Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 22, 2 June 1888 — HE MOOLELO NO Lonoikamakahiki KA Puu Alii Kiekie na Kalani. Ke Alii Nui o Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO Lonoikamakahiki KA Puu Alii Kiekie na Kalani.

Ke Alii Nui o Hawaii.

[kakau ia no ka N'UPEPA kuokoa.) IKA wa a ke aiii Lonoikamakhiki i maopopo ai no kona Huli hoi aku no Napoopoo, ua pane aku la oia i kona hoahanau ka pukaua o kona aupuni me kona mau alii. Ua pono ia i ka maka o na alii, a ua kali no kona hoahanau puuku, aole oia i pane mai no kona hoi pu me kona haku alii. Pane aku la oia i ke alii Lonoikamakahiki: E kuu haku alii, aole au e hele me oe, e noho no au mahope nei, a o oe a me na alii o kaua mahope aku ou, ua pono hoi ha. I ka pau ana o na kukai olelo ana a ua mau alii nei ua liuliu ae la ka huakai a na alii ma na waa, a ma ka ama no hoi kekahi poe. I ka hiki ana o na alii i ka aina i hoike ia ae nei, ua noho iho la lakou me ka maikai. Ua noho īho la na alii no ka wa loihi loa, a ua palaka pu ka manao o kc ahi i na wahi ana i hele ai mai Molokai a Oahu a hiki loa aku 1 Kauai, aole he wahi mea a hoomahao ae, ua nanea ia i ka ai kupouli manao o ka aina. Nolaila e waiho no kakou iaia e na nea ana i ka aina pohu lai malino, a e huli ae kakou i ke keiki o Maikai Kauai hemolele i ka ma!ie Kupu kelakela ke o Waialeale He laau pale īa na ke anu Oo i ka nahele o mahiki eia oia'ma ke alaheie maopopo ole no ka huli ana i kona hoa o ia uka kanaka ole. O keia mea e hele huli mai nei oia no o Kapaihilani ke keiki noho mehameha o ia waonahele kanaka ole, hoolaukanaka o ka ieo hone o na manu e hone ana i ka pili o ke ao.

Ua noho hookahi ihe o Kapaihilani i kahi o laua i noho ai, a no ka pilikia, a me ka hoomanao mau hoi i kona hoa i ka po a me ke ao, a hoomanao ae la keia i na olelo hope a kana aikane no ka huli ana iaia. laia i hiamoe ai ua hui pu aku ia ia me ka uhane o kana aikane aloha o Lonoikamakahiki, a pane aku !a kona uhane: I imi mai nei au ia oe no kuu aloha ia oe, o i noho mai nei i ka hoomanawanui ike aloha aole e nalo, a ua imi mai la au ia oe a loaa a e hoi kaua i ko kaua aina, ko kaua home mauna, kahi a ke ala a me ke onaona i noho ai. Pane mai la ka uhane o ka mea no* na keia nanea: Aole kaua e hoi i kou aina he pilikia, ua hiki oe e hoi mai e noho 1 ko'u aina, eia ka aina a me na pono a pau o keia ola ana, he lani iluna a he honua ilalo. I ka aina kaua o Hawaii e noho ai pono, aole pono ka hoi ana i koo aina, oiai, ua imi mai la no oe a loaa au ia nei, a o ka aina no keia noho iho, pehea ia ia? I ka pau ana o na olelo a laua, ua manao no oia he mau- kino maoli keū, aole ka. Puoho ae la oia mai ka hiamoe ae, a ike iho la oia be moeuhane ka kana, ahe pahaohao no ka mea e loaa mai ana. Ua liio keia moeuhane i ke keiki o Kauai i mea e hoonaluei ai 1 kooa noonoo, e he mea hoi e moe ole ai no kona po. A pela 1 hooheno ae ai ka poe kahiko i keia mau wahi lalani mele.

Kmialofeainakekaidaa O Puonoa no b»c ka lae obolc Ke ohua aku ao he naho haie no a nei. He noho ho:>pflimeAii aku aiamu" 2ku o ke aloha A aloha no la hoī au o ahi tna Ua ku no kau kaena ua eha ia oe 0 oe wale no ka ke aloha e U a nei E moe ole oei o kuu po ke moe iho \lne ooiu a ala {>u ae nie kuu makemake Makemake au ia ohmana Oia kuahiwi nani ai o Kailua E!ua no iaua me Ahiki Hiki mai no ko aloha pumehana ka poli He kokoolua ia no ko*u po hoa ole ke moe iho Moe no au a ala pu ae me kuu aloha Hoomama ae no au ia kaua 1 walea ai i ka hihipea o ka nahele Aloha oe, aloha au.

Pane aku la oia ma i kona manao ma kona leo, kai no hoi e imi aku ana au ia oe a loaa, a e noho aku ana au mahope ou, a he ai loaa aku au nau, a nau auanei ka pauaho mai ia u. I ka pau ana o kana olelo kaukau ua kali oia a loaa ka wa pono e huli ai i kana alli. I ka loaa ana he wa pono ku ae la oia a iho i kai me ka naku hele ana ia ioko o ka nahelehele ma kahi no hoi a laua i naku mua ai me kana aikane alii e noho la i ka iai a Ehu. Noho iho la oia a hoopuka ae la i keia mau hooheno ana. E kuawaa mai la no hoi ka ua i ka nahele E haki opa mai la ka ua i ka nahele, Ke nu hele ae nei la i ka Uu o ka hihikolo I Ke kolo hele nei kamahele i uka kanaka ole. Ke hoomau la no keia i ka naku hele ana i ka naele o Alakai, e hoomanawa* nui ana i ka eha o ka ili, a ke ohi hapuku la ka nahele i kona wahi p>u, a ke hele aku la i ke olohelohe, a hema kahi malo mai ka hope aku. Ua hoomanawanui kei ia mau poino, he mea ole wale no la i ke kono ae a loko, a na ka manao no e hapahapai ae naue ke kino. 0 kuu kino no hoi e luhi i ko aloha, ke aloha ae nei au i kahi a kaua e hele ai e kuu aikane. laia e naku hele ana a kokoke e puka iwaho o ka nahele, hooniaha iho la keia.

A pau kona hooluolu ana, iho aku la oia a hiki i kahakal, ua nana keia i waa nona e hiki ai ke holo i ka moana, a ke naku hele nei keia i kahi e loaa ai. A he mau la loihi loaa ko ia nei wa hi waa, a hoomakaukau iho la keia no ka holo ana. Holo aku la oia i ka moana, a ke paialewa ia ala keia e na ale ahiu, a e paio mau aku ana no hoi oia me na nalu nui, e ke alo nei oia me ka hoomanawanui. Oia ka hnii o kona wahi waa i ka moana, ka uht pu ia e ka ale. No elua la me elua po ko ia nei hele ana ika moana a ku aku la keia i kaaina. . O kona wahi i pae mua aku ai ma Kalae no ia, ao'e no i u iho uuae aku la no ia ma na kai o Koolau, Oahu, a he po a ao pae ana keia ma kahi a Lonoikamakahiki i pae ai. No kekahi mau la oia malaila, a ua hookipa maikai ia e na alii o Oahu, e like me ke kauoha a Lonoikamakahiki ikauoha ai. A he mea no hoi ia na kona naau e mahalo loa ai i kona noho ana i ka hale oke alii o Oahu, ua ai oia ua inu a ualawaaohe mea a ka naau e hoowahawahaai. (Aole ipa u.)