Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 20, 19 May 1888 — Page 4

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Kelly Murray
This work is dedicated to:  Margaret Kamae

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Nupepa Kuokoa. 

No ka Makahiki $2.00, No Eono Mahina $1.00.

KUIKE KA RULA.

Poaono Mei 19, 1888.

 

Haawina Kula Sabati.  HAPAHA ELUA.

HAAWINA XXI May 27, 1888.

            Ko Petero hoole ana ia Iesu.  Mat. 26;67-75.

            ALAILA, kuha aku la lakou i kona maka, a kui aku la ia ia, a papai aku la kekahi poe ia ia me ka poho lima.

            68 I aku la, E ka Mesia, e koho mai oe ia makou, nawai oe i papai aku?

            69 Noho iho la o Petero i waho ma ka pahale; a hele mai la kekahi kaikamahine i ona la; i mai la, O oe no hoi kekahi me Iesu no Galilaia.

            70 Hoole aku la ia imua o lakou a pau, i aku la, Aole au i ike i kau mea e olelo mai nei.

            71 Hele aku la ia iwaho ma ka ipuki, ike mai la kekahi kaikamahine e ae ia ia, a hai aku la ia lakou ilaila, Oia nei no hoi kekahi me Iesu o Nazareta.

            72 Hoole hou aku la ia me ka hoohiki ino, Aole au i ike i ua kanaka la.

            73 Mahope iho, hele mai la ka poe e ku ana ilaila, i mai la ia Petero, Oiaio no, o oe kekahi o lakou, no ka mea, ke hoike mai nei kau olelo ia oe iho.

            74 Alaila, hoomaka iho la ia e hailiili a me ka hoohiki ino, i aku la, Aole au i ike ia kanaka.  A oo koke iho la ka moa.

            75 A hoomanao iho la o Petero i ka mea a Iesu i olelo mai ai ia ia, Mamua mai o ke oo ana o ka moa, e pakolu no kau hoole ana mai ia'u.  Hele aku la ia iwaho, a uwe walania iho la.

            Pauka Gula.  No ia mea, o ke kanaka i manao ua kupaa ia, e ao ia o hina. 1 Kor. 10:12.

 

NA HELUHELU LA.

Poakahi Mat. 26:45-66, Poalua Mat. 26: 67-75, Poakolu Mar. 14:65-72, Poaha Lu. 22:56-63, Poalima Io. 18:15-27, Poaono 1 Pet. 5:1-10, Sabati 1 Cor. 10:1-14.

 

            Ka hoole ana ia Iesu o kona poe enemi.  Pehea ka Iuda hoole ana ia Iesu?  Mahea kona kumakaia ana iaia?  heaha ka hoailona?  Owai ka i hele pu me Iuda e hopu ia Iesu?  Pehea ka hoole ana o na alakai ona Iudaio iaia?  p.59-66.

            Heaha ka hana o na kauwa a me na koa ia Iesu?  No keaha ko lakou hoomaewaewa ana iaia?  Ke hoomaewaewa ia nei anei i keia wa?

            Ua hookolokolo pono ia anei o Iesu?  Heaha ko Iuda manao ma kona kumakaia ana ia Iesu?  Heaha ka manao o kanaka i ka hoomaewaewa ia Iesu a me kana poe kauwa?

            Ka hoole ana ia Iesu o na hoa ona.  p.69-74.  Ua aha na haumana i ka wa i hopu ia ai o Iesu? p.56.  Ihea ka hele ana o kekahi o lakou?  p.69  Io. 18:15, 16.

            Heeha ka olelo a kekahi poe ia Petero?  Heaha na hoole ana o Petero?  Ua ikaika loa anei kona hoole hope ana?  He mau hoapili anei ka hopunipuni me ka hoohiki ino?  Ma keaha i ike ia'i he kanaka ia no Galilaia?  E hoike mai i na anuu i hiki aku ai o Petero i keia hana hewa? p.33,40,41,58.

            He kumu anei no keia hana a Petero?  He pono anei e hoopunipuni i mea e hoopakele i kokakou ola?  He pono anei e hoole ia Iesu?

