Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 3, 21 January 1888 — HE MOOLELO NO NAPOLIONA I. EMEPERA O FARANI. KA HUAKAI ILOKO O KA PUUWAI O AIKUPITA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NAPOLIONA I. EMEPERA O FARANI.

KA HUAKAI ILOKO O KA PUUWAI O AIKUPITA.

KA HUAKAI I AIKUf'ITA. UA hoomau aku na aumoku l*arani i ka holo piliaina ana i ka Hema,. a m« ka la 16 o lane, īke ia aku la na kuahiwi uliuii o Malata e oku mai ana mamua o na aumoku, ua komo aku lakou ilaila, a kailiku ia keia mokupum e ka ikaika o na pualikoa o Napoliona. Ua noho iki na aumoku i Malata no hookahi pule, a ke huli nei hoi ka Haku Nelekona i kahi o na aumoku Farani 1 holo aku ai, a ua haalele aku nae oia i kela mau awa i ho ike hope ia ae nei a holo poblei sku la m Aikupita. Ua haalele īlio na namoieu Fjrani ia Malata a kia pololei aku la ko lakou ihu no ke awn o Ahokia ma Aikupita, a oia hoi ka wa a Nelekona i hiki aku ai iwaho o ke kaikuono, a nana aku la ia loko o ke awa kumoku, aole nae he mau moku Farani i ike ia a e hiki ke lohe ia ko lakou awa i holo aku ai, nolaib, ua hoololi hou ae la o Nelekona i kona manao, aia paha na aumoku Farani i ka mokupuni o Ma!ata kah» i holo aku ai, ua hoopii hou mai lakou imua o kekahi makani ikaika £ puhi aku ana

mamua pono. He mea na Napoliona i makemake ole ka hu-pa ana aku o na aumoku Farani me na aumokukaua oka Ilaku Nelekona ma ka moana, aka, ina he mea hiki ole la lakou ke alo ae, alaila ehoouka io ana no lakou i ke kaua me na aumoku BvTitania. [ kekahi po, oiai ka makani e pa ana me ka ikaika, e pii ana ka ale a uhi pu maluna o na aumoku, e halii ana ka noe a pouli pu ka inoana, ua kaalo like ae la na aumoku he umi wule no mile ke kaawale, e hooiho ana na aumoku Farani i ka Hema, a e hoopii mai ana hoi na aumoku fieritania no ke awa o Malata, a ua hiki i 1.1 numoku Farani ke lohe aku me ka moakaka i ke kani mai a ka pu hoai ♦ » lona a Nelekona iloko o ka uhi pati a ka noe.

He r.;au niinule ia no ke pioloke nui o na a pau maluna o na aumoku Farani no ka hui ana aku mc na aumoku Beritania, aka he mau minute pokole i hala hope ae, pau aku la ko lakou nei lohe ana i kc kani mai o ka pu hoailona, a hooiho pololei aku ia na aumoku Farani no Atkupiti ka ihu. Mi ke kikakiaka oka Ia i o July, he kanahakunoamawalu li ma keia hua kai, a he ehia tausmi mile t holo ia mai Farani mai, ua ike ia aku la ni aekai o Aikupita e waiho hamama mai am imua o ke lakou alo e Uke me ka loihi aka nuka e hiki at ke ike aku. Oka pa a kekahi wahi makani kolonahe i ka aina, oia ka mea nana i hoohikiwawe aku i ka nee ana o na aumoku imua i ka nani kuakea mai o ke one o ke kaikuono 9 Ahokia. Ona moolelo kaulana kahiko e pili ana ia Aikupita, oia ka lakou e ike nei i ke kamahao lua oli i na halepakui o ke kulanakau ha)e o Alekanedero, ka huini oioi o Koliopatara * me ke Kiahoomanao o Pomepiai, c oku ia mai ana ia maluna ae 0 na puu one c alai ana i ke kulanakauhale.

