Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 23, 9 June 1888 — KAU AHAOLELO O 1888. [ARTICLE]

KAU AHAOLELO O 1888.

LA HAN'A 4, lUNE 3. Halawai ka Hale e like me ka mea maa mau. OI.ELO HOOHOI.O NO KA AIE LAHUI. Na ke alii Kamika i waiho mai he olelo hooholo e pilt ana i ka hoike a ke Kuhina Waiwai e koho ia i komite wae 0 elima lala no ka halawai pu ana me na kuhina e kuka a e hoomaopopo no na mea e pili ana i ka huina o .£15,000 i paa ia ma I.adana no loko o ka huina 0 /'200,000 i loaa mai ma o ka Aie Lahui la, a me ka huina o .£704 uku panee; a hooholo ta. MAl' XIXAU PILI UWEAOI.ELO ME XA PANE. Waiho mai ke alii Kamika he elua mau ninau i ke Kuhina oko na Aina E, penei: I—ua1 —ua hana a hooko ia anei kekahi mau lawelawe e pili ana i ka hooko ana e like me ka mea i hooholo ia ma kela Kau Kuikawa. no ka ka hoomoeana 1 ka uwea telegarapa moe moana mawaena o Hawaii nei a me na Aina E? 2— ina pela alaila, he mau hana a mau mea eae anei kekahi a ke kuhina i manao ai e waiho mai imua o keia hale„e pili ana no īa hana? Ua pane koke mai ke kuh.na penei: I—ua1 —ua hana a ua hooko ia no na lawelawe ana no na mea e oili ana ia hana, a nui na ninau i hoomakaukau ia a hoouna ia aku i ka agena o kekahi mau hui hoomoe te!egarapa o na aina e, e pih ana no ka nui o na lilo, ka loihi o ka manawa e hana ia ai a paa, a me kekahi mau hemahema e ae paha € pili ana no ia hana. A me na lawelawe e pili ana ia mau ninau, aole loa he mau pane i loaa oaai i. keia wa; a ke ole au e kuhihewa, e loaa mai ana a hoike pau la aku i na hoa* mamua o ka hookuu aaa o keia kau. He oiaio, he mau mea io no kekahi a'u i manao ai e waiho aku imua o keia hale e pili ana no hoi no ia hana, aia nae a makaukau, ilokp paha o na la hope o keia kau.

MAI" M\\\U HOOHtO? VO KA MPIONA -AM-A Na Paehaole mai he ekolu ninau i jke Kuhina o ko na Aioa E, penei: i— Ehia ka noi o na waiwai o ka Oihana MUiooa Hawaii i Samoi i kuai ia? a heaha ia ua mau waiwai la? 2 —Pehea la ka nui o na kumukuai pakahi o ia mau waiwai? a heaha .ka huina o na i loaa mai no ua mau waiwai nei? 3—Owai ka mea ana i kuai aku ai 1 ua mau waiwai la? a auhea na eiala i ioaa mai ma la kuai ana? MAU SIXAU I KA LOIO KL'KIN'A MF. NA HAINA. Waiho mai o Kamauoha he elua mau ninau i ka Loio Kuhina, penei: 1 *Ua nana a apOno anei na kuhina i ka palapala hookohu o S. B. Dole i kokua eha no ka Aha hookolokolo Kiekie? 2— No keaha ia? f a ma ke kumu hea hoi 1 au'a ia ai na uku o na kokua hope elua 0 ka Aha Hookolokolo Kiekie? Ua waiho koke mai no ka Loio Kuhina i kana haina ma ka pane w&ha ana mai, penei: I—ae; ua apono ia no; 2e nana aku i na kukai palapala ana mawaena o ka Lunakanuwai Nui a me ke Kuhina Waiwai, e like la me ia i hoike ia ma ka hoike a ka Lunakanawai Nui 1 keia kau o ka Ahaolelo. Pane mai ke alii Wilimana, ua uku aku na kuhina ike dala no na mea oi aku o ke ino i keia i ike ia ae la MAU NOI BILA KANAWAI. Noi mai ke Alii Hikikoki, oka bila no na lilo o ka ahaolelo i hooholo ia no ke kakau poepoe e heluhelu ekolu ia i ka la apopo, a hooholo ia. Noi mai ke Kuhina Kalaiaina no na bila liilii elua ana i waiho mai ai i kela la aku e hoihoi mai ke komite pa'i mai, oiai, he uuku loa na wahi olelo a aohe waiwai o ke pa'i ana, a e kau ia na hana o ka la, a hooholo ia. NA HANA O KA LA. Heluhelu elua ia ka bila kanawai hoopau ika auhau ilio. Noi mai ke alii Walakahauki e haawi ia i ke komite hookolokolo, a nni mai hoi ke alii Kake!a e hoopanee loa ia. Ku mai o Kamauoha a Kamailio no ka pono o ka bila, a noi e haawi ia i ke komite waiwai, aka, ua hooholo ia a hoopanee loa ia. Heluhelu elua ia ka bila e pili ana i na Noteri 0 ka Lehulehu, a ma ke noi a ke alii Kakela, ua hooholo ia a haawi ia i ke komite hookolokolo.