            Ka mihi ana. p. 74,75.  Heaha ka mea i paipai ia Petero e noonoo i ka mea ana i hana'i?  Ua hai e ia mamua e hoole ana oia i ka Haku. 33-35.  Heaha kekahi mea e ae?  Lu. 22:61.  Heaha ka Petero i hana'i i ka hoomaopopo ana i ka hewa ana i hana'i?  Mahea ka like ole o kona mihi ana, a me ka Iuda?  Ua pau anei ka hewa ma kona mihi ana?

            Heaha ka Iesu olelo iaia mahope?  Io. 21:15-17.  Pehea i maopopo ai ka oiaio o kona mihi ana?  Oih. 4:8, 12,19.  Ua kokua anei oia ia hai mahope iho?  Lu. 22:32.  I Pet. 3:15; 5:6-10.

 

            1 He mea weliweli ka hoohenehene ana i ke Akua a me na mea pili iaia.

            2 Haule o Petero, no kona manao nui ana iaia iho.  Ua poina ke kiai ana a me ka pule, a hahai ia Iesu ma kahi mamao aku.

            3 E hoike no Iesu ma na wahi a pau, a imua o kanaka a pau.

            4 E hahai ana kekahi hewa i kekahi.

            5 Aole no he pono e wahahee.

            6 O ka mihi, ka hai ana i ka hewa, a me ka haalele ana-oia ka hana kupono i kanaka a pau.

 

Hoole Waiona.

[Na ka Ahahui W.C.T.U.]

            Ma Kaleleonalani, oia hoi o "Ema Hale" ma Honolulu.         

            He halawai i kela me keia Poalima hora 7:30 o ke ahiahi.

            He halawai Hoole Waiona, o ka Ahahui o ka Lipine Holu o Honolulu.

            Ke kono ia aku nei na kanaka, kane, wahine, keiki, na mea kiekie, na mea haahaa, ka poe waiwai, ka poe ilihune, ka poe hoole waiona, ka poe kanalua, na mea a pau, e akoakoa ma ia hale i kela me keia pule.  Pela no me na malihini mai na mokupuni e mai, e komo, a hui me makou ma keia hana kuonoonoo, "No ke AKUA a me ka HOME, a me ka AINA HANAU."!!

           

[W.C.T.U.}  CLEAR THE WAY.

(Prohibitionist Songster. 48)

1 Ala e na hoa hana, I ke ao, a me ka po:, Lulu i na hua pono, Malama'i, kiai mau., Hoohauoli i na paahana, Aloha e, kokua pu.

Cho.  E hookahi mai ka wai; E poha ka lama e:, Kau, e kau ka la laila; Mahala'e ka pua nei., Pau. e pau ka pouli nui, Ao hou ae, nani e.

2 A ia kau ka la olino, Ma ke ao, ma ke ao:, Lua ole no ka nani, Olie, oli e., A auhee na ao pouli, Mai na puu uli nei.

3 Aia ka, ke haule mai la, A noho i ka po, O ke ino o ka rama: Huro e, huro e, Lanakila no ka pono; Oli e, oli e.

4 Nui no ka haule, I ka po, a make e, Hookaawale i ke ino, E kau nei ia oukou, Ala, komo me ka oli, Me makou ano no.

Cho. Kokua e, na haiolelo, Kokua pu na peni e, O na pepa, na kepau, E kokua ia makou., Mai haalele, a hoi hope, I mua'e, imua'e.

 

LULU I KA HUA.

(T.G. Songs. 53)

1 Lulu i ka wanaao, I na hua maikai no, Pane olu, aloha mau, I ka hoalauna ou.

Cho Lulu hua, Hana, pule, , Holo ia Iesu. Lulu hua, Hana, pule. Ohi auanei.

2 Lulu i ka wanaao, Kokua i na hune, mai, Kuhi i ke ao ma o, I ka hoa hoolalau,

3 Lulu i ka wanaao, Ke panee la no ka wa; Ala ! wiki, alakai, Ina uhane ia Iesu.

4 Lulu i ka wanaao, Mai pauaho, lulu hou, Lulu mau mai o a o, Oli e ke ohi ae.

 

KA MISIONA LIPINE BOLU A MISS MARY E. GREEN ME KONA MAU HOA I KA MOKUPUNI KAKUHIHEWA.

