Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 1, 7 January 1888 — Hoole Waiona. HELE MAIEKOKUA IA MAKOU. [ARTICLE]

Hoole Waiona.

HELE MAIEKOKUA IA MAKOU.

[W. C. T. U.] •'No ke aha e ka hoa, Keia hana ole ou. Haule, eha, a poino, Na uhane makamae. Pa e mai ka leo pane, Aole hana i hiki ia'u. Ala ! e holo S ! e koku3, Wahi a lesu ano. A lohea ia leo nea, Pane olioli ae. E ka Haku, eia au la. E hoolilo i kauwa Nau. Kanu, waele, a kipulu, Ma ka mala laula ou. Na ka Haku e hoohauoli, Nana no e hoomaikai. Aole pono k£ waiho aku ia mea me na mem laa, no ka mea, o ke kumu keia i kuai ai i ke koko, Mat. 27:6. No na dala he umikumamalima, ua kuai ia o Icsu e luda Iscariota. No ka hoahewa ana paha o koua lunaike'hala iaia, ua kiola oia i keia mau dala ma ka luakini, a lohe ia ka nakeke ana ma ka papahele. Heaha ka mea kupeno e hana ai me keia noau dala ? Wahi a kekahi, "E waiho ma ka waihona dala," a o kekahi hoi, aole poao, oiai, he dala koko keia; he kumukuai oke ola 0 kekahi, aole pono ke lilo ia dala no ke aupuni anokaluakini paha. Ma ke kuka {ana, ua hoolilo la ia mau dala no kahi |e kanu ai ka poe ilihune.

I keia wa, e noonoo ika pono oke kaohi ana, ka heoponopono ana, a o ka hoopau loa paha i ke kuai rama, ma ke kau ana i $500 a i ole, i $1000 no ka laikini kuai rama. Ua olelo ia, oia ka ka mea e pani ai na hale kuai waiona uuku, na mea e hoopomo ana i ka aina, a 1 kekahi poe kakaikahi wale no ka laikini kual Eia hou, ona dala i loaa hou ma keia laikini pii lea, oia ka mea e ola ai na hale īlihune, kahi i hoouna ia na wahine kane inake, a me na keiki ma« kua, ole, ona kane uhauha. Aole anei peli ? Na keia laikini pii toa e kokua ika malama ana i na haie paahao, kahi i hoonoho ia na kanaka no na Uaraima i hana ia ikawa i pupule i ka rama. Aoie anei pela ? Ha keia iaikini kaumaha e uku i na lurutkanaw£i, na loio, na makai, na kiure a me na hale hoekolokolo, i lilo nui nui ka hopu ana, hookolokolo, a hoop*t ana i ka poe kue i na kanawai i ka |wa ona. Aole anei he oiaio ia ? Pehea la i hoomakapo ia ai kekahi a > hoomaopopo oie i keia haawi ana i laikini pii 103, he hana kue loa i ka hoole wiuona. Aole anei» maopopo o keia pani ana ;na wahi kuai rama liilii a pau, a ae la na hale kuai rama nui, he mea ia e hoohanohano ai ke kuai rama a ooe ka in« taaia.

