            Ua lohe wale ia e piepie'e ia ana na Aina Lei Alii ma na Aina E, a o ka uku o ka mea nana e hooholo ana i ua hana la he $4,000 me na io a pau.

            O ka Poakolu iho nei ka la hanau o ka makuahine o ka Emepera o Kina, a oia no hoi ke Kahu aupuni o ua opio nei. Ma ia la i piha ai kona mau makahiki he kanaono a oi.

            Ua haalele aku nei ka manuewa Belegiuma Zilteren Kruss ma kona ala no keia awa, a e hiki ana paha oia maanei i na la hope o Ianuari. He mokukaua keia no ka papa ekahi o ia aupuni.

            Ma ka hora 7:30 o ke ahiahi Poaha nei, ma Leleo, ua hanau ma la na Mr. a me Mrs. Isaac D. Iaea he kaikamahine nui mohaha Kupono ka hanau ana mai a he la hoomanao i ke Akua a ke Aupuni o Amerika i hookaawale ai. Ke kalokalo ae nei ke KUOKOA e hooloihi ia ke ola o ke kama.

            Kani ke o i ka ihona i kekahi lio o puiwa hele iho ai ma alani Nuuanu ae nei, he alawa ana iho ka makou, hele kapalulu ana ka iala ihu  i ka mohio, aole i maopopo kona wahi i paa aku ai.

            Ua hoopanee ia ka lohe ana i ka olelo hooholo a ka aha koronero no ka make ana o Kapena E. Wood a makou i hoolaha mua aku ai a keia Poako'u ae, no ka loohia ana o kekahi hoa oia aha i ka mai.

            Ua ae mai na mokukaua no ka hei hei mawaena o ka waapa Hanakeoki a me ko Vandaila, a makou i hoolaha mua aku ai, ma ke noi a na keiki a ka aina nei, a ua waiho ia aku la a ka la 24 o Dekemaba, no ka pili he $600 o ka aoao hookahi.

            Ua hoolilo ka Ilamuku Kaulukou he manawa nui no ka nieniele ana a me ka hoopaa ana i na olelo ike a na pake i hoopaa ia'i no ka hihia pepehi kanaka. A i keia wa ua makaukau ka Ilamuku me na olelo ike no ke kukulu ana i ka Aha no keia hihia.

            He wahi heiehi waapa ka i malama ia ae ma ke awa nei i ke kakahiaka o ka Poaha iho nei, mawaena o na waapa mai ka moku Admirala Vandalia a me ka mokukaua Mohican. Na ka waapa o ka Akimarala ka eo, aole no nae i oi loa aku ka puka ana o ua waapa la.

            Ua malama ia'e he anaina haipule ma Kaukeano a me ka halepule Sana Anaru, i ke kakahiaka o ka Poaha nei, i kulike ai me ke kuahaua a ka Peresidena o Amerika Huipuia no ka malama ana ia la i la hoano hoolaulea aku i ke Akua. He nui ka poe i hele ae e hoolohe i na hana i hana ia ma ua mau luakini la.

            He mau hookani pila me na leo himeni ka lohe ia aku ma kekahi mau wahi ma Kapalama ae nei i ka po Poaha iho nei, he nani ia me ka maikai ke hoolohe aku, ku i ka iini a loko. A ma ma kekahi aoao ae hoi, he mau leo kalakala a kupono ole ke hoolohe aku, he mau olelo kakana a me na hua namu ke lohe ia aku, a kohu ole loa iho la ia mau mea ke hoolohe ia aka. Ahea no la pau neia mau hana apa au e Hawaii, i ka hele ka hele a hoi mai o ka hoohakaka iho la no ke aho.

