Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 30, 28 July 1888 — KAU AHAOLELO O 1888. [ARTICLE]

KAU AHAOLELO O 1888.

I.A HANA 35. lu'ai ;c Halawii ka Ha!o e like me ka.mea maa mau. HOIK.K A NA KOMUTNakeAi; Ba!auwina o ko Komite Waiwai no ka palapala hoopii mai Hawaii mai, e n.;i ana i haawina o $-?50,eoo, no kekahi hoolawa wai mai ke kowa mawaena o Wuipio tr.c Kohlla, ua manao ke komite e hookohu ia i komUina no ka hoonuoi>opo ana i kahi oka luawai e hookio ai i ka wai, e koho i ka nui o na i>oe e hoopomaikai ia ana, a me na aina hoi i kupono no na kahua haie iiilii ma kalii a ka auwai e inee ai. Ua waiho pu aku ke Komūe t ko lakou manao e hooholoia 1 haawina o $3,000 no ka uku i na lilo 0 ke ana ana.

N A iiANA O KA I.A. Heiuhelu ekolu ana o ke kanawai Oihana Kiaaina me r.a palapala hoopii a me na hoikeo kekomita no ia kumuhana. Ku mai ka Loio Kuhina a kama iiio mai e kue ana i ka hoike a ka hapanui, oia hoi, ua pau aenei kekahi mau oihana i ka lawe ia mai na Kiaama aku, nolaiia aohe waiwai i koe o keia oihaiu. A ua noi mai e hooholoia a e kakaupoepoe ia ke kaniwai mua.

Ua ku mai ke Alii Kamika a kamailio ma ka aoao e kokua ana i ka hoike a ka hapanui a e hoomau ia hoi ka Oihana Kiaaina. Aole oia i manao o ka hooholo ia ana o ke kanawai a ke komite oia ka e haulehia o ka Aha Kuhina. A ua manao no hoi ke Ko mite aole o keia kaoawai ka mea e pau ai na Kuhina mai ko lakon mau noho aku, aia no ia i ko lakou manao. N T oi mai oia e heluhelu elua ia ke kanawai ake k.>nute ma ke poo. Hooholoia. A'aila, ua noi mai oia e noonoo pakahi la na pauku. Ua like no kona manao me ko ra Kuhina e hoopau ia na oihana waiwai ole, a ina aohe laau lapaau e ae e hoopomaikai ia i ka aina mai na Kiaaina kupono ole, e kokua no oia i ke kanawai e hoopau loa ana i ka oihana. Hoomaikeike mai oia i na waiwai e pomaik?i nui i ke Aupani c hoomau ia ai ka oihana, e laa hoi ka helu a ohi auhau ana, na hana alanui, ka n.ina ana t na hana a na kauka,a pela aku. No ke Kiaaina hoi o Oahu nei. eia no hoi i H jnolulu nei kekahua o ke Aupuni, ka Moi, na Kuhina, a me na oihana poo a pau, a ua hiki hoi ke nana pono ia ni luna maanei. Ua ninau o>a i na manao o Mr Keo Kaa*a Luna Buke helu hoi mamua, a me Mr V. S Palaika, ka luna Buke helu hoi o keia wa, a ua hoike m?i laua he mea kupono ole loa ka hiki e hoomaopopo pono ia ka helu a ma ka ohi ana i na auhau.

A mahope o kona kamaiho ana mai i keia mau kumu e aku e kakoo ana i kona aoao, ua hoomaha ka Hale ma ke awakea a ka hi>ra i p. m. NA HANA 0 KA AIWINA LA. Akoakoa hou ka Hale ma ka hora i Ua ku hou mai no ke Alii Kamika a hoomau mai la no ma kona kahua mua MaV.p* o ktkahi ma o!e!o ana e pili ana i na auhau kuloko, ua hoike mai la oia ua ake a kaunui ka Jx>io Kuhini e aku i ke kahi mau hana i ha »ko ena Kiaaina mamua, inalalo o na Maki Nui, he poe i loaa

na iiuna nui ma keu wa, a ue aneane o kaokoa ia mau mina o lakou. O ka mea e manao he mau olelo kue loa ke la » ka Aha Kuhina, he kuhihewa loa oia. Ua hoole ke Komiie Waiwai, i ka manao o ke Kuhīna Waiwai, e hoo pau ioa ia ka Oihana Hooia, aka, aole ia hekue ana aku i ka Ana Kuhinx Ina he manao na Kuhina eia ma keia kanawai ko lakou haule, aia lakou ma ke kuiiana a kahua oiaie ole. Hoike mat o Mr. Kini oia keia hoo pau !oa ana i na Kiaaina ma ke ala o ka hooponopono Aupuni kuioko a e ana h ji i ka hokahua ia o ka mana ma kahi hookahl Aia no ktia ma ke ala hookihi 1 aponoiae BerUanla Nuia me Amenka Huipuia. 0 ka manao oiaio ma keia mea aia no ii mawaena o na hooponopono kuloko ana a na iuna aupuni lehuiehu a me na hooponopono ana a ke kanaka hookahi He mau olelo mahuihua e aku no kahi ana e kokua ana i ka ho ke a ka hapauuku, a

