Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 11, 17 March 1888 — PEHEA LA E MAKAUKAU PONO AI NA KAHUNAPULE NO KA LAKOU HANA EKALESIA? [ARTICLE]

PEHEA LA E MAKAUKAU PONO AI NA KAHUNAPULE NO KA LAKOU HANA EKALESIA?

O kā ninau no ki o|kAukau pono o na kihunapule no ka lakou hana Eka* lesia. la e makaukau pono ai na kahunapule, oiai, ua ike ia ka hemahema ma ka \akou lawelawe ana ma ke ano o ka ninau ? No ka mea, he oihana nui ka oihana a lakou e hapai nei, he hama pili ika uhine o kanaka pili i ke aupuni lani ke aupuni o ke Akua a • k» Meaia bol No ka mea, ua olelo akaka maio lēm, aole no keia ao ko'u aupuni

i j oka hana anx he hana Uhni ta t j Pehea Ii e maka jkau r»a k.ahur,; - i pile n"> ka bkoo b n* Uei hana Lki1. E imnao mn ke kahuni(-ule 30 i| ke AKua mai kana o?h ara e !a vebwe . ■ »eT. . I O kan< hir»a, he hana Eki : esia. a o . ke poo nwi o ka Ekale*« c>ia o Itsu 1 Kmio ma ka hor, :a nei a ma ka ; Un'. , Hc oihin.4 piii uhane kaoa iruwa a . pax » Nolaila, he pooo e manao nui ke ka> huaapule j kana oihana. I ke kulana o ia hana, ka nui T ke kiekie, ka hohonu ame ke palahalaha . ma na mea o ke Akua. e manao hoi ke nana mau mai nei na maka o ke Akua 1 laia. | A malaila e hilinai aku ai a e kau l aku ai na maka o ka naau me ka maL naoio no kana hana i waiho mai ai iloko o kona lima palupalu. oka paulele nui aku ike Akua oia ; ka mea e makaukau io ai ke kahunapule e manao nui 1 kana oihana Ekalesia. 1 ole keia manao nui ona kahunapule i ka lakou oihana ka hana pookela i loaa ia lakou ma ka lokomaikai wale mai ne o ke Akua. Aiaik, he lewa wale no na manao o na kahunapuie i kelakeia mea, ina no ka hanohano o keia ao maiaila, no ka waiwai a me na pili honua a pau oia no. Ua like lakou me na mea nana makani maluna o na wahi oioi o na hale a me na luakini ka luii i o a ianei ame ke panipuka ma kona mau ami iho, ao ie mau. Pela maoli ke kahunapule i manao nui ole i kana oihana laa mai ka iani mai, a heaha la kona hopena ? O ka Haku ka i ike. 2. O ka noho pono īwaena o ka Eka lesia, oia kekahi makaukau kupono e lawe'awe ai ke kahunapule i kana hana oka pono i ioaa iau, ka pone oke Akua. Oia ka liu oke kahunapule iwaena o kona kihapai Ekaltsia. O ka wawa ole la ma na hewa launa, he wa a me na mea e ae e pau ai ka 1 liu mai ona aku, he mea nui keia. No ka mea, ua oielo ka haku, o oukou no ka paakai o ka honua. 1 Aka, ina e pan ka liu o ka paakai pehea la ia e liu hou ai ? : Aohe ona mea e pono ai ma ia hope e kiola wale īa iwaho e hehi ia ai ena 1 kanaka. Ua īke ia ka pono o ka paakai ke '* malamo pono ia. Aka, ina aole malama pono ia, he 2 mea waiwai ol« ia paakai. Pela ke kahunapule, ina i oau kona < pono, kona oiaio, aole makemake ia hoowahawaha ia ena kanaka, ua pau I ka liu, ka pono, ka mea e makemake 2 ai. 1 E nana ika olelo hoakaka a Paulo īa Timoteo, no ke ano o ke kahunapu- f le e pono ai, eia kana iaia. He olelo oiaio keia, ina e makema- 1 ke kekahi ika oihana kahunapule he & hana maikai kana i makemake ai. * Eia ka pono o ke kahunapule, he hala ole ke kane na ka wahine hookahi t he kiai iaia iho, he kuoo, he akahai, he hookipa, he akamai hoi ike ao aku. a Aole lilo i ka waina, aole kipikipi ao le hoi alunu wale aku. c Aka, he ahonui, a e hakaka ole, aole hoi ma ka waiwai. c