            Ma ka hoolaha a ka Peresidena o ka Papa Ola, a i kulike ai hoi me ua hoolaha la, ua malama ia ae he ahaaina ma ka Halemai o Kakaako i pahola ia ia aku i@ ia o mai ma ka laulea wale ana i ka Poaha iho nei, a malaila ae ka Hoilina alii me ke Kama alii Kaiulani a me na Mea Hanohano ke Kiaaina, Dominis me A. S. Cleghorn. He hana maikai keia a keia Peresidena hou iloko o kona mau la mua ma ka oihana a ua apo aku oia i ka Kipikona mau hana o keia ano i kona wa ma ia wahi.

            Mai a S.H.H. Liahupua o Hanapepe Kauai, i loaa mai ai keia wahi mea hou malalo iho nei: Ma ka 19 iho nei , la kulaia o ko kakou Moi aloha, ua hele ae la kekahi kanaka o ka Hui Mahiko o Eleele me kana wahine i ke ki manu, me ka manao e iho ma ka muliwai o Hanapepe e ki ai, O ko laua wa i hoomaka mai ai e iho i kahi a laua i ma nao ai e loaa ana ka manu, a ia laua mawaena o ka pali a laua e iho nei, hiolo mai la ka pali a paapu ke alanui a pakele wale ae no laua ma ka apua ke ola. Ina paha o ia hiolo ana o ka pali a ma kahi a laua nei e ku ana, ala ila, he mea maopopo ua pilikia laua.

            Ua loaa mai he mau lono no ka wehe ia o ka Eke Leta a ka Luna Leta hou o Hoopuloa ma ke awapane, mailoko mai no ia o na hemahema i loaa no ka nele i ka hale-leta ole. O kahi noho o ua Luna Leta nei, aia no ia ma Milolii, a ma hoi e hoihoi ia ana i kona wahi ponoi, loloiahili loa hoi ka kekahi poe. Nolaila, ke kono ia mai nei o Hon. G.P. Kamauoha e paio aku no ka pono o keia oihana ma kona apana. [Mahope mai o ka paa ana o keia i ke kakau ia, ua hui makou me kekahi makamaka o ia wahi, a ua olelo mai ia he makehewa loa ia mau kamailio ana, no ka mea, ua lawa iho la no kahi i manao ia no ua oihana la no na mea e hiki mau aku nei. - L.H.]

            Ua manao wale ia, he heluna nui o 80,000 poe makaikai ke hiki ae ana ma kekahi mau wahi o Kaleponi, a ke manao ia nei no hoi e hana ia kekahi mea no ka hoao ana e kono mai i kekahi o keia poe e hele mai io kakou nei. Nolaila, ma ka mokuahi o ka Poalua iho nei i haalele iho ai kekahi mea i manao ia ma o kana mau hana ana la e hiki mai ai kekahi o keia heluna nui i o kakou nei, no ka mea, o ka mea i hele aku nei, ua noho oia maanei no ekolu ae nei makahiki, a he kamaaina ma na mea a pau e hoohei ai i ka manao o ka poe makaikai e hele ana e kaahele. Nana no e hoolaha aku ana i na mea nani lua ole o Hawaii nei i hui pu ia me ko kakou lua pele pookela ma ka nani o na mea e ike ia. Ina e holo pono ana na mea i manao ia no ke kipa ana mai o kekahi o keia poe, alaila, he mau pomaikai no kekahi e ili iho ana maluna o kekahi o ko kakou oihana kalepa.

 

Ka Makou Moolelo Hou.

 

            Ma keia helu ae, e puka aku ai ka hoomaka mua ana o kekahi moolelo a makou i wae mua mai ai, no na tausani poe heluhelu o ka NUPEPA KUOKOA no ka makahiki 1888. E hooikaika nui ana makou ma ka hoolawa ana aku i ka makemake, ka anoi, a me ka hialaai nui o na makamaka, i lilo ai ka makou mau moolelo e puka aku ai mau moolelo helu ekahi e poina ole ia ai ma kona mau ano a pau.

 

Hou Pahi ma Kalawao.

