Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 4, 28 January 1888 — HE MOOLELO NO NAPOLIONA I. EMEPERA O FARANI. KA HUAKAI ILOKO O KA PUUWAI O AIKUPITA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NAPOLIONA I.

EMEPERA O FARANI.

KA HUAKAI ILOKO O KA PUUWAI O AIKUPITA.

ONA Karistiano. na kauwakuapaa a nie na j)oe i lawe pakaha ia ko lakou mau pono, ua hali nui mai la l.tk(Mi e kokua i na kumuhana a Napoliuna i waiho aku ai, ka hooponopono ana i na kanawai a me ka oihana o na 'luna aupuni, a nie ka hooliloana i ktia ,awa, i kikowaena no na waiwai kalej)a me na aupuni e o Europa. I le eono wale no la o ka noho ana 0 Napoliona rne kona puali i ke kulanakauhale o Alekanedero, ua makaukau hou ae la oia no ka maki ana aku e hui me na Moi o Kairo. He kanaono mile a lakou e hele ai maluna o ke one nonolu, me ka loaa ole o kekahi laau e ulu ana a me ka wai a hiki i ka muliwai o Nile. Ua lawe ia na lako ai e hiki ai ke lawa lakou mai kahi wahi aku a i kahi, me ka uhai pu ana hoi o na aumoku kao lawe koa ma ke alo ae 0 Roseta a pii ma ka muliwai Nile, a ilaila e huipu ai me na puali koa, a hookahi ka hele like ana iloko oka aina iO Aikupita Haahaa. 1 Ma ke kakahiaka o ka la 6 0 lulai, ua poha mai ka la me kona malamalama nui, e kiloi ana me ke kamahao lua ole i ka la a ke kanaka 1 hele aku e lilo i Hoopakele nui no na miliona kanaka i hookauwa kuapaa īa malalo o ka wahahee oka hoomana he Kaula mai ke Akua mai Oka aina a lakou e hele aleu ai, he one nonolu ia i ulu ole ia e kekahi laau, a he mau alualua wai-kai kakaikah' hoi ke waiho ana ma ko lakou alahele ua hookomo ia i ka laau make ena koa Arabia. He mau puuone nunui ke alai mai ana mamua o ka makao na puali koa Karani, a ua hiki no ia lakou ke ike aku i kahi wa i ka inaalo ae o na koa Arabia ma kahi mamao 0 na kahoaka aouii lani nialuna 0 na kamelo. He eha la oka maki ana o ka puali holookoa, a hiki i ka muliwai Nile e holo la i kai 0 Roseta. O na huakai a Napoliona me keia poe koa no ona iloko o Ita!ia ma na alahele kuahiwi o ka Mauna Alapa, ua maa na koa i ka hele ana iluna o na aimaikai, me ka oluolu o ka ea a me ka malumalu ona laau o kanahele. O keia wahi a lakou e hele nei i papalua ia ka wela 0 ka la a me ka nonolu o ke one, aehe mau mea maluhiluhi eae e like me keia, ma ka hoike ana mai o ka helehelena o na koa i ka wela a me ka maloeloe ona wawae a pihapu na kamaa i ke one. O Napoliona, ike aku la oia i ka pulu o ka lole o na kanaka i ka hou, ua lele iho la oia ilalo mai kona lio mai, a hele aku la ma ka aoao o kona mau koa, e iawe ana i ka haawina like o ka maluhiluhi o ke alahele one nonolu me ke koa haahaa loa O keia hana a Napoliona, ua lilo mua iaia ka puuwai o kona mau koa oka hele ana maluna o ka aina malihīni nie ka malu hiluhi. He mea mau no na puali kaua a pau e noho alakai ia ana e na kanaka naauao a wiwō ole, ua ulu mai he mau manao lili no na huakai pilīkia e like me keia ke ano. Ua pinepine na olelo e pahola ana ma kekahi hapa oka puali—"E hoo ulu ia kekahi haunaele iloko o ka puali, a e huli hoi aku lakou no ka home. No ka mea w wahi a lakou e olelo ai— *'0 ka aina keia e hele ai, e pau ana kakou i ka make iluna o keia one nonolu."

