Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 2, 14 January 1888 — NA MAKAI KIU O Amerika a me Europa. [ARTICLE]

NA MAKAI KIU O Amerika a me Europa.

IWAENA O NA HAI'KAE A MK NA EF.PA. OKEKAHI apana hana a ka Makai Kiu Mc\Vatters e hana ai, oiai oia me ka Hui Makai o na Alahao a me na Mokuahi, oia no kona aWo ana aku i na malihini a pau e hiki mai ana ma Nu loka i ke ano o ia kulanakauhale, i kahi kupono ia lakou t hele aku ai, a me ka hai e jiku ia lakou e akahele o apuka ia a kolohe ia mai paha lakou e na eepa a me na haukae o ia kulanakauhale, a ma keia ano hana ana, ua halawai mau mai oia me kela a me keia poe o kela a me keia ano, a mawaena o kekahi o ia poe na kanaka mai kuaaina mai akahi no a hoea i ke kulanakauhale, i hele mai ilaila ma ke ano makaikai, eia nae ua haukae e ia iho la e na eepa, a puehu aku la na wahi kenikeni a kekahi poe, me kekahi mau mea makamae e ae paha, a he ku maoli no ma kekahi mau wahi i ka hoemakeaka ke ar\o o ka hauhili īa ana o ia ano kanaka. Eia iho ktia| wahi moolelo i laweia mailoko mai o ka nupepa Mercury o Nu loka e hoike ana i ke ano o ka hauhili ia ana o ia poe: | "I ka auwina la o nehinei ua halawai mii la ka Makai Kiu Mc\Vattcrs me | kekahi kanaka opio a kahi no a boea mai ia nei, a ninau mai la iaia i ke ala e hiki aku ai i ka Paka. "I ka Paka hea ? " wahi a ka Makai Kiu. "O, aia no i ka Paka e loaa aku ana au i ike ai he maikai ka hele ana aku e hooluolu, i ike ia aku hoi na wahi mea hou o Nu loka nei." U A ina pela, " wahi aka Makai Kiu, "he mea pono ia oe e kau maluna o kekahi kaa a holo aku no Uniona Paka. He wahi maikai kela, he maemae na wahi a pau, a he maikai maoli no ka hooluana ana." Ee aku la ua opio la maluna o ke kaa, a aole i emo noho ana oia i Uniona Paka. Nana aku la ua opio nei he nani na wahi a pau a ka maka e au ae ai. K holoholo ana na keiki liilii io a

ia nei rae na pahu, o na opio wahine hii keiki no hoi me na kaa bebe, na wahine opio e ae me na buke e heluhelu ana, na keikiKane e hookani pahupahu ana, o ka wai mapuna c pii hulali ana, ka uliuli lipoiipo o na lau o na laan e pahola ana i ko lakou malumalu

mao a maanei, a o keia naau naai a pau ke hui ia nana i hoopu-a ae i na manao hoohihi o ua opio nei, o Mr. Jasepa Gere kona inoa, a noho iho la ia malaila e honi ana i na ea aala a e hoo hialaai ana i ka nani e waiho palahalaha mai ana imua ona. He kanaka opio o Mr. Gere i hanau ta a noho a nui maloko o ke kau wahi kulanakauhale uuku i kapaia o Fall River, a i hele mai oia i Nu I~ka ma ke ano makaikal Mamua o kona haalele ana i kona home ua ao mai kona makuakane iaia e makaala loa o hana eepa ia īa e na aea haukae o ke kulanakauhale ai me na poe e ae i maa ia mau hana (a o ka inoa o ia ano kanaka e kapaia ai bc poe %t sharks w (mano,)a i kona haakle ana aku i kona home e iawe ana oia ma kona i>akeke he haneii me kanaono daia, me ka manao e hoohala i kekahi mau pule ma Nu loka ma ka makaikai anx O ka nianao o keia opio e pili ana i keia poe i kapaia he " mano " he poe powa

maoli la T a he poe la hoi e hele mai ana a powa iaia ma ka po ma ke ano lima nui mai, eia ka aole! ua kuhihewa

ia. Aole ia i manao iki e eia koke iho no maUIo o ka nulanialama o ka la, a malalo hoi o ka malumalu o na laau

iloko o na Paka i kukuluia no ka pomaikai o ka iehulehn, eia ke kau mai nei ka maka o na " mano" maluna ona, e ake nui ana e lawe aku iaia i luahi na lakou; a eia ka pela 10 no.