 

            I ka po hanau nei o kalani Kaulilua, ua hou iho la o Ahana pake iaia iho o ka pahi ma ka opu, a hemo ka naau iwaho, mamuli o ka uluhua i ka mai nae; ua hiki ae malaila ka makua Daimana i ka wanaao, a o ka luna me ke kauka i ke kakahiaka ana ae, ame na makaikai, e ike i ka mea weliweli o ka la o Kalani.

            Ua hoao ke kauka e hoihoi hou i ka naau iloko, eia nae; ua uuku loa ka puka i hou ia ai, aole i komo hou, a ua waiho wale no meia, a hiki i ka wa i haalele mai ai ka uhane i ke kino, mawaena o ka hora a me 3 P.M. a iloko hoi o na kulupakaua eloelo o Kulanihakoi o ua la 16 ala o Kalani, Ua manele ia ae kona kino no ka homemau. Me ka mahalo.

            Jos. I. Kauanoeowaileia.

 

Hou Pahi Manaonao.

 

            I ka po Poalua iho nei, mawaena o ka hora 8 me 9, mahope iho o ka hale puhi palaoa ma Aala ae nei, ua hou ia he wahine pake i ka pahi a make loa. I ka wa a ka poe e kokoke mai ana i lohe ai i ka leo uwe, ua makawalu mai la lakou a loaa aku ke kino o ka mea i make e waiho ana i ka papahele ua hele a au aku a au mai i ke koko. Ua hoouna koke ia ka lohe i kahi o na makai, a ua eleu ae no hoi lakou me na Ilamuku no ka hakilo ana i na hana a ka mea puuwai eleele. Ua huli ia ka mea nana i hana keia hana, aole nae i loaa, a ua lawe ia ke kino kupapau i ka halewai, a he pahi nae ka mea i loaa aku e waiho ana ma kahi kokoke i ke kino o ka wahine.

            Ma ka halewai ua nana ia ke kino e ke Kauka Farani, a ua loaa aku he eha mau hou pahi ma ke poo, hookahi o lakou aia mahope o ka pepeiao akau, a ua holo loa ia moku pahi a hiki i ka puu, a ma ka manao o ke kauka, oia no ka moku i hikiwawe loa ai ka make; a ma ka opu kekahi mau puka, me ka pahipelu keia hana i hana ia'i. I ka lohe ana o ke kane a ua wahine nei i ka poino i loaa iaia, ua nui kona pioloke, oiai oia ma kana hana he hookani pahu no ka hale keaka pake.

            Ua hopu ia ka pepehi kanaka i ke kakahiaka Poakolu ae, a hoopaa ia no kahi paa, ma ka ninaninau ana iaia i kona wa i hopu ia'i, ua hoole mai oia aole nana i hana, a mahope o kona paa ana ma kahi paa, a ma ka auina la, ma ka ninau hou la ana, ua ae mai oia nana i hana ke karaima. E kau ana ma kona kino na hoike kupono e alakai ia'i ka noonoo ana aku nana no i hana, no ka mea, ua moku ua ke alo o kona mau manamana lima, a e kakau ana no he mau kikohukohu koko ma kona mau maiuu, Aole i akaka lea loa na kumu o keia hana lima-koko, a ma ke koho wale aku, e like no hoi me ka manao o kekahi o na pake o ke kulanakauhale nei, me he la i kii aku ka mea nana na hana hoomanaonao i kela wahine me ka manao e hana i ka hewa, a mamuli la o ka loaa ana mai he hoole a me ka manao e hai ia i ke kane mare, nolaila, ua pepehi ia aoi a make.

            Ua hookahaha ia la manao o kekahi makai ma o kona hiki ana ae i ka halewai a ike i ka pake e paa ana, no ka mea, i ka wa i lohe ia'i ka hou pahi, ua hiki koke aku ilaila ua makai nei, a o ka mea ana i ike ai e paa ana, oia no ka mea nanaoia i kokua ma ka huli ana i ka mea pepehi kanaka, a nolaila, ua manao loa oia ua hopu hewa wale ia mai no ka mea hewa ole, a e ike ana paha ia i kana mea i kuhihewa ai, no ka mea, ua hoomaalea ia oia e ka pake.