 

Mr. Lunahooponopono, Aloha oe:-

            E oluolu i ko ahonui e hookomo iho ma kahi kaawale o ka kakou pepa i na hunahuna mea hou e pili ana i ka Misiona Lipine Bolu a Mary E. Green me kona mau hoa hele elua.

            Maka Poakahi, April 23, hora 2 p.m., haalele iho la makou ia Honolulu nei no Waimanalo, hiki ma kahi o Keoni Kamaki hora 6:30 p.m., a hookipa ia makou malaila e ia me ka maikai a hoaumoe ma ia po a ao ae.

            Ma ka Poalua ae, ahiahi, ua akoakoa mai la na wahi kauna kanaka oia wahi ma kahi o Keoni Kamaki, a maloko o kekahi rumi nui i hoomakaukau ia no ka hoonanea ana, i halawai ai makou mamuli o ka oluolu o ka haku mea hale no ka makou misiona.

            Ua lawelaweia na hana e Miss Green me ko'u kokua pu ana, he ekolu o lakou i apo mai i ka makou hana me ke kau ana o ka hae Lipine Bolu ma ko lakou mau umauma, a hookuu ia ka makou hana me ka hauoli o ka manao no ka launa ana me na makamaka Hawaii ponoi, aole no i mahuahua loa na kanaka malaila.

            Hoaumoe hou malaila a ao ae Poakolu, April 25, mahope o ka paina ana ua haalele aku ia Keoni Kamaki a me kona ohana oluolu nui wale no Kaneohe, a hiki ma Kailua i kahi o Monika i ke awakea, launa pu me na makamaka malaila me ka oluolu, hookipa mai lakou ia makuo maloko o ka hale a ua lawelawe ia na hana haipule ohana me lakou, aia no nae kekahi elemakule ma ia anaina haipule o Namomi kona inoa he Inna ekalesia no oia mamua i ka wa ia Limaikaika, a oia mau no kona hoopono a hiki i keia wa, a ua haawiia aku he mau olelo hoolana iaia, a ua apo mai me ka hauoli.

            Mahope iho o ia anaina ohana ana, ua hoikeia aku ka makou misiona o ka hele ana mai, ua apo mai lakou me ka iini o ka manao e hoole ia mea o ka rama, ua kakau lakou i ko lakou mau inoa ma ka hoohiki a me ka loaa pu ana aku o ko lakou mau lihine bolu, o ko lakou huina i loaa ka hae he 8, a iwaena o ia poe he hookahi pake o Ah Hika, inoa, no loko no nae o keia ohana, a nui ka mahalo.

            Pau ka makou hana ma keia wahi naue aku la makou no Kapaa, hiki ma kahi o Luka a kipa malaila, heahea na kamaaina e komo maloko, a hui kamailio pa me na kamaaina, a mahope o ia manawa ua lawelawe ia ka makou misiona e like me na hana ma Kailua.

            Mailoko mai o keia ohana ua loaa ia makou he mau hua he 6, he mau makua kane, wahine a me na kamaiki; he mau malihini no kekahi ma ia anaina, aole nae i apo mai i ka makou hana a hookua ia ka makou misiona me ka hauoli i keia ohana.

            Haalele ia laila no Kaneohe, hiki ma kahi o Pii a hui aloha me na kamaaina, a e like no hoi me ka maa mau, a pela no keia.

            Hoaumoe malaila ia po a ao ae Poaha Apr. 26; a ma ka auwina la he komo kauhale ka makou me na kamaaina Makahalupa, kana wahine a me Pii wahine, ma ke ano paipai aku e hele nui ae i ka halawai L.B. e malama ia ana ia po iho.

            Pomaikai makou i keia mau kamaaina no ka hoomanawanui pu i keia hana nui o ke komo kauhale, oiai he ku mamao na kauhale o keia wahi.

            Ma ka hale mua a makou i hiki aku ai piha pono i na wahine, eia ka auanei he halawai wahine o ka hoomana o na La Hope, hookipa mai lakou ia makou me ka oluolu e komo maloko, a no ka piha loa o kahi rumi ua noho iho la no au me Makahalupa w. mawaho.