Heluhelu elua ia ka bila e pih aka i ke kakauinoa ana i na laikini, a ma ke noi a ke alii Wiiimana ua hooholo ia e kakau poepoe ia a e heluhelu ekolu la i keia Poakahi ae. KOMITE O NA iiONA. Waiho mai ka Peresidena i na lala o ke komūe wae e pili ana no na bona o ka Aie Lahui, penei: Na Alii Kamika, Kimo Pelekane makua, Balauwina, ke Kuhina Waiwai a me Mr. Daniela. Hora 11:55» ua hoopanee ka hale a noho hou i ka hora 10 kakahiaka apopo roaono. Ka Elima o ka La. Poano, lune 2. Wehe ka Hale a hoomaka na hana e hke me ke ano mau, mahope o ka pule ana a me ka heluhelu ia ana 0 ka moolelo o ka la 1 hala a aponoia. VA PALAPA HOOPII Na Mr. Kamauoha, mai Honolulu mai, e noi ana aole e hoouna hou ia aku na poe ma'i lepera no Kalawao mai Kakaako aku aia a mahope aku o ka nieniele ia ana o na mea a pau e ka Ahaolelo e pili ana 1 ka ma'i lepera. Haawi ia i ke komite malama ola. Na Mr. Paehaole, mai Molokai mai, enoiana (1) e hoololi ia ke kanawai pili i na ma'i lepera, (2) e hoololi ia ke kanawai e pili ana i ka. laha loa ana aku o ka ma'i lepera, a e hoomaopopo ia hoi ka mana a me ke kuleana o na poe e lawelawe lapaau ana i na poe i loohia me ka ma'i lepera. Haai ia i ke komite malama ola. Na Mr. Kamauoha, mai Honolulu raai, aole loa e hoolilo ia na Aina Lei Alii no ke Aupuni, a aole no hoi e hoolilo ia ake roa ke kuai. A ma ke noi ake alii Hikikoki ua waihoia ma ka papa a noonoo pu ia me ka hoike * ke komiie wae o na aina I.ci Alii o ke Kau kuikawa. Na Mr. Paehaole mai Molokai mai, e hookohu la i mea nana e lawe na palapala mai Pukoo aku a i W ailan, a e hooholo ia i haawina o $100 no ia hana. Haawi ia i ke Kupina Kalaiainx KA PANE I KA HAIOLELO ALU. Waiho mai ke alii Batauwina i ka ho ike a ke komite wae no ka pane ina iku i ka haiolelo mai ka Nohoalii mai, a ua heluhelu mai oia 1 ka haiolelo pane. Ma ke noi a ke alii Kamika ua apono ia ka hoike a kauoha ia 110 ke kakaupoepoe ana a e lawe aku ke komite a haawi aku i ka Mol HELUHELU A HOOLAHA KANAWAL Heluhelu mai ke alii Kakela no ka wa mua he kanawai e pili ana i na loio a me ka lawelawe ia ana o oa hana imua o na ahi hookolokolo haahaa Waiho ia no ka heluhe!u elua ana. Hoolaha mai ke alii Baiauwina e la*