            Ua noho ka aha koronero a hooloho lakou i make kela wahine i hou ia i ka pahi e kekahi mea e.

            O Ah Tuck ka inoa o ka pake pepehi kanaka.

 

Nuhou o na Aina E.

 

BERITANIA.

            O na hooia ana no na iono i hoike mua ia, e pili ana i kekahi mau ohumu ana e kue aku i ke Alii la Moiwahine Vitoria me ke dainamait@, ua hooiaio loa ia. Ina paha i hala he elua mau pule hou aku, in a la ua pau ua poe la i ka hopu ia e na makai.

            Ma ka ha'awai ana o ka hui heiehi moku Clyde o Enelani ma Glassgow ua hooholo lakou e hoouna aku i kekahi moku heihei hou i Nu Ioka no ka hakoko ana i ke kiaha Amerika i keia makahiki ae, he moku hou keia ma kahi o ka moku heiehi Thistle o Sekotia.

            Ua hiki ae o Pohakuhauoli ma Yorkshire, a he maka malihini oia no ka home noho o ka Makuisa o Ripona. No ka pane ana aku i na ninau a ko laila poe no na mea pili ia Irelani, ua hai ae oia, ke holomoku la na ooloku e hoike mai i ko lakouhopena, a o na la welawe pili aupuni ana a pau malaila, ke nee liilii la no ke kulana maopopo ole o ka pono.

            Ua haiolelo ikaika ae ka haku Hartington ma Notinahama, e keehi ana i ka Pohakuhauoli aoao oia ka aoao kuokoa. Ua olelo ae oia he aoao helelei wale no ia, oiai, he hookahi wale no on a koo; aole hiona o ka hooponopono aupuni maemae iloko on a, aka, o ka hoopioloke wale iho la no i ka noho'na maluhia.

            E hoike ana he lono mai Balmoral Castle, ua opuu ae he mamo alii hou no ka lalani alii o ka Moiwahine Vitoria he kaikamahine. Na Betarica a me keikialii Heneri o Bateneboga.

            Ua hoea ae na lono i Berelina, ma ka la 26 o ka mahina i hala, mai Rusia ae a i hoolaha ia hoi e ko laila mau nupepa, e olelo ana, ke ku makaukau nei o Rusia no ke kaua e like me ka Farani makaukau.

            E kalahea ana kekahi poe kakau o kekahi mau nupepa o Berelina, e huli hoi mai ana ka Emepera o Rusia mai Copenahegena no Sana Piterobolo ma ke ala ae o Berelina, malaila hoi oia e hui kuka malu pu ai me ka Emepera Uilama.

            Ua hoohanohano ae ke Keikialii o Wale i ka ahaaina i haawiia ai e ka Ahahui Oihana no ke Duke o Cambridge, no ka hoomanao ana i ke kanalima o na makahiki o kona noho ana iloko o ka puali kaua o Beritania. E haawiia aku ana iaia ka hookohu e noho Alihikaua Nui ma ke ano mana i aponoia. I ke Duke Welinetona i hoopuka ia ai ka mana apono hope loa.

            E hoike ana ka mea kakau o ka nupepa Standard ma Parisa, ke manao nei o Peresidena Gereve o ka Repubalika o Farani, e waiho aku i kona kulana oihana e paa nei ma ka noho hooponopono ana no ia lahui.

 

GEREMANIA.

            He mai nawaliwali ko ka Emepera Wiliama o Geremania. Ua loihi na la o kona kaa mai ana a ua aneane hiki ole iaia ke ku ae iluna.

            Ua hiki ae ma Gumebinene, Perusia Hikina, ka huakai kaa o ka Emepera, ma keia wahi lakou e kali ai no ka hoea mai o ka Emepera. Ua kiai pono ia na kaa a pau.