            Mahope o ka hookuu ia ana o ka lakou hana ua lilo ae la ka hana na Mary Green, no ka makou misiona o ka helel ana mai, a ua haawiia aku na olelo paipai ia lakou no ka naue ana ae i ka halawai L.B. ma ia po iho, oiai aole ka makou hana no na mea pili hoomana, aka no ka waiona.

            Ua ae mai no lakou e like me ka olelo, o ka ae he ae ia, a o ka hoole he hoole no hoi ia, a i ka wa o ka hana aole hookahi o lakou i hiki ae.

            Ma ka hora 7 a oi ia ahiahi ua hoomaka ka makou hana ma ka halepule o Kaneohe, he 39 ka nui o ka poe i hiki ae ke hui pu ia me makou ekolu, a ua malamaia ka hana e Miss Green me kona hoikeike aku i ka manao nui o keia huakai a makou.

            Ua apo mai kekahi poe he 11, a ke welo la he mau libine bolu ma ko lakou mau umauma i keia manawa.

            Mahope iho o keia mau mea ua manao ia ua lawa na lala no ke kukula ana i Ahahui maanei, nolaila ua kohoia he mau luna nui e like me ka maa mau i na ahahui a pau.

            Ma keia wahi e kala mai ia'u, no ka mea aole au i hoakaka aku no keia mau luna, oiai ua koho mua ia no i ka wa i kipa ai o Kanoelehua ilaila, aole nae i kau ka hae ia manawa, aka i keia wa hoi ke welo nei.

            Hookuu ia na hana ma ia po me ka hauoli o ka manao, nolaila e na komite o ka Ahahui Lipine Bolu o Kaneohe e hooikaika aku oukou makeia hana maikai e huki mai i na hoa a me na makamaka ma ia wahi e komo mai ma keia poai hookahi o ka pomaikai a me ka maemae o ka noho ana ohana.

            Hoaumoe hou no makou ma Kaneohe ia po a ao ae, Poalima la 27, a mahope o ka paina awakea liuliu ae la e hele no Waiahole.

            Haalele iho la i na kamaaina me ke aloha a naue hele aku la no Heeia, a kipa ma kekahi mau kauhale, aole nae he mau hua i loaa, a pela no ko makou kipa mau ana ma na hale e kokoke ana ma ke alanui, o na Hawaii ponoi, a o ko Miss Green makemake ia o ka launa pu me lakou.

            Ia makou i hiki aku ai i Kaalaea halawai iho la makou me na poino oia ke poholo pu ana o ko makou mau lio iloko o ka lua, ua palua ka poino i loaa mai ia makou ma ia wahi, a o ke kumu o keia poino aia ke alanui o keia wahi maloko o ke kai, aole nae he mea o makou i poino.

            Hiki aku la makou ma kela kapa me ka palekana a me ka mahalo i ke Akua no ke kiai ana mai ia makou mai na poino mai.

            Haalele makou ia wahi no kahi o Akue ma Waiahole, a ia makou i hoea aku ai ua ahiahi ia manawa a e kali mai ana no hoi kamaaina o ko makou hiki aku a hookipa ia makou me ka maikai.

            Ma ka Poaono ae la 28, he komo kauhale ka makou hana ia la e like no hoi me na hana maa mau a ma ka la Sabati ae ma ka luakini o Waiahole ka makou hana.

            Mahope iho o ka pau ana o ke kula Sabati ua lawelawe na hana o ka makou misiona, a he 30 ka nui o ka poe i hiki mai ma keia halawai mai na makua a na keiki, a ua hoakakaia aku imua o lakou na mea e pili ana i ka hoole waiona, a ua huli mai he 18 mai na pokii a na makua, a o ka hapa nui he mau wahine me na keiki.

            Mahope o keia ua hoala ia ka noonoo ana no ke kukulu i ahahui, a ua kohoia he mau wahiae na luna nui, a pela no na komite i kokua ia e Aikue.

            Imua aku me ka hooikaika i na makamaka i koe o ia wahi, e hea e komo maloko o ka poai o ka libine bolu a e lilo i mau makua a mau keiki hoopono ma keia mua aku, a i kuonoono hoi ka noho ohana ana a loaa ole na kue mawaena o ka noho lokahi ana.