rr,i2 ana eia he kaoa , srai e pīii ana i ki Papa H*x)naa r Jio. e hooloh ana hoi Ika paaka 20 oke i kapaia he e hooioli ana i ka mekuna X 0 ke katuvai fciviU, Htvahelu inai o Mr. Pathi >Ie no ka mua ī kana kanawai e hoololi ana i ka pauku 65 o ke kum&kanawii, e hookerao ana i ki huao!t''o ''hooioUia" nia kahi o u hw-rjtia. w Walh-oia no' ka heluhela elua. Hoolaha mai ke alii Kaai ka no kekahi kanawai e hooloii ana i ka oauku 1255 0 ke kanawai ki*i!a e pi'i ana : na agena ho«Diaio palapala. Heluhelu mai o Mr Ka'iaukoa no ka wa mua i kana kanawai e hooloii ana i ke heokamakama. Waihoia no ka heiuhdu e!ua ana. Heluhelu mai o Mr. Helekunihi no ka wd mua i kana kanawai e kooioli 'na 1 na piuku 4me 7, mokuna XIII, kanawai hoopai karaima. Waihoia no ka heluhelu elua ana. Hoohha mai o Mr. Nakaleka e lawe mai ana oh (1) he hoololi i ka pauku 147kanawai kuila, {2) he hoololi i ka pauku 274, kanawai kivila. Hoolaha mai ke alii Hikikoki e lawe mai ana c>ia he kanawai e hooi aku ai i ke kaupale ana Ike kuai malu ia ona waiona. A ma ke noi ua hoomakaia .\A HANA O KA LA. Ku rnai ke Kuhina o ko na aina e a noi mai mamua o ka hoomaka ana i na hana oka la eae ia oia aka Poakahi, alaila, waiho mai oia i kana pane e pili ana i na ninau no ka misiona i Samoa. Heluhelu ekolu ia ke kanawui e hoo kaawale ana i haawina dala no na hlo 0 keia kau o ka ahaolelo a hooholo loaia. Heluhelu elua ana o ke kanawai e pi li ana i ke kakauinoa ia o na laikini. Noi ke alii Kakela e haawiia 1 ke komi te hookolokolo. Olelo mai ke ahi Wilimana a pono e noonoo akahele loa ia keia kanawai. Heluhelu elua ana 0 ke kanawai e hoopau ai i ka oihana kiaaina. Noi mai ka Loio Kuhina e hooholo ia no ke kakaupoepoe ana. Noi mai o Mr. C. Balaunu e waiho ia ma ka papa a e noonoo pu ia me kekahi bila aku, a ua ae ka loio Kuhina ika heololi. Ia \va i ku mai ai ke alii Wilimana a olelo mai la no ka nuī o ka hemahema ma ka lawelawe ia ana 0 na hana o ka hale 1 keia wa. He mau minute aku nei i hala ua heiuhelu elua ia mai he bila i kauoha īa no ka heluhelu ekolu ana 1 ka Poakahi, a ano hoi ua heluhelu elua ia he bila i haawiia i ke komite pai, a aole nae 1 pai ia;pahaohao akupaiana ha keia mau an ano hana, a me he la, he mau hana hewa loa kekahi. Hoike mai ka Peresidena no ke kakauolelo ua hoihdi hou ia aku ka bila iaia e ke komite pa'i- Noi mai ke Alii Hikikoki e haawi ia i ke komitehookolokolo. Ku hou mai ke alii Wilimana malalo o na ru!a a olelo mai la aohe ka bi la imua o ka hale, a nolaila aohe e'hiki ke hoopaapaa ia. Ua rula mai ka Peresidena e'like me ia, omi, ua hala aku mawaho o na rula na hoopaapaa ana, a kauoha ia e hoihoi hou i ka bila i ke komite pai. Ma ke noi a ke Alii Walakahauki ua hoopanee ka hale ma ka hora 11:13 a. m. a ka hora 10 a. m. o ka Poakahi

LA HANA 6, lUNE 4. Halawai ka Hale e like rae ka mau, 0 ka Peresidena ma ka noho. Mahope o ka pule ana ua heluhelu ia* ka moolelo o ka la i hala a apono ia. NA OI.KLO HOOHOLO. Na Mr. Laiki mai Koloa mai, e noi ana (1) e a'o ia na keiki Hawaii e hele ana i na kula Enelani i ka heluhelu ana 1 ka olelo Hawaii; (2) e hoomau ia no na kula Hawaii, a haawi īa i ke komile hoonaauao. Na Kamauoha mai Kona mai, e noi ana e kaupale aku i ke komo nui ana mai o na lahui o Asia, i kulike ai hoi me ka olelo hooholo i hooholo ia e ka Ahahui kue i na Pake a me ka Ahahui o na Poe Kalepa, a haawi ia i kekomite hookolokolo. heluhelu a hoolaha kanawai. Hoolaha mai o Helekunihi e lawe mai ana oia he hooloii i ka Pauku 1 o Kanawai Karairaa, a e hoololi i na Pauku 3 me 4 e like me ia i hoololi ia i ka iSS7, e pili ana lioi i ka oihana hoonaauao, a e hoololi ana i ka Pauku 220 ke Kanawai Kivila. Heluhelu mai o Kamauoha no ka |wa mua loa i kana kanawai e hoopau loa ana i ka Paaku 32 o na kanawai o tS$6, e hoemi ana hoi i ka auhau mai | ka 1 a 14 keneta. WaiHo ia malalo o na rula no ka heluhelu elua ana. Ma ke noi a Kawainui ua kapae ia na rula, a ua helahelu mai ola no ke komite pa'i, oiai, aole ka luna hoomalu, a e hoike mai ana he ewaiu mau kanawai l pau i ke pa'i ia. Kauoha ia a haawi ia i na hoa. Heluhelu mai kc Alii Do!e no ka wa mua ma ke poo i kana kanawai e pHi ana i na pa hoopaa i na holoholooa he le hewa, a pela aku. a ua ia malalo o na rula. Heluheiu mai ke Alii Hikikoki no ka wa mua i kana kanawai e kaupale ana i napoe i mare ia mai ka haalele