! . :ma u e hoopjj ■ u j:;i : r.x I K:jaina j Ona hooponopono 2u;.-um kuloko ani o na nukai nui U, wahi a kc Aiii Wih.man?, ao!c u $ maikai tJiu, l'a oi loa .iku no kona makemke i na Ku aina mamua ae o na Makai N"ui. O ke ano r.ui a ki Loio Kuhina i hoike mat ai, oia no ke kupono a waiwa; ole Ao'e «oa oia i hoomaopopo īki he eon > aenei mahina i ha!a aia hoi he Pere>i dena nuikai o ka Pai>a 0!a e laweiawe ana i ka hana me ka uku o!e Ato ua U>a ia kakou he Pcre*ivlena, ao'e aia e olelo ae ana aole ou he tnea euaikai, e uku ia ana e me ka uku like me elua a ekolu paha Kiaaina. K koho no oi* no ke kanawai a ka hapanui. Ina ua manao na Kuhina ma keia ko lakou ku

a haulo, u.i minamiiu !oa ou no tnca Nui iu luuuilio ana i lohe ai e w!i atu\ i ke kuiana o tu Kuhina, wahi a kc Kuhin.i Kalaiaiiu. l'a;uatu Knhiru ma ko lokou manao e hoo;>au Ku :a tu oihana waiwai ole.a o na kiaanu kek.*hi ma ia anuu Ua lawe anei a kaawaie kekahi mau hana i hooko ia e t.a Ku aina mamua. Ua loihi kona kanuiho ana mai e kakoo ana ika hoike a ka hapauuku, a e hoohalike ana hoi i ka bila a ka hapanui me wahi iole uuku l.i ( a he hiki ke hookomo ia na hana a na Kiaaina no eono makahiki i hala ae i loko o kekahi wahi leta, a me ka piha ole no, a o kekahi o na hana ano nui a lakou e lawelawe ai, oia no na mea e pili ana i ke koho balota 'ana. t'a noi tnai oia c waiho ia ka hoike a ka haj>anui ma ka papa, Aole !oa i manao o Mr. Kikila Halaunu i manao e kamailio iki, aka, ao!e e hiki iaia ke alo ae ma ka hoolohe ana ina wehewhe ana ana poe ma ka aoao e hoopau toa ana i na Kiaaina, c j>elu kua hou mai ana no lakou a na wahi i hooakaaka la ma ka bila a ke komite a e haawi aku ia hai na hana a na Kiaaina. Ua hlo ka huaolelo 4, Kia aina" me he hoohaehae loa la i na Kuhi na, c hke me kekahi hainaka ulaula imua o ka bipi ke'a hae.

li hoao no ka pono e hoopau i ka Oihana, wahi a Mr. Kauhane. Ua nunaoio oia eia *a Kuhina kc hana nc v t no ka pono oka aina. Hc m.iu kau 'kanaihuli hoi aku ai i ka home mc ka omaimai a pono ole oloko. Ano ua maikai nfti oia. Ina e pono ole koui hoopau ia ana ia ana o ka Oihana, ou no kekahi e hapai hou i kona m.tu lima e hoihoi hou mai i ka Oihana. Ua kam.iilio mai ke Alii Ihlauuuu no keau kahiko, ka wa hoi a na Kiaaina maikai a hookahi wale no Kuhma He poe kanaka hanohano, a ua nana ia aki' e ka lehulehu rnc ka hitinai ia. Ua hala ia inau la. Aohe ano o ke kuiana Kiaaina i hoakakaia ma ka hila a ke komite e like me ka mea maa mau i na Hawaii ka hiiinai a paulele ana. Aole loa e !oaa kekahi kanaka kupono n■> $i,Boo o ka makahiki e like m- ru ha na a ke komite i nunao ai. Hoike mai o Mr. Kamauoha e k<> kua ana oia i ka hoopau loa ia, no ka mea ua hoopii mai kona apana peb

I Hooakaka mai ke Alii Luhiau, no kona hoomanao i ka hiki ana mai o na mikanele a a'o mai b i ni kanaka i hookahi no wahine a i hookahi no kane aka mea hookahi, Imui o na Kia aina na kanaka e hele ai e tnare ia. • Ihe kuha wa!c no ua paa ia mau mare ana a hiki mai i keia au, a peia no hoi na hihia moekolohe. Ua hilinai ia na Kiaaina e na kanaka. A oiai hoi ua lawe ia anei kahi mau hana lakoj, a he mea pono no e hoopau aku la lakou. Aole i maopopo ko ke Aupuni kulena, wahi a Mr. Paehaole, Lehulehu na kau i hooholo ia ai i haawina da!a alanui no Molokai aohe nae he hooko ia. No na Kiaaina paha ka hewa. A ina e hoopau ia ana lakou, e hele ana paha na keiki i ke kula me ka uku ole. He kue ana ia i ka rnea a na poe kono ke kue ia ke kanawai e hoopau ioa ana i na kiaaina, wahi a ke Alii Walakahauki. Aua olelo mai hoi ke Alii Ina ua hooko ole ia ka oihana kiaaina ma na hana i manaoia na na Kia aina e hooko. Ua olelo ka Moi lomona aole i loaa iaia he wahine maikai iloko oke tausani. (Ua pane mai kekahi tnea aele oia e huh ana no m wahine maikai). Uā hookohu ia na kia aina ino, no ka mea, aole i imi i na poe maikai A'o mai ke Alii Kamika i na hoa e akahele, oiai, he mau Kuhina maikai ko keia wa, a oehea ana la ke loaa na Kuhina kupono ole a inoino hoi. Eia