Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 9, 3 March 1888 — LAUDILA. KA NAITA HOOPAHAOHAO O NA KAKAI MAUNA A ME NA KAEI PALI O ITALIA. Ka Olali o ke Kahua Kaua. [ARTICLE]

LAUDILA.

KA NAITA HOOPAHAOHAO O NA KAKAI MAUNA A ME NA KAEI PALI O ITALIA.

Ka Olali o ke Kahua Kaua.

ka Knni n,ir»a i ka Onohi mAlinialam» o iea I.a; *a Ui <cUkr!j i mawaeaa o na ku»hiwi nve na k.ui»is>no; Va nani n«na i hoomalule ka (><juwai >j ni aiimahine * pau o Eurot»a a 1 e'a 'xa ">ha iima ole a keal->ha * Ea Xahsi Paahioāia Wiliia 0 h Hikiu.

Aoke Kanaen Iwikanl o ka Makakila 1A WA, pane aku la o Aekoahi i ka pane ana aku penei: Pau loa inai nei no oukou ? I aku la na kiai: Ae ? aole he mea i koe. Ina ua pau pono mai nei oukou. alaila, -e hoolohe mai, wahi a Aekoahi i pane aku ai. Ia wa i ku mai ai kekahi wahi manu, a pane mai la: " Mamua o kou hai ana mai i na mea au i makemake ai, e hai aku au ia oe e ko makou haku, he hookahi o makou hoa manu i koe. Owai, wahi a Aekoahi. O Ulili, kahi manu holoholo kahakai ekolu ae nei mahina 0 kona nalowale ana. Ina pela, e kahea hou aku iaia e hoi mai, alaila, e huli aku iaia a loaa, alaila pepehi aku a make. Ia wa i lele hou ae ai o Liona iluna a kiekie me he mea la, he eha mile mai ka honua ae. Ia wa oia i hookuu aku ai 1 ka hu'a o kona huelo iloko o ka lewa, he poha ana, ua like ke kani me na pukuniahi he mau tausani i ki ia i ka wa hookahi. lloko o keia wa a l.iona e kuupau nei ika ikaika o kona huelo he haneri kani ana. Ua opapu ia na kupua e noho mai ana ma kahi kokoke, a lilo iho la i mea na lakou e kau ai 0 ka weli.

He mau minute, ua huli hoi aku la 0 Liona no ka halealii o kana hanai. He raau minute ke kali ana, ua ku mai la o Aekoahi a kamailio mai la imua o kona niau kanaka. E o'u mau kanaka, na koo ikaika e paa ai o kuu aupuni. Ke ninau aku nei au i na manu, a e pane poiolei mai oukou e o'u mau hoa manu. l'a ike anei oukou i ke aupuni kahi 1 ku ai o ka haiealii o ke kupua l.opina gula. I ka lohe ana o ka nui o na manu, ua pane like mai la lakou: Aole, aole loa makou i ike. I ka !ohe ana o Aekoahi ua hoole like mai kona mau hoa manu, ua huli mai la oia a ninau mai la ia Liona ma: E like no me ka haawina i loaa i na manu, pela no ka haawina i na liona a me ka pea, a me na ano holoholona a pau. īa lohe ana o Aekoahi i ka hoole o kona mau kanaka, ua ili iho la Ve kaumaha maluna ona, a o ke keikialii hoi kekahi ma ia haawina hookahi. I na ouli o ke kaumaha e hoalii «na maluna ona. I ke anaina e noho nei me ka maluhia, aohe leo pane, oka halai pu wale no ka mea e ike ia aku. ana maluna o hkou. Oia no ka *a i hoohn ae ai o Aekoahi penei: He kupua he kupun, e"»ae ke lele i uni nei i ka lewa. I ka huli like ana ae o ka maka o na iuea a pau, ua ike aku U lakou ike kauvr*h ; mea uuku e le!e mai ana i ka lewa Ia manawa i hoomakaukau ae ai na hoa kupua a pau no ka hele ana aku e ' paia