            Ua lokahi na mana Beritania a me Farani ma kekahi kuikahi aelike e kuu laula ia ke alawai oki o ka puali a Sueza no na moku kaua o na mana a elua me ke keakea ole ia i ka wa o ke kaua. Aole nae e lele mai a hoolele aku i na koa a i na lako kaua paha ma ua alawai la a me na awa kumoku e ae malaila.

            E hoikeike hou ana ka nupepa Gazette o Mosekao: O keia kulana hou o Rusia i huiia me ko na mana maluna ae, he hoike ana ia i ka ikaika piha imua o ka enemi e kue aku ana iaia, a he hoohahani ana mai no hoi ia ma ke ala maalahi e launa pu me Farani ka hoa o ka pupuu hookahi.

            Ma ka hora 2 o ka auina la o keia la ua ala ae ka Emepera Uilama mai kona wahi moe ae, a haawi aku la i anaina ike ia Cauna Kodolinski, oioa oia ma kana huakai e hui aku me Italia.

            Ma ka huli hoi ana o ka Emepera o Rusia no Mosekao mai Copenahegena aku, ua haalele ae la oia i kona alahele i manao ia ma Geremania aku, a ua hiki aku oia ma ke kulanakauhale o Stockholm ma Suedena. Ua kaulua loihi oia malaila, a mai kekahi lono e hoike ana ma Mosekao, ua loohia ka Emepera me ka mai ulalii. Aole nae he mau hooia loa no keia lono.

            Ma ka palapala a ka Hooilina Kalaunu o Geremenia. Perederika Uilama i ka Peresidena o ka Ahaolelo o Selesla, he manaolana kona e loaa ana iaia ka ola maikai.

 

FARANI.

            E hoike ana ka nupepa Figaro, ua hiki kino ae ka Emepera o Rusia i ke kulanakauhale o Copenahagena, Denemaka, a hoolala iho la i kekahi kahua e hoohui ana i na aupuni o Denemaka, Holani, Belegiuma, Suedena a me Rusia, ma ke kulana i manao wale ia e kue aku ia Geremania. He kulana hou keia o Rusia, a ua ulu mai ia mamuli o ka hui ana o Geremania me Italia.

            Ke hooki ole nei na nupepa o Parisa i ke kamailio ana a me ka hoeueu ana i ko lakou mau manao maluna o ka haiolelo a Cirisipi o Turina, me ka hoike akea ana i ko lakou manao, ina he makemake ko Italia no ka noho maluhia ana, alaila, e hana aelike mai oia me Farani, aole me Geremania; no ka mea, o ka Farani ia e kakoo ikaika nei i ko Europa maluhia.

            Ua hamama akea na ipuka o na lako kaua e lawe ia nei no Bulegaria e piepiele ai. Ua hoahu iho nei oia i puu dala, aole no ke kuai lako kaua wale no, aka no ke kauoha pe ana aku ia iwakalua mau hui hana lako kaua e hoolako mai iaia me na mea o kela me keia ano.

            Ano koke mai nei no i ao aku ai o M. Restico, ko Serevia Kuhina Nui, i ka Kuhina Serevia e noho la ma Bukaresa, Atenanai a me Cetinigo, e hookuba aku ia mau aupuni a lakou e nono la no na mea pili i ko Serevia kulana kue aku a me kaupale ana iaia iho mai na kue ia mai. O na pane i loaa aole i kupono loa.

            Ua oluolu a ikaika maikai o Hanaiana, ka moho heihei waapa, a ke hoomaamaa nei oia i ka hoehoe no ka ulele aku me kona hoa paio oia o Beach.

 

            AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O Ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o KAIA (w) o Honolulu, Oahu, i make kauoha ole.

            Ma ka wiahoia ana mai o ka palapala noi a Mele (w), kaikaina o ka mea make, e hoike ana ua make kauoha ole o Kaia (w), ma ka la – o Feberuari, 1885, a e noi ana, e hoopuka ia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia A. Kauhi o Ewa, Oahu.