            Hookuu ia ka makou hana, a hoi aku la no kahi o Paikuli, mamuli o ka oluolu o kana wahine ua hookipa ia makou me ka maikai, a ua lawa a koe na mea i hoomakaukau ia na makou.  O Paikuli ua hele oia ma kahi e no kekahi hana.

            He mau hora ka hoonanea ana ma ko laua home, a huli hoi mai la no ko makou hale kamaaina, no ka mea ua ahiahi aku la.

            Hoaumoe hou iho la makou ma Waiahole, a o ka po hope no hoi ia a haalele iho me ka hoomaikai ana i na kamaaina.

            Ma ke kakahiaka ae o ka Poakahi la 30, a i ke awakea ae haalele makou ia laila a hele pu mai la me Mr. me Mrs. Aikue a me kahi keiki hanai, a komo i ka halekula a Paikuli w. ma Hakipuu.

            Pau ka makaikai ana malaila, naue aku la no Kualoa a hoomaha ma kahi o na kamaaina, a no kekahi mau minute hoomaka hou e hele, a hookuu mai la na kamaaina ia makou e hele malihini aku ma ia wahi, a puka na olelo good bye, a hele aku la makou me ka poina ole o ka laua mau hana maikai ia makou.                      (Aole i pau.)

 

MOOLELO O KE KUKULU IA ANA O KA AHAHUI LIPINE BOLU MA PELEKUNU MOLOKAI.

 

            Ua hoala ia ka hoomaka ana o ka noho ana o kela hui ma ka luakini i noho alakai ia e W.S. Lokai a ma keia kukulu ia ana ua loaa na lala kupono a maikai loa, aole i loaa i ka wa i hoala mua ia ai e Nakaa, he ohi hapuku ia ia hoala ana.

            Ua piha ka luakini i na hoahanau a me ka poe maikai, ua hoohui mai o S.W. Pahupu me kona hoa Mr. Aberahama ko Molokai kahu kula Sabati Nui, ma keia hoolala ana i keia hana maikai.

            A ua koho ia na luna nui me na lala me ka pau ole no nae o na wahi kauna kanaka o ia awa, a ua koe aku no kekahi poe.

            Malama ia ka hana me ka pule a ke alakai W.S. Lokai, a hoomaka na hana ma na olelo paipai na Rev. S. Paaluhi, ua piha hauoli ke anaina, hauoli ka manao.

            A pau kona ua kokua ia e S.N. Pahupu a me ke eehia no, a i kokua ia mai no hoi e ka haiolelo e G.W. Kolopapela, a na W.S. Lokai i hookaau mai na kauna i koe.

            I ka pau ana o kana, ua lawelawe ia ka hana ma ke koho ana i na luna nui o ia ahahui lipine bolu o kakou.

Na Luna Nui.

P. Kaleiopuu k., Peresidena, D. Mahiai k., Hope Peresidena, J. Makalei k., Puuku, D.M. Makaholo k. Kakauolelo.

Na Komite.

D. Alii k. Komite Kiai, Mrs. Keaumalahia w. Komite Kiai.

Komite Mala Ola.

J. Makalei, Komite Malama Ola, Jas. Daoid k. Komite Malama Ola, Jos. Kahikikolo k. Komite Hoeueu.

Na Lala.

            P.K. Lahama k.  J. Alii k.  M.O. Kaleipuu k. Rose Halapu w. Iosua k. Kaainahuna k. Ana w. Luka w. Pulihi k. Lauhiwa w. Hoonuu k. Kaaihue w. Kalima k. Kalai w. Kaluau w. Kalani w. Sara w. Kuula k. Maria Huleka w. Pailolo w.

            Huina o na lala a pau o ia ahahui lipine bolu he 24 a ua koe aku no he mau kauna hoa i koe.

            A pau ia ua paipai aku no ke alakai e malama i na hana, lulu oukou no ka pono o ko oukou ahahui.

            I ka pau ana o na hana, ua hookuu ia ka halawai me na himeni a me ka pule, a ua koho ia o W.S. Lokai me ke Kakauolelo e komo kauhale aku no na hoa aku i koe ma kauhale a ua hooko ia.