Ma keia wahi, e hoakaka iki aku kou mea kakau i ke ano o keia wahi kupua. O keia wahi kupqa i hooho ia ae la, ota m hoi leahi manu i nalowale ai iloko o na mahina loihi. oia hoi kahi ulili holohoio kahakai, a e nana pu aku hoi kakou e ka poe heluhelu i ke ano o kana nuakai lohi loa. Aka, mamua ae o ka lele ana aku o na kiai e paio, ua lele mua aku la o Liona Keakeo e halawal

laia i hookokoke aku ai. ua kahea mai la ua Mahi manu nei; E kuu haku e Liona Keokeo, mai haawi raai oe i ka make maiuna o'u, no ka mea, owau no o ulili kekahi o ka oiua mau kauwa hooiohe. No ka lohe ana i ke kauoha mai ia oe ae, nolaila au i huli hoi mai nei, a heaha la ka hana o ke kahea ana i ka oiua mau kauwa. Pane aku la o Liona: Ua makemake o Aekoahi e ike ia oukou i keia manawa. I ka lohe ana o ulili, ua hooikaika aku la oia i kona wahi mama lele i koe a pahu ana imua o Aekoahi. Pane iho la o Aekoahi: E ulih e, e kahi manu aea, ua ike anei oe i kahi o ke kupua Gula i noho ai ? Pane mai la ua w*hi manu la: £ kuu haku, aiia oe e wikiwiki mai, iaa a moha iho ke kanaka, alaila hoopuka mai oe i kau mau ninau e kuu haku maikai.

I ka maha ana iho 0 ulili, ua ninau hou aku la o Aekoahi:

E ulili, ua ike anei oe i kahi o ke kupua Lopina (iula, kahi a kona halelealii e ku ala, a me ka halepaahao o ka ehaeha.

Ae, e kuu haku, ua ike au ia mau mea, aohe he wahi pohihihi o ia mau wahi i ko'u mau maka. Ina pela, ua pono, 0 oe ke pailaka 0 kakon ke hele aku, no ka mea, o ke keikialii kekahi e hele pu ana. Pane mai la kahi manu, ae, e hai aku au ia oukou. He pohihihi ke alanui e hiki aku ai ilaila, a he kupua no hoi i piha i ka mana a me ka ikaika. O na mana kupua a pau, he mea ole wale no ia imna o lakou. Iloko o keia mau la iho nei, i hoea ae ai ua kupua nei me kona mau tausani kupua, a me ka lakou mau pio. Oia ka'u e hai aku nei, o kou kaikua ana a me na keiki, ua paa pio iloko o ka halep?aha© 0 ka ehaeha. 0 na makua o ka kakou hanai alii, ua lilo i mau pio. Nolaila, e kuu haku, e awiwi kakou o i nui ole ka poino maluna olakou. 1 ka lohe ana 0 ke keikialii ua paa pio io no kona mau makua, ua pii mai la ka ula i Icona kino a puni, a ke nana aku i kona mau papalina, na puni i ke koko. Nolaila, oia i kauoha aku ai i kona makua hanai oia o Aekoahi. E hoomakaukau i ka hele no kekahi la ae. Ia wa, ua ae aku la o Aekoahi.

Ia wa i hookuu ia ai na hana a pu!e mai la hoi ke kahunapule, oia hoi ka panina hope loa o na hana. A huli hoi aku la kela a me keia no ko lakou mau wahi iho, me ke kauoha pu ia aku, e hoomakaukau no kekahi la ae e hele ai. Ua ae like aku la kona mau kanaka a pau. I ka meha anao iho o ka halealii a koe iho la o na kiai wale no o na halealii. Ua noonoo iqo la o Aekoahi me Liona Keokeo i alanui kupono no ka laua hanai e hele al Ua hooholo iho la laua no ka mea nana e lawe i ka laua hanai o Liona no ke alanui nana e lawe i ka laua hanai, a nana no Je ntalama i ka maluhia o ka laua hanai. I ka pau ana o keia mau hoolala ana a Aekoahi huli hoi aku la lakou no ko iakou mau rumt no ka hoomakaukau ana i na mea a pau e pono ai o ka lakou huakai

0 ke keikialii hoi, aole oia 1 hookuu i kona mau lihilihi e hiamoe, no ka enea, ua i>iha kaumaha oia no kona mau makua, a e ike ia aku ana no hoi o»a e hele holeholo ana iloko o kona luml 1 ka puka ana mai o ka la i ke kakahiaka nui, ua piha kui mai la ka halealii i na tausani o na kupun, no ka hele pu ana aku me ka lakou hanai no ke kahua kaua. Ina tausani kupua e noho ana maioko o ka pa 0 ka haleaiii o ka lakou hanai alii, ua puka mai h o Aekoahi a ku m*i la ma ka lanai o ka halealii a pane mai la. E o'u mau makaainana, eia ke kau* ohn ia oukou, e lawe ana au i hookahi hapolua o oukou, a i hookahi hapalua 0 oukou e noho e malama i ka maluhia o ko kakou aupunl No ka mea. aole kakou i ike 1 na kuia 1 »e ot tu o ka manawa.