            Ua kauohaia o ka POAKAHI, ka la 5 o DEKEMABA, 1887, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i konoia no ka hoolohe ana i ua noi la, ma ka hale hookolokolo ma Aliiolani Hale, Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A e hoolahaia ia mea ma ka olelo Hawaii, i ekolu manawa maloko o ke KUOKOA, he nupepa puka hebedoma ma Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu, Novemaba 11, 1887.

            Na ka Aha:

            HENRY SMITH,

            2154-3t                        Hope Kakauolelo.

 

            AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o JOHN O. DAVIES, o Waialua, Oahu, i make.

            Ma ka waiho ia ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike a Robert Lewers, luna hooko, ma o kona hope Joseph O. Carter, e noi ana e apono ia na hoolilo he $1,206.32, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia, he $9,373.41, a e noi ana e nana a e aponoia kela mau mea, a e kauoha ia e mahele ia ka waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ia oia mai kona noho ana ma ia ano.

            Ua kauoha ia o ka POALUA, ka la 27 o DEKEMABA, 1887, maka hora 10 kakahiaka, ma ke Keena ma ka hale hookolokolo ma Aliiolani Hale, Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me ka papa hoike i olelo ia, a o ka poe a pau pili malaila, e hele mai a e hoike i ke kumu ina he kumu io ko lakou e ae ole ia ai ua noi la; a malaila e hoike mai na hoike o na mea i kuleana iloko o ka waiwai i oleloia. A e hoolahaia keia kauoha ma ka olelo Enelani me Hawaii, maloko o ka Hawaiian Gazette me KUOKOA, he mau nupepa i pai a hoolahaia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolohe ana.

            Kakauia ma Honolulu, Novemaba 11, 1887.

            Na ka Aha:      HENRY SMITH,

            2154-3t                        Hope Kakauolelo.

[POO AUPUNI.]

 

            ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO Kiekie o ke Aupuni Hawaii.

            KALAKAUA, maka lokomaikai a ke Akua o ko Hawaii Pae Aina, Moi:

            I ka Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hope, me ka mahalo:

            Ke kauohaia aku nei oe e kii aki ia Charles Foss, ka mea i hoopiiia, ina e waiho mai ana oia i kana pane i kakau ia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hooko ia ana o keia, e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie ma ke kau o Okatoba, o ua Aha la e malama ia ana ma ke Keena Hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka Poakahi, la 3 o Okatoba, e hiki mai ana, ma ka hora 10 kakahiaka, e hoike mai no ke aha la e ae ole ia ai ke noi a MARIA A> FOSS, ka mea hoopii, e like me ka mea i hoakaia iloko o kana palapala hoopii i pakuiia.

            A e hoihoi mai oe i keia palapala kii me ka hoike piha o kau mau hana no ia mea.

            [SILA]                        Ikea ka Mea Hanohano, A. F. JUDD, Lunakanawai Nui o ko makou Aha Hookolokolo Kiekie, ma Honolulu, i keia la 10 o Sepatemaba, M. H. 1887.

                        J. H. REIST,

            Hope Kakauolelo Elua.

            Ke hooia nei au o ka mea maluna ae he kope oiaio no ia o ka Palapala Kii ma ia hihia, a ua kauoha ua Aha la i keia la e hoolaha ia ia mea, a e hoopaneeia ka hihia a ke kau ae o Ianuari e hiki mai ana.

            Kakauia ma Honolulu, Okatoba 8, 1887.

            WILLIAM FOSTER,

2151-6t                        Kakauolelo.

 

HOOLAHA.

 

            O na Ona Hui a pau iloko o na aina o Aliomanu, Papaa, Moloaa me Kaapuna, a i ikeia o ka “Aina Hui o Moloaa,” ke hoolanaia aku nei ma keia, e hoike mai i na hooiaio ana o kona kuleana Ona Hui, a e lawe aku hoi i na holoholona i ae ia e na kanawai hou o ka Hui, oia hoi 25 no kela a me keia kuleana iloko o ka aina nui, a he 5 hoi no kela a me keia kuleana iloko o ka aina uuku, i ka la a mamua ae paha o ka la o Ianuari 1, 1888.