Ua hooiho poiolei aku na aumoku Farani a komo iioko o ke kaikuono o Ahokii, a ma kahi he ekolu mile mai ka aina mai, ua kuu iho la ko lakou heleuma i ke anoano liulao it ahiahi. He elua la mamua iho o ia ahiahi, ua hiki n>ai ka Haku Nelekona me kona mau aumoku i keia kaikuono, a no ka loaa ole ana o ni aumoku F-rani ilaih, ua huii hoi hou aku ua Nelekona U no na kahakai o Kuropa t a ou ka nvea i hoik'; mua ia ae nei. ua kailo like na aumoku o na aoao elua i ka manawa hookahi ma ka moana. I ka wa a na aumoku Farani i kuu iho U i ko Ukou mau heleuma iloko o ke kaikuMO, ua pa ikaika mai U ka

makani mai ke VukuUi Akau mai, me ka hahhali pu ana mai i iia aleeuhi pu

ana maluna o na aumoku. ua haawi ae !a o Napoliona i ke kauoha no ka hooleie ana i na koa i keia po : ",\ T o ki mea," wahi i pane ae ai: ' O na minute a pau o ka hora, he mea k;tm!ua oie ia o ka ha'awaī ana o ke kanaka me kekahi ano ulia pilikia ke malama o!e ia ka manawa." O keia ko Napoliona rula mau, a o kana mau olelo pinepine hoi ia i nat wa a piu a ma na wahi a pau, ma ma ke alihele ama ke kahua kaua paha. 0 kona mau puali koa. 0 ka manawa, oia ka hua e kau mau ana ma ko lakou ueoauaia. a oia ka olelo mua a me ka olelo hope a lakon e hoomanao ai a e luna ai hoi. O ka hoolele ana i na koa i keia po, oia ka hana nui a na waapa e aioalo nei me keia ino nui oka nalu e poi mau nei 1 na kahakai. Ua pae aku kekahi poe, a ui huli ka wiapa 0 kekahi, me na lio eau am iloko o ke.kai a puni na aumoku. Ma keia hoohana ana i ka hoohikihiki i na koa 1 kela po, ua lehulehu na ola i poino a poholo i ke kai a poi ia aku e ka nalu, aka, aole nae ia mau poino he mea no lakou e kuemi hope ai ma ka au n® ekolu mile a pae i uka o ka aina. Mamua oka puka ana mai o kala a olino mai 'kona malamalama, aia ma kela kapakai aeone 0 Aikupita, e hulali ana ka oi o ka pahikaua a na koa lio, e winiwini ana ka oi 0 ka elaupu a na koa wawae, a e maki hele ana na koa pukaa e huki la ana e na lio.

I ka wa i makaukau ai o na koa he ekolu tausani, ua maki aku la o Napoliona me keia puali no ke kulanakauhale o Alekanedero. Ua makemake nui oia e haule ole ka manawa mamua o ka makaukau ana o na Tureke e pale msi i ko lakou komo ana aku iloko o ke kulanakauhale. E like me ko Napoliona ano mau o ka hai ana i na olelo luolanalana i na koa, oia kana i pane aku ai i ka puali i kana kuahaua mua loa ilokoo ke awa o Aikupita mamua o ka maki ana: "E na koi—Eia oukou nu ke ala u e hoohana ia ai oka lanakila no ka u pomaikai o na waiwaLkalepa a me u ka hoomalamalama ana ika naauao "o ke ao nei % Na oukou e waiho "aku me Enelani ke kaumaha o ka "oukou mau hana, mamua o kona "ioaa ana aku i ka puupuu hope loa "o kona ikaika. O ka lahuikanaka "a kakou e hele aku nei e hui, oia M ka poe Mahomeda. O ka pauku . "mua o ko lakou manaoio, ua olelo "iakou —hookahi Akua ma ka lani, a (> o Mahomeda kona Kaula ma ka "honua nei. Mai kue aku ia lakou ll raa ke ano oko lakou hoomana, "aka, e aloha aku ia lakou e like me l, ka oukou i hana ai i na Italia me "na ludaio. E aloha ak« i ko la"kou mau kahunapule e like me ka ' oukou mau hoomaikai ana i na Bi"hopa o Roma ma ka hoomana o '\Mose a me lesu Karisto. O na wa"hine o keia lahui, aole i loaa na "hoopakele ana oka maluhia e like l ine ko kakou. Ma na ama a pau "mililo iho oka la, o ke kanaka e "hoohaunaele ana i ka maluhia o na "trahine, he kanaka puu wai haahaa "eleele loa ia. Ena koa—o ka pu"aii kaua e hahai ana mahope o kela "meheu, ua kiola oia ika hanohano kona aina, a ua loaa hoi he mau j "eninoi i!oko o na hoaloha e hoowa-1 "wiha ia ai ka aina." !