Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 34, 25 August 1888 — MA KE KAUOAH. Ahaolelo o ke Kau o 1888. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

MA KE KAUOAH.

Ahaolelo o ke Kau o 1888.

HE KANAU'AI n HOOMAOPOPO AI t NA MOOLELO F. MALAMA IA e NA LINA ! HOOMANA IA E HOOIAIO I NA PALAPALA. I : . hooholoia e ha Moi a me ha Ahaolelo o ko Ha-uaii Paeaina. Pauku 1. Ona lunakanawai a pau ame na luna eae i ae ia i keia manawa ma ke kanawai, a e ae ia aku ana paha ma keia hope aku, e hooiaio i na palapala, mawaho ae o ka olelo hoike i kakau ia maluna o ka palapala, e malama lakou i moolelo o kela a me keia hooiaio ana maK>ko o kekahi buke moolelo. Ma kela ame keia moolelo aole e emi na hoakaki ana malalo o ka hoakaka ana i ka j>oc i hooiaio ia me na aoao elua ma ia palapala. ka la o ka hooiaio ana a me ka la o ia palapala i hanaia ai a me kekahi mau hoomanao ana no ke ano o ka palapala i hooiaio ia. Pauku O na buke moolelo i malama ia e like me ia i kauoha ia ma ka pauku mamua ae nei, e hoihoi ia i kela me keia elima makahiki, a i ka haalele ana, make ana. a hoopau ia ana mai ka oihana ae paha o ia lunakanawai i luna e ae paha nie ke kakauolelo o ka Aka Hookolokolo Kakau e kokoke mai ana i kahi noho o ia lunakanawai a luna e ae paha. Pauku 3, L malama pono na Kakauolelo ona Aha l lookolokolo Kakau i na buke moolelo i waiho ia aku me lakou e like me na mea i hoakaka ia ma keia Kanawai. ;na ka waiho pu ana me na moolelo o ka Aha Hookolokolo. li hiki no e nana ia ua mau moolelo nei oiai e waiho ana me ua mau Luna Hooiaio nei a mahope iho no hoi o ia hoihoi ia ana i na wa kupono a pau e kekahi mea kupono me ka uku ole. Pauku 4. O kekahi o na L-una Hooiaio i olelo mua ae nei i malama ole i ka moolelo i kauoha ia ma keia Kanawai, a i ole ia aole i waiho aku ia moolelelo me ke kakauolelo o kekahi Aha Hookolokolo Kakau e like me ka mea i kauoha ia e hoopai ia oia e uku i kekahi hoopai aole *j/:mi malalo o kanalima dala aole hoi e oi aku mamua o elua haneri me kanalima dala, a ua hiki e koi ia ia hoopai mai ia luna mai a i ole ia i kona mau hookokauoha a lunahooponopoho waiwai paha imua o kekahi Lunakanawai Hoomalu a Apana paha. O ka manawa mua o elima makahiki i manao ia ma keia Kanawai e pau no ia ma ka la mua o lulai, 1893. Pauku 5. O na Kanawai a me na hapa Kanawai a pau e kue ana i na olelo o keia Kanawai, ma keia ke hoopau loa ia nei. Aponoia i keia la 4 o lula.i M. H. 1888. KALAKAUA REX. Na ka Moi; L. A. Thurston, Kuhina Kalaiaina.

HE KANAWAI E Al I KA MANA I KE Al/Pl'NI HaWAII E HANA AELIKE XO KA lIANA ANA l NA UWKA' Tl-LEGARAPA MOANA UILA MAWAENA O NA Mokupuni o khia Pae Aina. /f Uooholoia e ka Moi a me ka Ahaoh'lo o ko Jlaii\xti Paeaina. Pavku 1. Ma keia ke haawi ia nei ka mana i ke Kuhina Kalaiaina me ka ae |>u o ka Aha Kuhina e hana i Aelike me J. Sherman Isartholomew c noho nei ma llonolulu. I I. 1., kona niau hoa waihona, a me kekahi poe e ae paha, a i ole me kekahi hui paha. no ke kukulu a hoomoe. a malama ana i kekahi Uwea Telegarapa Tloan,i Uwila, a mau Uwea Tclegarapa Moana Uwihi paha, e hoohui ana i na mokupuni o ko Hawaii Pae Aina. mai Hawaii a Kauai. e like me keia i hoike ia; oia hoi keia: Mai Hawaii a Maui. mai Maui a Oahu. me k« hoopae ana ae ma Molokai, a mai Oahu aku a Kauai, me na uwea kekahi ma ka aina, e hoohui pu ai nie na wahi a pau. a i ole ia kekahi mau wahi paha o ka Aina. PaUKI' 2. Ua hiki no ma ia Aelike ma kona hoakaka ana e hoomaopopo no ka haawi. hoolilo a hoopaa ana aku o ke Aupuni Hawaii ia J. Sherman Bartholomew i oleloia. kona mau hoa a waihona a me Kekahi poe, a hui e ae paha (i hoakaka ia mahope iho nei iloko o keia Kanawai o na mea hana Aelike), i ka mana a me ka pono kaokoa e kukulu a e hoomoe i kekahi Uwea Telegarapa Moana Uila. e hoohui ana i na mokupuni o ko Hawaii Paeaina, mai Hawaii a Kauai. me ke komo'pu ana o Maui. Moiokai a me Oahu. me na uwea kekahi ma ka aina. i mea e hoohui ai i keia mau uwea i olelo ia. iloko a no ka manawa aole e oi aku mamua q umi (10) makahiki mai ka la mua o lanuari. M. H. 1889. Eia no nae hoi ina aoie e hoomoe ia. a paa a makaukau no ka hoohana ana aku. ma ka la, a i ole mamua aku paha o ka la mua o lulai. 1889 alaila. o ka maoa a pono kaokoa i ae ia mamua ae nei e haawi ia, ua hiki ina e manao ka Aha Kuhina pela i hooljlo koke a ma kekahi manawa e ae i mea ole ma ka hoolaha ana aku pela i ua poe hana Aelike nei, ekolu