            S. KAIU, Peresidena.

            JOSEPH SCHARSCH, Luna Nui o ka Hui/

            2153-4t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI            Kaapuni Apana Elua o Ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai.

            Ma ka hana o ka Waiwai o IKEOLE o Kaanapali i make.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike a J. A. Kaukau o ka Lunahooponopono Waiwai no Ikeole i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $------, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $------, a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano.

            Ua kauohaia, o ka POAKAHI, ka la 26 o DEKEMABA, M. H. 1887 ma ka hora umi kakahiaka, imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena ma ka hala hookolokolo ma Lahaina, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike i olelo ia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, in a he kumu io ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i olelo ia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e pai ia maloko o ka KUOKOA ke nupepa i pai ia a hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.

            Kakauia ma Wailuku, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 4 o Novemaba M. H. 1887.

            GEO. E. RICHARDSON,

            Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.

            2154-3@

 

Hale Tela Lole Hou.

 

            Ua wehe ao nei ka mea nona ka inoa malalo iho nei i Hale Tela Hou ma na kihi o na

ALANUI ALII ME POLELEWA.

            (Halepohaku hou o Da@@@o@) maialo o ka inoa hui o

F. HABERMACHER & CO.,

            A o lahi hoi ia e loaa ai o na paa lole maikai loa no na @ane, ke poloai ia aku nei na mea a p@u e kipa mai a e kilohi no oukou iho.

            F. HABERMACHER.

            215@-4t

 

HOOLAHA.

G. W. A. HAPAI.

            He Luna Hooko Mare.

- A HE -

AGENA HOOIAIO PALAPALA.

            E loaa no ma Hilo-iaona, Hawaii, ma na manawa a pau.        2153-1y

 

Laau Mai Lepera Helu I.

 

            A. S. H. Meekapu e hoomau ia ana no ka lehulehu, i loaa ai ka pono a lanakila ke inu i keia laau e hoopau i na mai Lepera kaokao, koko ino, mai hui, a me kua hanee, e hoouna ia no ke hoouna mua ia mai na lilo laau.

            S. H. MEEKAPU M. D.

            Waikahalulu.

 

MRS. THOMAS LACK,

HELU 81, ALANUI PAPU.

MEA KUAI A LAWELAWE I

- NA -

Mikini Humuhumu na Aahu, a nui wale Aku

HE AGENA KUAI NO NA MIKINI

White, New Home,

Davis, Crown, Howe,

Me Florence,

Na Kui Mikini o na

ano a pau a Howard, Na pepa ana lole o

na ano a pau, a me

kela keia mea

 

NA LOPI MIKINI A KALAKA.

 

HE AGENA KUAI I NA

 

Pu Raifela, Pu Panapana, Pu ki manu,

            no Poka, Lu, Pauda, Kukaepele.

 

NA KAPUAHI AILA MAHU

 

Mai ke nui a ka liilii.

 

            Ma ka lawelawe nui ana o’u ia ka hana lima akamai o ka oihana hana pu a pela aku, ua makaukau au e hooko kaulua ole i na kauoha a pau.

            O na kauoha mai na mokupuni e hooko@nia 2082-tf.

 

PACIFIC HARDWARE COMPANY

 

Na hope o Dilinahama Ma.

Mau Mea Kuai Lako Hao

Alanui Papu, Honolulu.

 

WOLFE & CO.

Mea Kuai i na Ano a pau o na Mea

AI, HUA AI, O NA ANO A PAU.

            Eke Palaoa, Berena, Waiu Bata, Berena manoanoa, Berena huinaha, mea ono, o kela ano keia ano; Ko paa, Kope, ‘I’i, Aila mhu, a me na ano a pau.

 

Helu 66, Alanui Hotele, Halekuai mua o Lewis & Co.