■ an.i aku o kahi 1 keik-uhi. e loa | ana hei i ka L\l Kanawaij Karaini3. a *a»ho īa no ka hduhciu| euia anx . j Hcobha mai o Faehao. J e e b*c naai ( ana ōia fc€ kaaawai e hc!c p« na p<*2 ma'i !e|]cri nie na kokua. Heluhelu roai o kiakona no k* na?fa mua i kana kanawai e hooloU ana i ka Pauko 21, MoVuka LV o nakanawai 0 iB;6, e piii ana i na hoailona kuni o na r» t !apa:a, a waiho u eo ka he iahe'u e?iia ana. RASA»*AI NOTFRI O KA I.EHULEHI". Waiho mai o Kikila Ba!aunu i ka hoike a ke komtte hookolokolo e pili ana i ke kanawai Noteri o ka Lehulehu, e hoike ana mihope o ka noonoo akahēle ia anai he mea kupono e hooholo ta rae kekahi hooieli a ke komite i waiho pu mai ai. Noi ke K'ihina o ko na Aina E e hooholo ia a e haawi ia no ke kakaupoepoe ana. Ku mai o Paehaolea noi niai e lawe ia mai ka hoike a e waiho ia ma ka papa no ka noonoo pu ana nae ka bila. A ma ke koho ana ua hoole īa ka hoololi a hooholo ia ke noi mua. Noi o Kikila Balaunu e heluhelu ekolu ia i ka Poanolu a ae ia. MAU HAINA NA NA KI'IUNA. Waiho mai ke Kuhina o ko na Aina E 1 na haina no na ninau a Paehaole e pili ana ika Misiona i Samoa. Ua hoike mai oia no na waiwai 0 ke aupuni malaila. a ua hoolilo ia aku hoi ma ke kuai, a he $1,550.10 ka huina nui i loaa niai; he $1,140 o keia huma ua hoolilo ia nia ka hookaa ana i na aie; ua loaa mai ke koena ; ke aupuni a ua waiho ia ma ka waihona, me ke koe o ka huina o $71 aoi iki malaiia i hookaa ole ia mai, aka he maikai no nae. Na Mr. Pua luna o ke aupuni' a me ka agena kalepa malaila i hoolilo aku keia mau waiwai. Waiho mai ka Loio Kuhina i na haina i na ninau a Kalaukoa e pili ana i na makai ku huina 0 Honolulu nei. Ua hoike mai oia ua waiho aku oia i na ninau i ka llamuku, a nana hoi i pane 'mai ua uku ia na makai e like me ko lakou makaukau a me ka loihi o ka noho hana ana, a ua waiho pu mai oia he palapala hoike loihi no na manawa 0 na makai i noho ai ma ka oihana. Ua waiho ia ma ka papa no ka tftna ana o na hoa ke makemake ia hoi e lakou. HOIKE o KA PAPA OLA. Ninau mai o Kamauoha i ke Kuhina Kalaiaina no ka hoike a ka Peresidena o ka Papa Ola, a ua hoike mai ke kuhina, eia ke pa'i ia nei. KANAWAI KUKUĪ.U HALEMAI LKPERA. Na Kamauoha i heluhelu mai no ka : wa mua loa i kana kanawai e hoololi ai ■ i ka Pauku 4, Mokuna 1..X1, Kanawai Karaima, e like me ia i hoololi ia e ka • Mokuna XXIV 0 na kanawai 0 1884, i e pili ana no ke kukulu ana i na hale-