laia e noho nanea wale ana no, ike aku la oia i kekahi o na keiki liilii e holoholo ana, a i ka uwai loa ana aku o kana paani ana a ke kaekae o kahi o ka luawai mapuna e ku ana, ia manawa manao iho Ia ia o piholo aku ua wahi keiki nti, lele aku la ia a hopu aku la i ke keiki a haawi ae la ma ka lima o ke kaikamahine hii keiki, a nalo aku la ua kaikamahine hii keiki la. He mau minute |>okole mahope iho o keia ike aku la la i ka hele ana mai o keia lede opio i aahu-ia me ka nani nui a hookokoke mai la ma ko ia nei wihi e no'no ana, a hoomaikai mai la iaia nei no ka hoopakele ana i kona wahi kaikunane uuka mai ke piholo anailokoo ka wai, a n»c ka waipahe o na leo maalea i mai la ina aole ua opio la ina la paha ua ni.ike kona wahi kaikunane.

' Ua lioi aku nti ke kaikamahine hii keiki me kuu wahi kaikunane, a he mea hiki ole ia'u ka hoi ana aku tnc ka ole e hoike aku imua ou i ko'u mahalo piha no kou hoopakele ana iaia," wahi a ua lede opio nei me na maka onaona, a hoopiha loa ia iho la o Mr. Gere mc na manao hiki ole inia kc hoopu-aaeia wa, oiai ua manao iho la keia he lede opio maikai loa ka hoi keia, a he hoaiauna maikai loa nona e hookamaaina ai. I kinohi, no ka piha hauoli loa paha 0 ua Gere nei no ka loaa ana iaia o keia lede opio nani he hoa maikai e hoolauna aku ai, aole oia i pane nui wale aku; aka, mahope mai o laila, i ke kamaaina pono ana iho mahope o na kamakamaiiio loihi ana, 4 me ke ano hoohai ana aku paha hoi kekahi i ua lede ui nei no kana mau huaolelo wai meli, hoomaka ae la kona waha e walaau wale aku, me ka hahai pu ana aku i 1 kona one hanau, ke ano o kona ohana, a me ka nui o kana mau wahi kenikeni iloko o kona pakeke (he mea mau ia i na poe kuaama,) kona kumu i hiki mai ai ma Nu loka, a |>ela wale aku. Hoo-i kamaaina loa mai ia ua lede opio nei iaia n- i, a i ko ia la lohe ana aku he puu d ila nui ka ia nei iloko o ka pake'<e, he n.ea e ko ia la hoomakaulii loa ina mai, a ht>ojx>uh k>a la iho la ko ia nei mau noonoo e na olelo waipahe a ua lede la. I maī la kela e hele pu li.ua i kona ha!e, a e hoolauna aku iaia nei me ko ia la iuau makua, hoihoi loa iho la keia, a o ko u nei olu ia, aae aku a, me ka r k .jnao o kahi a laua e hele aku ai he hale h no kekahi keonimana ro?ikai la hoi me kana lede, a o keb wjhiue opio la ka laaa kaikamahine, eia ka auanei he hauhili! O ka ha!e a Uua nei i hiki aku ai he hale nini loa o ka helu ekahL O na mea a pau o loko he nan» wale no mai l'ina a a o na mea a pau a ka maka e ike aku ai he ku i ka hoohihl He wahine ano aoo ke noho ana ia laua nei i hoea ako ai, a ua hoolauna ia aku la ke'a e ka lede opio ma ke ano he makuahine no ua kaikamahine la, a patausapi mai la na hoomaikai a keia wa- ; hise aoo no ko ia nei hoopakele ana i ke keiki uuku inai pikolo iloko o ka wai, ine ko ia nei pelo pu ia mai he boi mai koe o papa, a ina e lohe ana no ka ta ne» man haoa maikai, aohe e nele *aoi ko ia noi hoopunahei eia raai e