            Da kali no ke komite a hiki i ke ahiahi ua hele komo kauhale aku laua, ua loaa kekahi poe a ua ae mai me ka ma nao haahaa a mae no hoi, a o kekahi poe hoi i ka wa i ike mai ai i ke komite, ua ike aku no na maka o ke komite e holo ana he mau heluna o na wahine me na kane ma na kuauna aualaloi kalo, a e pii ana hoi he pau kane ma na pali e hoolalau hele ana e manao ana paha la he ahi keia e hele aku nei.

            O ke ano o ka noho ana o na kanaka o keia awawa he akoakoa ka noho ana i kahi hookahi, he oluolu, a he heahea na kana a he puili aloha i na malihini ke hiki aku.

            He elua luakini o keia awawa Katolika me ke Kalawina, aole he pule ia o ka luakini Katolika, ua nahaha ka luakini, he hale no na moa punua e hoopunana ai.

            He kahu pai kalo ka hana o keia awawa, lokahi no kane na wahine na kamalii ma keia hana..

W.S. Lokai.

 

HALAWAI AHAHUI KULA SABATI NUI O KA PAE AINA.

 

            E halawai ana ka Ahahui Kula Sabati nui o ka Pae Aina ma ka Poakahi maa o Iune oia ka la 4 hora 10 a.m. ma Kaumakapili.

 

NA HUNAHUNA MEA HOU O WAIPUULI KAUAI.

 

            Ma ka Poalua la mua o keia mahina ua hoolei puupuu ae la kekahi poe makai maluna o kekahi hoa makai o lakou o Pukila kona inoa, a o ka inoa o na makai nana i alu kela hoa makai o lakou, o Kauhoe, Komo Puki, Aluli, a o ko lakou kapana makai ka mea nana i uwao ka lakou mau hana.

            O ke kumu o ka hoolei puupuu ana, oia keia:

            Aia ma ka la i bai ia ae la maluna ua ku ae ka mokuahi Kimo Maki ma Kapaa, a ua hoohuoi ia kekahi wahine i loohia ia i ka mai hookaawale ohana ua mahuka mai mai loko mai o ka pa ma'i o Kakaako, a o ka mea na keia wahine na ka mea nona ka inoa e kau ae la maluna loa.

            A mahope iho o ia manawa, ua ike aku la ka mea kakau nei i na makai i alu ai i ka inoa mua e holo ana i ka home noho o ko lakou hoa makai Pukila, e huli ai i ka mea i mahuka mai mai Honolulu mai me ke kuleana ole, oia hoi, aole palapala huli a hopu hoi.

            Aia i ka wa a keia poe i hoomaka aku ai e komo iloko, o Kauhoe, a me Kimo Puki me Aluli, ua loaa e mai la laua i ke peku hoki a me na wahi kauna kalo paa iki a keu a kou mea kakau i ike ai.

            A o ka mea mahuka, aohe i loaa, a oia ka kou mea kakau i hoohena ae ai i keia mau wohi lalani mele.

Hoi nele la hoi nele, Hoi nele i ke kula o Kaneoneo.

            O kela makai i kapaia o Kauhoe kona inoa, o keia no ka maka nana i hohi ka opu o kekahi kanaka o Kaapuni kona inoa a i hoopuka ia maloko o ke alakai o Hawaii Puka La.

            O kekahi kela o na makai lawelawe ino loa i ka poe i loohia ia i ka mai hookaawale ohana.

            A i ko hai, ikaika na lima i ka hopu, a i ko kino iho pee poli iho la no ia.

Nui ka ua

            He mau la ua keia o Kapaa nei nui ka ino, loaa ole aku na wahi lau limu o kahakai i ka noke mau a ka ua.

Nui ka wi.

            He mau la wi keia o kahi i hai ia ae la maluna, ke ai nei na kamaaina o keia wahi i ka laiki, a ina e kii aku i kahi pakeke ai a ka pake, o ka pinana loa aku la ia a kupono ole i kou makemake.

            Oia hoi he hapalua ko ka pakeke liilii, kupono i ka mea hookahi ke ai, a o kekahi no hoi, aohe no i ka launa o ka ai a ka pake, ua ahona ka ai ana i ke kalo mamua o ka ai ana i ka poi puupuu a ka pake.

Ke kulana o Wailua-uka.