mai a me ka lapaau ia ana o na ma'i lepera ma na apana koho. Ma ke noi a Nakaleka ua haawi ia i ke komite malama ole. A ma ke noi a ke Alii Walakahauki, ua hooholo ia. NA HANA O KA LA. Heluhelu ekolu ana i ke kanawai no ke kakau ina aha i na laikini. Noi mai o Kamauoha e hooholo loa ia, a kamailio mai ke Alii Kakela ua hoopuka ia na laikini malalo o ke kauoha a ke Kuhina Kalaiaina. Ku mai ke kuhina a hoakaka mai no ka nui lot o na laikini e kakauinoa ia ai, a nolaila, he mea pono e hoomana ia ke Kakauolelo Nui e kakauinoa i na laikini huikau lehulehu, koe nae na laikini i kauoha kanawai ia aia a ae ia e ke kuhina. Ke kaawale aku ke kuhina i kahi wa, he mea pono e kakauinoa ia na laikini e ua kakauolelo la. A ma ke koho ana ua hooholo loa ia. Heiuhelu elua ana o ke kanawai e hoololi ana i ka Pauku 1251, Kanawai Kivila, e pili ana i ka Luna Kakau Kope. * Ku mai ke Kuhina Kalaiaina a hoakaka mai la, ua manao ia ma keia kanawai e hoihoi ia na loaa o ia keena ileko o ka waihona, a e uku ia hoi ua luna la a me na poe hana e ae. A o ia luna no hoi ka i manao ia nana e lawelawe a hooponopono i na palapala Sila a me na hana e ae e pili anā i ke Ke-! ena Aina, a hoopau loa aku ia kakau-! olelo uku nui. A he mau hoakaka kekahi a ke kuhina i hoike mai ai e pili ana i na buke inoa o ua keena la, a noi tnai ke AHi Kakela e haawi ia i ke komue waiwai. Olelo mai ke Alii Wilimana aole i maopopo ka mea ano nui e ioia mai

««kek kekoraitc milama ob, n!< a [> mlI a ke ASi K,V,b e ,». . u ke lotuite i na wea a pa« e p» t mea a ua haoholo *a fec nu. anai — e hooloii ana ike kanawai no ka h*. ,na i na palapl» s,!a. . apono .a ma ka |i 3i) o Augnte, iSS4- • \oi ke Knhina Kalaiaina e heluhelu ia rna ke poo a e haawi ia i ke komue Ujvi I

Hoike mai ke alii Kakela he bi!a keia i hana )K>no ia a 1 noonoo akahele ia eke Kuhina oko na Aina E, he loio hoi no ktfia ano hana. Ku mai ke kuhina nana ke kanawai a hoakaka pokok mai me ke kokua i ke nol He mau hoa eae no kekahi i kamailio mau a .waena o ia poe ua ole)o mai ke alii Wiiimana he auhau hou keia ao!e hoi rioJta pomaikai o ka lahui» aka f no kekahi i>oe kakaikahi wa leno. Ku mai ke alii laaa a hoike raii he mea pono e hoopakele ia ka 5o!o o ke kanaka, k> mea hoi a kona poo i nookoo ai a hana; a ma ka ninau ia ana oa hooholo la ke noi. Heluhelu elua ana i ke kanawai e pili ana i ka hoouna ia o na keiki o na kula la aupuni ma ka oteto £nclanlme ka uku oie no ke ao ana i ka ike o ke | ano kumu mua wale na

Noi mai ke slii Kamika e haawi īa i ke koouie h 11 ktpat u hoi oi ruia a heluhela i* nii ke pao. Noi o Kikīla Bal*Bnu e hooholo ia bo ke kakaupoepoe ana. Ua ike maa oia t ca kau elima ana t kooio mai ai no na palapoia hoopii ®au no keia mea a be hoopii kupooo do hoi, a nolatla be mea pono i keia au hoomaemae e baawi a e hoeko akn i keia noi mau a ka | lahui Manao ke alii Wllimana e hoopanee loa ia, aole nae oia e noi mai ana pela, aka, kokua oia ika haairi ia i ke ko> cmte, a pela o Kinl Kue ke alii Kakela, a kokua V>a hoi ka Loio Kuhina i ka hoopau loa ana i na uku kula. Olelo mai ke alii Kamika oiai aole i loaa mai ka hoike a ka-Papa Hoonaau to, he mea pono ole ka hooholo ana aku i keia bi!a a ike ia ko lakou maoao. Kamailio a kokua mai o Paehaole no keia kanawai ana, a ma ke koho ia ana ua haawi ia i ke komite hoonaauao. Ma ke noi a ke alii Kakela ua hoo maha ka Haie ma ka hora a eoho hou i ka hora 1 p. m. Heluhelu elua ana i ke kanawai e hoololi anai ka Pauku 31 o ke Kumukanawai e hoomahuahua hou ana i ka mana o ka Moi. Ku mai o Kamauoha a hoakaka mai i ka manao nui o keia hoololi oia no ka haawi ana i ka Mol ka mana e apono a hoole aku i kekahi kanawai a ka ahaolelo e hooholo ai me ke a'o ole aku o kona mau knhina. Ke holo kekahi bila i ka hale ua htki no i na kuhina ke a'o aku i ka Moi aole e kakauinoa, a pela iho !a e hoauhee ia ai ka manao o ka lahui ma o ko lakou mau kauwa. Noi la mai e hoopanee loa ia, a noi o Kamauoha e lawe ia na ae me na hoole, a ina ke kahea inoa ana he 31 ae a a hoole, nolaiia ua hoopanee ioa ia ka hoololi. Heluhelu elua ana i ke kanawai e ae ant i ke kukuiu ana i ka oihana iawe puolo liilii, a haawi ia i ke komite kuwaho. Heluhelu elua ana i ke kanawai e hooponopono ana i ke kope ana 0 fta hoailona ame na pepa hoailona, a haawi la i ke komite hookoiokolo.