pōpanoi»alawcmaiUoMr * uiin mea a pau he oiaio, a ua hoohauo!t loa u kona oaaa mamoa ae o kana i manao ai e loaa ana iaia. Onou ia mai la na mea ono me na kiaha waina imuaoia nei, a na ia mea i hookeUkeia loa ae i ko&a batuaa loa ana aleu. Komo mai la na manao kuko iloko o ii nei no ka kde ui opio, a kau aku !a kona maa maka me ke ake nui maluna * o ua u!ua la. Ike mai ta ka makua* bine hcK>insamea i keia mau mea, onou hou nui la i na kiaha waina, a hiaiele mai la ia laua elua «rate r>o, me ko ia nei ike ole ae he mau hana apiki kekahl Ona mea i bana ia mahope iho oka haalele ana mai oka mama h<x>meamea na ka mea heluhelu no ia e noonoo iho. Ao ka mea i ike ia aku mahope o laila oke komo ana mai o kekahi kanaka okalakala iloko o ko Uua nei rumi, a me ka leo nui hooweliweli ninau mai la iaia nei owai la ia, a heaha ia kona kuleana o ke komo ana iloko o kona hale me kona ae ole, a ina ao)e keia e hai koke aku e pepehi ia keia malaila a make; a o ka makuahine hoemeamea hoi komo pu mai la me ka uwe ana, me ka hoahewa pu ana mai iaia nei no ka uhaki ana i kona ma~ nao hilinai a paulele maluna o ua keiki opio puni wale nei no ka maluhia o kana kaikamahine.

Xa keia nuu mea i hoomama iki ae i ka ona wnina o ua Gere nei, a ike iho la ia ua kupono ole ka keia hana ana pela, a nanao iho la kona lima iloko o kona pakeke e uku aku no Ka hewa ana i hana ai, me ka nuinao he mau wahi dala uuku wale no la hoi, eia ka aole ■ Olelo mai la ka makuakane hoomea mea aole e i>au kona manao huhu aia keia a uku aku i hookahi haneri da!a, a ike iho la no hoi keia he makehewa ka hoole ana aku a uku aku la a hoo kuu ia mai la keia. Hele huli aku la keia a loaa ka Makai Kiu McWatters, hahai aku la i kona pilikia, a mamuli ona i hoihoi hou ia mai ai i ua kanaka opio nei he kanahiku mailoko ae o n.i dala he haneri ana i uku ai mamuii o kona puni walp i na han.i pahele a keia poe •' mano." Mahope mai o ia wa, ua pau k.i iko hookahi ia ana o ua kanaka opio nei ma na alanui a ma na wahi e ae o ke kulanakauhale o Nu loka me ka ole e hele pu me ka Makai Kiu. I kekahi la mahoj>e mai, oiai oia e hele pu ana me ka Makai Kiu uu\ ke Alanui Wall ma Nu loka, hoea aku la laua iwaena o kekahialukakanaka pioo e holo ke ana i o a ia nei me ka uluaoa nui. Eia ka auanei he hana kolohe hou no, ua kaili ia mai la mai ka lim i mai o kekahi kanaka kekahi eke dala inui me na dala pepa a e holo ana ka mea nana i kaili, me ke alualu ia e k<*ia puulu kanaka nui. Ika ike ana oku Mukai Kiu i keiā mau inea hooniaka aku la ia e alualu, a iloko o ka huiki u nalowale aku la ka Makai Kiu nut ka ike ana aku a t:a Mr. Crere nei, a ua hookeke ia oia mao a niaanei, a ua hookau loa ia kona weli. Mahope oko ka Makai Kiu alualu ana aku no kekahi kawa loihi, ua hoopokole ia mai la kana hana ma o ka hoea ana mai o kekahi makai ku huina mamua o ka aihue, n e ke kau ana mai i kana pu panap%na imua o ua kanaka kaiii la, a na ia me** i hoopau ae i kona holo ana, a paa aku la i ka hopu īa. Ma ia hope mai, i ka loaa hou ai a ' aku o ka Makai Kiu ia Mr. ( »ere, ua hai aku la ia ika Makai Kiu i ka pau 0 kona hoihoi no ka hele hou ana aku e makaikai ia Nu loka, me kona ma naolana pu aole ia e ike hou ia wahi? 1 kona hoi ana, ua hooholo iho la ia īloko o kona naau he honua ka keia i hoopiha la me na hauhili o na ano a pau, a ua piha oia ika ike a nie ka hooia ana no ka oiaio o ia mau mea ana i ike ai i hana ia maluna ona e na u mano " mamua ae o kona holo ana mai no Nu ioka. ( AoU i pauj