            He nani ke kulana o ka aina ma kau wahi he polahalaha a he inoino ma kahi wahi, aka, ma na huaai, ua lawa loa, e laa na hua kuawa, ulu, manako ohia, e pala ana keia poe hua a pau i ka wa hookahi.

            I ka wa a kou mea kakau i hele makaikai aku ai i kahi i hai ia ae la malu! na nana aku la i na kahawai, he uliuli lipolipo ka wai, auau i ka wai o Kaluahole, a make a lilo mai la no na oopu ono o ia uka, ua mahalo au i na mea i hai ia ae la maluna, a koe wale iho no keia, na kamaaina o ia uka he nohona palaka, he auwana iloko o ka nahelehele ke hiki i ka la Sabati.

            Nolaila, ia oukou e na makamaka, mai ooohalike oukou e like me kela poe ka auwana i ka nahelehele a ka mea kakau i ike pono ai.

Honu nui ma Wailua-kai

            Ma ka po Poaono nei, la 5 o keia mahina, ua hei ae la kekahi honu nui i ka upena lawaia a ka pake.  O ka laula o kona kua, he 6 kapuai me 11 iniha, a o kona kiekie, he 3 kapuai paa, ua olelo na kamaaina o ia wahi aole lakou i ike i kekahi honu e komo ana iloko o keia muliwai a aole hoi ka mano, a pela hoi ka puhi, a o na ano i-a e ae, ua komo, o delo honu i hai ia ae la ma luna, he honu maoli o ke kai a ua ike no hoi kou mea kakau.

            Nolaila, ke haawi aku nei au i ko'u aloha i na keiki oniu hua metara o kou papa pai.

Me ka oiaio.  B.M. Menese.  Kapaa, Kauai, Mei 10, 1888.

 

PAPA!  PAPA!  AIA MA KAHI LEWERS & COOKE. (O LUI MA)

@ sentence

E loaa ai

PAPA NOUAIKI o keia a me keia ano.

 

@ Na Puka Au ia ui, Na Olepelepe Na Pou, Na O-a, Na Papa Hele, Na Papu Ku, A me na Papa Moe nui loa.

Na Pili o na Hale o na Ano a Pau

Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai e pau Na Kui mai ke Nui a ka Makalii, Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami o na ano a pau, Na Aila Pena, o keia me keia ano Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale, Na Aila e ae o na ano a pau.

 

NA WAI VANIKI A ME NA WAI HOOHINUHINU NANI! O NA ANO A PAU LOA.  NA BALAKI ANO NUI WALE.

A ke hai ia aku nei ka lono i na Makama pau, ua makaukau keia mau Makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana NO KA UKU HAAHAA LOA.

 

E likeme kamea e nolo ana mawaena LAUA a me ka MEA KUAI.  HELE MAI E WAE NO OUKOU

 

Ka Waiwai o ka Hilinai.

A AYER Laau Sasaparila, kai kaulana a hilinai nui ia no ka hoomaemae koko, ma na wahi a pau o ka honua, ne aneane 40 makahiki i hala ae nei, a ua lawelawe nui ia hoi iwaena o na oihana lapaau.  O keia.

LAAU SASAPARILA, no loko ae ia o ke aa Sasaparila Honedura maoli; ua loaa ka mana hoomaemae ma o ka hui pu ia ana me kekahi mau aa laau e ae, a me kekahi mau mea no loko o ka honua a me ka hao.

HE koko inoino a nawaliwali anei kou?  Ua a wili pu anei me na ano mai ikaika?  A ua hui pu anei me na wai awaawa hoopehu Na keia.