E hoomalu maikai ana i kona hale iho, me ka hoolohe pono ia mai e kana mau keiki me ka hanohano. No ka mea, ina i ike ole ke kanaka i ka hoomalu i kona hale iho pehea la i hiki ai iaia ka malama ana i ka Ekale sia o ke Akua ? Aole ka mea ak&hikahi a hookiekie ae oia iaia iho a haule iloko o ka hoohewa ia ana e ke diabolo. Malaila, ua akaka o ka noho pono ana iwaena ona ekalesia a pau, he makaukau kupono ia e pono ai ka hana ake kahunapule a he ano naauao ia mai luna mai. 3. O ka imi mau o ke kahunapule i ka haawina o uhane hemolele i kela keia Va ma ke noi ana ma ka pule. Ina e loaa mai ia haawina i na kahunapule. alaila, be mea maopopo ua loaa ke kokua nui e pono ai ka hana nana e hooholo i ka hana iloko o ka lima o ke kahunapule. Oia maoli ka mole a me ka io ona makaukau e pono ai a e waiwai nui ai ka hana ekalesia iloko o ko kakou mau lima hemahema. I ole keia haawina nani me kakou a me na kahunapule, aole hiki pono oa hani lJa like no na oldo ao a me na haiolelo a na kahuoapule, mt na anoano i lulu ia aku maluna oka aina panoa. | Aole mai nana e hooinau i ka apo me na anoaoo a olu ae. Oka waiho wale iho no o na mea ma ka lepo panoa a heaha la kona wai wai. Aole no he waiwai oia h«oi, pela maoli no na haiolek), na manao hooika ika. Na.manao paipai ina kanaka a me. na mea a pau e hana ia nei e na kahotapale ke Uaoa ole mai ka ohane be * moWe.

i Ao&e ak ;ai kinaki tn*i koe hiauooea ik4o o o* hewaoke - 30 rn; t»s EiiU aok mf* e h»kt li o -'ie .\k4>a «ir*. { i NoW*. ei rrao i keia kekia nui| 3 .inai ka 2am *» i 0000 aī ka hani ?) Ita piha k*hxmipv\€ ika dhine Heu oieie i k kea wa. e *° > i ka bio a j. i Alii!.», m; ki huol-l*'» *ke kahui ru r ,k. Pele im ra< ki uhane f»C--i aW alu keU i aa nuu po fuk'j o m kiia a i*a !oa i ka pata« - palu ka eha o ka na*o, a me ka maki a me ka haalulo, ame • ka hopohopa haawi ia mai ka mihi i ola mai ke «ua enai, a kaakaa oa ma- ! ka o ka naat tke ae b i ke ino loa o i ka hewa. Hemeauakeaikekioo a oae ka i uhane. A nana a! la i ka nani k»a o Kristo ka mea i ala wile mai i ko ke ao oei a hele mai toai ka lani mai, e kuai i mai i na kaiu a pau o keia ao me ko na koko mamae. A h©oma«ae la ka naau, a o ka ike no ia i ke Alb a me koaa aupuni i ka lanl No ka meiua oleloia penei: Pomaikai i poe i maemae ma ka naau. no k mea f e ike lakou i ke Akua. He mei rt keia haawina ke ioaa ma», abem( e pono nui ai na hana ekalesia. U ka launanai o ka uhane hemolele me na kahnapule, nana e hoailona mai no ka la hoala ia mai ai. 4. O ka mkaikai pinepine ia loko o ka Baibala, k heluhelu mau ana, ke kaapuni mau na 1 kela me keia maka-| hiki. | Oka mana aka mea e pono ai ka makaikai ana. Ua pono paa ke kahunapule ke hookaawale maui manawa o ka la o kela keia la. E noho iio na kona wahi e nana i kahi wahi o kaolelo a ke Akua ke ole he mea keaiea iaia. S hiki ha iaa ke wae i kekahi pauku oka oleo ake Akua ana i makemake ai e hku i iwihaiao nana no kela me keia >abiti ana e haiolelo aL Aole e D»no ke waiho ka huli ana a kokoke ik; hora e haiolelo ai, alaila noonoo a hii aku me ka hemahema. Ina paha i loaa na iwihaiao e io ole ana ia mau iwi. Aole uhipono ia, paa paha kau wahi 1 ka io a ahiwale kahi mau iwi. Aole no 101 e momona ia haiolelo ana. -A ina he io nale no, nvnh#a la paa ai ? Aole no hoi e nui ka waiwai 0 ia haiolelo. E hooniakaukau mua ia no ika wa pono a hita ika hora 0 ,ka haiolel#, alaila, holopono ia hana a ola na uhane. Uaoleloolesu i na ludaio a penei. E huh oukou i ka palapala hemolele ua manao oukou he ola mau loa ko oo kou malaila, a oia ka mea nana e hoike no'u. | A penei hoi ka Paulo ia Timoteo: Eia kau e hana ai a hiki wale aku au. O ka heluhelu palapala, a me ka hooikaika aku a me ke ao aku. Mai waiho aku i kou haawina iloko ou i haawi ia mai nou ma ka manawa. Ma keia mau mea, ua akaka ke kupo no o ka huli mua i ka olelo a ke Akua