            E loaa koke aku no na kauoha a pau loa me ka hakalia ole, a me ka maikai o na h@o malu ia ana. E hooko ia na kauoha o ke kulanakauhale nei me ka hikiwawe ma na ka me ka uku ole. O na kauoha mai na mokupuni, e lawelawe koke ia.        2085-6m

 

Nuhou! Nuhou! Nuhou!

AILA MAHU MAIKAI!

HOOKAHI DALA WALE NO NO KE

KINI AILA HOOKAI!

E kuai pau ia aku ana no ka nui loa o ka aila i keia manawa.

E AU E NA MAKAMAKA! E AU!

            E kipa ae ma ka halekuai o

            Kakela me Kuke.

 

B. F. EHLERS & CO,.

PAINAPA.

 

Poe Kuai i na Ano Lole a Pau.

Helu 99 alanui Papu. – Honolulu.

E loaa mau ana na lole hou o na ano a pau maluna o kela a me keia moku.

 

Ka Waiwai o ka Hilinai

 

KA AYER Laau Sasaparila, kai kaulana a @@@@@ ma @@ no ka hoomaemae koko, ma @@ wau a pau o ka honua, @e aneane @@ ma kama@ i @@@@ ae nei, a ua lawelawe nui ia no, iwaena o na o@@@ua lapaau.            O keia

            LAAU SASAPARILA, no loko ae ia o ke aa Sasaparila Ho@@@@a maoli; ua loaa ka mana hoomaemae ma o ka nui pu ia ana me kekahi mai @@ mau e ae, a me kekahi mau mea no loko o @a honua a me @@ @@@.

            HE koko ihoiho a nawaliwali anei @ou? Ua a wili pu anei me na ano mai ikaika? A ua hui pu anei me na wai awaawa hoop@@@   Na keia

            LAAU e hoomaemae ia mau mea iho a pau, a maikai. O na kauka lapaau a pau o Amerika ike ke anu o ka AYER SASAPARILA, ua olelo lakou, aole he mea maikai e ae no ka hoomaemae koko ana mai na mai i awili pu ia, aka o keia wale no.      No ka

            HOOMAEMAE ana i ke koko, a me ka hookahua pono ana i na mea a pau ma kekahi mau ano mai@ @keia, o ka AYER SASAPARILA wale no ka laau nana e hoomaemae hakana ole mamua ae o kekahi ano mau e ae      O ke

            KOKO ino hakuhaku, a nawaliwali hoi kona holo pono ana ma ke kino, e hoomaemae ia a e hooikaika pu ia no hoi ma o ka ai ana @ keia LAAU SASAPARILA A AYER.      He maalahi a he

            MAIKAI loa hoi keia Laau, aole no ka hoomaemae wale ana no i ke koko, aka, no ka hookaawale pu ana kekahi i na ma’i, hoomomona hou ana i ke koko iho, a me ka hooikaika pu i kona holo pono ana ma na au. He lehulehu wale na hooia ana ma na wahi a pau o ke ao nei i hoohana mau i keia laau mamua o kahi mau laau e ae.

            A HILINAIIA no ka ikaikai kupono o ke ola kino, ma ka maemae ana o ke koko, hoomake pu ia na ma’i, a pela aku. He nui na laau hoomaemae koko i hoolaha waha hee wale ia malalo o ne inoa lehulehu, aka, o na hilinai a me na hooia wale no a ke ao holookoa, maluna o ka

Ayer Laau Sasaparila.

I HOOMAKAUKAU IA E

Kauka J. C. Ayer & Co., Lowell, Mass.

HOLLISTER & CO.

Na A ena ma ka Paeaina Hawaii.

Helu 100.        Alanui Papu, Honolulu

2086-tf

 

FRANK GERTZ.

MEA KALEPA A LAWELAWE HANA MA

NA ANO KAMAA A PAU NO NA

Wahine, Kaikamahine a me Kane.

            Na Kamaa B@ti a me na Kamaa haahaa no na Keiki Kane a me na Kanaka makua, o na ano paikiau hou l@

208@-6m.