[-->> -^i i4l na nae ka lohe c hana ia aku ai ir.amua oka pau an.x ,k* a n ° ma ° °na Uwea Telegarapa Aina. e oo ui ana me ka Uwea Telegarapa Moana, aole e kunUlj * a * a no ka hoohana ana aku ma ka la. a mamua.aku paha o ka la 1 o lanuan, 1891. ia manawa, a i oie i kekahi manawa mai paha mahope. ma ka hai ana ««*u ika lohe ika poe hana Aelike, iloko o ekolu mahina. ua hiki i ke Kuhina Kalaiaina, me ke apono o ka Aha U ' na * e a ku, ua lilo i mea ole ka pono kaokoa, a me P°maikai i ae ia no ke kukulu a malama ana ia mau Uwea Telegarapa. a maluna oia mea ma ka aina, ua iio ia pono kaokoa, a pomaikai i mea ole. Eia hou no hoi, o ka pono a me ka pomaikai i ae ia ma keia Kanawai. aole ia hoohana ana e papa a hooki i ke Aupuni Hawaii mai ka ae ana aku i ka hoopae, hoomoe, a malama ana paha maluna o ka Mepkupuni Hawaii. a i ole maluna paha o kekahi o kona mau Mokupuni. a i loko paha o kekahi o Kona mau wai, i leekahi mau Upea Telegarapa Moana, a i oie i kekani mau L wea Telegarapa e ae paha, i mea e hoohui ia ai ua Mokupuni i olelo ia, a i ole kekahi paha o lakou nie na Aina E, a aole no hoi e komo wale aku no iloko o ka pono kaokoa o kekahi o na Uwea Telephona Hawaii e ku nei. a Hui 1 elegarapa paha. Paukl* 3. L a hiki no e hoakaka hou ia ma ua Aelike nei no ka uku ana o ke Aupuni Hawaii i ua poe hana Aelike nei i ka huina da!a o Iwakaluakumamalima Tausani Dala ($25,000), a me keia ko ano: Ma ka pau ana, a makau no ka hoohana ana aku i ka uwea i olelo ia mawaena o Oahu a me Maui, ka huina o Ewalu Tausani Dala ($8,000); ma ka pau ana, a makaukau no ka hoohana ana aku i ka uwea i olelo ia mawaena 0 Oahu a me Hawaii Ewalu Tausani Dala ($8,000); a ma ka pau ana, a makaukau no ka hoohana ana aku i ka uwea 1 olelo ia mawaena o Oahu a me Kauai, Eiwa Tausani Dala ($9,000). Pauku 4. Ka ae ana o kekahi ona pono ame na pomaikai, a me ka uku ana o kekahi o na elala i apono ia e keia Kanawai, e hooponopono ia no ia. maluna o kekahi Aelike Pakui malalo nei, penei: O na olelo a pau mawaho ae o na Olelo Aupuni a Olelo Nupepa paha, e lawe ia mai no lakou, a e hoouna ia maluna o kekahi uwea a mau uwea paha i olelo ia, no ka uku aole e oi aku maluna o umi (10) keneta no ka huaolelo hookahi. O na olelo a pau i hoouna ia mai ike Aupuni. a mai ke Aupuni aku paha, a mai kekahi Luna Aupuni paha ma kona ano he Luna Aupuni na olelo no na nupepa. e lawe ia mai .no, a e hoouna ia aku maluna o na uwea i olelo ia no ka hookahi hapa (yi) o ka uku e uku ia ana no na olelo e ae mawaho o na Olelo Aupuni a olelo nupepa paha. Pauuu 5. Ma ka hoike ana aku ike Kuhina Kalaiaina i ka pau pono ana o na pauku pakahi o ka uwea i olelo ia, i hoike ia hoi ma ka Pauku 3 o keia*Kanawai, a e hoohana ia ana hoi no ka hoouna ana aku i na olelo, a i holopono i kona manao, alaila, ua h'oomana ia ke Kuhina i olelo ia ma keia e uku i ka poe i hana i ka Aelike i na huina daia pakahi i olelo ia ma ka Pauku 3. Pauku fi. E lilo keia i Kanawai mai kona la i apono ia ai. Apono ia i keia la elua o lulai, M. H. 1888. KALAKAUA REX. N'a ka : L. A. Thurston, Kuhina Kalaiama.