a me ka nana pinepine ana. A he mau buke e no kekahi e pili ana i ka huli ana i ka olelo a ke Akua, ahe mau lala no ia e pono ai a e makaukau pono ai ka hana a ke kahunapule. He pono ke ulu ia mai ia mau mea iloko o ko ke kahunapule mau noonoo ana i hiki pono iaia ke wehewehe nui aku i ka olelo a ke Akua. O ka moolelo ekalesia a me ka moolelo Baibala ame na buke wehewehe hua baibala, a me ka buke o ko ke Akua ano ame na buke o ka heike o ka Baibala a me na buke e ae &Jcokua ana i ka makaikai ana i ka Baibala. Oia hoi Ika huli ana ame ka noot noo ana. Oia no kekahi mau mea e makaukau pono ai ke kahunapule no ka hana ana i keia oihana laa. A ua koe nui no hoi kekahi mau buke e aaauao pono ai na kahuna Hawaii a me na poe e huli ana i ka palapala hemolele aole i pai ia raa ka olelo Hawaii. O ka buke hoopau poina o na huaolelo o ka BaibaUu O kekahi buke ia i makemakeia aole nae i unuhi ia ma ka olelo Hawaii ma ka olelo haole no. He kokua ia i ka makaikai ana ia lo ko o ka Baibala. O kekahi enau -pauku a huaolelo ua paanaaU eae. Aole me loaa kakl i kau ai, ma ki palapala hea la ? Aka, ma u& buke U e wehe ia ai ui mea poioa la. Me be ki h no ka pahu waiwai nui o ka Baihala. 1 Ua oleio mai o Paula

"*Ve noiho iako mai lt» olelo a Kristo j iioko o ookoa m« ka oaauao !oa. | MaUPa. li« w» »«« k» - tai ka 2 ke A*-a- [ I Ahe kw. nu ni I t p«ii »na ika hani tki!esia * < 0 j 1 1 kooa inaim ma ko -«a ha'epuk. Ahe mau eae no paha kekahi e makaukau pooo ai na kahunapule ma ka lakoe hana nul Hana banohan<\ har.a heaao a {K " i molele Ka haru iei aku inamua o na hana i e ae a pau o ke ao nel Ma na mea fie nui o ka oielo ake Atux He nui ka hemahema iwaena ona > kahunapule Hawaii O kekahi poe, ua komo i ke kula ka hunipuie, aua loaa hou kekahi mau makaukaa malaila. > A o kekahi mau mea, ma ka hooikai ika wale no i bapai ai i ka hana iwaena i o na kihapai ekaiesia. \ Aua pono no hoi ke waiho aku ike ia mau hemahema ma na wawae oka : haka a e noi nui aku i ka mea nona ke i akamal E like me ka mea i olelo ia: Ina i nele kekahi o oukou i ke akai mai, e noi oia i ke Akua i ka mea i haj awi lokomaikai no na meo a pau me ka hoino ole mal t A e haawi ia mai no ia nona. i Aka, e noi aku oia me ka manaoio aole me ke kanalua. Nolaiia, mai luna mai keakamai io e i pau ai ka hemahema o na kahunapule. > Aole ma ka hoakamai olelo wale iho ; no E like me kekahi poe e kaahele nei e haiolelo ialau.

Ua lawe i ka ili i io, a o ka io i ili, a ua ai na kanaka i ka ill Aohe nae maona pono na uhane«a nele i he ola mau loa. Ma ka manao o ka mea kakau a me ka poe haipule io: He pomaikai nui ko ka iahui Hawaii i ke kukulu ia ana o ke kula kahunapule ma Honolulu. He mea e pau ai na hemahema o na haumaua e makaukau ana e lawelawe i ka oihana kahunapule. Ma na halawai makahiki iho nei o ka Ahahui Euanelio'i hala. Ua hoala ia ke kula no na kahunapule e Rev. C. M. Hgde D. D. He nui ka waiwai o ia hoala ana i kula no na kahunapule, a ualoaa hou he mau ike. Aka, minamina nae no ka manawa ole ame ke pakauiei o ka noho ana ma Honoiulu.

Maanpi nAĪ an i m Hnaeoka ana a rae na wehewehe ana, ina paha be mea ia e kokui ai na hoa kahunapule. Me ka mahalo. Mea Kakau.