Heluheiu elua ana i ke kanawai e hooponopono ai i na palapala ae i na Pake e komo mai iloko o keia aupuni, a haawi ia i ke komite kuwaho.' Heluheiu elua ana 1 ke kanawai e pili ana 1 kekahi mau hana i hooko mua ia ena Kiaaina. Ua hooholo ia oia ka hana o ka la i ka Poakoiu mahope iho o na hooko hana ana o na Kiaaina. Ma ke noi ua hoopanee ka hale a ka hora ioa. m. Poalua. LA HANA 7, lUNE. 5. Halawai ka haie a hoomaka ia naj hana e like me ka mea mau. NA PALAPALA HOOPII. Waiho mai o Kikila Balaunu he palapaia hoopii mai Hilo mai e noi ana, aole e hoopau ia ka oihana Kiaaina, a haawi ia i ke komite hookolokolo. Na Kamauoha mai Kona mai, e noi ana e hoonoa ia na kai lawaia konohiki, a haawi ia i ke komhe hookolokolo. NINAU WAHIE O KALAWAO ME KA HAINA. Waiho mai o Kalaukoa he mau ninau lehulehu 1 ke Kuhina Kalaiaina e pili ana no ka wahie i hoolako ia i na ma'i iepera ma Kalawao. Ua ake nui ke kuhina e pane koke i na ninau, akaua ulu ae nakamailioana no na ruia e piii ana i ko na kuhina wa e pane ai i na ninau i waiho ia aku. Mahope o na kamaiiio ana ua ku mai ke kuhina a olelo mai la ua ahona oia e pane i keia wa ano mamua hoi o ka pane oie ana, aia no nae la i ka manao o ka hale.

Ma ke kapae ia ana o na rula ua ho~ ike mai ke kuhina no ke aupnm na wahie a pau maiaiia. Ua noa na wahie a pau malaiia ina poe a pau. MaUiia ua ioaa ka wahie paakiki no ka $6 o ka paila, a $3 no ka mea palupalu e like me ke kukui, a ua oi ka makemake la o ke kukui mamua o ka wahie i hoouna ia aku ilaila a kuai ia no $6 o ka paiia. Ina e hoomaka ia e haawi wale aku i ka wahie, e haawi like ia no ia i na poe a pau e like me na haawina ai a me lule. NA HANA PAL r O KA LA. Heluhelu elua ana i ke kanawai e pili ana i na poe i mare ia Mokuna LXI, Kanawai Kaiaiaia, a haawi ia t ke kom\te hookoiokola Heiuhelu elua ana ike kanawai ehoemi h»u ana i ka auhau waiwii paa me waiwai lewa e like me mamua. Noi mai o Kikila Halaunu e hoopa nee loa ia, oiai aole ki aina nei ma ke kulana e hiki ai ke hoemi ia ka auhau r no ka mea ua nui ka aie. Noi mai ke aln Kamika e haawi i ke komiie waiwai. Olelo mai ke alii W'Uimana aole no paha e hiki i ke komite waiwai ke naanoo 1 keia bila. Ua olelo ka hoa opio ma o no ka aie. E aie viala hou ana no ke aupuni, eia no hoi ke kuh.na waiwai ke noi hou mai nei ma kana hoike e ;aie hou ka aina nei. Ua ahona e hoo* 1 panee loa ia.