iho nei o Napoliona i keia miu o!eIo e hoolala ia nei e kekahi mau aliikoa, me ka hala ole oka ma nawa a me ka haawi hou ole ana aku ia lakou i manawa e hoomau loa ia ai ka lakou mau hoolala ana, na hele koke aku la o Napoliona imua o ua poe ahikoa la, a hai aku la i na huaolelo ikaika e hookaakaa koke ia ai ko lakou mau maka—

"Eia OLkeu ke kukakuka pinepine nei rne na olelo e hookue ai i ka rnaluhia oka puali. Ano ! I keia mana«a e heopau 21 ai ka hapai ana i kela rcau olelo—no ka mea, ao'.e oka hiki ana o ko oukoii ana kiekie 1 ka eono kapuai uu;!una ona koa e ae, he mea ia no oukou e pakele ai ike kipoka ia aku iioko o na hora elua mai keia manawa aku.' ! O keia na lawelawe ana 0 ka e!eu 1 loaa ia Napoliona iloko o na alahele kaulana o kona ola ana, a o kela a me keia kauoha pakahi iloko o kona mau puali, aole loa hookahi o lakou iwaena o na tausani koa e hookui aku i kekahi mau oleio o ka hoihope iniua o Nnpoliona. Oke kaula kaohi oka hookele ana ika puali, aia no ia mdalo ona kuhikuhi p.na a me ka (>ane ana aku 0 ka waha o keia kanaka opio, oia iho la ka keia poe elemakule e hooko koke ai iloko o ka manawa pokole. O ka wela kikiki o ka la e ihki pau ana iluna o ke kula one nonolu, e ikeia ana na koa e kiola ana i ko lakou mau kuka i ka honua, a e i ka hou oko lakou mau kino. E haule ana kekahi poe ma ke alahele mamuli oka ikaika wela ino, a o ka Napoliona hana ka haawi aku ina kauoha e haawiia na kokua ame na malama ana i kela poe koa. Oka maluhiluhi e loaa ana i ka puali, oia ka haawina like i loaa aku ia Napoliona. O na koa e hoomaha ana ma ke alahele maloko o na lua one, oia like kahi a Napoliona e moe pu ai ine kona poe kea, a oke one nonolu no kona uluna e moe ai. Oia ke kanaka hope loa e haule iho ai no ka hooluelu ana maluna o kt: one, a oia no hoi ke kanaka mua loa e ala ai i ka wa kakahiaka nui a hele makaikai aku iloko 0 ka puali.

He mau la keia he:e ana maluna o ku waoakua one me ka pilikia nui o ka pokole koke ana oko lakou lako wa ; , i kekahi la kikiki o ka la, ra hiki aku lakou i kahi e ike ia ai o kekahi wahi aiai mai 0 ka moanawai, oia ka wa i holo ae ai oka hauoli a puni ka puali, 110 keia lokowai oka hui ana me lakou iwaena oke alahele. Ua holo aku na koa i kahi o ka aleale wai e halana mai ana, a 0 ka mau 0 ko lakeu hookokoke aku ilaila, pela ka mau oke ano loihi ana aku oua lokowai la, a hiki wale i ka manaw? a lakou i hoemaopopo aku ai—o ka wai Uula ia a ka wahine hele la o Kaiona i alualu i ke kaha puu one pna ohai. I ka wa i uhi mai ai o ka po, ua hooluolu iho la ka puali e like me ka nr.ea mau o ka hiamoe maluna o ke one nonolu. Ua hele makaikai aku 0 Napoliona me kekahi o kona mau ukali i na puu one nui e ku mai ana ma kahi ma mao iki aku, a oiai lakou malaila e hoohala ana ika manawa ma ke kamailio ana, ua ike kokoke loa ia aku kekahi mau koa lio Arabia hoomakakiu e hookokoke mai ana i kahi a lakou e noho ana, ia manawa lakou i holo koke aku ai no ka puali a puhi ia ae Ia ka ole hoomakaukau, oia ka wa a na koa maluhiluhi i ala koke ae ai mai ko lakou wahi moe one ae a ki aku la i ka lakou mau pu. Ile pakele ekahi ana keia o Napoliona mai lawe pio ia e na koa hoomakakiu Arabia, a oia kana i pane ae ai i keia mau huaolelo: "Aole loa i kakau ia ma na wahi kiekie—e haule pio au a pepehi ia eka lima o na koa Arabia." (AoU i fau.)