Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 6, 11 February 1888 — HE MAU HOIKEIKE MAI KA BUKE HOOMANAO MAI A KAUKA DR D. SUDD. [ARTICLE]

HE MAU HOIKEIKE MAI KA BUKE HOOMANAO MAI A KAUKA DR D. SUDD.

Apen'la r, 1831. I keia la ua kahea ia na makaainana e ka Moi a me na 'lii e akoakoa mai imua o lakou i ka hana o ka ahaoieio i hala. Mahope o ka hoomalu ana, ku ka Moi o Kaukeaouli Kamehameha 111., iiuna, a oielo mai la, 0 kona makemake e kupaa na mea a pau ma ka aoao o ka pono. ''NolaHa, e hoolohe mai oukou i ko makou manao," wahi ana. Alaila, ku mai la 0 Kaahumanu a heluhelu i kekahi paiapala, a maiaila na oieio a ka Moi e hoike ana, no ka hooko pono oie ia o na kanawai, a me ka make ana hoi o Boki. ua iawe oia i ka mokupuni o Oahu mai h ohana mai a haawi aku ia Kaahumanu, a nona wale no ka mana ma ia niokupuni.

Alaila, olelo nui la o Kaahumanu, ua heokohu aku oia i kona kaikunane ia Kuakini, (Goy. Adams) i Kiaaina no ia mokupuni, alaila, hai mai la oia (Kaahumanu) i kekahi mau kanawai, me ka olelo pu mai, e ike ana nia i ka hooko pono ia o na kanawai. Alaila, ku ae la o Kuakmi iiuna, a haliu aku la imua o na haole a pane aku ia: "Eia kuu manao ta oukuu e na haoie kuai rama: Ua manao oukou e uku mai i keia la i ke data no na laikini kuai rama o oukou, aka, aole au e lawe ia daia, na oukou no ia moni, a ke i aku nei au, ina e k.iai rama hou oukou, e hao no au i ko oukou waiwai, a hoohiolo i na hale o oukou. K hooki ioa i ke kuai waiona ana. Ua iohe oukou i ka ahewa iao na kiaaina mua, no ka hooko oololei ole i na kanawaL Uā paa nae kuu manao e hooko pololei aku. E hakib inai la'u, ina e hooko ole au no'u ia hewa- M He puupuu ikaika ioa keia i manao mua ole ia. "He iwakalua, a i ole he kanakolu paha" wahi a kekahi haole kaiepa ia'u, na hale inu rama i pani ia na ipuka, a

ua [Kilumi u aka hoī na wahi e a'ieakoa eu: 11 ka poe aeihjiukje ko*o he. ' A::» b *V' : f %*s* U, h-; m* ke ae; n-j ke k-.*w- ? hji, •*,;-•: i o oieLi «i. :nī ki u:- : ix i:h.e r . e <3U ? pai īt sl keia c:?u l **'. <k*fi; t o r«>e a h«> U *J j A:- i-.'A ō. i«2 p*> mi. •-i h ru |u he pjj'i h»Xfa»;h * pcr.i e i r,a h..k- u,m ,ve {<ru h- e ! -ih' ;h . * N-.;j v» k* i'»;»•«'<*, i«>, ua ni'uo'iru n . >*-: e aniNovcnutu »c. Ui i a uka holoiio ma kj 'j Siban. a ua niehj hoi ke kakaa ana o ra ulu maikaL H<x>kahi ketrna pahupahu ī koe a e piea mau ana no ho», He nui na hj!e inu rima i wehe hou ae nei nu ke ano he rotu haie aina, a ke kaheawai hou nei ke kuai rama ana. Haisa mai au. aia ma kekahi mau wahi, kua: lakmi ī ke kope a hoopaki waie aku i ka ranu. a ma kekahi mau wahi, aele no bkou i makaala loa. L'» mai kekahi mau waiona ma na wa e ae me ke kue i ke kanawaū a he hana j>aakiki na na 'lii ka paio ana aku me keia poe kolohe a maalea nui wale. ! Ua kannailio na mea a pau me ka hooweiiweii, me he b t e hoomaka T uka'u mai ana i na 'lii, a anoai paha ua hala aku nei na hoopii kue imua o na Aupuni o I{t-rii3nia a me Amenka.