Nolai'a au *i mana<i as. e pono Kekahi poe o kakou e noho e malama i ka maluhia o ko kakon aupuni nei. 1 ka lohe ana o na makaainana i na olelo a ko lakou haku, ua huro like mai la lakou. A oia no ka wa a na alihikaua o kela a me keia mahele i hoomaka iho ai e wae i ka poe e hele ana a me ka poe e noho ana. Aole i huliu, ua makaukau mai la na mea a pau. I ka makaukau ana. ua bai ia aku la ka lohe ia Aekoahi. Ia wa laua i puka mai ai mai loko mai 0 ko laua mau lumi a hele aku la ma ka lumi o ka laua hanai, a malaila laua 1 hoomakaukau ai no na pono o ka laua hanai. I ka makaukau ana, ua kauoha aku la o Aekoahi i ka laua hanai e hele mai ma kahi a laua e ku ana no kona kahiko ana i kona mau aahu kaua.

He manawa ole, aia ke keikialii ke kahiko la i kona mau aahu kaua. I ka paa ana, ua ialau aku la oia i kona pokii pahi, a me kona mau hoa i hanau pu ia mai ai a paa ae la ma kona lima. E like me ka'u mau mea i kuhikuhi aku ai ia oukou mamua i kona wa i hanau mai ai, a pela no hoi keia. Puka mai la ke keikialii opio me ka ipu uwila a paa ana ma kona lima a 0 kona pokii pahi hoi, aia no ia ke kaiewa la ma kona puhaka. Hele mai la oia a ku iho la ma ka nanai. Ia wa i piha kui ae ai ka lewa i na leo ahiu 0 kona mau makaainana me ka hooho ana: E ola mau ke keikialii, a e mau no hoi ke kaulana o kona inoa, a kau i ke ahe pua aneane. I ke keikialii e ku ana ma ka nanai, oia no ka wa i hele mai ai 0 Aekoahi a me Liona keokeo a kukuli mai Ia imua o ka laua hanai, a pela no hoi kona mau makaainana e kukuli mai la

i ka lepo. A liuliu, pane mai la o Aekoahi: E ka maua hanai, i keia wa e poni aku ana maua ia oa i naita a e o auanei ke kaulana o kou inoa a puni ka lewa a hala loa aku i na papaku hohonu o ka moana. 0 na kupua a pau e noho ana ma ka lewa nei, e pilipu auanei lakou a pau i kou inoa, a pela no hoi me na kupua pau ma na wahi au e hele aku ai. Nolaila, i keia la, ke poni aku nei au ia oe i naita, a e kapa ia kou inoa, ka Naita o ke Kapakila Laulaau. a i ole ia ka Naita Pahaohao o ka Imu Ahi Enaena. la manawa i lawe mai ai o Liona Keokeo i ka papale kiia, a hookau iho ia maluna o ke poo o ke keikialii E luhe ana hoi he elua mau hulu maluna pono o kona papale. Oia hoi, he hulu ulaula e like me ka waihooluu o ke koko. A o ka lua, he hulu keokeo e like me ke aiai o ka hau. 1 ka makaukau ana o keia mau mea, ua ku.ae la na mea a pau a haawi ae la he mau leo huro o ka hauoli. Ia lakou i makaukau ai no ka lakou huakai hele. Oia no kā manawa o~ke keikialii i wehe ae ai r kana ipu uwila a hamama ae la kona waha. Oia no ka manawa i puka mai ai na alelo manamana o ka uwilj he 82, a lalama hele ana i ka lewa. Ia wa i pane iho ai ua keikialii nei me na waimaka e hiolo ana ma kona mau papaiina. E o'u mau pokii, ko'u mau hoa hoi i hanau pu mai ai mai ka puhaka mai o ko kakou makuahine. E lohe oukou i ka'u mau kaueha, oia hoi keia: Eia kakou ke hc!e aku nei ma ke alanui e imi aku ai > ko kakou makuakane a nie ko kakou makuahine e paa pio mai la malalo o ka mana o ke kupua Lopina Gula.

A o ke kupua hana aloha o!c oke ao nei, ka mea nana i lawe aku i ko kakou mau makua a hoopaa me ka hewa ole-

0 ka'u mnau wale no, e hnakila ana anei kakou nia'una ona a mc kona mau tausani kupua. 1 ka pau ana no o na o!e'o a ke keikiulii, oia no ka wa i kani kapaliii ae ai ka tpu uwila. A e like me ka nin:u o ka ena ma* kani no kekahi mau minute, ua hoi mai la na alelo manamana o ka uwila iloko. (A&ip* m.)