1 Olelo mii ke alu lana aole no keia au ia hewa, aka, no ke au i ha!a. Aole ka aina i kupono no ka hoemi ana i ka auhau, aka, e hoea mai ana eo he wa e hiki ai e hoemi 11 na auhau. Wahi a Hikiioki, ina e hoemi ia ea auhau» e hauFe ana he o na loaa Aohe waiwai e haawi ia i kekahi komite t aka, e hoopaeee loa ia. Hoike mai ke alii Kakell e koho kue ana oia i ka b.U, a haike mai hoi ke aliī Balauwir.a a'>he wiiwai e haawi ia i ko lakou komite. Na ke Kuhina Waiwai i hoike mai he ninau ke:a i noonoo akahele ia e ka Aha Kuh na, a ina e hoemi ia o ke kaulana no ia o keia au hooponopono aupuni. Ao!e )oa e hiki i ke aupum ke ae i ka hoemi ia. Ku mai o Kalaukoa a haawi mai la la i kona mahalu 1 na poe waiwai o ka aina maloko o ka h*le i ke kue i keia hoemi ana, a ua kokua i ka haawi ia i ke komite. Ma ka ninau ia ana o ke noi mua ua hooholo ia e hoopanee ioa ia ka b la. Heluhelu elua ana ike kanawai e hoo ponopono ai i ka lawelawe ia ani o ka oihana lapaau n ; ho, a ma ke noi a ke aiii Walakahauki ua heluheiu ia ma ke poo a haawi ia i ke komite hookolokolo; aka, ma ke noi a ke alii Kakela, ua haawi ia i ke komite maiama ola. Ma ke noi ua hoopanee ka hale a ka hora 10 a. m. Poakoiu. Ka Ewalu o ka La. Poakoiu, lune 6. Halawai ka haie a honmaka ia na ha na e like no me ke ano mau. Na Oielo Hoohoio. Na ke al.i Walakahauki, mai Honolulu mai, e hookaawaie ia ka huina o $800 maloko o ka bila haawina no ka hooloihi ana aku i ke alanui Peleula. Haawi ia i ke komite o na aina aupuni a me na hana hou. Na Mr. Kamauoha mai kekahi mea hookahi mai, oia o Peter W. Waha, e hoike ana ua kuai oia i kekahi aina ma Kipahulu, Maui, mai ke aupuni aku, he 12 me 4-10 eka, a ua hookaa oia no na mea a pau, aka, ua aie ke aupuni iaia, nolaiia oia e noi nei e haawi a e hoopuka ia aku i paiapaia Siia iaia. Haawi ia 1 ke Kuhina Kalaiaina. Hoise komite wae. Na ke Alii Kakeia no ke Komisina i hookohu la i ke kau o 1886, e hoike mai ana ua makaukau ka hoike a me kab lakanawat e hoololi aehoohuihui ai i na kanawai koho balota, a no ka ioihi ioa ua noi mai oia e heluheiuia ma na poo a ua heluhelu ia* Oiai, aole keia he komite no keia hale, ua noi hou mai no oia e heluhelu ia ka bila ma ke poo a ua heiuheiu ia. NA KOMITE KU.MAU. Na Mr. F. Balaunu mai ke komite pa'i mai, e hoike mai ana ua pa'i ia he kanawai e hooholo ai i mau iuna nana halepaahao a e hoomaopopo ai i ka !ako hana a me ko lakou mana. A pela jno hoi me ke kanawu e hoakaka ana no ka hoemi ana i ka wa hoopaahao o na lawehala ma kekahi mau hihia ua haawi ia i na hon. Ka Uku o na Poeikohoh. Na Mr. Kaiaukoa i waiho mai he olelo hooholo e kauoha ia ke Kakauolelo e uku i na hoa o keia kau 1 ka hui ni 0 $2«;o paka'ii Oielo mai ke alii Kakela aole e koho na lunamakaainana ma.keia mea, oiai, no lakou ponoi iho no keia pomaikai. Ua hoakaka ia keia mea ma na rula a manao no hoi o Mr. Baiaunu pela. Haule wale me ka hoo maopopoole la. Ninau ia ke Kuluna Waiwai. Waiho mai o Mr. P<irisa he nin*u i ke kuhina waiwai no ka uku o ka iunakanawai apana o Kona Akau, oiai aia ma ka "Papa B" o kana hoike e ike ia no ua uku piha ia ua iunakanawai la a Maraki 31, aka, o ka oiaio, aole loa i ioaa aku i ua lunakanawai la kona uku mai lanuari 1 a Maraki 31, iSS3. NA HANA O KA L\. Heluhelu e!ua ana i ke kanawai e hooponopono ana no ka hooko ana 'ku i kekahi mau hana i lawelawe ia mamua aku nei e na Kiaaina o na mokupuni. Hoike mai ka lunahoomalu o ke komite pai aoie i makaukau loa i ke pai ia, aka, ua hoike ia mai ma ko ke kakauoleio aoao ua pai la. Noi mai ka iuio kuhina e noonao pakahi ia na pausu, a heololi mai hoi ke Aiii Kamika e haawi ia i ke komue hookolokolo. Kokua mai o Mr. C. Balaunu i ka haawi i ke komite, me kona hoike mai i kona makeniake ole a hoopau ia ia oihana. Kamailio kokua mai ka loio kuhina i ua kanawai ia sna, me ka hoike no ka nui o na hana kupono ole a kapuiu hoi i hana ia e kahi mau kiaaina i keia wa. Hoike mai hoi ke alii Wilimana i kona makemake ole e hoopau ia keia oihana hanohano kahiko o ka aina nei, he oihana hoi i hilinai a i makee ia e na kanaka. Pehea la ka loio kuhina i makemake ai e hoopau a hooiii aku hoi maluna o na aiakai nui? Oia nae paha no kona hoihoi ole i keia oihana, oiai he maiihini oia maanei, oia kona kumu i lini ai e hoopau akt%