ira ike ia ka op 10 e kipa ana ma na J hale kuai ihlii, aole emo a lilo konal ma ka!bī ar><* i noho ai e hana. ! j Ina pani ia ktia mau wahi, a koe na ihile nui a mrĀ kahi e ai ka poe hanohano. Aole n.i na hale kus\ uaku ka nui o ke ;:.o. Mahea ka heomaka ana oka inu raKl2 ana ? ♦ L'.i hoo ;a ma nā inu ti a i ok* ia nia ka hotete belu akahi. I ka nana aku e manae ana e paniku Ina ha*e uuku, a waiho hamama ina ipuka o ka make. Pth;!a e aJtaku ai eae i kekahi e kuai ika mea make ma k'ona hookaa ana i $500 a $ioco no ka laikini a hoole i fcona hoa ia pono, no ka loaa ole iaia i $100 a 1 $50.00 paha no ka laikini, a no kona nele maoli no paha. Xo ke aha ka papa ana ika mea e kuai liilii ana i na mea make, oiai ua komo r«o ia mau tnea ma ka waiwai— oia ka lrgwocd, strychnine a me ka blue vitriol a e ae aku j ka poe waiwai nui ke Kuai. Ny ke aha ka papa ole ia ona hale han.i pahoa, a loaa ka laikini $1000 — No ke aha ke paniku ole ia o *a hale kuai bipi a pau, a»a a hookaa ia i $1000 a i $500 paha no ka laikini, a pela hoi na hale lo T e, | He okoa paha ia, wahi a oukou. No ke aha ? Aole he mea poino ka palaoa, ka bipi, a me ka lole, a he mea poino no ka w;īis ke, e-i » ? Ina he mea pono e ku3i rama, eae like i na mea a pau e kuai rama, a ina ua hewa, alaila, oka $500 a $1000 paha, he mau dala kipe wale no i haawi ia 1 ke aupuni e kekahi poe uuku, a hoonele ia ka ni;i. Wahi a kekahi, ua ahona ka hapalua 1 oka popo palaoa iko ka nele loa, oia hoi, ua ahona ke kinai ana i kekahi hapa o na hale kuai rama, ina aole hiki ke kinai ia lakou a pau. Ea, ina ua ino kela hapa oka popo ■ palaoa, mahea kou pomaikai ? Eia ka uwapo maluna oka muliwai, a i ka po ua kahe nui mai ka wai, a lilo ka hapalua o ia uwapo. E holo mai ana ke kaa ahi mama ma ia po. Ma ke poo 0 ia uwapo e ku ana ke ! kiai po. ana ke lukui ma kona lima. Ua maikai no la welau oka uwapo, ua paa a holo kihi mai ke kaa 1 ike aumoe, kau 110 ma ka uwapo me ka manao e holo ana 1 kela kapa, aka, īwaenakonu 0 ka iliwai ua lele ino kela puuluulu kaa a ika hohonu, ahe 200 kanaka i make.

Aho paha ka uwapo ole, alaila ua hoike mai ke kiai ika poino e waiho inai ana. Ua oi anei ka pono o ka hapalua uwapo i ko ka nele loa ? # Wahi a kekahi, ua hiki ole e hooko i ke kanawai hookapu waiona, a nolaila, e kau ole i kanawai. E na hoa, owai na kanawai i hooko pono ia ? He mau kanawai no ka hehi ana i ka la Sabati, ka wawahi hale, ka aihue, ea, he pono paha e kapae i kela mau kanawai no ka hooko pono ole ia, a e laikini 1 kekahi poe e hoohiki ino, e aihue a e pepehi kanaka paha. He $5000 a he $10000 no ka laikini aihue. He pono e iini i mea e pau ai na aihue li>lii, a no ka laikini pii loa, e ae ia kekahi poe no ke $50000 oaha. I laikini no $1000 i pau naaihueliilii a holo lanakila ka poe aihue i na miliona dala. Aoie e pau aua ka aihue a ae ia kekahi poe k'akaikahi ia pono ma ka laikini ana ia lakou.

Pela no hoi ka pepehi kanaka. He ane liiki ole eku ka hewa, a hoopai ia ka poe pepehi kanaka. He mea ole ke kanawai e paha ana. Eia ka pono, e hoopau i ka pepehi iiilii ana, a e kau i laikini pii loa, no kekahi poe uuku, na lakou ia hana oka pepehi kanaka. Ea, ina ua pono ke kuai rama, he pono e ae i na mea a pau e lawelawe ma ia hana, a ina ua hewa, alaila, mai no a lawe ina $5000,000 i laikini kuai rama. Aole he pono 1 kekahi hana e hoopilikia, a hookeakea i kekahi hana e ae. Ua hele kekahi kanaka 1 ka mahele aina o Georeg»a e lawelawe hana, no ka mea, wahi ana, ua hooholo ia. aole e haawi i laikini waiona malaila. Ua ike oia o ke kuai waiona he mea e kue ana ina hana eae a pau. Ina ua hoolilo na miliona dala o' ka rama ma na hana e pomaikai io ai ka aipa, ua ike īa auanei ka holomua ana. Aole hiki k* kuikahi ke Akua a me na pono io o ka aina, a me ka rama. Ma ko ke Akua raama e pio ana keia ino—mahea eku ai kakoo—ma ka aoao anei oke kinai rama, ka pono a me ka lanakila.*