LAAU e hoomaemae ia mau mea ino a pau, a maikai.  O na kauka lapaau a pau o Amerika ike ke ano o ka AYER SASAPARILA, ua olelo lakou, aole he mea maikai e ae no ka hoomaemae koko ana mai na mai i awili pu ia, aka o keia wale no.  No ka

HOOMAEMAE ana i ke koko, a me ka hookahua pono ana i na mea a pau ma kekahi mau ano ma ii ikeia, o ka AYER SASAPARILA wale no ka laau nana e hoomaemae hakalia ole mamua ae o kekahi ano laau e ae O ke

KOKO ino hakuhaku, a nawaliwali hoi kona holo pono ana ma ke kino, e hoomaemae ia a e hooikaika pu ia no hoi ma o ka ai ana i keia LAAU SASAPARILA A AYER.  He maalahi a he

MIAKAI loa hoi keia Laau, aole no ka hoomaemae wale ana no i ke koko, aka, no ka hookaawale pu ana kekahi i na ma'i, hoomomona hou ana i ke koko ino, a me ka hooikaika pu i kona holo pono ana ma na aa.  Heluhelu wale na hooia ana mai na wahi a pau o ke ao nei i hoohana mau i keia laau mamua o kahi mau laau e ae.

A HILINAIIA no ka ikaika kupono o ke ola kino, ma ka maemae ana o ke koko, hoomake pu ia na ma'i, a pela aku.  He nui na laau hoomaemae koko i hoolaha waha hee wale ia malalo o na inoa lehulehu, aka, o na hilinai a me na hooia wale no a ke ao holokoa, maluna o ka Ayer Laau Sasaparila.  I HOOMAKAUKAU IA E Kauka J.C. Ayer & Co., Lowell, Mass. HOLLISTER & CO.

Na A ena ma ka Paeaina Hawaii.

Helu 100, Alanui Papu, Honolulu    2086-tf

 

M.R. FREITAS.  Kaiopihi, Kohala.

HALEKUAI na mea ai, no na lole, a me na mea hoonani e ae he nui loa.  E kuai ia aku ana me ke Kumukuai haahaa loa.  Ke kau leo ia aku nei na Hawaii Ponoi a pau e naue nui ae.    2158-3m.

 

B.F. EHLERS & CO., PAINAPA.

Poe Kuai ina  Ano Lole a Pau.  Helu 99 alanui Papu.  -Honolulu.

            E loaa mau ana na lole hou o na ano a pau maluna o kela a me keia moku.

 

Kakela a me Kuke HALEKUAI NUI O NA WAIWAI

 

E laa na pahiolo, koi hole, hamale, koi nui a me liilii, laila, wili puaa, rula, apuapu, kui o na ao a pau, kala kaa, hao hoopaa @, pohaku hoana, kepa, lei ilio, kaula hao ilio, pahi, upa, pahi umiumi, kalapu, kope hulu, pulupulu, @ lakala, lina hao, ami, keehi, a me, KAULA OPU.

 

Palau o na ano a pau, Oo, ho, kopala, pe, kipikua, hao kope, au ho apaa aku, kua bipi, lei bipi, kaula hao bipi, uwea pa, uwea keleawe, hao @ piula, kaa palala, ipuhao, ipu @.

 

PA-PALAI, MAKAU ME KE AK@

 

Ili wai, papa holoi, kopa ala, ka@, uaina, hu'akai, ehi wawae, hulu pena, a pela aku.  Pena wali, kini nui a me liilii o ano a pau, me ka pepa kuhi kuhi, pena keokeo, aila pena, aila hoomaloo, vaniki kaa, a me vaniki moe, PENA HOOMALOO a me aniani hale AILA MAHU, AILA MIKINI, AILA HAMO, AILA KAA, INIKA KAMAA.

PAUDA, KUKAEPELE, KIANA PAUDA, UIKI IPUKUKUI O NA ANO HE NUI A LEHULEHU

 

LOLE MAKEPONO E aa ua AHINAHINA, KALAKOA, KEOKEO, LEPONALO HULUMANU, UWE-WAHINE, KUI HIMU@ MU A ME KA LOPI.

Ke Kuike e loaa no ia ma kahi o Kakela & Kuke!

 

NA MEA PIULA

Mikini Humuhumu Makini a WHEELER a me WILSON MIKINI A WILOX ME GIBBS NA MIKINI A REMINGTON.

He nui loa na mea hao me na ukana ae o na ano a pau, aole hiki ke hai pau ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike.

 

Laau Lapaau Kaulana Lo@

A DR. JAYNE.  LAAU HOOMAEMAE KOKO LAAU HOOPAU NAIO, LAA O KUNU, PENIKELA HUAALE PAAKAI, LAAU HOOPAA HI,

Me na Laau Hamo a Pela 'ku.  Kakela me Kuke.