; aka owiu oka roea i kamiami a i eo» ho !o»hi maanei. aoie k~a o'u maaae pe.h. He oibaru kahiko h a i kuiuma hoii ka aina nei a he no hoi Ma ka mnvj u ana no ka haawi i ke komKe ama ke noi ake alii Kaouka ua kahta ia na ae a :ne na h;c!e, aoa loaa he 27 ae a he 16 hovte, noaiia ua haawi ia i ke kocnite heokolokola Hc!uhe!u e?ua ar>j i karu«Mi eho omaopopo al a e hocp~nopono at tka oihana makai kuk*ko. Nei mai ke aliii Kakea r neoneo pakahi ia oa pauku, aua heohoio ia. Ama ka hetuhe!u ia ana ona pauku. ua heoholoia na pauku 1a ka 12 nie kekahi mau hoololi uuku. Aohe no hoi he mau kukai k» maiho ano nui. A ma ke noi a Mr. Kalaukoa ua hoo nuha ka haie mi ka hora 1157 a. m, a ka hora 1 p. m. Ua noho hou ka hale i ka hcra t p» 01, ska ika hora 1:17 ka lawa pono ana o na hoa a hoonuka heu ia iiana o ka ia ' Noonoo ana Ike kana«rai olhana ma kai kuloko. Ua hooholo ia mai ka pa* uku 13 a hiki ika pauku 23, me ka hoololi ole ia a ua hooholo ia no ke kakau poepoe ana, ai ka Poaono e heluhelu ekj)u ia aī. Heluhelu ekolu ana iks kanawai 0 na Notari 0 ka lehulehu, hooholo loaia. Heluhelu elua ana i ke kanawai e hoolako ana i mau luna nana hale paahao, a me ka hoomaopopo ana hoi i ka lakou hana ame ko lakou mana. Ua heluhelu pakahi ia na pauku a pan a ua hooholo ia me hookahi wale no hoololi hooholo ia no ke kakau poepoe a i keia Poaiua ae la 12, e heluhelu ekolu ia ai. Holuhelu elua ana ike kanawai e noakaka ami no ka hoemi <a 0 na wa hoopaahao ona lawehala ma kekahi mau hihia Noonoo pakahi ia na pauku a pau a ua hooholo ia me na hoolo li ano nui ole. Ma ke noi ua hooholo ia no ke kakau poepoe a e heluhelu ekolu ia i keia Poalua ae, !a 12. HELLHKLU KANAWAI. Na ke alii Kamika i heluhelu mai 1 kana kanawai no ka wa mua e pili ana i na hana a na luna a agena hooaio palapala, OLKI.O HOOHOLO. Waiho mai ke alii KakeU he olelo hooholo e haawi ia na i>alapala hoopii, na olelo hooholo a me na noi da!a a pau mawaho ae paha o ka mea i hoopaa ia maloko o ka bila haawina ike komite 0 na aina aupuni a me na hana hou, me ke kauoha e huli aku ke komi te ina mea a pau e pili ana a e hoike mai iloko o umi !a mahope o ka haawi ia ana aku. Ma ke koho ana, ua like a like na aoao a ielua, a na ka Pereside na i koho ma ka aoao hoole nolaila ua hoole ia ka olelo hooholo. Ama ke noi ua hoopanee ka hale ma ka hora v-3o a noho hou ika hora 10 a. m. o ka Poaha.