Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 3, 21 January 1888 — HOOMAKEAKA. HELU 4 Ka Uhane Lapu. [ARTICLE]

HOOMAKEAKA. HELU 4

Ka Uhane Lapu.

Ma na aupuni o Kuropa, Asia me Aferika, aia maluna o ko lakou ili honua, he mau iniiiona o na kanaka i puni loa ma na mea hoopahaohao oka uhane, a i lawelawe maoli hoi e lilo malalo ona hana hoopunipuni. Ua nana wale aku no kekahi poe a ike i kekahi mau mea poouliuli, mea i maalo ae, a i nakeke wale mai no a i maalo wale ae no ika imo ana aka maka me ke kuhihewa, mamuh oka

noonoo a me ka hoomanao pinepine ia mau mea hoopahaohao o ka po, he akua lapu ia, ua haawi aki: ia mau poe i n.i manaoio ana me ka paulele, he mea oiaio no ka uhane ika nana aku me na maka. He inea kamahao io no keia. mau hoikeike ma ke akaku i kahi wa, ka ike ia a me ka lohe ia ana aku o na mea kupanaha e hoano e ai i ka manao o ka poe manaoio ole. Aia ma kahi kauhale uuku 0 Hadevile, Nu loka, uahoike ia kekahi mea kupanaha loa maloko o kekahi wahi hale laau ua hiki ke lohe ia ke kamumumu 0 ka uhane maluna o ka ka panee ana i ka noho a me ka papakaukau, a me ka paipai ana mai ma ka puka. Oka mea noua ka hale, oia o Mikaela Wike-

mani, ua pinepine kona hoopuiwa ia ana i kona wa hiamoe eka paipai ia aku mawaho oka puka, me kona kuhihewa he kanaka ola ka mea i makemake iaia e ike. I kona wa e hele aku ai iwaho oka puka, aoie oia i ike a huipu nie kekahi mea, aka, i kona wa e hoi ai e hiamoe, e lohe ana ia i ke komo ana mai o kekahi mea a holoholo iloko o ka hale, panee i ke pakaukau me na noha, a ua lilo ia i mea e hoouluhua loa ai i ka manao o Mikaela Wikemana i ke kupanaha nui o kona hale iaau uuku kahiko.

No ka hiki ole iaia ke hoomau i ka noho ana muloko o keia hale, ua kuai aku la oia ia John D. Foa i ua wahi hale nei ona, me kona hai mua ana aku i na hana hoopahaohao 1 loaa pinepine iaia inapo a pau. Ua hoi io aku la o Foa me kona ohana iloko o ko lahale hou. Mai ka pu!e mua mai o Maraki, 1848, ka lilo ana oua wahi hale la i kona ona hou, a mii ia mana-

wa mai ka hoomau ana o Keia hana kupanaha ia Mr. Foa a me koua ohana, a hiki i ka wa a kela kanaka i maopopo ole ai, heaha la ke ano o keia hale kupanaha.

E lohe mau ana lakou i keia niau mea kupanaha a a oia ka Mr. Foa i hooholo ai i koaa manao, e lawelawe aku oia i kekahi hana me ka ukali ana ika meheu e hiki ai ke hoomaopopo lea ia keia mau hana ano e a ka übane lapu. Nolaila, ma ke ano ahiahi poeleele, ua hoike aku la oia i ka ohana 110 kana mau mea e hana aka ai i kela uhane lapu, ka mea nana lakou e hoano e nei i na manawa a pau oka j>o. Mahope iho o ka hala ana o ka hora 9 ahiahi, ua niaka ikau ae la ka ohana no ka ho« ana maloko o kekahi rumi moe nui, a ki aku la hoi o Mr. Foa ina puka a pau oka rumi hookipa me kona hoomao()opo i ka oiaio o kana raea i hana ai ua paa pono Oiai o Mr. Foa ma e noho ana me na manao uihoihoi oke kali ana aku i ka manawa e boea [9 mai ai o ua uhane lapu la, he mau minute pokole wale no ia a lakou i kali i iho ai, ua lohe ia aku la ke kamumu ana mai o kekahi kapuai kanaka a hiki Ika īpuka oka rami hoAipa, wehe i ka puka a komo mai h me ka nehe mau no o kona mau kapuai a pum ke pakaukau poepoe nui e ku ana iwaenakonu o ka mml